Parlamento de Galicia

O Parlamento de Galicia é a institución na que reside o poder lexislativo da Comunidade Autónoma de Galicia e é o máximo órgano representativo do pobo galego. Instaurado con anterioridade ás primeiras eleccións autonómicas de 1981, estaba formado polos deputados elixidos para o Congreso dos Deputados de España polas circunscricións galegas. Segundo o Estatuto de Autonomía de Galicia debe estar formado por entre 60 e 80 deputados. Así e todo, desde a primeira lexislatura fixouse o seu número en 75, que se elixen por sufraxio universal, igual, libre, directo e secreto por un prazo de 4 anos. Destes 75, son elixidos 25 pola provincia da Coruña, 22 pola de Pontevedra, 14 pola de Lugo e 14 pola de Ourense (Decreto 92/2016).

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Galicia (homónimos).

Parlamento de Galicia
XII Lexislatura
Datos xerais
Ámbito	Galicia
Creación	1981
Tipo	Parlamento autonómico (unicameral)
Límite	Lexislatura de 4 anos
Liderado
Presidente	Miguel Ángel Santalices Vieira (PPdeG) desde o 21 de outubro de 2016[1]
Vicepresidenta primeira	Elena Candia (PPdeG) desde o 24 de maio de 2022
Líder da maioría	Alfonso Rueda (PPdeG) desde o 12 de maio de 2022
Líder da oposición	Ana Pontón (BNG) desde o 2024
Composición
Membros	75 deputados
Grupos representados	Goberno (40)      PPdeG Oposición (35)     BNG 25 deputados      PSdeG-PSOE 9 deputados      Democracia Ourensana 1 deputado
Salario	4.953,39 €/mes [2]
Título primeiro, capítulo primeiro do Estatuto de autonomía de Galicia
Eleccións
Sistema electoral	Representación proporcional por listas
Última elección	18 de febreiro de 2024
Sede(s)
Hemiciclo da cámara (Pazo do Hórreo, Santiago de Compostela)
Sitio web
parlamentodegalicia.gal
Cronoloxía
← XII Lexislatura → XIII Lexislatura

Posición estatutaria

Asignación de escanos

De acordo co artigo 9.1 do Título III da Lei 8/1985, de 13 de agosto, de eleccións ao Parlamento de Galicia,^[3] o Parlamento de Galicia está composto por 75 deputados. Estes son elixidos polas catro circunscripcións electorais galegas, que corresponden coas catro provincias da comunidade autónoma. Cada unha delas elixe un número diferente de deputados, tal e como marcan os artigos 9.2 e 9.3 da citada lei. A cada unha das catro provincias de Galicia correspóndelle un mínimo inicial de 10 deputados, mentres que os 35 restantes distribúense entre as provincias en proporción á súa poboación. En 2024 esta é a distribución de escanos que se segue:

• Provincia da Coruña: 10 + 15 = 25 deputados
• Provincia de Lugo: 10 + 4 = 14 deputados
• Provincia de Ourense: 10 + 4 = 14 deputados
• Provincia de Pontevedra: 10 + 12 = 22 deputados

O mandato dos deputados remata catro anos despois da súa elección ou o día da disolución da Cámara, dereito correspondente á presidencia da Xunta de Galicia.

Funcións

• Exercer a potestade lexislativa da Comunidade Autónoma.
• Controlar a acción executiva da Xunta de Galicia.
• Aprobar os seus orzamentos.
• Designar para cada lexislatura das Cortes Xerais os senadores representantes da Comunidade Autónoma galega.
• Escoller de entre os seus membros a Presidencia da Xunta.
• Esixirlles responsabilidades á Xunta de Galicia e ao seu presidente.
• Solicitar do Goberno do Estado a adopción de proxectos de lei.
• Presentar ante a Mesa do Congreso dos Deputados proposicións de lei.
• Interpoñer recursos de inconstitucionalidade.
• Presentarse perante o Tribunal Constitucional nos supostos e termos previstos nas leis.

O Parlamento, órgano inviolable, representa o pobo galego e constitúe a primeira das institucións da Comunidade Autónoma, da que derivan todas as demais.

Historia

Ao igual ca os parlamentos de País Vasco, Cataluña e Andalucía, o Parlamento de Galicia foi constituído tralas primeiras eleccións autonómicas, celebradas en 1981, a partir da redacción do Estatuto de Autonomía polo procedemento marcado ni artigo 151.2 da Constitución, polos membros das Cortes Xerais elixidos nas provincias correspondentes na primeira lexislatura da monarquía, presidida por Adolfo Suárez.

A primeira sesión constitutiva do Parlamento de Galicia tivo lugar o 19 de decembro de 1981 (I Lexislatura) no Pazo de Xelmírez, unha vez celebradas as primeiras eleccións autonómicasda historia de España, o 20 de outubro de 1981.

Previamente, o 18 de maio de 1981, entrara en vigor o Estatuto de Autonomía de Galicia, aprobado no referendo celebrado o 21 de decembro de 1980.

Composicións históricas

• 
  1981-1985
• 
  1985-1986
• 
  1986-1989
• 
  1989-1993
• 
  1993-1997
• 
  1997-2001
• 
  2001-2005
• 
  2005-2009
• 
  2009-2012
• 
  2012-2016
• 
  2016-2020
• 
  2020-2024
• 
  2024-act.

Sede

Artigo principal: Pazo do Hórreo.

Pazo do Hórreo.

Sede do Parlamento de Galicia, en Santiago de Compostela.

O pazo de Xelmírez foi a sede provisional do Parlamento de Galicia desde a súa constitución o 19 de decembro de 1981^[4] ata que se trasladou ó pazo de Fonseca no verán de 1982^[5] e, finalmente, á actual sede no pazo do Hórreo en marzo de 1989. Para conmemorar os 30 anos da institución, o 19 de decembro de 2011 celebrouse no pazo de Xelmírez unha sesión extraordinaria do Parlamento.^[6][7]

O Pazo do Hórreo conta con todas as dotacións necesarias para que os deputados e deputadas poidan desenvolver o seu traballo: salón de plenos, salas de comisións, de prensa e outras dependencias de uso polivalente, tanto para as reunións de carácter interno como para a actividade pública e encontros con colectivos. Así mesmo, un completo equipamento tecnolóxico permite ofrecer en directo, a través da web, as sesións do Pleno e das comisións.

O salón de plenos é o lugar habitual onde teñen lugar as sesións do Pleno do Parlamento de Galicia, e os deputados ocupan os asentos arranxados en forma de hemiciclo ante a Mesa presidencial. O presidente da Xunta de Galicia e o seu Goberno ocupan a primeira ringleira de escanos, e o resto de deputados, agrupados en grupos parlamentarios, ocupan os restantes, previamente asignados pola Mesa do Parlamento.

O Parlamento alberga tamén unha variada e valiosa colección de arte galega contemporánea, pintura e escultura fundamentalmente, e conta cunha nutrida biblioteca. Desde 1997 a biblioteca do Parlamento acolle o arquivo bibliográfico e persoal de Ricardo Carvalho Calero, unha colección formada por 4.872 volumes de monografías e coleccións de 197 títulos de revistas, documentos persoais e docentes, correspondencia, expedientes e recortes de prensa, obra propia e allea, así como material gráfico (láminas, mapas, planos e carteis).^[8]

Composición do Parlamento na XII lexislatura

Resultado electoral

Artigo principal: Eleccións ao Parlamento de Galicia de 2024.

Nas eleccións ao Parlamento de Galicia de 2024, celebradas o domingo 18 de febreiro, o Partido Popular de Galicia gañou as eleccións, quedando o Bloque Nacionalista Galego en segundo lugar e o Partido dos Socialistas de Galicia terceiro, co mellor e o peor resultado da historia de ambos partidos, respectivamente. Deste modo, os resultados nas eleccións foron os seguintes:

Eleccións ao Parlamento de Galicia de 2024
Partido		Candidato	Votos		Deputados
	Partido Popular de Galicia	Alfonso Rueda	700.491	47,36%	40	2
	Bloque Nacionalista Galego	Ana Pontón	467.074	31,57%	25	6
	Partido dos Socialistas de Galicia	José Ramón Gómez Besteiro	207.691	14,04%	9	5
	Democracia Ourensana	Armando Ojea Bouzo	15.312	1,03%	1	1
Fonte: Xunta de Galicia[9]

Órganos do Parlamento

A Mesa

Mesa do Parlamento de Galicia (XII lexislatura)^[10]

Cargo	Titular	Partido
Presidente	Miguel Ángel Santalices Vieira	PPdeG
Vicepresidenta primeira	María Elena Candia López	PPdeG
Vicepresidenta segunda	María Montserrat Prado Cores	BNG
Secretaria	Ethel María Vázquez Mourelles	PPdeG
Vicesecretaria	Patricia Iglesias Reyes	PSdeG-PSOE

Grupos parlamentarios

O Parlamento de Galicia está formado por 75 deputados. Destes, son elixidos 25 pola provincia da Coruña, 22 pola de Pontevedra, 14 pola de Lugo e 14 pola de Ourense (Decreto 92/2016). Tralas eleccións do 18 de febreiro de 2024 o resultado para a súa configuración durante a XII lexislatura foi:

Grupos Parlamentarios (XII lexislatura)

Grupo parlamentario			Partidos	Portavoz	Escanos
	Popular de Galicia		Partido Popular de Galicia	Alberto Pazos Couñago	40
	Bloque Nacionalista Galego		Bloque Nacionalista Galego	Ana Belén Pontón Mondelo	25
	Socialistas de Galicia		Partido dos Socialistas de Galicia	José Ramón Gómez Besteiro	9

A Xunta de Portavoces

Xunta de Portavoces do Parlamento de Galicia (XII lexislatura)

Cargo		Titular	Lista
Presidente		Miguel Ángel Santalices Vieira	PPdeG
Vicepresidenta primeira		María Elena Candia López	PPdeG
Vicepresidenta segunda		María Montserrat Prado Cores	BNG
Secretaria		Ethel María Vázquez Mourelles	PPdeG
Vicesecretaria		Patricia Iglesias Reyes	PSdeG-PSOE
Portavoces titulares
	Portavoz do GP Popular de Galicia	Jose Alberto Pazos Couñago	PPdeG
	Portavoz do GP do Bloque Nacionalista Galego	Ana Belén Pontón Mondelo	BNG
	Portavoz do GP dos Socialistas de Galicia	José Ramón Gómez Besteiro	PSdeG-PSOE
Fonte: Parlamento de Galicia[11]

Comisións

Comisións do Parlamento de Galicia
Comisión	Presidencia	Grupo
Comisións permanentes lexislativas
Institucional, de Administración Xeral, Xustiza e Interior	María Sol Díaz Mouteira		PPdeG
Ordenación Territorial, Obras Públicas, Medio Ambiente e Servizos	Carmen María Pomar Tojo		PPdeG
Economía, Facenda e Presupostos	Noa Presas Bergantiños		BNG
Educación e Cultura	Teresa Egerique Mosquera		PPdeG
Sanidade, Política Social e Emprego	María Corina Porro Martínez		PPdeG
Industria, Enerxía, Comercio e Turismo	Vacante		PPdeG
Agricultura, Alimentación, Gandaría e Montes	Rubén Lorenzo Gómez		PPdeG
Pesca e Mariscos	José Manuel Balseiro Orol		PPdeG
Comisións permanentes non lexislativas
Regulamento	Miguel Ángel Santalices Vieira		PPdeG
Peticións	Miguel Ángel Santalices Vieira		PPdeG
Estatuto dos Deputados	José Alberto Pazos Couñago		PPdeG
Control da Corporación Radio e Televisión de Galicia	María Guadalupe Murillo Solí		PPdeG
Relacións co Consello de Contas	Raquel Arias Rodríguez		PPdeG

Senadores designados polo Parlamento de Galicia

Unha das funcións que desempeña o Parlamento de Galicia é a designación dos senadores que deben representar a Galicia, conforme ao previsto na Constitución e na forma que determine a Lei de Designación de Senadores en representación de Galicia.

A designación dos senadores galegos produciuse o día 19 de novembro de 2021 no Parlamento de Galicia. Así, elixíronse a dous representantes do Partido Popular de Galicia e a un do Partido dos Socialistas de Galicia.^[12] Polo tanto, a lista de senadores designados polo Parlamento de Galicia quedou da seguinte forma:

Actuais

Partido	Senadores actuais	Data de comezo
PPdeG	José Manuel Rey Varela	29 de xullo de 2023
PPdeG	José Manuel Baltar Blanco	29 de xullo de 2023
BNG	Maria Carmen Da Silva Méndez	29 de xullo de 2023

Entre 2021-Actualidade

Partido		Senadores	Data comezo	Data fin
	PPdeG	Elena Muñoz Fonteriz	20 de novembro de 2019	18 de maio de 2022
		Alberto Núñez Feijóo	25 de maio de 2022	29 de maio de 2023
		José Manuel Rey Varela	29 de xullo de 2023
		Jesús Vázquez Abad	20 de novembro de 2019	20 de setembro de 2021
		Juan Carlos Serrano Gómez	27 de outubro de 2021	18 de maio de 2022
		Miguel Ángel Tellado Filgueira	25 de maio de 2022	28 de xullo de 2023
		José Manuel Baltar Blanco	29 de xullo de 2023
	PSdeG-PSOE	Xoaquín María Fernández Leiceaga	20 de novembro de 2019	29 de maio de 2023
	BNG	María Carmen Da Silva Méndez	29 de xullo de 2023

Presidencia do Parlamento de Galicia

Artigo principal: Presidente do Parlamento de Galicia.

Miguel Ángel Santalices, actual presidente do Parlamento de Galicia.

O presidente do Parlamento ostenta a representación da Cámara, asegura a boa marcha dos traballos, dirixe os debates, mantén a orde dos mesmos e ordena os pagos, sen prexuízo das delegacións que poida conferir.^[13]

Presidentes do Parlamento de Galicia

Lexislatura	Presidente/a		Partido	Comezo de mandato	Fin de mandato
I lexislatura		Antonio Rosón Pérez	UCD	12 de decembro de 1981	17 de decembro de 1985
II lexislatura				17 de decembro de 1985	13 de maio de 1986
		Tomás Pérez Vidal	CP	13 de maio de 1986	16 de xaneiro de 1990
III lexislatura		Victorino Núñez Rodríguez	PPdeG	16 de xaneiro de 1990	16 de novembro de 1993
IV lexislatura				16 de novembro de 1993	18 de novembro de 1997
V lexislatura		José María García Leira		18 de novembro de 1997	20 de novembro de 2001
VI lexislatura				20 de novembro de 2001	18 de xullo de 2005
VII lexislatura		María Dolores Villarino Santiago	PSdeG	18 de xullo de 2005	1 de abril de 2009
VIII lexislatura		Pilar Milagros Rojo Noguera	PPdeG	1 de abril de 2009	16 de novembro de 2012
IX lexislatura				16 de novembro de 2012	26 de xaneiro de 2016
		Miguel Ángel Santalices Vieira		26 de xaneiro de 2016	21 de outubro de 2016
X lexislatura				21 de outubro de 2016	7 de agosto de 2020
XI lexislatura				7 de agosto de 2020	18 de marzo de 2024
XII lexislatura				18 de marzo de 2024	No cargo

Liña temporal

Actividade

A actividade do Parlamento de Galicia desenvólvese en dous períodos de sesións: un que abrangue os meses de setembro a decembro e outro que vai do 15 de xaneiro ao 15 de xullo. Durante estes períodos, os deputados pódense reunir en sesións ordinarias de Comisión que, habitualmente, teñen lugar de martes a venres de cada semana.

Fóra destes períodos de sesións, pódense realizar sesións extraordinarias de cumprirse determinados requisitos.

Quen exerce a Presidencia do Parlamento fixa a Orde do día das Sesións Plenarias, de acordo coa Mesa e a Xunta de Voceiros e tendo en conta o calendario de actividades. A orde do día das Comisións vén determinada pola súa Mesa, de acordo co calendario establecido pola Mesa do Parlamento.

Composicións anteriores do Parlamento de Galicia

Artigo principal: Lista de deputados no Parlamento de Galicia.

Notas

1. "Santalices, reelegido presidente del Parlamento con los votos del PPdeG" Europa Press, 21/10/2016.
2. "Réxime económico dos/as deputados/as do Parlamento de Galicia no ano 2022" (PDF). Parlamento de Galicia. Consultado o 24 de novembro de 2024.
3. "Lei 8/1985, de 13 de agosto, de eleccións ao Parlamento de Galicia" (PDF). BOE. Consultado o 3 de outubro de 2021.
4. Fotografía dos parlamentarios Arquivado 19 de abril de 2014 en Wayback Machine. achegándose aquel día ó acto de constitución no Pazo de Xelmírez.
5. Marcos Peŕez Pena (11 de xullo de 2020). "Canto sabes sobre a historia das eleccións ao Parlamento galego?". Praza Pública.
6. "El Parlamento agradece a la USC su hospitalidad durante casi siete años". La Voz de Galicia (en castelán). 2012-06-29. Consultado o 2019-07-25.
7. "El Parlamento de Galicia, tres décadas de democracia". www.elcorreogallego.es. Arquivado dende o orixinal o 25 de xullo de 2019. Consultado o 2019-07-25.
8. O pazo do Hórreo Arquivado 19 de novembro de 2018 en Wayback Machine. na páxina web do Parlamento de Galicia.
9. Xunta de Galicia (2024). "Resultados definitivos: Galicia". resultados2024.xunta.gal (en castelán). Consultado o 18 de febreiro de 2024.
10. Composición actual^{[Ligazón morta]}. Parlamentodegalicia.gal. Consultado o 27 de outubro de 2016.^{[Ligazón morta]}
11. Parlamento de Galicia (ed.). "Xunta de Portavoces". parlamentodegalicia.gal. Arquivado dende o orixinal o 02 de outubro de 2021. Consultado o 2 de outubro de 2021.
12. "El Parlamento de Galicia elige a los senadores autonómicos para la XIV Legislatura de las Cortes Generales". Parlamento de Galicia. Consultado o 24 de novembro de 2024.
13. Reglamento del Parlamento de Galicia.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Parlamento de Galicia

Bibliografía

• López Torre, Rafael (2011). Trinta anos do Parlamento de Galicia 1981-2011 (PDF). Santiago de Compostela: Parlamento de Galicia. ISBN 978-84-7836-097-0. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de agosto de 2012. Consultado o 21 de decembro de 2012.

Outros artigos

• Composición do Parlamento de Galicia

Ligazóns externas

• Páxina oficial do Parlamento de Galicia Arquivado 15 de febreiro de 2024 en Wayback Machine.