Véspidos

A dos véspidos (Vespidae) é unha familia de insectos himenópteros,^[1] unha das integradas na suborde dos apócritos e na superfamilia dos vespinos.^[2]

Véspidos Vespidae
Vespula germanica, a avespa europea
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Arthropoda Clase: Insecta Orde: Hymenoptera Suborde: Apocrita Superfamilia: Vespoidea Familia: Vespidae Latreille, 1802
Subfamilias
Véxase o texto

De distribución cosmopolita e diversa (conta con ao redor de 5 000 especies) inclúe a case todas as avespas propiamente ditas (as eusociais) coñecidas, así como moitas avespas solitarias.

Taxonomía

Descrición

A familia foi descrita en 1802 polo entomólogo francés Pierre André Latreille, na súa obra Histoire Naturelle, Générale et Particulière des Crustacés et des Insectes, Tome Troisième.^[3]

Etimoloxía

O nome científico Vespidae está formado pola unión dos elementos Vesp- e -ĭdae. O primeiro é a raíz do nome do seu xénero tipo, Vespa, e o segundo é o sufixo empregado na formación dos nones das familias de animais.^[4]

Subfamilias

A familia subdivídese nas seguintes subfamilias:^{[Cómpre referencia]}

• Eumeninae
• Euparagiinae
• Masarinae
• Polistinae
• Stenogastrinae
• Vespinae

Características

Distínguese doutras familias próximas filoxeneticamente, que ás veces tamén son denominadas de maneira xenérica avespas, porque pregan as ás en repouso. As patas son de lonxitude normal, non tan longas como as especies da familia dos pompílidos.^[5]

Moitas especies visitan flores e carrexan pole, contribuíndo así á polinización de certas plantas,^[6] outras son útiles como depredadores doutros insectos, moitos dos cales son considerados daniños.

Os niños de moitas especies (especialmente as solitarias) están feitos de barro, pero a gran maioría dos vespinos, estenogastrinos e polistinos (grupos sociais) utiliza fibras vexetais mastigadas para formaren unha especie de papel. Dentro da subfamilia dos vespinos, as especies do xénero Vespula fan seus niños no chan, as do xénero Dolicovespula fanos en pólas de árboees, as do xénero Vespa tenden a facelos en ocos de troncos de árbores, ou de paredes ou teitos de habitacións humanas.

Na actualidade esta familia subdivídese en seis subfamilias aparentemente monofiléticas. As subfamilias Polistinae e Vespinae teñen soamente especies eusociais, mentres queas Eumeninae, Euparagiinae e Masarinae son todas solitarias, e as de Stenogastrinae coprenden unha variedade de formas, desde solitarias a sociais.

A dos Euparagiinae, que hoxe mostra unha distribución restrinxida, encontrábase moi difundida no Cretáceo. O patrón bioxeográfico das Masarinae, pola súa parte, corresponde ás primeiras fases da fragmentación de Gondwana, cando Suramérica, África e Australia formaban un só supercontinente. Pénsase que as avespas eusociais (Stenogastrinae, Polistinae e Vespinae) puideron ter surxido caando a fragmentación de Gondwana estaba xa moi avanzada.

Nas subfamilias Polistinae e Vespinae os adultos mastigan á súa presa antes da darlla a comer ás larvas. Á súa vez, as larvas producen un líquido claro, rico en proteínas que os adultos consomen. A concentración exacta de aminoácidos é variábel, pero considérase que subministra unha parte considárabel do alimento dos adultos.^[7]

Imaxes

• 
  Niño de Polistes sp.
• 
  Vespa tropica
• 
  Ancistrocerus sp.
• 
  Vespa crabro
• 
  Bembix
• 
  Construción dun niño de Polistes dominula

Notas

1. véspidos no Dicionario da RAG.
2. Vespidae no ITIS.
3. Family Vespidae Latreille 1802 Arquivado 07 de xuño de 2020 en Wayback Machine. en Fossilworks.
4. Vespidae no Merriam-Webster Dictionary.
5. Pickett, Kurt M., and John W. Wenzel (2004). Phylogenetic Analysis of the New World Polistes (Hymenoptera: Vespidae: Polistinae) Using Morphology and Molecules. Journal of the Kansas Entomological Society 77(4):742-60.
6. Sühs, R.B.; Somavilla, A.; Putzke, J. & Köhler, A. (2009): "Pollen vector wasps (Hymenoptera, Vespidae) of Schinus terebinthifolius Raddi (Anacardiaceae), Santa Cruz do Sul, RS, Brazil". Brazilian Journal of Biosciences 7 (2): 138-143.
7. Hunt, J. H.; I. Baker & H. G. Baker (1982): "Similarity of amino acids in nectar and larval saliva: the nutritional basis for trophallaxis in social wasps". Evolution 36: 1318-1322.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Véspidos

Wikispecies posúe unha páxina sobre:  Véspidos

Bibliografía

• Aguiar, Alexandre P. et al. (2013): "Order Hymenoptera". En Zhang, Z.-Q. (ed.): "Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness (Addenda 2013)". Zootaxa 3703: 1–82.
• Arnett, R. H. Jr. (2000): American insects, 2ª ed. Boca Ratón, Londres, Nova York, Washington DC: CRC Press. ISBN 0-8493-0212-9.
• Borror, D. J., DeLong, D. M. & Triplehorn, C. A. (1976): An introduction to the study of insects, 4ª ed. Nova York, Chicago: Holt, Rinehart and Winston. ISBN 0-0308-8406-3.
• Grimaldi, D. & Engel, M. S. (2005): Evolution of the Insects. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-5218-2149-0.
• Huber, John T. (2009): "Biodiversity of Hymenoptera". Capítulo 12. En Robert G. Foottit & Peter H. Adler: Insect Biodiversity: Science and Society. Hoboken, New Jersey: Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4051-5142-9.
• O'Toole, Christopher & Raw, Anthony (1999): Bees of the world. Londres: Cassell & Co. ISBN 0-8160-5712-5.
• Sharkey, Michael J. (2007): "Phylogeny and Classification of Hymenoptera". Zootaxa 1668: 521–548.
• Sharkey, M. J.; Carpenter, J. M & Vilhelmsen, L. (2012): "Phylogenetic relationships among superfamilies of Hymenoptera". Cladistics 28 (1): 80–112.
• Michener, Charles D. (2007): The Bees of the World. 2ª ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8573-0.
• Vilhelmsen, Lard (2001): "Phylogeny and classification of the extant basal lineages of the Hymenoptera (Insecta)". Zoological Journal of the Linnean Society 131: 393–442.

Outros artigos

• Himenópteros
• Apócritos

Ligazóns externas

• New study rewrites evolutionary history of vespid wasps
• Vespidae of the world - Iconographic work
• Vespidae en Bugguide.net