Մեդոն

Մեդոն^[5] ( ֆր.՝ Meudon ), քաղաք և համայնք Ֆրանսիայում՝ Սեն գետի հարավային ափին, Իլ դը Ֆրանս երկրամասի Օ դը Սեն դեպարտամենտում։ Փարիզի հարավ-արևմտյան արվարձանն է։ Զբաղեցնում է շուրջ 10 քառակուսի կիլոմետր տարածք^[6]։ Բնակչության թվաքանակը 2005 թվականի տվյալներով եղել է 44200։

Բնակավայր
Մեդոն
ֆր.՝ Meudon[1] ֆր.՝ Rabelais[2]
Զինանշան
Երկիր	Ֆրանսիա
Համայնք	Օ դը Սեն, canton of Issy-les-Moulineaux-Ouest?, Սենա և Ուազա, arrondissement of Boulogne-Billancourt? և Մեծ Փարիզ
Ներքին բաժանում	Meudon Bellevue?
Մակերես	9,9 կմ²
ԲԾՄ	103 մետր, 28 մետր, 179 մետր
Բնակչություն	▲46 342 մարդ (հունվարի 1, 2021)[3]
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ	92190[4] և 92360[4]
Պաշտոնական կայք	meudon.fr​(ֆր.)
Մեդոն (Ֆրանսիա)
Մեդոն Վիքիպահեստում

Մեդոնի երկաթուղային կայարանը դարերի սահմանագծին

Մեդոնը աճել է Բուրբոնների նստավայր-պալատի շուրջ, որը Լուի XIV-ը կառուցել է իր որդու՝ « Մեծ Դոֆինի» համար։ Գահաժառանգի մահից հետո Մեդոնի պալատը անկում է ապրել և վերջնականապես ավերվել է ֆրանս-պրուսական պատերազմի ժամանակ։ Նրա ավերակները հանձնվել են Փարիզի աստղադիտարանի մասնաճյուղի տնօրինությանը։ Նման ճակատագրի է արժանացել նաև Մեդոնում գտնվող Բելվյու / Bellevue պալատը, որը կառուցվել էր արքունի ճարտարապետ Գաբրիելի նախագծով ու ղեկավարությամբ՝ մարքիզուհի դը Պոմպադուրի համար։

Մեդոնը հավակնում է ֆրանսիական ավիացիայի ծննդավայր կոչվելու պատվին։ 1880 թվականին ինժեներ Շառլ Ռենարը Մեդոնում կառուցել է մի անգար, որի մերձակայքում փորձարկվել են առաջին թռչող սարքերը։ Հենց Մեդոնում է օդ բարձրացել La France դիրիժաբլը։

1876 թվականին Մեդոնում շարք է մտել Փարիզի աստղադիտարանի աստղաֆիզիկայի հետազոտական կենտրոնը^[7]։ ONERA- ի աերոդինամիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտը նույնպես գործում է Մեդոնում^[8]։ 1921-1981 թվականներին այստեղ էր տեղակայված ավիացիոն թանգարանը, որն այնուհետև տեղափոխվեց Փարիզից հյուսիս ՝ Լը Բուրժե օդանավակայան։

19-րդ դարում Մեդոնը իսկական մեքքա է դարձել արվեստագետ երիտասարդների համար։ Այստեղ ապրել են Մոպասանը, Ռենուարը և Մանեն, իսկ Ռոդենի վիլլան՝ նրա գերեզմանով հանդերձ, հռչակվել է ազգային թանգարան։ Մեդոնի հետ են կապված գրողներ Ռաբլեի և Սելինի կյանքի վերջին տարիները։ Ռիխարդ Վագները այստեղ է գրել իր նշանավոր «Թռչող հոլանդացին», իսկ Մարինա Ցվետաևան՝ Ռիլկեին ձոնած ուղերձը (Ամանորյա»-ն)։

1897 թվականի փետրվարին Մեդոնում տեղի է ունեցել մենամարտ բանաստեղծ, արձակագիր և քննադատ Ժան Լորենի և գրող Մարսել Պրուստի միջև։ Մենամարտի պատճառը Պրուստի «Զվարճանքներ և օրեր» գրքի վերաբերյալ Լորենի հրատարակած խորտակիչ գրախոսությունն էր։ Պրուստի մարտավկան նրա ընկերն էր՝ իմպրեսիոնիստ նկարիչ Ժան Բերոն։

Մեդոնում է Սարտրն անցկացրել իր մանկության մի քանի տարիները։

Ռուսաստանում հեղափոխությունից հետո Մեդոնը՝ այդ ոչ մեծ ու հին քաղաքը, որը գտնվում է Փարիզի և Վերսալի միջև, անմիջապես նախընտրելի բնակավայր հանդիսացավ ռուսաստանցի փախստականների համար. այնտեղից մինչև մայրաքաղաք գնացքով ընդամենը 20 րոպե էր, իսկ բնակարաններն այստեղ ավելի էժան էին։ 1920-ականների վերջին այստեղ կառուցվել է Փրկչի հարության ուղղափառ եկեղեցին, որը պատկերազարդել է Յու . Ն.Ռեյթլինգերը 1932թ.

Քաղաքի ժամանակակից բնակիչներից ամենահայտնիներից են Ջոնի Դեփն ու Վանեսա Պարադին, Բորիս Սպասկին Մեդոնում ապրել է մոտ 40 տարի։

Ժողովրդագրություն

Տարեթիվ Բնակ․ տ․ ±% 1793 2250 —     1800 2015 −1.56% 1806 2311 +2.31% 1821 2265 −0.13% 1831 3026 +2.94% 1836 3233 +1.33% 1841 3174 −0.37% 1846 3680 +3.00% 1851 3783 +0.55% 1856 4789 +4.83% 1861 5157 +1.49% 1866 6620 +5.12% 1872 12 037 +10.48% 1876 6425 −14.53% 1881 6080 −1.10% 1886 7621 +4.62% 1891 8005 +0.99% 1896 8892 +2.12%	Տարեթիվ Բնակ․ տ․ ±% 1901 9702 +1.76% 1906 10 289 +1.18% 1911 12 292 +3.62% 1921 15 649 +2.44% 1926 18 123 +2.98% 1931 20 870 +2.86% 1936 20 749 −0.12% 1946 20 797 +0.02% 1954 24 729 +2.19% 1962 34 878 +4.39% 1968 50 623 +6.41% 1975 52 806 +0.60% 1982 48 450 −1.22% 1990 45 339 −0.83% 1999 43 663 −0.42% 2007 44 873 +0.34% 2012 45 107 +0.10% 2017 45 352 +0.11%
Աղբյուր՝ EHESS[9] and INSEE (1968-2017)[10]

Քույր քաղաքներ

•  /  Մազքերթ Բաթյա, Իսրայել / Պաղեստինը Օսմանյան կայսրության կազմում
•  Ցելլե, Գերմանիա (1953)^[11]

Պատկերասրահ

• 
  Աստղադիտարանն ու օրանժերեան
• 
  Վալ Ֆլյորի երկաթուղային կայարանը
• 
  Կայսերական մայրին (Cèdre Impérial), որը դարձել է կայսրուհի Եվգենյայի և Վիկտորյա թագուհու հատուկ ուշադրության առարկան^[12]

Ծանոթագրություններ

1. Code officiel géographique
2. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=22356
3. Populations légales 2021 — The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
4. Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
5. Словарь географических названий Франции / Под ред. Г. Г. Арутюновой. — М., 1983. — Т. III. — С. 26.
6. Verkkoviite|Osoite=https://www.citypopulation.de/php/france-hautsdeseine.php%7CNimeke=France: Hauts-de-Seine|Tekijä=Citypopulation.de|Julkaisija=|Luettu=27.8.2017
7. verkkoviite | Osoite = https://www.obspm.fr/-histoire-du-site-de-meudon-.html | Nimeke = L'Observatoire à Meudon | Julkaisija = Pariisin observatorio | Kieli = (Ֆրանսերեն) | Viitattu = 2.11.2016
8. verkkoviite | Osoite = http://www.onera.fr/fr/nos-centres/centre-de-meudon-activites | Nimeke = Centre de Meudon: Activités | Julkaisija = ONERA | Kieli = (Ֆրանսերեն) | Viitattu = 2.11.2016 | arkisto = https://web.archive.org/web/20161104030949/http://www.onera.fr/fr/nos-centres/centre-de-meudon-activites | arkistoitu = 4.11.2016
9. Cassini-Ehess|22356|Meudon
10. Population en historique depuis 1968, INSEE
11. https://www.celle.de/Celle-entdecken/Partnerstädte/Meudon-Frankreich-.php?object=tx,2727.5&ModID=7&FID=2092.180.1&NavID=2727.396&La=1
12. History of the Imperial Cedar of Meudon

Արտաքին հղումներ

• Քաղաքի պաշտոնական կայքէջը Արխիվացված 2011-03-03 Wayback Machine
• Le musée de Meudon
• Observatoire de Paris (Paris Observatory)
• «Медон». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մեդոն» հոդվածին։