Raphicerus sharpei

Raphicerus sharpei é unha especie de mamífero artiodáctilo da familia dos bóvidos, subfamilia dos antilopinos e tribo dos neotraguinos, pertencente ao xénero Raphicerus.^[2][3][4][5]

Raphicerus sharpei
Macho no Parque nacional Kruger Femia no Parque nacional Kruger
Estado de conservación
Pouco preocupante[1]
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Mammalia Orde: Artiodactyla Familia: Bovidae Subfamilia: Antilopinae Tribo: Neotragini Xénero: Raphicerus Especie: R. sharpei
Nome binomial
Raphicerus sharpei Thomas, 1896
Área de distribución Área de distribución

Trátase dun antílope de pequeno tamaño, como todos os da tribo dos neotraguinos, (denominados antilopes ananos), tímido e solitario, amplamente distribuído polas sabanas da África oriental e meridional, desde Tanzania até Namibia e Suráfrica.

Taxonomía

Descrición

A especie foi definida en 1896 polo zoólogo británico Oldfield Thomas, en Proc. Zool. Soc. Lond., 1896: 796.^[2]

Controversia taxonómica

A maioría dos autores consideran a Raphicerus sharpei como unha especie monotípica, é dicir, que non ten subespecies. Porén algúns consideran dentro dela a subespecie Raphicerus sharpei colonicus Thomas & Schwann, 1906, que, desde principios do século XXI, é considerada por outros, como Colin P. Groves, unha especie separada, denominada Raphicerus colonicus (Thomas & Schwann, 1906).^[4][5][6]

Por outra parte, outros, como Haltenorth e Diller, considérana unha subespecie de Raphicerus melanotis, especie estreitamente relacionada que habita na rexión do Cabo Oriental,^[7] e algúns considérana conespecífica con ela.^[8]

Nomes vulgares

Na maioría dos idiomas modernos a especie coñécese como raficero de Sharpe ou grysbobok de Sharpe (coas particularidades propias de cada lingua).^[9]

Características

Aparencia xeral

Raphicerus sharpei femia

Moi semellante ao raficero común ou steenbok (Raphicerus campestris), pero menor ca el, ten unha pelaxe híspida, de coloración parda avermellada, mesturada de branca, o que lle dá un aspecto agrisado, especialmente ao longo dos flancos (nalgúns individuos mesmo se ven manchas de pelo branco).
O fociño é pardo. Na cara presenta unha estreita raia superciliar branca. As orellas son grandes (como en todas as especies do xénero), pero menores que as do raficero do Cabo (Raphicerus melanotis) e as do raficero común, cubertas con pelos curtos. As partes inferiores son brancas.
Os cornos (só presentes nos machos) son moi curtos (de 4 a 5,5 cm), cónicos, erguéndose verticalmente sobre a fronte. As femias son similares aos machos (pero sen cornos).^[9]

Dimensións

A lonxitude da cabeza e tronco varía entre os 65 e os 75 sm; a cola é moi curta, de 5 a 8 cm, e a alzada (altura na cruz) é duns 51 cm. O peso oscila entre os 7 e os 12 kg.^[7][9]

Bioloxía

Hábitat e distribución

Habita principalmente en zonas de outeiros cerca dos kopjes rochosos con densos arbustos espiñentos e herba mesta.^[9] A súa área de dispersión vai desde as zonas occidentais e meridionais de Tanzania, até nordeste de Suráfrica (provincias de Limpopo e Mpumalanga) e o sueste de Eswatini, ocupando entre estes límites o sueste da República Democrática do Congo, Zambia (ao leste do río Zambeze), Malawi, Mozambique (agás nas rexións boscosas costeiras), o extremo nordeste de Botswana, o leste da Franxa de Caprivi en Namibia e gran parte de Zimbabue.^[8]

Alimentación

En gran parte da súa área de distribución (Zimbabue, Zambia e Tanzania) parece estar asociado co bosque de miombo (Brachystegia sp.), onde hai unha boa cobertura en forma de matogueiras de lento crecemento ou pastos con herbas de altura media.^[8] Aínda que parece estar asociado con áreas de boa cobertura do solo, Wilson (1975) rexistrou que tamén se encontra en terreos onde predomina o mopane (Colophospermum mopane) con moi pouca cobertura, no Parque Nacional Hwange (antigamente, Wankie Game Reserve),^[10] mentres que no Parque Nacional Chobe (Botswana) víronse espécimes nunha meseta de area nun bosque aberto con céspede claro e cuberta de mato. Os raficeros de Shrape son predominantemente comdores de ramallos, alimentándose de follas tenras e caules novos, pero tamén comen froitos e raíces, e pastan herba.^{[8] [9]}

Costumes

Viven solitarios, agás durante a época de celo. Nas calorosas horas centrais do día refúxianse nas espesuras densas, ou entre as grandes rochas, mesmo en vellos tobos abandonados que escavaran os porcos formigueiros.^[9]

Status

A especie non ten ameazas importantes, aínda que fou eliminada dalgunhas das partes da súa antiga área de distribución pola proliferación de asentamentos humanos e a destrución do seu hábitat, é a caza para carne. Pero os seus hábitos discretos permítenlle soportar ben a presión da caza.^[11]

Debido a que é unha especie común, a que a súa presenza está xeneralizada e a que non hai ameazas importantes que dean lugar a unha diminución significativa da súa poboación, e pouco probábel que o status do raficero de Sharpe cambie a longo prazo se continúa estando ben representado en áreas protexidas e en terreos privados. A tendencia da súa poboación es xeralmente estábel en áreas protexidas e en granxas privadas, aínda que diminúe gradualmente noutros lugares a medida que a presión da caza aumenta co crecemento dos asentamentos humanos. Por tdos iso, a especie está actualmente cualificada pola Unión Internacional para a Conservación da Natureza como LC (pouco preocupante).^[1]

Notas

1. IUCN SSC Antelope Specialist Group (2016): Raphicerus sharpei na Lista vermella da UICN. Versión 2018-1. Consultada o 30 de outubro de 2018.
2. Raphicerus sharpei en MSW.
3. Raphicerus sharpei Thomas, 1897 no ITIS.
4. Groves, Colin P. & Grubb, Peter 2011.
5. Groves, Colin P. et al. 2011, pp. 477-478.
6. Raphicerus colonicus Thomas & Schwann, 1906 en Sistemática dos bóvidos (Stefan Hintsche, 2014), en stco.de
7. Haltenorth, T. & Diller, H. 1986, p. 53.
8. Hoffmann, M. and Wilson, V. J. (2013): "Raphicerus sharpei Sharpe's Grysbok". En: J. S. Kingdon and M. Hoffmann (eds), Mammals of Africa. Volume VI: Pigs, Hippopotamuses, Chevrotain, Giraffes, Deer and Bovids, London, UK: Bloomsbury Publishig. ISBN 978-1-4081-2257-0, pp. 308-310.
9. Dorst, J. & Dandelot, P. 1973, p. 269.
10. Wilson, V. J. (1975): Mammals of the Wankie National Park, Rhodesia. Salisbury: Trustees of the National Museums and Monuments of Rhodesia, nº 5.
11. East, R., recompilador (1999): African Antelope Database 1998. Gland, Switzerland and Cambridge, UK. IUCN.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Raphicerus sharpei

Wikispecies posúe unha páxina sobre:  Raphicerus sharpei

Bibliografía

• Dorst, J. & Dandelot, P. (1973): Guía de campo de los mamíferos salvajes de África, Barcelona: Ediciones Omega, S. A.
• Groves, Colin P. & Grubb, Peter (2011): Ungulate Taxonomy. Baltimore, Maryland, USA: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-0093-8.
• Groves, Colin P. et al. (2011): "Family Bovidae (Hollow-horned rumiants)". En: Wilson, D. E. & Mittermeier, R. A. eds (2011): Handbook of the Mammals of the World. Volume II. Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx edicions. ISBN 978-84-96553-77-4.
• Haltenorth, T. & Diller, H. (1986): A Field Guide of the Mammals of Africa including Madagascar. Londres: William Collins Sons & Co Ltd. ISBN 0-00-219778-2.
• Nowak, Ronald M. (1999): Walker's Mammals of the World. Vol II (6th ed.). Baltimore, Maryland, USA: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-5789-8.
• VV.AA. (1986): Natura. Enciclopedia de los animales. Tomo II. Los primates. Los ungulados. Barcelona: Ediciones Orbis, S.A. ISBN 84-7634-752-9.
• Wilson, D. E., & Reeder, D. M., editors (2005): Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Baltimore, Maryland, USA: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0.

Outros artigos

• Bóvidos
• Antílopes
• Antilopinos
• Neotraguinos
• Raphicerus

Ligazóns externas

• Raphicerus sharpei. Sharpe's grysbok na ADW.