زبان لکی
یکی از گویشهای زبان کُردی / From Wikipedia, the free encyclopedia
زبان لَکی از زبانهای ایرانی شاخه شمالی غربی رایج در غرب ایران است.[3] بسیاری از منابع از جمله دانشنامه اتنولوگ آن را شاخهای از زبانهای کردی میدانند و برخی منابع نیز لکی را گویشی از کردی جنوبی دانستهاند. اما با این حال، این نظریات مورد پذیرش همگان نیستند؛ چنانکه برخی از منابع آن را شاخهای از گورانی،[4][5] لری[6][7] یا بازماندهٔ فارسی باستان[8][9] و برخی نیز لکی را یک زبان مستقل دانستهاند.[10][11][12]
لکی | |
---|---|
زبان بومی در | ایران، ترکیه، عراق |
منطقه | غرب ایران |
قومیت | مردم لک |
شمار گویشوران | ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ (تخمین ۲۰۰۰) (بدون تاریخ)[1] |
هندواروپایی
| |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | lki |
گلاتولوگ | laki1244 [2] |
زبانشناسی | 58-AAC-aac |
حدود یکونیم میلیون تا دو میلیون نفر با زبان مادری (۲۰۱۴) به این زبان سخن میگویند.[3] گویشوران این زبان در استانهای همجوار غرب ایران زندگی میکنند.[13][14][15] و زبان مشترک اقوام کرد و لر[16] بودهاست.[17][18]
زبان لکی به درخواست میراث فرهنگی استان لرستان در مرداد ماه ۱۳۹۶ ثبت ملی شد.[19][20] در زبان لکی کنونی برخی از لغات، اصطلاحات و واژههای موجود در زبان اوستایی با کمترین تغییر، رایج و معمول هستند.[21] ادبیات لکی، منظوم و مملو از اشعار، ضربالمثلها، تمثیلها، افسانهها و بسیاری از کلمات و جملات آن دارای اوزان عروضی است، با این تفاوت که شعر لکی همهجا ۱۰هجایی است، اما گاهی ۸ و ۱۲هجایی نیز دارد.[20] زبان و ادبیات لکی در معرض فراموشی و آسیب جدی است[22] و این زبان در مدارس آموخته نمیشود.[13] رسمالخط واحدی در زبان لکی وجود ندارد. عبدالعلی میرزانیا کارشناس، شاعر و پژوهشگر زبان لکی میگوید: واژههای زبان لکی در معرض فراموشی قرار دارند که این موضوع هشداری جدی برای مقابله با آسیب رسیدن به این زبان کهن است. زبان گفتاری اکثر کودکان لک زبان، فارسی است.[13]