![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Tbilisi%252C_Georgia._View_on_historical_neighborhoods_from_a_hill.jpg/640px-Tbilisi%252C_Georgia._View_on_historical_neighborhoods_from_a_hill.jpg&w=640&q=50)
تفلیس
پایتخت گرجستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
تفلیس (به گرجی: თბილისი) (تلفظ: Tbilisi)، پایتخت و بزرگترین شهر گرجستان و یکی از شهرهای بزرگ در شرق قاره اروپا است.
تفلیس თბილისი | |
---|---|
مختصات: ۴۱°۴۳′۰″ شمالی ۴۴°۴۷′۰″ شرقی | |
کشور | ![]() |
بنیانگذاری شده | ۴۷۹ میلادی |
مدیریت | |
• شهردار | کاخا کالادزه |
مساحت | |
• شهر | ۷۲۵ کیلومتر مربع (۲۸۰ مایل مربع) |
بیشینه بلندی | ۷۷۰ متر (۲۵۳۰ پا) |
کمینه بلندی | ۳۸۰ متر (۱۲۵۰ پا) |
جمعیت (۲۰۲۱) | |
• شهر | ۱٬۲۰۲٬۷۳۱[1] |
• کلانشهری | ۱٬۴۸۵٬۲۹۳ |
نام اهلیت(ها) | Tbilisian Tbilisite |
منطقه زمانی | یوتیسی +۴ (ساعت گرجستان) |
پیششماره(های) تلفن | +۹۹۵۳۲ |
وبگاه |
این شهر در دو طرف رود متکواری قرار داشته و جمعیتی حدود ۱٫۲۰۰ میلیون در آن زندگی میکنند. تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط واختانگ یکم پادشاه گرجستان باستان یا همان ایبریا بنیانگذاری شده و به سبب چشمههای آب گرم آن، «تْبیلیسی» (مشتق از واژهٔ «تْبیلی» به معنای گرم؛ منسوب به چشمههای آب گرم تفلیس) نام گرفته است.
تفلیس در جنوب شرق اروپا قرار گرفته است، موقعیت مکانی تفلیس یعنی قرارگیری در مسیر شرق و غرب، این شهر را نقطهٔ اتصال امپراتورییهای رقیب گوناگون قرار میداده است و امروزه موقعیت آن را به عنوان یک مسیر مهم برای انرژی جهان و پروژههای بازرگانی تجاری و ترانزیتی تضمین میکند.
تاریخ پرفراز و نشیب تفلیس را میتوان از معماری آن درک کرد که ترکیبی از معماری قرون وسطی، معماری نئوکلاسیک و معماری استالینیست است.
تفلیس در طول تاریخ سکونتگاه مردم مختلفی با نژاد، فرهنگ و مذاهب مختلف بوده است ولی امروزه از نظر مذهبی در شمار شهرهای مسیحی ارتدوکس شرقی به حساب میآید.
پیش از تفلیس، متسختا پایتخت باستانی گرجستان (پادشاهی ایبریا) بود و پس از آن تاکنون تفلیس پایتخت موارد زیر بوده است:
۱. پادشاهی ایبریا ۴۳۰ تا ۴۵۰ (مستقل)
۲. ویروزان ۵۳۰ تا ۵۷۰ (امپراتوری ساسانیان)
۳. شاهزاده نشین ایبریا ۵۷۰ تا ۷۳۰ (امپراتوری ساسانیان)
۴. امارت تفلیس ۷۳۶ تا ۸۵۳ (خلفای اموی) ۸۵۳ تا ۱۱۲۲ (خلفای عباسی) (در این زمان کوتایسی پایتخت پادشاهی گرجستان بود)
۵. پادشاهی متحد گرجستان ۱۱۲۲ تا ۱۴۹۰ (مستقل)
6. پادشاهی کارتْلی ۱۴۹۰ تا ۱۷۶۲ (مستقل)
۷. پادشاهی کارتلی-کاختی ۱۷۶۲ تا ۱۸۰۱ (مستقل)
8. ایالت قفقاز امپراتوری روسیه ۱۸۰۱ تا ۱۹۱۷ (امپراتوری روسیه)
۹. جمهوری فدرال دموکراتیک قفقاز جنوبی ۱۹۱۸ (امپراتوری روسیه)
۱۰. جمهوری دموکراتیک گرجستان ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۱ (مستقل)
۱۱. جمهوری سوسیالیستی گرجستان شوروی ۱۹۲۱ تا ۱۹۹۱ (اتحاد جماهیر شوروی)
۱۲. جمهوری سوسیالیستی ماورای قفقاز شوروی ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۶ (اتحاد جماهیر شوروی)
۱۳. گرجستان ۱۹۹۱ به بعد (مستقل)