Tránsito de Mercurio

O tránsito de Mercurio é o paso, observado dende a Terra, deste planeta por diante do Sol. A aliñación destes tres astros (Sol, Mercurio e Terra) prodúcese por ter Mercurio un período orbital menor que o da Terra, e produce un efecto que, dende a Terra, só é comparable co tránsito de Venus. Neste efecto, Mercurio vese (por medio de telescopios ou outra amplificación, pois é demasiado pequeno o planeta e perigosa a luz solar para velo a ollo nu) como unha pequena mancha negra que vai trasladándose sobre a superficie solar. Como Mercurio ten a órbita nun plano diferente ó da eclíptica do noso planeta (7° de diferenza) fai que este fenómeno só ocorra unha vez cada varios anos.

Tránsito de Mercurio, en 2006. Ver que as manchas solares aparecen moito maiores que o planeta.

Para que o tránsito se produza, fai falla que a Terra estea preto dos nodos da órbita. A Terra atravesa cada ano a liña dos nodos da órbita de Mercurio o 8-9 de maio e o 10-11 de novembro. Se nesa data coincide unha conxunción inferior, é dicir, Mercurio máis próximo á Terra que o Sol, haberá tránsito. Hai certa periodicidade neste fenómeno, aínda sobmetido a regras das que deriva unha relación temporal complexa. É claro que ten que ser múltiplo do período sinódico. Mercurio adoita transitar o disco solar, de media, unhas 13 veces cada século, en intervalos de 3, 7, 10 e 13 anos.

O día 9 de maio de 2016 foi visible de xeito teórico (nubosidade) dende Galicia un tránsito, dende as 13:20 ás 20:40 horas (hora oficial en España)

Para ver o tránsito

Mirar o tránsito a ollo nu é perigoso, pois implica o mirar directamente ó Sol, o que fai que a retina se queime ós poucos segundos. Ademais, e como o tamaño aparente de Mercurio é moi pequeno, os filtros e lentes especiais para ver eclipses resultan inservibles. Para afeccionados proponse a proxección nunha pantalla cun telescopio equipado cun filtro solar, o que permite ver unha imaxe ampliada do Sol e evita riscos.^[1]

Tránsitos na historia

Os pasos de Mercurio polo disco solar nos séculos XX e XXI son os seguintes:

12 de novembro de 1907	7 de novembro de 1914	7 de maio de 1924	10 de novembro de 1927
11 de maio de 1937	12 de novembro de 1940	14 de novembro de 1953	5 de maio de 1957
6 de novembro de 1960	9 de maio de 1970	10 de novembro de 1973	12 de novembro de 1986
6 de novembro de 1993	15 de novembro de 1999	7 de maio de 2003	8 de novembro de 2006
9 de maio de 2016	11 de novembro de 2019	13 de novembro de 2032	7 de novembro de 2039
7 de maio de 2049	9 de novembro de 2052	10 de maio de 2062	11 de novembro de 2065
14 de novembro de 2078	7 de novembro de 2085	8 de maio de 2095	10 de novembro de 2098

Trásitos de Mercurio, en detalle

Tránsitos de Mercurio
Data do momento medio do tránsito	Hora (UTC)			Notas
	Comezo	Medio	Fin
7 de novembro de 1631				Observado por Pierre Gassendi.
13 de novembro de 1651				Observado por Jeremy Shakerly en Surat, informado en carta a Henry Osbourne en xaneiro de 1652. Pénsase que Shakerly morreu na India arredor de 1655.[2]
3 de maio de 1661				O día da coroación de rei Carlos II de Inglaterra. Observado por Christiaan Huygens en Londres.
7 de novembro de 1677				Observado por Edmund Halley en Santa Helena, Richard Towneley en Lancashire, Jean Charles Gallet en Avignon; segundo a carta de John Flamsteed a Johannes Hevelius o 23 de maio de 1678 [3]
5 de novembro de 1743				Para velo en toda a Terra, foron organizadas observacións científicas, coordinadas pro Joseph-Nicolas Delisle.
6 de maio de 1753
9 de novembro de 1769			23:09	Observado por Charles Green e James Cook dende Mercury Bay (Nova Zelandia).[4] Anotouse que Mercurio ou ben non tiña atmosfera ou a tiña moi tenue.
9 de novembro de 1802	06:16	08:58	11:41	Observado por William Herschel en Inglaterra[5]
12 de novembro de 1815	00:20	02:33	04:46
5 de novembro de 1822	01:04	02:25	03:45
5 de maio de 1832	09:04	12:25	15:47
7 de novembro de 1835	17:35	20:08	22:41
8 de maio de 1845	16:24	19:37	22:49
9 de novembro de 1848	11:07	13:48	16:28
12 de novembro de 1861	05:21	07:19	09:18
5 de novembro de 1868	05:28	07:14	09:00
6 de maio de 1878	15:16	19:00	22:44
7 de novembro de 1881	22:19	00:57	03:36
9 de maio de 1891	23:57	02:22	04:47
10 de novembro de 1894	15:58	18:35	21:11
14 de novembro de 1907	10:24	12:07	13:50
7 de novembro de 1914	09:57	12:03	14:09
8 de maio de 1924	21:44	01:41	05:38
10 de novembro de 1927	03:02	05:46	08:29
11 de maio de 1937	08:53	08:59	09:06	Só visible como tránsito parcial no sur de África e Asia e en Australia Occidental.
11 de novembro de 1940	20:49	23:21	01:53
14 de novembro de 1953	15:37	16:54	18:11
6 de maio de 1957	23:59	01:14	02:30
7 de novembro de 1960	14:34	16:53	19:12	[6]
9 de maio de 1970	04:19	08:16	12:13	[7]
10 de novembro de 1973	07:47	10:32	13:17	[8]
13 de novembro de 1986	01:43	04:07	06:31	[9]
6 de novembro de 1993	03:06	03:57	04:47	[10]
15 de novembro de 1999	21:15	21:41	22:07	[11] Tránsito parcial en Australia, a Antártida e a illa sur de Nova Zelandia.
7 de maio de 2003	05:13	07:52	10:32	[12]
8 de novembro de 2006	19:12	21:41	00:10	[13]
9 de maio de 2016	11:12	14:57	18:42	[14] Vese completo en Suramérica, este de Norteamérica, Europa Occidental. No resto do planeta, de xeito parcial (coincidindo co amencer ou o anoitecer) excepto en Australia e extremo oriente.
11 de novembro de 2019	12:35	15:20	18:04
13 de novembro de 2032	06:41	08:54	11:07
7 de novembro de 2039	07:17	08:46	10:15
7 de maio de 2049	11:03	14:24	17:44
9 de novembro de 2052	23:53	02:29	05:06
10 de maio de 2062	18:16	21:36	00:57
11 de novembro de 2065	17:24	20:06	22:48
14 de novembro de 2078	11:42	13:41	15:39
7 de novembro de 2085	11:42	13:34	15:26
8 de maio de 2095	17:20	21:05	00:50
10 de novembro de 2098	04:35	07:16	09:57
12 de maio de 2108	01:40	04:16	06:52

Notas

1. "Observación do tránsito de Mercurio" (en castelán). Asociación de Amigos da Casa das Ciencias. 5 de maio de 2016. Arquivado dende o orixinal o 13 de setembro de 2017. Consultado o 6 de maio de 2016.
2. Chapman, A. (1985), Transactions of the Historical Society of Lancashire and Cheshire Volume 135 pp 1–14
3. Eric G. Forbes et al. (1995), Correspondence of John Flamsteed Volume 1, Institute of Physics Publishing, p. 624-627
4. Wayne Orchiston 1994, James Cook and the 1769 Transit OF Mercury, Carter Observatory ISSN 1173-7263 http://www.transitofvenus.co.nz/docs/CarterObservatoryInfo3.doc Arquivado 14 de outubro de 2008 en Wayback Machine.
5. Magazine of Popular Science, and Journal of the Useful Arts, Volume 3 p.154
6. "1960 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
7. "1970 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
8. "1973 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
9. "1986 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
10. "1993 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
11. "1999 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 05 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
12. "2003 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 04 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
13. "2006 Transit of Mercury". HM Nautical Almanac Office. UK Hydrographic Office. 5 de novembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 04 de xuño de 2012. Consultado o 30 de maio de 2012.
14. "The Transit of Mercury on 2016 May 9". Arquivado dende o orixinal o 14 de agosto de 2016. Consultado o 7 de xuño de 2012.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• NASA: Transits of Mercury, Seven Century Catalog: 1601 CE to 2300 CE (en inglés)
• NASA, Near-live images from Mercury's Transit across the Sun (2016) (en inglés)
• NASA: Image from the transit of Mercury in 2003 (en inglés)
• Shadow & Substance.com: Transit of Mercury Animated for November 8, 2006 (en inglés)
• Transits of Mercury – Fourteen century catalog: 1 601 AD – 3 000 AD (en inglés)
• Transits of Mercury on Earth – Fifteen millennium catalog: 5 000 BC – 10 000 AD (en inglés)
• Desafío proposto pola ESA para os centros escolares (inglés)