Arandeira rubia

O arandeira rubia ou arandeira vermella^[1] (Vaccinium vitis-idaea) é unha planta perenne da familia das ericáceas, nativa de Eurasia e América do Norte.

Vista do froito

Flores

• Para as especies americanas de bagas encarnadas véxase: Arandeira vermella.

Arandeira rubia
Clasificación científica
Reino: Plantae División: Magnoliophyta Clase: Magnoliopsida Orde: Ericales Familia: Ericaceae Subfamilia: Vaccinioideae Tribo: Vaccinieae Xénero: Vaccinium Especie: ''V. vitis-idaea''
Nome binomial
'Vaccinium vitis-idaea' L. 1753

Distribución e hábitat

Atópase nas zonas setentrionais de Europa, Asia e América do Norte. Na Península Ibérica aparece nos Pireneos, chegando algúns exemplares a Asturias e o leste de Galicia. Espállase polos bosques de montaña, as turbeiras e landas.

Descrición

Subarbusto perenne de porte rastreiro cuxas poliñas acadan unha altura máxima de 20 cm, confúndese coa amora ou uva de oso (Arctostaphylos uva-ursi). Ten as follas ovais con bordos enrolados. Flores brancas ou rosadas en acio. O froito é unha baga de cor vermella.

Propiedades

• Rico en vitamina C e B (B1, B2, B3), e en potasio, calcio, fósforo e magnesio.
• As sementes conteñen ácidos Omega 3.
• As follas utilízanse (do mesmo xeito que a amoroa de oso) en caso de afeccións renais.
• Antidiarreico e hipoglucemiante.
• As súas bagas (arandos rubios) son comestíbeis.

Usos

Marmelada de arando rubio

Os arandos rubios son unha froita do bosque moi popular en Europa Central, Norte e Oriental. Pódense comer directamente bravos, mais, polo seu sabor algo agre, adóitanse consumir xa preparados, en doces, xeleas, marmeladas etc.^[2]

A marmelada de arando vermello é moi habitual en Escandinavia e Europa do Leste. Tanto en marmelada como en mollo ou compota, son un elemento tradicional da cociña escandinava, principalmente coma gornición de carnes de caza.

En Rusia tómase auga de arandos (ruso: брусничная вода [brusnichnaya voda]) como refrixerante.

Tamén se obteñen bebidas alcólicas por fermentación, coma vodka en países do Leste, ou licor (Lillehammer) en Noruega.

As follas serven para facer unha infusión.

Taxonomía

Vaccinium vitis-idaea foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 1: 351. 1753.^[3]

Etimoloxía

Vaccinium: nome xenérico que se utilizou en latín clásico para un tipo de baga (probabelmente o arando bravo Vaccinium myrtillus), mais a súa última derivación é escura, (non é a mesma palabra que vaccinum = "de ou pertencente ás vacas").^[4]

vitis-idaea: epíteto latíno que significa "uvas do Monte Ida".^[5]

Sinonimia

• Vaccinium ellipticum F.Gérard 1890
• Vitis-Idaea punctifolia Gray 1821
• Vaccinium vitis-idaea var. major Lodd.
• Vaccinium punctifolium Stokes 1812
• Vaccinium punctatum var. ellipticum F.Gérard
• Vaccinium jesoense Miq. 1863
• Vitis-Idaea punctata Moench 1794
• Vaccinium rubrum Dulac 1867
• Vaccinium punctatum Lam. 1779
• Vaccinium nemorosum Salisb. 1796
• Rhodococcum vitis-idaea (L.) Avrorin^[6][7]

Notas

1. Non confundir coas especies americanas do subxénero Oxycoccus tamén chamadas de arandeiras vermellas
2. «Arándano Rojo.
3. "Arandeira rubia". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 20 de marzo de 2014.
4. P. G. W. Glare (editor) (1996). Oxford Latin Dictionary. p. 2000. ISBN 0-19-864224-5.
5. En Epítetos Botánicos
6. Sinónimos en Tela Botánica
7. "Vaccinium vitis-idaea en PlantList". Arquivado dende o orixinal o 23 de decembro de 2019. Consultado o 19 de maio de 2016.

Véxase tamén

Outros artigos

• Arandeira vermella
• Características das ericáceas

Bibliografía

1. Böcher, T. W. 1978. Greenlands Flora 326 pp.
2. Cody, W. J. 1996. Fl. Yukon Terr. i–xvii, 1–669. NRC Research Press, Ottawa.
3. Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., Nova York.
4. Flora of Chinesa Editorial Committee. 1988-2013. Flora of China (Checklist & Addendum). Unpaginated. In C. E. Wu, P. H. Raven & D. E. Hong (eds.) Fl. China. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.
5. Flora of Chinesa Editorial Committee. 2005. Flora of China (Apiaceae through Ericaceae). 14: 1–581. In C. E. Wu, P. H. Raven & D. E. Hong (eds.) Fl. China. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.
6. Gleason, H. A. 1968. The Sympetalous Dicotyledoneae. vol. 3. 596 pp. In H. A. Gleason Ill. Fl. N. Ou.S. (ed. 3). New York Botanical Garden, Nova York.
7. Gleason, H. A. & A.J. Cronquist. 1991. Man. Vasc. Pl. N.E. Ou.S. (ed. 2) i–910. New York Botanical Garden, Bronx.
8. Hultén, E. 1968. Fl. Alaska i–xxi, 1–1008. Stanford University Press, Stanford.
9. Moss, E. H. 1983. Fl. Alberta (ed. 2) i–xii, 1–687. University of Toronto Press, Toronto.
10. Scoggan, H. J. 1979. Dicotyledoneae (Loasaceae to Compositae). Part 4. 1117–1711 pp. In Fl. Canada. National Museums of Canada, Ottawa.