صدام حسین
پنجمین رئیسجمهور عراق (۲۰۰۳–۱۹۷۹) / From Wikipedia, the free encyclopedia
صَدّام حُسین عبدالمجید تِکریتی (عربی: صدام حسين عبد المجيد التكريتي؛ ۲۸ آوریل ۱۹۳۷ – ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶) سیاستمدار عراقی بود که در فاصلهٔ سالهای ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۳ رئیسجمهور عراق بود. وی یکی از اعضای برجستهٔ حزب بعث عراق محسوب میشد و نقشی کلیدی در کودتای سال ۱۹۶۸ داشت که منجر به حکومت درازمدت حزب بعث شد. مبانی نظری این حزب بر پانعربیسم، نوسازی اقتصادی و سوسیالیسم استوار بود. صدام به عنوان نایبرئیس تحت فرمان دایی خود، ارتشبد احمد حسن البکر، توانست به سختی کشمکشهای بین دولت و نیروهای مسلح را در زمانی که گروههای بسیاری توانایی براندازی دولت را داشتند کنترل کند. او این کار را با تشکیل نیروهای امنیتی سرکوبگر و تحمیل نیروی خود به دولت انجام داد و با ایجاد رعب و وحشت در ملت حکومت را تماماً به دست گرفت.
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. |
در بیطرفی این مقاله اختلافنظر وجود دارد. |
صدام حسین | |
---|---|
پنجمین رئیسجمهور عراق | |
دوره مسئولیت ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹ – ۹ آوریل ۲۰۰۳ | |
نخستوزیر | خودش (۱۹۷۹–۱۹۹۱) سعدون حمادی (۱۹۹۱) محمد حمزه زبیدی (۱۹۹۱–۱۹۹۳) احمد حسین خضیر سامرائی (۱۹۹۳–۱۹۹۴) خودش (۱۹۹۴–۲۰۰۳) |
معاون رئیسجمهور | طاها محیالدین معروف (۱۹۷۴– ۲۰۰۳) عزت ابراهیم (۱۹۷۹– ۲۰۰۳) طه یاسین رمضان (۱۹۹۱–۲۰۰۳) |
پس از | احمد حسن البکر |
پیش از | جی گارنر (به عنوان رئیس اجرایی حکومت ائتلاف موقت عراق) |
رئیس شورای فرماندهی انقلاب عراق | |
دوره مسئولیت ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹ – ۹ آوریل ۲۰۰۳ | |
پس از | احمد حسن البکر |
پیش از | سمت حذف شد |
نخستوزیر عراق | |
دوره مسئولیت ۲۹ مه ۱۹۹۴ – ۹ آوریل ۲۰۰۳ | |
رئیسجمهور | خودش |
پس از | احمد حسین خضیر سامرائی |
پیش از | محمد بحرالعلوم |
دوره مسئولیت ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹ – ۲۳ مارس ۱۹۹۱ | |
رئیسجمهور | خودش |
پس از | احمد حسن البکر |
پیش از | سعدون حمادی |
حزب بعث | |
دوره مسئولیت ژانویه ۱۹۹۲ – ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶ | |
پس از | میشل عفلق |
پیش از | عزت ابراهیم |
دبیر منطقه فرماندهی منطقهای شعبه منطقهای عراق | |
دوره مسئولیت ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹ – ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶ | |
دبیر ملی | میشل عفلق (تا۱۹۸۹) خودش (از ۱۹۸۹) |
پس از | احمد حسن البکر |
پیش از | عزت ابراهیم |
دوره مسئولیت فوریه ۱۹۶۴ – اکتبر ۱۹۶۶ | |
پس از | احمد حسن البکر |
پیش از | احمد حسن البکر |
عضو شورای منطقهای شاخه منطقهای عراق | |
دوره مسئولیت فوریه ۱۹۶۴ – ۹ آوریل ۲۰۰۳ | |
معاون رئیسجمهور عراق | |
دوره مسئولیت ۱۷ ژوئیه ۱۹۶۸ – ۱۶ ژوئیه ۱۹۷۹ | |
رئیسجمهور | احمد حسن البکر |
اطلاعات شخصی | |
زاده | صدام حسین عبدالمجید تکریتی ۲۸ آوریل ۱۹۳۷ العوجه، استان صلاحالدین، پادشاهی عراق |
درگذشته | ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶ (۶۹ سال) کمپ عدالت، کاظمین، بغداد، عراق |
علت مرگ | اعدام |
حزب سیاسی |
|
همسر(ان) | |
فرزندان |
|
امضا | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | عراق |
خدمت/شاخه | نیروهای مسلح عراق |
درجه | مارشال |
جنگها/عملیات | درگیری دولت عراق و کردها جنگ ایران و عراق حمله به کویت جنگ خلیج فارس جنگ عراق |
صدام بهعنوان یک رئیسجمهور دیکتاتور، کیش شخصیت فراگیری برای خود در بین مردم به وجود آورد. او دولتی به شدت مستبد تشکیل داد و توانست در طول جنگ ایران و عراق (۱۹۸۸–۱۹۸۰) و جنگ خلیج فارس (۱۹۹۱ میلادی) که هر دو عامل کاهش استانداردهای زندگی و وضع حقوق بشر در عراق شدند، قدرت را حفظ کند. دولت صدام تمام جنبشهایی را که به باور خود تهدیدکننده تلقی میکرد، بهویژه آنها که برآمده از گروههای دینی یا قومی بودند و خیال استقلال یا خودمختاری داشتند سرکوب کرد. هفتهنامهٔ اکونومیست او را یکی از بزرگترین دیکتاتورهای انتهای سده بیستم میلادی[3] و روزنامهٔ نیویورک تایمز او را یکی از بیرحمترین حاکمان خودکامه در تاریخ معاصر توصیف کردهاست.[4]
صدام در حالی که در نظر بسیاری از مردم عرب به دلیل مقاومت در برابر غرب و حمایت بیشائبه از فلسطینیها، رهبری بزرگ تلقی میشد، پس از جنگ خلیج فارس از سوی جامعهٔ بینالملل و آمریکا طرد شد. صدام پس از حملهٔ آمریکا و متحدانش به عراق در سال ۲۰۰۳ مقام خود را از دست داد. او در ۱۳ دسامبر ۲۰۰۳ توسط نیروهای آمریکایی در حالی که خود را در یک زیرزمین در حیاط خانهای در روستایی حوالی زادگاهش مخفی کرده بود دستگیر شد. صدام در دادگاه ویژهٔ جرائم سران عراق که توسط دولت موقت عراق تشکیل شد محاکمه و در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۰۶، به اعدام با چوبه دار محکوم شد و سرانجام در تاریخ ۳۰ دسامبر ۲۰۰۶ مصادف با عید قربان در بغداد به دار آویخته شد.