Grixalba, Sobrado

San Xiao de Grixalba é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Sobrado. Segundo o IGE^[2], en 2014 tiña 380 habitantes (201 homes e 179 mulleres), o que supón unha diminución en relación ao ano 2004 cando tiña 456 habitantes.

Grixalba
Igrexa de San Xiao de Grixalba.
Concello	Sobrado[1]
Provincia	A Coruña
Coordenadas	43°05′23″N 7°59′22″O
Área	35,89 km²
Poboación	325 hab. (2019)
Densidade	9,06 hab./km²
Entidades de poboación	30[1]
[ editar datos en Wikidata ]

Eclesiasticamente pertence ao arciprestado de Sobrado, igual cás demais parroquias do concello.^[3]

Grixalba no Catastro de Ensenada (1752).

Grixalba no Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar de Pascual Madoz (1847).^[4]

Xeografía

A parroquia de Grixalba ten unha superficie de 35,89 km²^[5] pola que se espallan 30 núcleos de poboación.^[6]

Demografía

Grixalba xunto coa contigua parroquia de Foxado (no concello de Curtis) aparecen no Censo de Pecheros de 1528 con 151 pecheros ―os que teñen que pagar un tributo― mentres no censo de 1591 teñen 217 veciños, dos cales 215 son pecheros.^[7]

Século XVIII

1752[8]	1768[9]	1787[10]
Veciños	Habitantes
108	534	518

Século XIX

	1826[11]	1836[12]	1845[4]	1857[13]	1860[14]	1887[15]	1900[16]
Veciños	164	120	140	154	139	–	–
Habitantes	762	610	708	816	805	945	984

     Dicionarios xeográficos     Boletín Oficial da Provincia da Coruña (BOPC)     Censos (poboación de feito)

Século XX

	1910[16]	1920[16]	1930[16]	1940[16]	1950[16]	1960[16]	1970[16]	1981[16]	1986[17]	1991[16]	1999[18]	2000[19]
Habitantes	999	1036	1199	1296	1317	1163	912	678	580	531	498	492

     Censos (poboación de feito)     Padrón municipal

Século XXI

2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
479	479	464	456	443	446	437	425	419	412
2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
402	390	394	380	375	373	359
Fonte: IGE (padrón municipal)[20]

Gráfica de evolución demográfica de Grixalba entre 1887 e 2017

Poboación de feito segundo os censos de poboación.     Poboación segundo o padrón municipal.

Galería de imaxes

• 
  Capela de San Vitorio na Sabugueira.
• 
  Cruceiro
• 
  Cruceiro no Camiño de Santiago.
• 
  Ponte sobre o Mandeo no antigo camiño As Cruces-A Pena Grande
• 
  Pontella na Ponte Carballal.
• 
  Zona de Lecer de Grixalba
• 
  Vértice xeodésico de Vilasuso

Lugares e parroquias

Lugares de Grixalba

Lugares da parroquia de Grixalba no concello de Sobrado (A Coruña)
Adamonde | O Amenedo | Barrio | A Brixaría | O Casal de Abaixo | O Casal de Arriba | O Castro | Codesoso do Monte | Costoia | O Coto | As Cruces | Dombrete | Farlá | Guiximil | A Lagoa | A Laxe | Lousado | Orxás | Paraños | A Pena Grande | O Porto de Abaixo | Rañón | A Sabugueira | Sante | Santó | Suavila | A Uceira | Vilarchá | Vilariño | Vilasuso

Parroquias de Sobrado

Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Sobrado
Carelle (San Lourenzo) | A Ciadella (Santa María) | Codesoso (San Miguel) | Cumbraos (San Xiao) | Folgoso (Santa Cristina) | Grixalba (San Xiao) | Nogueira (San Xurxo) | A Porta (San Pedro) | Pousada (San Mamede) | Roade (Santo André)

Notas

1. DECRETO 189/2003, do 6 de febreiro, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia da Coruña.
2. IGE (ed.). "IGE - Nomenclátor de Galicia" (en galego). Arquivado dende o orixinal o 30 de decembro de 2020. Consultado o 24 de abril de 2021.
3. "Arciprestado de Sobrado". Arquidiocese de Santiago de Compostela. Arquivado dende o orixinal o 04 de decembro de 2018. Consultado o 3.12.2018.
4. Madoz, Pascual (1847). Grijalba (San Julian de). Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar (en castelán) VIII (Madrid). p. 594.
5. Plan Xeral de Ordenación Municipal [PXOM] de Sobrado (PDF) (Informe). Concello de Sobrado. 2009. p. 13.
6. "Nomenclátor de Galicia: Grixalba (San Xiao)". Xunta de Galicia. Consultado o 9.2.2019.
7. Censo de Pecheros. Carlos I 1528 (PDF) (en castelán) I. Madrid: INE. 2008. pp. 148 e 160.
8. Censo de Población de la Corona de Castilla. Marqués de la Ensenada 1752 (PDF) (en castelán). II: Nomenclatores. Madrid: INE. 2016 [1993]. p. 146. ISBN 978-84-260-2716-0.
9. Censo de Aranda (PDF) (en castelán). IX: Diócesis de Santiago, Segorbe y Segovia. Madrid: INE. 2013 [2011]. p. 198. ISBN 978-84-260-3760-2.
10. Censo de 1787 “Floridablanca” (PDF) (en castelán). IV: Comunidades autónomas del Norte Atlántico. Madrid: INE. 2016 [1990]. p. 3860. ISBN 978-84-260-1970-7.
11. Miñano, Sebastián (1826). Grijalba (San Julian de). Diccionario geográfico-estadístico de España y Portugal (en castelán) IV (Madrid). p. 365.
12. Fariña Jamardo, Xosé (1990). Os concellos galegos. Parte Xeral. Fundación Barrié. p. 142. ISBN 978-84-87819-06-3.
13. Nomenclátor de los pueblos de España (en castelán). Madrid. 1858. p. 249.
14. Nomenclátor estadístico de las parroquias que componen la provincia de La Coruña (en castelán). A Coruña. 1863. pp. 22–23. Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2018. Consultado o 16 de novembro de 2018.
15. "Provincia de La Coruña". Nomenclátor de las ciudades, villas, lugares, aldeas y demás entidades de población de España en 1.º de enero de 1888 (en castelán). III: Ciudad Real á Gerona. Madrid. 1892. p. 141.
16. Pazo Labrador, Alberto Xosé; Santos Solla, Xosé Manuel (1995). Poboación e territorio. As parroquias galegas nos últimos cen anos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. p. 112. ISBN 978-84-605-3156-2.
17. Torres Luna, María Pilar de; Pérez Fariña, María Luisa; Santos Solla, Xosé Manuel (1989). Municipios y parroquias de Galicia (en castelán). Universidade de Santiago de Compostela. p. 48. ISBN 978-84-7191-529-0.
18. "Nomenclátor estatístico de Galicia. Ano 1999". Instituto Galego de Estatística (IGE). Arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018. Consultado o 18 de novembro de 2018.
19. "Nomenclátor estatístico de Galicia. Ano 2000". Instituto Galego de Estatística (IGE). Arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018. Consultado o 18 de novembro de 2018.
20. Nomenclátor estatístico de Galicia. Anos "2001", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2002", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2003", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2004", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2005", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2006" (XLS); "2007", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2008", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2009", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2010", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2011", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2012", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2013", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2014", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2015", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018; "2016", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 e "2017", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018. Instituto Galego de Estatística (IGE).

Véxase tamén

Bibliografía

• Cabanas López, Fernando D. (2001). Historia de Sobrado dos Monxes (en castelán). Concello de Sobrado.
• Fidalgo Santamariña, Xosé Antón (2008). "Transformación e cambio nunha comunidade rural da Galicia interior" (PDF). Galicia y Japón: del sol naciente al sol poniente. IX Encontros internacionais de filosofía no Camiño de Santiago. Universidade da Coruña. pp. 197–228. ISBN 978-84-9749-308-6. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 12.3.2019.
• —————— (2012). "Dos camiños parroquiais aos camiños especiais: as rutas de peregrinación ao seu paso por San Xulián de Grixalba (Sobrado dos Monxes)". IV Congreso de Patrimonio Etnográfico Galego. Os camiños de Santiago: Miradas e experiencias (PDF). Deputación de Ourense. pp. 69–81. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de febreiro de 2019. Consultado o 13 de marzo de 2019.
• González-Moro Zincke, M.ª Elisa; Sánchez Puente, Áurea (2019). La parroquia de Grixalba (A Coruña). Población y modos de vida (en castelán). ISBN 978-84-09-12629-3.

Outros artigos

• Lugares de Sobrado