قطبالدین شیرازی
دانشمند و فیلسوف ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
قطبالدین شیرازی (با نام کامل قطب الدین محمود بن مسعود بن مصلح کازرونی) (زاده ۶۳۳ – درگذشته ۷۱۰ ه.ق) یکی از علمای ایرانی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است که نقش مهمی در گسترش حکمت و فلسفه، علوم طبیعی، پزشکی و هنر داشتهاست. وی فرزند مولانا ضیاءالدین مسعود بن مصلح کازرونی پزشک معروف و از مشایخ صوفیه بود که در سال ۶۳۳ قمری در کازرون پا به عرصه وجود نهاد.[1][2]
قطبالدین شیرازی | |
---|---|
نام هنگام تولد | لقب: قطبالدین نام: محمود نسب: ابن مسعود بن مصلح نسبت: کازرونی |
زادهٔ | صفر ۶۳۳ آبان ۶۱۴اکتبر ۱۲۳۶ کازرون[1] |
درگذشت | ۱۷ یا ۲۴ رمضان ۷۱۰ ۲۶ بهمن یا ۳ اسفند ۶۸۹۷ فوریه ۱۳۱۱ تبریز، ایران |
استادان | کاتبی قزوینی، خواجه نصیرالدین طوسی، صدرالدین قونوی |
شاگردان | قطبالدین رازی |
تأثیرگرفته از | |
قطبالدین علاوه بر شاگردی در نزد پدر از محضر بزرگانی چون کمالالدین ابوالخیر بن مصلح کازرونی، شمسالدین محمد بن احمدالحکیم الکیشی، شرفالدین زکی بوشکانی، خواجه نصیر طوسی، نجمالدین کاتبی، علامه قطبالدین مؤیدالدین عرضی و کمال کوفی بهره فراوانی یافت تا آنجا که علاوه بر پزشکی، بر علوم دیگری چون ریاضی، فلسفه، علوم ادبی، دینشناسی، موسیقی، نواختن رباب و سرودن شعر، بازی شطرنج و فنون شعبدهبازی به چیرگی شگفتانگیزی دست یافت. او مدتی در شهرهای سیواس و ملطیه به شغل قضاوت اشتغال یافت و در زمانی دیگر از طرف تکودار، ایلخان مغول به سمت سفارت، همراه اتابک پهلوان به مصر نزد ملک قلادون الفی اعزام شد. آرامگاه وی در مقبرةالوزرای چرنداب تبریز است.
علامه در اندک زمانی در علوم معقول و منقول سرآمد فضلای عصر خود بود و در طول مدت حیات خود بیش از بیست اثر به فارسی و عربی از خود باقی گذاشت.
قطبالدین شیرازی در علم موسیقی و فیزیک از سرآمدان زمان خود بودهاست. اگرچه قطبالدین را نمیتوان شاگرد صفیالدین ارموی -نظریهپرداز موسیقی قرن هفتم- دانست؛ ولی او را باید بدون شک نخستین شارح کتب صفیالدین ارموی قلمداد کرد. قطبالدین بخش مفصلی از کتاب دائرةالمعارف چندجلدی خود به نام درةالتاج را به موسیقی اختصاص داده و در آنجا به تشریح نظریات صفیالدین ارموی، مخصوصاً مطالبی که در «رسالة الشرفیة» بیان شده، پرداختهاست.
در سال ۱۳۹۰ هزار و دویست و پنجاهمین سالگرد تولد قطبالدین شیرازی از طرف ایران و سازمان یونسکو جشن گرفته شد.[3]