![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/langfa-640px-Flag_of_Georgia.svg.png&w=640&q=50)
گرجستان
کشوری در قفقاز شمالی / From Wikipedia, the free encyclopedia
گُرجِستان (به گرجی: საქართველო، ساکارْتْوِلو)، کشوری واقع در قفقاز جنوبی است که از غرب با دریای سیاه، از شمال با روسیه، از جنوب شرق به جمهوری آذربایجان و از جنوب با ترکیه و ارمنستان هممرز است. پایتخت آن، شهر تفلیس است. مساحت گرجستان ۶۹٬۷۰۰ کیلومتر مربع (۲۶٬۹۱۱ مایل مربع) و جمعیت آن در ژانویه سال ۲۰۲۱ بیش از ۴ میلیون نفر بوده است. گرجستان یک جمهوری متمرکز نیمهریاستی است و حکومت آن از طریق دموکراسی نیابتی انتخاب میشود.
گرجستان საქართველო گرجستان | |
---|---|
![]() گرجستان (سبز پررنگ)
مناطق تحت اشغال روسیه (سبز کمرنگ) | |
پایتخت و بزرگترین شهر | تفلیس ۴۱°۴۳′ شمالی ۴۴°۴۷′ شرقی |
زبان(های) رسمی | گرجی |
گروههای قومی
(۲۰۰۳) | ۸۶٫۸٪ گرجی ۶٫۲٪ آذربایجانی ۴٫۵٪ارمنی ۰٬۷٪روس ۱٪ دیگر اقوام |
حکومت | جمهوری نیمهریاستی متمرکز |
• رئیسجمهور | سالومه زورابیشویلی |
• نخستوزیر | ایراکلی غاریباشویلی |
• رئیس پارلمان | شالوا پاپواشویلی |
قوه مقننه | پارلمان |
مساحت | |
• کل | ۶۹٬۹۰۰ کیلومتر مربع (۲۷٬۰۰۰ مایل مربع) (۱۱۹ ام) |
جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۲۰ | ۴٬۰۱۲٬۱۰۴ (۱۲۸ ام) |
• تراکم | ۶۵٫۴ بر کیلومتر مربع (۱۶۹٫۴ بر مایل مربع) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۹ |
• کل | $46.05 billion[a][1] (112th) |
• سرانه | $12,409[a][1] (101st) |
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۱۹ |
• کل | $17.83 billion[1] (118st) |
• سرانه | $4,285[a][2] (107th) |
شاخص جینی (۲۰۱۸) | ![]() |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸) | ![]() 60th |
واحد پول | لاری (ლ) (GEL) |
منطقه زمانی | یوتیسی+۴ (GET) |
جهت رانندگی | راست |
پیششماره تلفنی | +۹۹۵ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | GE |
دامنه سطحبالا | .ge |
گرجستان یکی از کشورهایی است که در هر دو قارهٔ اروپا و آسیا قرار داشته و یکی از اهداف مقامات سیاسی این کشور، عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو است؛ که گرجستان در حال حاضر عضو ناظر در اتحادیه اروپا و ناتو میباشد.[5]
گرجیها، مردم بومی گرجستان بوده و آنها پیرو کلیسای ارتدکس گرجی هستند. گرجیها به زبان گرجی کارتولی سخن میگویند که زبان رسمی کشور گرجستان است و با الفبای گرجی نوشته میشود که یکی از چهارده الفبای موجود در جهان میباشد.
گرجستان در زمان باستان با نام ایبریا شناخته میشده است و امروزه در اکثر زبانها با اشکال گوناگون واژهٔ یونانی "گِئُرْگیا" (Georgia به معنای کشاورزی) شناخته میشود.
اما شاردن فرانسوی نظر دیگری داشت و میگفت یونانیان، پس از آشنا شدن با مردم کشاورز گرجستان، آنها را "گئورگوس" (به معنای "کشاورز") و سرزمینشان را "گئورگیا" (به معنای "کشاورزی") نامیدند. اما همانطور که پروفسور الکساندر میکابریدزه اضافه میکند، این دو تعریف توسط جامعه علمی رد شدهاند و به کلمه فارسی "گرگ|گرگان" (gurg)، به عنوان ریشه این اصطلاح اشاره کرد. که بعدها در تعداد زیادی از دیگر زبانها سازگاری پیدا کرده است مانند زبانهای اسلاوی و اروپایی غربی ویا میتواند برگرفته از نزدیکی نواحی باستانی ایران به اسم "گرگان" در نزدیکی گرجستان بوده گرفته شده باشد[۱۸].
گرجستان وطن اقوام گرجی نیز، در منابع و ملل مختلف به صور متفاوتی نامیده شدهاست، همانند: آبخاز، ورژن، ورغن، ایبری، گرزن، جورزان، الکرج، پراکانو، جورجیا، وراچستان و گروزیا.
ایرانیان در زمان قدیم، به این سرزمین گُردستان گفتهاند و سپس در در دوره بعد آن را گرجستان نامیدهاند. (گرد یعنی پهلوان).
از زمان بنیان پادشاهی متحد گرجستان یا همان ایبریا توسط پارناواز یکم در سدهٔ چهارم پیش از میلاد تا زمان حمله مغول به گرجستان در سدهٔ ۱۳ میلادی، دورهٔ صلح و آرامش در تاریخ گرجستان است و از حمله مغول به بعد، گرجستان تاریخی پر فراز و نشیب را با ایستادگی در برابر حملات ایران، عثمانی و روسیه گذرانده که واپسین مورد آن جنگ روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸ است.
ایبریا قفقاز(گرجستان) از هزاران سال همواره تحت نفوذ فرهنگی سیاسی و قومی هخامنشیان اشکانیان و ساسانیان بوده ، بخصوص در زمان ساسانیان یعنی ساسانیان ایبری چهار خاندان بزرگ ایرانی تبار خسرویانی ها ، گوارامیها ، نرسیانی ها و باگراتیونی ها با ازدواج و پیوند با سایر خاندان های منطقه تاثیرات شگرفت و بزرگی در تحولات ایبریا قفقاز(گرجستان) داشته اند به طوریکه سلسله فرمانروایی ها و پادشاهی ها تا قرن نوزدهم میلادی همواره تحت تاثیر این خاندانها بوده است.