گروه قومی در ایران From Wikipedia, the free encyclopedia
عربهای ایران، گروهی از مردم عرب ساکن در ایران هستند.[2] ایشان به زبان عربی تکلم می‌کنند و اغلب در استان خوزستان ساکن هستند که با نام عربهای خوزستان شناخته می شوند.[3]
| کل جمعیت | |
|---|---|
| ۱.۳–۲.۱ میلیون[1] (۲۰۱۴، برآورد) | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
| استان خوزستان، استان هرمزگان، استان بوشهر و به‌صورت اقلیت در: استان قم، استان فارس، استان ایلام | |
| زبان‌ها | |
| عربی خوزستانی، عربی خراسانی عربی خلیجی، فارسی | |
| دین | |
| شیعه، اقلیت سنی | |
| قومیت‌های وابسته | |
| اقوام سامی، عجم، مردم عرب، فارسی‌زبانان، ایرانیان بحرین، هوله، مردم عراق، بحرانیان، مندائیان، مردم لر، مردم بختیاری، قشقایی |
دیگر عربهای ایرانی شامل طایفه مستقل کتی در شهرستان ورامین،[4] عربهای خراسان و برخی از معاودین عراقی، و عربهای خمسه (کمری) می‌شوند. در نظرسنجی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد حدود ۳۳٫۶ درصد استان خوزستان عرب بودند که با انطباق با نتایج سرشماری ۱۳۹۵ جمعیتی ۱٫۶۰۰٫۰۰۰ برای عربهای استان خوزستان قابل تخمین می‌باشد.[5]
بر همین اساس حدود ۵۰ هزار نفر عرب در استان بوشهر، حدود ۸۰ هزار نفر عمدتاً عرب خمسه در استان هرمزگان، حدود ۶۰ هزار نفر عرب در استان اصفهان، حدود ۲۰۰ هزار نفر عمدتاً عرب خمسه در استان فارس، حدود ۵۰ هزار نفر عربهای خراسان، حدود ۴۰ هزار نفر در استان قم و حدود ۱۰۰ هزار نفر عرب در سایر نقاط کشور سکونت دارند که به این ترتیب کل جمعیت عربهای ایران چیزی حدود ۲٬۲۰۰٬۰۰۰ میلیون نفر (۲٫۷۵ درصد جمعیت ایران در سال ۱۳۹۵) می‌باشد.[5]
چهار استانی که عربهای ایران بیشترین حضور را در آنها دارند: خوزستان، هرمزگان و بوشهر و ایلام هستند. البته در استان قم جمعیت قابل توجهی از عربهای عراقی و نیز معاودین سکونت دارند[6] تا سال ۱۳۵۷ عربهای ایرانی ۳/۸۵ درصد از جمعیت ایران را شامل می‌شدند.[7]
در مورد جمعیت عربهای ایران رقم دقیقی در دست نیست. استان خوزستان به دلیل دارا بودن شهرها و روستاهایی با جمعیت ۱۰۰ درصد عرب یا عمدتاً عرب، در صدر استان‌هایی است که تراکم عرب ایرانی در آن وجود دارد.[8]
برپایه نتایج نهایی سرشماری همگانی نفوس و مسکن آبان‌ماه ۱۳۷۵ جمعیت استان خوزستان ۳٬۷۴۶٬۷۷۲ نفر بوده‌است که از این تعداد ۶۴ درصد در سکونتگاه‌های شهری و ۳۵ درصد در سکونتگاه‌های روستایی زندگی می‌کردند و ۱ درصد کوچرو بوده‌اند. شمار عرب‌ها در نواحی روستایی استان خوزستان در سال ۷۸ تعداد ۴۲۹٬۱۹۷ نفر برآورد شده که حدود ۳۷٫۸ درصد کل جمعیت روستایی استان را دربر می‌گرفت. جمعیت تخمینی عربهای استان خوزستان برپایه آمار ذکر شده در آن سال یک میلیون و هشتصد هزار تا دو میلیون و هشتصد هزار نفر بوده‌است.[9]
از میان ۲۵ شهرستان این استان بیشترین تراکم عربهای خوزستان در شهرستان‌های اهواز، ملاثانی، شوش، حمیدیه، سوسنگرد، هویزه، بستان، شادگان، ماهشهر، سربندر، رامشیر، امیدیه، خرمشهر و آبادان است.[9][10][11]
جمعیت مردم عرب در ایران، توسط پژوهش‌های انجام شده به وسیله سازمان‌های مرتبط بدین صورت می‌باشد:
ورود عرب‌ها به خراسان به زمان لشکرکشی عبدالله بن عامر به این سرزمین بازمی‌گردد، نخستین گروه‌های عرب در نیشابور و مرو ساکن شدند. مهاجرت عرب‌ها به خراسان در دوران خلافت امویان و عباسیان نیز ادامه یافت.[18] انتقال قبایل عرب به خراسان به منظور ایجاد مستعمره و بالا بردن جمعیت عرب‌ها در منطقه و همچنین دفاع از سرحدات خراسان صورت پذیرفت. گزارش‌های موجود از مهاجرت عرب‌ها به خراسان به شرح زیر است:[19]
| در زمان حکومت | تاریخ مهاجرت | جمعیت | محل اسکان | نام قبیله |
|---|---|---|---|---|
| عمر بن احمر | ۴۵ | نامعلوم | مرو | نامعلوم |
| ربیع بن زیاد | ۵۱ | ۵۰٬۰۰۰ | خراسان | کوفی و بصری |
| سلم بن زیاد | ۶۱ | چندین هزار | مرو | ازدی |
| عبدالرحمان | ۱۱۲ | ۲۰٬۰۰۰ | خراسان | نیمی بصری نیمی کوفی |
در خوزستان تولید برنامه به زبان محلی (عربی) در صدا وسیما وجود دارد[20][21] ولی در هرمزگان، خراسان و بوشهر چنین تولیدی وجود ندارد. طبق آمار اداره ارشاد و فرهنگ اسلامی در این مناطق مصرف تولیدات عربی خارجی بسیار بالاست.[8] شبکه استانی خراسان رضوی مدتی اخبار عربی پخش می‌کرد.
یوسف عزیزی بنی طرف نويسنده و روزنامه نگار
كمال سلمان العنزي زبان‌شناس، الهى دان، فیلسوف، سخنران انگیزشی (= مترجم، نويسنده، ويراستار)
عبدالنبی قیم نويسنده
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
