Սիպիլ

հայ հրատարակիչ, մանկավարժ, բանաստեղծ, գրող From Wikipedia, the free encyclopedia

Սիպիլ

Սիպիլ (Զաբել Հովհաննեսի Խանջյան, արևմտահայերեն՝ Զապէլ Յովհաննէսի Խանճեան, հուլիսի 23, 1863(1863-07-23), Սկյուտար, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն - հունիսի 19, 1934(1934-06-19), Ստամբուլ, Թուրքիա), հայ գրող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ։

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Խանջյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Արագ փաստեր Սիպիլարմտ. հայ.՝ Զապէլ Ասատուր, Ծննդյան անուն ...
Սիպիլ
արմտ. հայ.՝ Զապէլ Ասատուր
Thumb
Ծննդյան անունարմտ. հայ.՝ Զապէլ Յովհաննէսի Խանճեան
Ծնվել էհուլիսի 23, 1863(1863-07-23)
ԾննդավայրՍկյուտար, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել էհունիսի 19, 1934(1934-06-19) (70 տարեկան)
Վախճանի վայրՍտամբուլ, Թուրքիա
ԳերեզմանՇիշլիի գերեզմանատուն
Գրական անունՍիպիլ
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, գրող, հրատարակիչ և մանկավարժ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն և  Թուրքիա
ԿրթությունՍկյուտարի ճեմարան (1879)
ԱնդամակցությունԱզգանվեր հայուհյաց ընկերություն
ԱմուսինՀրանտ Ասատուր
Thumb
Սիպիլ Վիքիքաղվածքում
Սիպիլ Վիքիդարանում
Փակել

Կենսագրություն

Thumb
Սիպիլ, 1881 թվական

1879 թ. ավարտել է Կ. Պոլիսի Սկյուտարի ճեմարանը, նույն թվին հիմնել Ազգանվեր հայուհյաց ընկերությունը։ Դասավանդել է նախ գավառներում, ապա՝ Կ. Պոլիսի վարժարաններում։ Գրական-հասարակական գործունեությունը շարունակել է նաև համիդյան ռեակցիայի տարիներին. 1898 թ. Գրիգոր Զոհրապի և Հրանտ Ասատուրի (ամուսնու) հետ վերահրատարակել է «Մասիս» հանդեսը, որի էջերում տպագրել է «Կիսադեմեր քողին ետևեն» դիմանկարների շարքը՝ նվիրված արևմտահայ նշանավոր գործիչներ Եղիա Տեմիրճիպաշյանին, Ռեթեոս Պերպերյանին։ Այդ շարքը հետագայում զետեղվել է Հ. Ասատուրի և Սիպիլի կազմած «Դիմաստվերներ»-ում (1921 թ.)։ Մեծ եղեռնից հետո էլ Սիպիլը չի կտրվել հասարակական կյանքից։ Նա ուշադիր հետևել և արձագանքել է Խորհրդային Հայաստանում գրական-մշակութային կյանքին[1]։

Գրական շրջանակներին Սիպիլը հայտնի է դարձել 1880-ական թթ. վերջերին՝ «Մասիս» և «Հայրենիք» պարբերականներում հրատարակված չափածո և արձակ գործերով։ 1891 թ. տպագրվել է նրա «Աղջկան մը սիրտը» վեպը, 1902 թ.՝ բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն՝ «Ցոլքեր»-ը։ Սիպիլը երգել է սեր, հայրենիք, ընդհանրապես՝ մարդկային նուրբ զգացմունքներ։ Նա շարունակել է արևմտահայ ռոմանտիկական մտածողության հետ։ Այս հիման վրա էլ նրա ստեղծագործությունը գրականության պատմության մեջ բնութագրվել է որպես անցման շրջանի երևույթ։ Սիպիլի ստեղծագործությունների համար հատկանշական են քնարական ու էպիկական տարրերի ներդաշնակ զուգադրությունը, կանացիական նրբությունը, մշակված լեզուն։ Սիպիլը գրել է նաև մանկավարժական-մեթոդական հոդվածներ, մանկական բանաստեղծություններ, կազմել «Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի» (1879 թ.) դասագիրքը, որը Հ. Ասատուրի աշխատակցությամբ բարեփոխվել և բազմիցս վերահրատարակել է «Թանգարան» ընթերցարանների հետ[2][3][4]։

Երկեր

  • Կորտօն հրամանատարը, Կ. Պոլիս, 1890։
  • Աղջկան մը սիրտը, Կ. Պոլիս, 1891, 254 էջ։
  • Ցոլքեր (բանաստեղծութիւններ), Կ. Պոլիս, 1902, 94 էջ։
  • Կնոջ հոգիներ (պատմուածքներ), Կ. Պոլիս, 1925, 194 էջ։
  • Քերթուածներ, Երևան, 1935, 132 էջ։
  • Աղջկան մը սիրտը, ա. տ., 1938, 371 էջ։
  • Ամբողջական գործը, Իսթանպուլ, 1939, 240 էջ։
  • Աղջկան մը սիրտը, Պէյրութ, 1949, 211 էջ։
  • Բանաստեղծութիւններ։ Ցոլքեր և հատուածներ, Վենետիկ, 1955, 98 էջ։
  • Երկեր, Երևան, 1965, 452 էջ։
  • Երկեր, Երևան, 1977։
  • Ցոլքեր (բանաստեղծութիւններ), Երևան, 1978, 162 էջ։

Թարգմանություններ

Արագ փաստեր
Thumb Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
Փակել
  • Ֆրանսիական պոեզիա.- Երևան։ Երևանի համալս. հրատ., 1984.- 480 էջ.- (Ուսանողի գրադարան)։

Ծանոթագրություններ

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.