گهواره تمدن
From Wikipedia, the free encyclopedia
مهد تمدن و گهواره تمدن دو عبارت هستند که برای توصیف مناطقی که تمدنهای مختلف در آنها پیدایش یافتهاند، استفاده میشوند. این دو عبارت، با اینکه به نظر میرسد مشابه هستند، اما تفاوتهای مهمی دارند مهد تمدن به کشوری اشاره دارد که یک تمدن خاص در آن پیدایش یافته و رشد کرده است و همچنان وجود دارد. این عبارت معمولاً برای اشاره به کشورهایی مانند ایران، مصر، یا هند استفاده میشود که در آنها تمدنهای مهمی مانند تاریخ ایران باستان، تمدن مصر باستان، یا تمدن یونان باستان شکل گرفتهاند از طرف دیگر، گهواره تمدن به چندین کشور یا منطقه اشاره دارد که در آنها تمدنهای مختلف پیدایش یافتهاند. این عبارت معمولاً برای اشاره به مناطقی مانند تمدن فلات ایران و بین النهرین (منطقهای که امروزه عراق را در بر میگیرد) استفاده میشود. این مناطق در طول تاریخ مکان پیدایش چندین تمدن بزرگ و مهم بودهاند بنابراین، تفاوت اصلی بین مهد تمدن و گهواره تمدن در تعداد تمدنهایی است که در آنها پیدایش یافتهاند. مهد تمدن به معنی کشوری است که در آن یک تمدن خاص پیدایش یافته و همچنان وجود دارد، در حالی که "گهواره تمدن" به معنی چندین کشور یا منطقه است که در آن چندین تمدن پیدایش یافتهاند.
این مقاله نیاز به سازماندهی مجدد دارد تا بتواند معیارهای طرحبندی و آرایش مقاله را برآورده کند. دلیل ارائهشده: {{{دلیل}}}. (ژوئن ۲۰۲۲) |
[1][2]گهواره تمدن یا مهد تمدن (به انگلیسی: Cradle of civilization) به مناطقی از جهان گفته میشود که بر اساس شواهد باستانشناسی محل ظهور و رشد نخستین تمدنها بودهاند. تمدن، که از واژه مدن به معنای شهر گرفته شدهاست، اساساً به معنی شهرنشین بودن است و ظهور تمدن ارتباطی تنگاتنگی با ظهور شهرها و هنر شهرنشینی دارد. تمدنهای اولیه در قاره آسیا و در نزدیکی دره-رودهای بزرگ شکل گرفتهاند.
بر اساس مقبولترین نظریه حاضر، چندین گهوارهٔ تمدن مستقل از هم وجود داشتهاند، ولی تمدن فلات ایران با ۱۲۰۰۰ هزار سال قدمت و میانرودان در فلات ایران با ۱۰۰۰۰ هزار سال قدمت و تمدن مصر باستان در مجاورت رود نیل ۶۰۲۶ سال قدمت را قدیمیترین آنها دانستهاند.[نیازمند منبع] نظریهای دیگر در این مورد بیان میدارد که هلال حاصلخیز در آسیای غربی تنها گهواره تمدن بودهاست و دیگر شش تمدن باستان با تأثیر از تمدن میانرودان شکل گرفتهاند که براساس پیشینه تاریخی و قدمت ۱۲۰۰۰ هزار ساله تمدن فلات ایران این نظریه صحیح نمیباشد.[نیازمند منبع]اینکه تا به چه اندازه بین گهوارههای تمدن در آسیای غربی (خاور نزدیک) و آسیای شرقی (خاور دور) ارتباط و تأثیرگذاری وجود داشته محل مناقشه است. همچنین باور دیگری وجود دارد که تمدنهای آمریکای میانه در مکزیک امروزی و نورته چیکو در پروی امروزی به صورت مستقل از تمدنهای آسیایی به وجود آمدهاند.[نیازمند منبع]
اصطلاح گهواره تمدن در نوشتههای مختلف برای اشاره به مناطق مختلف به ویژه خاور نزدیک باستان، هلال حاصلخیز، آناتولی، شام، و ایران به کار گرفته شدهاست.[نیازمند منبع] در بسیاری موارد از یونان باستان به عنوان «گهواره تمدن غرب» نام برده شدهاست.[3]
دانشمندان امروزه به وجود هفت گهوارهٔ تمدن در سراسر جهان قائل هستند که عبارتاند از: تمدن فلات ایران ، تمدن بینالنهرین و هلال حاصلخیز، تمدن رود نیل، تمدن درهٔ سند، تمدن رود زرد، تمدن کارَل-سوپ و تمدن اولمک.[1][4][2][5]