Acreción (xeoloxía)

A acreción, en xeoloxía, é un proceso polo cal un material se engade a unha placa tectónica na zona de subdución, frecuentemente no bordo dunha masa continental existente. O material engadido poden ser sedimentos, ou elementos máis grandes como arcos volcánicos, montes submarinos, partes da codia oceánica ou outras estruturas ígneas ou "terreos" (terranes).^[1][2][3]

Converxencia oceánica continental e creación dun prisma de acreción.

Etapas da acreción ao longo do tempo cun prisma de acreción e un arco de illas volcánicas.

Unha seción transversal esquemática dun arco de illas desde a fosa á cunca tras arco, co prisma de acreción en amarelo.

Descrición

Véxase tamén: Tectónica de placas, Subdución e Prisma de acreción.

A acreción implica a adición de material a unha placa tectónica como resultado da subdución, o proceso polo cal unha placa é forzada a meterse baixo outra durante o choque de dúas placas.^[3] A placa que se mete por debaixo é a placa subducente, e a que queda arriba é a placa acabalgante. Os sedimentos do fondo oceánico da placa subducente son arrastrados xunto con ela e a miúdo son raspados a medida que a placa descende e acumúlanse na fosa. Este material acumulado chámase prisma de acreción (ou cuña de acreción), e é empurrado contra a placa non subducente e adhírese a ela.^[3] Nas zonas de subdución baixo placas continentais o prisma ten un gran volume e a fosa é menos profunda; o contrario ocorre na subducción intraoceánica entre as codias oceánicas de dúas placas, polo que esas fosas son máis profundas. Ademais dos sedimentos oceánicos acumulados, os arcos de illas volcánicos ou montes submarinos que se encontran na placa subducente poden quedar amalgamados na codia continental existente, incrementando así a súa masa continental.^[3]

Construción continental

Véxase tamén: Terreo (xeoloxía) e Provincia xeolóxica.

A codia continental difire significativamente da codia oceánica. A codia oceánica está composta principalmente de rochas basálticas, que teñen unha maior densidade que as rochas que constitúen a maioría da codia continental.^[4] Os arcos de illas e outras rochas volcánicas son tamén de menor densidade que as típicas da codia oceánica, e non é doado que subduzan xunto coa codia oceánica que as rodea. En vez diso, estes fragmentos menos densos da codia coliden coa codia continental existente da placa acabalgante unha vez que a codia oceánica que as separa subduciu completamente.^[3] A maioría dos continentes están compostos de múltiples "terreos" (terranes) que foron acrecionados, os cales son cachos de codia de baixa densidade de diferentes orixes. Por exemplo, América do Norte está formada de múltiples terreos acrecionados que chocaron co protocontinente de Laurentia, como os terreos proterozoicos Yavapai, Mazatzal e a provincia de Grenville.^[5] Os terreos acecionados xunto cos límites de placas da subdución moderna inclúen o complexo acrecionario de Nankai do Xapón (subdución da placa de Filipinas por debaixo da placa euroasiática), a crista de Barbados no Caribe (subdución da placa do Caribe por debaixo da placa norteamericana), e a dorsal do Mediterráneo (subdución da placa africana baixo a euroasiática). Todos estes exemplos de terreos acrecionados tamén presentan prismas de acreción.^[6][7][8]

Notas

1. Ballard, Robert D. (1988). Exploring our living planet. National Geographic Book Service., National Geographic Society (U.S.) (Rev. ed.). Washington, D.C.: National Geographic Society. ISBN 0-87044-760-2. OCLC 18325626.
2. Sattler, Helen Roney (1995). Our patchwork planet : the story of plate tectonics. Maestro, Giulio (1st ed.). New York: Lothrop, Lee & Shepard Books. ISBN 0-688-09312-4. OCLC 21372888.
3. Van der Pluijm, Ben A.; Marshak, Stephen (2004). Earth structure : an introduction to structural geology and tectonics (2nd ed.). New York: W.W. Norton. ISBN 0-393-92467-X. OCLC 53231817.
4. Davies, Geoffrey F. (Geoffrey Frederick) (2011). Mantle convection for geologists. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-99304-6. OCLC 705368249.
5. Whitmeyer, Steven J.; Karlstrom, Karl E. (2007). "Tectonic model for the Proterozoic growth of North America". Geosphere (en inglés) 3 (4): 220–259. doi:10.1130/GES00055.1.
6. Moore, G. F.; Shipley, T. H.; Stoffa, P. L.; Karig, D. E.; Taira, A.; Kuramoto, S.; Tokuyama, H.; Suyehiro, K. (1990). "Structure of the Nankai Trough Accretionary Zone from multichannel seismic reflection data". Journal of Geophysical Research: Solid Earth (en inglés) 95 (B6): 8753–8765. Bibcode:1990JGR....95.8753M. ISSN 2156-2202. doi:10.1029/JB095iB06p08753.
7. Deville, Eric; Mascle, Alain (2012-01-01). Roberts, D. G.; Bally, A. W., eds. 21 - The Barbados ridge: A mature accretionary wedge in front of the Lesser Antilles active margin. Regional Geology and Tectonics: Principles of Geologic Analysis (en inglés) (Elsevier). pp. 580–607. ISBN 978-0-444-53042-4. doi:10.1016/b978-0-444-53042-4.00021-2. Consultado o 2020-03-09.
8. Chaumillon, Eric; Mascle, Jean (1997). "From foreland to forearc domains: New multichannel seismic reflection survey of the Mediterranean ridge accretionary complex (Eastern Mediterranean)". Marine Geology 138 (3–4): 237–259. Bibcode:1997MGeol.138..237C. ISSN 0025-3227. doi:10.1016/s0025-3227(97)00002-9.