Castropol

Castropol é un concello asturiano galegofalante,^[1][2][3] limítrofe con Galiza coa ría de Ribadeo por medio. En 2022 tiña 3288 habitantes, 710 menos ca en 2005.

Castropol

Bandeira Brasón
Localización
43°31′40″N 7°01′48″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Asturias
Provincia	provincia de Asturias
Capital	Castropol
Contén a división administrativa	As Figueiras Balmonte, Castropol Barres Castropol, Castropol Piñera Presno, Castropol San Xuan de Moldes Siares Tol, Castropol
Poboación
Poboación	3.289 (2023) (26,15 hab./km²)
Número de fogares	1.322 (2011)
Xeografía
Parte de	Q5991228 Mancomunidade Occidental
Superficie	125,77 km²
Bañado por	Mar Cantábrico
Altitude	31 m
Punto máis baixo	Mar Cantábrico
Comparte fronteira con	Ribadeo Boal El Franco Vilanova de Ozcos A Veiga Tapia de Casarego
Organización política
• Xefe do goberno	Francisco Javier Vinjoy Valea (2019–)
Identificador descritivo
Código postal	33760, 33768, 33769, 33778 e 33794
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	33017
Sitio web	castropol.es

A capital do concello é Castropol, que é canda As Figueiras a vila principal do municipio. Ámbalas dúas contan con porto sobre a ría. É un dos 48 concellos da Galicia estremeira. O xentilicio é «castropolego»^[4] ou «castropolés».

Vista de Castropol desde a capela de San Miguel, en Ribadeo, coa enseada da Lieira á esquerda e a ría de Ribadeo por medio.

Parroquias

Panel da ruta costeira Castropol-As Figueiras, á beira da ría de Ribadeo

O concello de Castropol abrangue nove parroquias:^[5] Balmonte, Barres, Castropol, As Figueiras, Moldes, Piñeira, Presno, Seares e Tol.

Demografía

Conta cunha poboación de 3 288 habitantes (INE 2022).

Gráfica de evolución demográfica de Castropol[6] entre 1842 e 2021

Historia

A partir de 1904 foi escenario dun intento político de renovación promovido por Vicente Loriente Acevedo, un castropolense que fixera fortuna en Cuba. Creou o "Partido Independiente de Castropol", popularmente coñecido como "Partido Novo", co obxectivo declarado de loitar contra o caciquismo conservador e rexenerar non só a vida política senón tamén a educativa e cultural da Asturias occidental. Publicaron o periódico decenal Castropol. O Partido Independiente obtivo significativos éxitos nas eleccións locais e provinciais, pero fracasou no seu desafío aos conservadores nas eleccións a deputados a Cortes de 1910, nas que Loriente non logrou, por moi pouco, o desexado escano fronte a Benito Castro García. A formación castropolense rematou integrándose no Partido Reformista liderado polo político republicano Melquíades Álvarez, e foi este o que nas eleccións de 1914 logrou a elección como deputado do distrito de Castropol, revalidando a elección en 1916, 1919, 1920 e 1923. Coa ditadura de Primo de Rivera desapareceu o decenario Castropol.

Entre 1938 e 1943 o seu torritorio albergou o Campo de concentración de Arnao.

Política

Dende 1979, o partido que máis tempo ten gobernado foi PSOE, en 7 das 9 lexislaturas.

Resultados das elecciónes municipais en Castropol

Partido político	1979	1983	1987[7]	1991[7]	1995[7]	1999[7]	2003[7]	2007[7]	2011[8]	2015[9]	2019[10]	2023[7]
PSOE	0	8	8	8	7	5	6	8	7	6	6	3
CD / AP / PP	0	2	2	4	5	5	5	3	3	4	5	3
PCE / IU-BA / IU-Los Verdes	0	0	0	1	1	0	0	0	0	1	0	0
FAC									1	0
UCD / CDS	1	0	3	0	0
URAS / URAS-PAS						1	0	0
Independentes	12	3
Castropol Avante												5
Total	13	13	13	13	13	11	11	11	11	11		11

Alcaldes no período democrático:

Castropol na literatura popular

• Castropol, corral de vacas,/ As Figueiras, de cabritos,/ A Veiga, de folgazais,/ Ribadeo, de señoritos ^[11][12][13].
• Castropol, corral de vacas,/ As Figueiras, de cabritos,/ Ribadeo, de folgazais,/ e a Veiga, de señoritos^[14][15].

Galería de imaxes

• 
  Vista de Castropol desde Ribadeo.

Parroquias

Asturias | Parroquias de Castropol
Balmonte | Barres | Castropol | As Figueiras | Moldes | Piñeira | Presno | Seares | Tol

Notas

1. Pérez Bouza, José A. (1996). El Gallego. LINCOM Europa. p. 1. ISBN 9783895860126.
2. Carrasco González, Juan M.; Viudas Camarasa, Antonio, eds. (1996). Actas del Congreso Internacional Luso-Español de Lengua y Cultura en la Frontera: Cáceres, 1 al 3 de diciembre de 1994 1. Universidade de Extremadura. p. 283. ISBN 9788477232377.
3. Fernández Rei, Francisco (1994). "Delimitación xeográfica e características lingüísticas do galego de Asturias". Britonia. Revista de Estudios da Terra Navia-Eo (1): 123–137. ISSN 1134-900X.
4. Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 36. ISBN 978-84-8158-706-7.
5. "Parroquias - Ayuntamiento de Castropol". www.castropol.es. Consultado o 2020-02-01.
6. Instituto Nacional de Estadística (España). "Alteraciones de los municipios en los Censos de Población desde 1842". Consultado o 1 de outubro de 2023.
7. Dirección General de Política Interior
8. "Elecciones Locales 2011". Arquivado dende o orixinal o 8 de xullo de 2019. Consultado o 28 de maio de 2011.
9. "Elecciones Locales 2015". Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2021. Consultado o 14 de maio de 2024.
10. "Resultados electorales Castropol 2019".
11. Castropol é concello asturiano da Ría de Ribadeo; As Figueiras é unha parroquia de Castropol; Ribadeo é concello de Lugo e os da Veiga son os veciños dos arredores da boca do río Eo.
12. Fermín Bouza Brey: “Ditos referentes a xentes e pobos” en Nós 45, 15.09.1927, 13; no texto: folgazáis.
13. Francisco Lanza: “Falan os de Ribadeo” en Nós 1933, 118, 208).
14. Recollida en Taramundi (Asturias).
15. Dorothé Schubarth e Antón Santamarina: Cancioneiro Popular Galego, Fundación Pedro Barrié de la Maza, A Coruña, 1988, vol. IV, 396a.

Véxase tamén

Bibliografía

• Cuervas-Mons García-Braga, Antonio (2000). Castropol, Vegadeo, Ribadeo y su ría (en castelán). Ediciones Júcar. ISBN 84-334-1489-5.

Ligazóns externas

• Concello de Catropol