سیاست‌مدار عراقی From Wikipedia, the free encyclopedia
سید محمدباقر صدر (۱۰ اسفند ۱۳۱۳ – ۱۹ فروردین ۱۳۵۹) فقیه اصولی، مرجع تقلید،[1] فیلسوف، نظریه‌پرداز[2] و رهبر دینی شیعیان عراق در دو دهه آخر قرن چهاردهم قمری بود.[3] از او گاه به لقب شهید خامس و سید ذبیح القفا نیز یاد می‌شود.[4][5][6][7] او نویسنده دو اثر مهم، یکی کتاب اقتصادنا که پایه بانکداری اسلامی شد، و دیگری کتاب فلسفتنا در علم فلسفه است.
سید محمدباقر صدر | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۰ اسفند ۱۳۱۳ |
| درگذشته | ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ (۴۵ سال) |
| محل دفن | وادی السلام، نجف |
| فرزندان | جعفر صدر |
| آثار معروف | فدک فی التاریخ غایة الفکر فی علم الاصول فلسفتنا اقتصادنا ماذا تعرف عن الاقتصاد الاسلامی الانسان المعاصر و المشکله الاجتماعیة البنک اللاربوی فی الاسلام دور الائمة فی الحیاة الاسلامیة و … |
| بستگان | سید محمد صدر (پسرعمو) بنت‌الهدی صدر (خواهر) سید موسی صدر (پسرعمو) |
| استادان | سید ابوالقاسم خویی محمدرضا آل یاسین صدرا بادکوبه‌ای علامه جعفری |
صدر مثل قانون اساسی مشروطه ایران اصالت را به رای مردم می‌داد و نقش فقها را فقط نظارت بر قوانین برای عدم مغایرت با دین می‌دانست. از این جهت نظریه حکومتی او با نظریه ولایت فقیه تفاوت اساسی دارد.[8]
سید محمدباقر صدر از خاندان صدر[9] در ۱۰ اسفند ۱۳۱۳ (برابر ۲۵ ذوالقعدة ۱۳۵۳) در شهر کاظمین به دنیا آمد.[10] پدرش سید حیدر صدر، فرزند سید اسماعیل صدر، فرزند سید صدرالدین موسوی عاملی بود.[11] مادرش دختر شیخ عبدالحسین آل‌یاسین بود.[12]
پدربزرگش سید اسماعیل صدر از مراجع تقلید شیعه در نیمه اول قرن چهارده قمری بود.[13] تبار او از فرزندان موسی بن جعفر الکاظم و از عالمان دینی بوده‌اند که در ایران، لبنان و عراق زندگی می‌کردند.[14] صدر در ۳ سالگی پدرش را از دست داد و زیر نظر مادر و برادرش سید اسماعیل صدر قرار گرفت.[15][16]
در سال ۱۳۶۵ (قمری) که دوازده ساله بود به همراه برادرش سید اسماعیل به نجف رفت تا نزد استادان حوزه علمیه آن شهر به تحصیلات عالی بپردازد. او بخشی از سطوح را نزد برادرش آموخت. دوره عالی فقه و اصول را نزد سید ابوالقاسم خویی، سیدمحمدروحانی و شیخ محمدرضا آل یاسین گذراند.[17] فلسفه اسلامی (اسفار ملاصدرا) را از صدرا بادکوبه‌ای آموخت و در کنار آن فلسفه غرب و نظرات فلاسفه غیرمسلمان را هم آموخت.[18] گفته شده وی در دروس محمد تقی جعفری در این زمینه شرکت کرده‌است.
او در فلسفه، اقتصاد، منطق، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز مطالعه و تحقیقاتی داشت.[19] وی را می‌توان بنیانگذار منطق استقرائی در حوزه دانست.[20]
ایدئولوژی سیاسی الدعوه متأثر از محمد باقر صدر است که در سال ۱۹۷۵ در کتاب نظام سیاسی اسلامی، چهار اصل را برای حکومت اسلامی مطرح کرد که به فقها نقش نظارتی می‌دهد و به قانون اساسی مشروطه ایران شبیه است و از آنجائیکه به ولی فقیه نقش محوری نمی‌دهد با قانون اساسی جمهوری اسلامی تفاوت دارد. با نزدیکی این حزب به ایران این تفاوت باعث دودستگی درون حزب و جدایی دو گرو شد.
پس از درگذشت سید محسن حکیم به دنبال یک نبرد طولانی با حزب بعث عراق به تدریج صدر به عنوان یک رهبر شناخته شده مورد توجه مردم قرار گرفت.[30] او به علت مبارزاتش با حکومت بعثی عراق بارها توسط حکومت عراق دستگیر و زندانی شد. در آخرین مرحله وی را در خانه خود زندانی کردند و از رفت‌وآمد مردم به خانه او به‌طور جدی جلوگیری نمودند.
سرانجام در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۹ (۱۹ جمادی‌الاول ۱۴۰۰) سید محمدباقر صدر را دستگیر کردند و به بغداد بردند.
در زمان دستگیری از او خواستند این موارد را بپذیرد:
سید محمدباقر صدر این‌ها را نپذیرفت و در نهایت حکومت از او خواست که یکی از دو شرط اول یا دوم را بپذیرد تا از حصر بیرون آمده و زندگی عادی داشته باشد ولی این شرط نیز پذیرفته نشد.[31] سرانجام در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ (۲۲ جمادی‌الاول ۱۴۰۰) وی و خواهرش بنت‌الهدی صدر به دستور صدام حسین کشته شدند.[32] که پس از این اتفاق سید روح‌الله خمینی در پیامی ۳ روز عزای عمومی را برای شیعیان اعلام کرد.[33]
.jpg)
سید محمدباقر صدر از بیست سالگی با تدریس کتاب کفایة الاصول، تدریس را آغاز کرد. از ۲۵ سالگی درس خارج اصول و از ۲۸ سالگی درس خارج فقه تدریس کرد.[34]
آثار چاپ شده:
آثار چاپ نشده:
تقریرات:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
