سازمان سیاسی-نظامی اسلامگرای شیعه در لبنان From Wikipedia, the free encyclopedia
حزبالله لبنان سازمانی سیاسی، نظامی و اسلامگرای شیعه در لبنان است که به رهبری نعیم قاسم می‌باشد. حزبالله با الهام از ایدئولوژی اسلام‌گرایی از نظر مرجع تقلید شیعه سید روح‌الله خمینی در لبنان ظهور کرد.[۳۲][۳۳][۳۴][۳۵][۳۶] در زمان جنگ داخلی لبنان، حزبالله لبنان به کمک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تعلیم نظامی داده شد و تحت حمایت مالی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.[۳۷] حزبالله لبنان، ۳ هدف اصلی را به عنوان آرمان خود اعلام کرده که عبارتند از: «محو آثار امپریالیستی غربی در لبنان، مقابله با حزب کتائب و برپایی حکومت اسلامی در لبنان.[۳۸] نظام جمهوری اسلامی سالیانه ۷۰۰ میلیون دلار به حزبالله لبنان می‌دهد.[۳۹] کمک‌های جمهوری اسلامی ایران به گروه‌های نیابتی‌اش یعنی حزبالله، حوثی‌ها، حماس و مقاومت اسلامی عراق، بیش از میلیاردها دلار بوده است؛ در حالی که مردم ایران در سالهای اخیر با اوضاع بد اقتصادی و تورم فزاینده و چالش‌های معیشتی مواجه بوده‌اند.[۴۰][۴۱] سید حسن نصرالله در یکی از سخنرانی‌های خود گفت: «تا زمانی که ایران پول داشته باشد، ما هم پول خواهیم داشت».[۴۲]
حزبالله | |
|---|---|
 | |
| دبیرکل | نعیم قاسم |
| معاون دبیرکل | بدون متصدی |
| بنیان‌گذار | صبحی طفیلی سید عباس الموسوی X سید حسن نصرالله X |
| بنیان‌گذاری | ۱۹۸۵ (رسمی) |
| ستاد | بیروت، لبنان |
| جناح پارلمانی | فراکسیون وفاداری به مقاومت |
| جناح شبه‌نظامی |
|
| مرام سیاسی | |
| دین | اسلام شیعه |
| وابستگی ملی | ائتلاف ۸ مارس |
| وابستگی بین‌المللی | محور مقاومت |
| رنگ رسمی |
|
| شعار | عربی: فَإِنَّ حِزْبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلْغَالِبُونَ «حزب خدا همان پیروزمندانند.» آیه ۵۶ سوره مائده |
| مجلس نمایندگان لبنان[۲۰] | ۱۵ از ۱۲۸ (۱۲٪)
|
 | |
| وبگاه | |
| حزبالله لبنان | |
|---|---|
| تاریخ فعالیت | ۱۹۸۵–اکنون |
| گروه(ها) |
|
| مقر | لبنان |
| اندازه | ۲۰–۵۰ هزار |
| متحدان | متحدان دولتی:
متحدان غیردولتی: |
| مخالفان | مخالفان دولتی:
مخالفان غیردولتی: |
| درگیری‌ها و جنگ‌ها | |
در جریان سرکوب خیزش ۱۴۰۱ ایران که با کشته‌شدن مهسا امینی در زمان بازداشت گشت ارشاد آغاز شده، روایت‌هایی از حضور مجدد نیروهای حزبالله و شنیده شدن مکالمه عربی نیروهای سرکوب در زمان ایستادن در برابر معترضان وجود داشت. مشابه این روایت در زمان اعتراضات به انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ هم وجود داشت. حزبالله هرگز حضور در سرکوب شهروندان ایرانی را رد نکرده است.[۴۳]
در جریان اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران، اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران، اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ ایران و خیزش ۱۴۰۱ ایران شعارهایی علیه حزبالله و همچنین روسیه و چین نیز سر داده شده است.
ایران سالیانه ۷۰۰ میلیون دلار به حزبالله لبنان می‌دهد.[۴۴] و حسن نصرالله گفته بود تا زمانی که ایران پول داشته باشد، یعنی ما پول داریم.[۴۵] در حالی که حقوق کارگران ایرانی با توجه به وضعیت بد اقتصادی بسیار ناچیز است نیروی‌های حزبالله ماهانه حقوق بسیار بالایی را از جمهوری اسلامی دریافت می‌کنند.[۴۶][۴۷] سازمان اینترپل پس از حادثه بمبگذاری آمیا و به درخواست دولت آرژانتین، عماد مغنیه یکی از اعضای حزبالله را به اتهام ارتباط با این حادثه مورد پیگرد قرار داد[۴۸]
اسرائیل، ایالات متحده آمریکا، آلمان، بریتانیا،[۴۹][۵۰][۵۱] کانادا، اتریش، هلند،[۵۲][۵۳][۵۴][۵۵] بحرین،[۵۶][۵۷] مصر،[۵۸] اتحادیه عرب،[۵۹] شورای همکاری خلیج فارس[۶۰] و استرالیا حزبالله را در فهرست گروه‌های تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند.[۶۱][۶۲][۶۳] در حالی که اتحادیه اروپا، فرانسه و نیوزیلند تنها شاخه نظامی آن را تروریستی دانسته و بین شاخه نظامی و شاخه سیاسی آن تمایز قائل می‌شوند.[۶۴][۶۵] روسیه حزبالله را یک سازمان سیاسی-اجتماعی مشروع به حساب می‌آورد.[۶۶] چین بی‌طرف مانده، و با حزبالله رابطه دارد.[۶۷] آمریکا حزبالله لبنان را در ۲۷ دی ۱۳۹۸ به صورت کامل در لیست سازمان‌هایی که از نظر آمریکا تروریستی هستند، قرار داد. وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که حزبالله لبنان نیز همچون سازمان القاعده و «دولت اسلامی» (داعش) عملکرد تروریستی بین‌المللی دارد، و سیاست‌های مخرب جمهوری اسلامی ایران را دنبال می‌کند.[۶۸]
برآوردها تا سال ۲۰۱۷ میلادی نشان می‌دهد که حداکثر قابلیت حزبالله لبنان برای بسیج نیرو در حدود ۵۰ هزار جنگجو است.[۶۹]
سید حسن نصرالله پس از ترور شدن سید عباس موسوی به دست نیروهای نظامی اسرائیلی در سال ۱۹۹۲ میلادی به مقام دبیرکلی حزبالله لبنان رسید.[۷۰][۷۱] سید حسن نصرالله به صورت علنی اعلام کرده است که بودجه و هزینه و خرج و خورد و خوراک و سلاح و موشک‌های حزبالله از جمهوری اسلامی ایران می‌رسد.[۷۲][۷۳][۷۴][۷۵][۷۶]
روز ۱۸ اوت ۲۰۲۰ دادگاه بین‌المللی لاهه سلیم عیاش از اعضای حزبالله را به جرم ترور رفیق حریری مجرم شناخت.[۷۷] و در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۰ به ۵ بار حبس ابد محکوم کرد.[۷۸][۷۹] گزارش تحقیقی «پولیتیکو» نشان می‌دهد که حزبالله لبنان به عنوان یک سندیکای فعال بین‌المللی قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه و پولشویی عمل می‌کند.[۸۰]
کمی پس از حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، حزبالله شروع به پرتاب راکت به شمال اسرائیل کرد،[۸۱][۸۲] با هدف تحت فشار قرار دادن اسرائیل که در حال آماده‌سازی پاسخ خود به حماس در غزه بود، با ایجاد درگیری در دو جبهه.[۸۲] حزبالله اعلام کرده است که تا زمانی که اسرائیل عملیات خود را در غزه متوقف نکند، به حملات خود ادامه خواهد داد.[۸۳] در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴، نیروی هوایی اسرائیل (هِل آویر) یک حمله هوایی به مقر مرکزی حزبالله واقع در محله حاره حریک، در حومه ضاحیه، بیروت انجام داد.[۸۴] سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان در این حمله کشته شد.[۸۵][۸۶]
هستهٔ اولیه حزبالله و ساختار تشکیلاتی آن متشکل از اسلام گرایان، نیروهای حزب الدعوه به رهبری محمدحسین فضل‌الله، شاخه دانشجویی حزب الدعوه، مسئولان جنبش امل، اعضای جنبش فتح به رهبری ابو جهاد (خلیل الوزیر) و تمام گروه‌ها و جریان‌هایی که از انقلاب اسلامی ایران و سید روح‌الله خمینی تأثیر گرفته بودند شکل گرفت.[۸۷][۸۸] نخستین دبیرکل حزبالله صبحی طفیلی بود که بعد از اختلاف در نحوه رابطه با ایران از سوی شورای اجرایی این مجموعه کنار گذاشته شد بعد از وی سید عباس موسوی به دبیرکلی این مجموعه انتخاب شد و بعد از ترور او صبحی طفیلی، راغب حرب، عبدالکریم عبید، سید حسین موسوی، سید حسن نصرالله، سید ابراهیم امین السید، حسین الکورانی، نعیم قاسم، محمد یزبک، حسین خلیل، محمد رعد و محمد فنیش از جمله افرادی بودند که از حزب الدعوه و جنبش امل وارد حزبالله شده و سید حسن نصرالله به دبیرکلی این مجموعه انتخاب شد.
سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان در اولین سالگرد جنگ اسرائیل و لبنان، در مصاحبه اختصاصی با صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد که در طول جنگ از «سرپرست و رهبرش»، سیدعلی خامنه‌ای «رهنمود و راهنمایی» دریافت می‌کرده است.[۸۹]
محمد الکوثرانی یک رهبر ارشد نیروهای حزبالله در عراق است و بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی در ماه ژانویه بخشی از کارهای هماهنگی سیاسی گروه‌های شبه نظامی همسو با ایران که سابقاً سلیمانی سازماندهی می‌شد، را به عهده گرفته است. او در این موضع مسئولیت اقدامات گروه‌هایی که خارج از کنترل دولت عراق عمل می‌کنند، را تسهیل می‌کند. کوثرانی به‌عنوان یک عضو شورای سیاسی حزبالله تلاش کرده منافع حزبالله در عراق، از جمله تلاشهای حزبالله برای ارائه آموزش، پول، حمایت سیاسی و لجستیک برای گروه‌های شورشی شیعه عراق، را پیش ببرد.[۹۰]
حزبالله یک نیروی شبه‌نظامی است که به سلاح‌های سبک همچون تفنگ‌های اتوماتیک، خمپاره، آرپی‌جی و راکتهای کاتیوشا مسلح است و گاهی از راکتهای خود برای بمباران شهرهای شمال اسرائیل استفاده می‌کند. به گفته مقامات نظامی آمریکایی آنها راکتهای خود را با راکت‌اندازهای چندتایی نصب شده بر روی کامیون شلیک نمی‌کنند بلکه معمولاً آنها را از لانچرهای ثابت و با استفاده از کنترل راه دور شلیک می‌کنند تا خدمهٔ آتش آنها از آتش ضد توپخانه اسرائیل در امان باشند. با این حال گزارش‌هایی هم از وجود سیستم‌های راکت‌انداز چندلوله‌ای متحرک منتشر شده است از جمله راکت‌اندازهای فجر-۳ ساخت ایران که بر روی کامیون‌های ایسوزو ژاپنی نصب شده‌اند.[۹۱]
منابع اسرائیلی بارها از انتقال راکتهای دوربرد از جمله انواع ۲۴۰ میلی‌متری راکت معروف ب‌ام-۲۱ گراد و راکتهای فجر-۳ و فجر-۵ به حزبالله لبنان خبر داده‌اند. گزارش‌هایی هم از انتقال موشک بالستیک کوتاه‌برد زلزال-۲ با برد ۱۱۵ کیلومتری و کلاهک ۶۰۰ کیلوگرمی منتشر شده است. در سال ۲۰۰۴ رئیس سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل اعلام کرده حزبالله ۱۳ هزار راکت در اختیار دارد که بیشتر آنها برد ۲۵ کیلومتری داشته و حدود ۵۰۰ عدد از آنها برد ۴۵ کیلومتری (فجر-۳) و ۷۵ کیلومتری (فجر-۵) و چند ده عدد هم برد ۱۱۵ کیلومتری (زلزال-۲) دارند. البته سیستم‌های دوربرد مکانیسم هدف‌گیری نسبتاً پیچیده‌ای دارند و استفاده مؤثر حزبالله از آنها بدون کمک مستقیم نیروهای سپاه پاسداران بعید به نظر می‌رسد. در سال ۲۰۰۶ یک مقام ارشد اطلاعاتی نظامی اسرائیل به کمیسیون روابط خارجی و دفاعی کنست مجلس اسرائیل گفت که حزبالله هزاران راکت با برد ۲۰ کیلومتری و حدود ۱۰۰ راکت با برد ۴۰ تا ۷۰ کیلومتری در اختیار دارد. در ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۶ نیروهای حزبالله یک راکت ۳۳۳ میلی‌متری با کلاهک ۱۰۰ کیلوگرمی و برد ۱۳ کیلومتری را به سوی اسرائیل شلیک کردند. آنها این راکت را رعد-۱ نامیدند که به نظر می‌رسد همان راکت شاهین-۱ ساخت ایران باشد. در ۲۸ ژوئیه ۲۰۰۶ حزبالله هفت راکت دوربرد را به سوی شهر آفولا در شمال اسرائیل شلیک کرد که به خارج از شهر برخورد کرده و هیچ کشته و مجروحی نداشت. حزبالله این راکت را خیبر-۱ معرفی کردند که به نظر می‌رسد نام دیگر راکت فجر-۵ باشد. دبیرکل حزبالله در یک سخنرانی اذعان کرد: از کریات شمونه تا ایلات در برد موشک‌های مقاومت اسلامی لبنان قرار دارد. این ادعا احتمال این که حزبالله موشک‌های با برد بیش از ۴۰۰ کیلومتر را در اختیار داشته باشد قوی تر کرد.[۹۱]
ایران همچنین پهپادهای غیرمسلح مهاجر-۴ را هم در اختیار حزبالله قرار داده است. در نوامبر ۲۰۰۴ حزبالله یک فروند هواپیمای بدون سرنشین را به سوی اسرائیل به پرواز درآورد که پس از گذشتن از فراز شهر نهاریا در آب‌های سرزمینی لبنان سقوط کرد. در سال ۲۰۰۶ هم حزبالله یک کشتی موشک‌انداز کلاس ساعر-۵ اسرائیل را هدف قرار داد که به مرگ یک ملوان اسرائیلی انجامید. ابتدا تصور می‌شد یک پهپاد حامل بمب به کشتی برخورد کرده اما بعداً مشخص شد که از مدل تولید ایران موشک کروز سی-۸۰۲ (با نام ایرانی موشک نور) برای حمله استفاده شده است. نیروهای حزبالله همزمان با همین حمله یک موشک ضدکشتی هدایت راداری سی-۸۰۲ را نیز به سوی یک کشتی تجاری با پرچم کامبوج که در کنار کشتی اسرائیلی قرار داشت، شلیک کردند. ۱۲ ملوان مصری این کشتی که پس از برخورد موشک به آب پریده بودند توسط کشتی‌های دیگر نجات داده شدند.[۹۱]
سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان طی گفتگو با شبکه المنار دربارهٔ تحولات لبنان و منطقه گفت اسرائیل نقطه ضعفی در آماده‌سازی جبهه داخلی خود برای جنگ دارد و این امر باعث شده است تا حزبالله بتواند امروز به شکل بهتری این جبهه را مورد هدف قرار داده تلفات بیشتری را بر آن وارد کند. به گزارش ماکو نیوز اسرائیلی نصرالله هزاران هدف را در اسرائیل بر روی نقشه نشان داد و محل استقرار اهداف راهبردی اسرائیل را از روی آن در معرض دید بینندگان گذاشت. همچنین روزنامه هاآرتص خبر داد، حزبالله تأکید می‌کند قادر است زیان‌های جبران ناپذیری را به اسرائیل وارد کند، زیان‌هایی که بخشی از آن متوجه جبهه داخلی خواهد شد. این گفتگو با بازتاب گسترده رسانه‌های اسرائیل مواجه شده است.[۹۲][۹۳]
بخش نظامی حزبالله به عنوان شاخهٔ مقاومت اسلامی در لبنان شناخته می‌شود.[۹۴][۹۵]
حزبالله لبنان با انتشار مرام‌نامه جدیدی در سال ۲۰۰۹، صراحتاً بر اجرای یک سیستم اسلامی بر پایه رأی مستقیم مردم و نه از طریق اجبار و تحمیل، تأکید نموده است. تأکید حزبالله مبنی بر نبود اجبار در اسلام، نوعی انعطاف‌پذیری ایدئولوژیک جهت پذیرش اصل تغییر اولویت‌های راهبردی را به این جنبش تزریق نموده است. در همین راستا، حزبالله معتقد است که نیل به مردم‌سالاری مبتنی بر رضایت مردم، یکی از اصول اساسی حکومت در لبنان باقی خواهد ماند. با تأکید بر نیاز به مردم‌سالاری مبتنی بر رضایت مردم و تشکیل دولت وحدت ملی، پیام سند جدید این خواهد بود که حزبالله خود را یک بازیگر سیاسی عمده در لبنان به‌شمار می‌آورد و فارغ از نتایج انتخابات، حکومت باید اصل توافق با حزبالله را مدّ نظر قرار دهد.[۹۹] بر این اساس، حزبالله لبنان از سال ۲۰۰۹ چهره‌ای سیاسی به خود گرفت و به‌طور جدی پا به عرصهٔ رقابت‌های سیاسی گذاشت و در تمام انتخابات‌های پارلمانی و شهری لبنان حضور فعالی داشته است که برخی از آنها با پیروزی و برخی نیز با شکست همراه بوده است.
در انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۰۹ تمامی کاندیدهای حزبالله به پارلمان راه یافتند اما از آنجا که متحدان آنها در ائتلاف ۸ مارس موفق به کسب آرای مردم نشدند، گروه ۱۴ مارس (تحت حمایت غرب) با کسب ۷۱ کرسی پیروز انتخابات اعلام شد.[۱۰۰] اما به رغم شکست جریان ۸ مارس در این انتخابات، حزبالله لبنان و متحدان آنها در پی سقوط دولت سعد حریری در ژانویه ۲۰۱۱ به دلیل استعفای یازده وزیر متعلق به گروه ۸ مارس، توانستند دولت را در اختیار بگیرند و تاکنون نیز که به روزهای پایانی عمر قانونی آن نزدیک می‌شویم، موقعیت سیاسی خود را حفظ نمایند.[۱۰۱]
انتخابات سراسری لبنان می‌بایست در سال ۲۰۱۴ م. برگزار می‌شد[۱۰۲] اما عدم موفقیت مجلس در انتخاب رئیس‌جمهور، سبب شد تا دو سوم از اعضای پارلمان به تمدید این دوره از مجلس تا سال ۲۰۱۷ میلادی رأی دهند.[۱۰۳] آنگاه قرار شد انتخابات در ۲۱ مه ۲۰۱۷ میلادی برگزار شود.[۱۰۴] سرانجام انتخابات مجلس لبنان در ۶ مه ۲۰۱۸ میلادی برگزار شد.
نتایج این انتخابات نشان داد که حزبالله لبنان و متحدانش در مجموع کرسی‌های بیشتری را به‌دست آورده‌اند. این در حالی‌است که حزب سعد حریری یک سوم کرسی‌هایش را در این انتخابات از دست داده است. هرچند تعداد کرسی‌های حزبالله لبنان در مجلس تغییر چندانی نکرد، اما متحدان حزبالله لبنان که حامی محور مقاومت هستند، کرسی‌های بیشتری را به دست آورده‌اند.[۱۰۵]
نتایج انتخابات پارلمانی لبنان در ۲۰۲۲ نشان داد حزبالله و متحدانش پیروز انتخابات شدند ولی[۱۰۶]اکثریت خود در مجلس را از دست دادند.[۱۰۷]
بعد از انفجار بیروت حزبالله در کانون خشمی است که علیه طبقه حاکم کشور، منجمله از جانب تعداد فزاینده‌ای از هواداران شیعه سنتی این گروه، قرار گرفته است. تظاهرکنندگان که نسبت به فساد و بی‌مبالاتی که منجر به انفجار گردید خشمگین هستند، آدمک حسن نصرالله رهبر حزبالله را در میدان مرکزی شهدای بیروت دار زدند.[۱۱۱]
بین برخی از کشورها مانند سوریه و ایران و روسیه کشورها برسر اعلام گروه حزبالله لبنان به عنوان گروهی تروریستی یا یک گروه سیاسی با بقیه کشورها مانند برخی از کشورهای اروپایی و آمریکا و اتحادیه کشورهای عرب و شورای همکاری خلیج فارس اختلاف نظر وجود دارد.[۳۲] این در حالی است که دولت لبنان از گروه حزبالله به عنوان حزبی مشروع و قانونی یاد می‌کند.[۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴][۱۱۵][۱۱۶][۱۱۷]
سازمان اینترپل پس از حادثه بمبگذاری آمیا و به درخواست دولت آرژانتین، عماد مغنیه یکی از اعضای حزبالله را به اتهام ارتباط با این حادثه مورد پیگرد قرار داد[۱۱۸] دادگاه عالی جنایی آرژانتین در ماه آوریل ۲۰۲۴ ایران را مسئول بمبگذاری آمیا دانست و گفت که این حمله توسط شبه‌نظامیان گروه حزبالله لبنان و در چارچوب «طراحی سیاسی و استراتژیک» ایران انجام شد.[۱۱۹]
کشورهای زیر، شاخه نظامی گروه حزبالله لبنان را به عنوان گروهی تروریستی شناسایی کرده‌اند.
| کشورها | توضیحات | منابع |
|---|---|---|
 استرالیا |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۲] |
 کانادا |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۳] |
 بحرین |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 اتحادیه کشورهای عرب |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۱۵] |
 اتحادیه اروپا |
شاخه نظامی حزبالله | |
 اسرائیل |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 ایالات متحده آمریکا |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 اتریش |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
| بحرین |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 فرانسه |
شاخه نظامی حزبالله | |
 شورای همکاری خلیج فارس |
تمامی موجودیت حزبالله | |
 ژاپن |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 هلند |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 امارات متحده عربی |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 بریتانیا |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 نیوزلند |
شاخه نظامی حزبالله | |
 آرژانتین |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۲۶] |
 آلمان |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۴] |
 هندوراس |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۵] |
 کلمبیا |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 گوآتمالا |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۶] |
| لیتوانی |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 کوزوو |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | |
 اسلوونی |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۷] |
 لتونی |
تمامی موجودیت حزبالله لبنان | [۱۴۷] |
دادستانی مصر در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۰۹ میلادی، با متهم کردن حزبالله لبنان به جاسوسی، قاچاق اسلحه و تلاش برای بی‌ثبات کردن مصر، از بازداشت گروه ۴۹ نفره‌ای خبر داد که با دستور گرفتن از سید حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان، علیه امنیت ملی مصر فعالیت می‌کردند.[۱۴۸][۱۴۹]
سید حسن نصرالله، رهبر حزبالله در واکنش به این دستگیری‌ها اعتراف کرد که تنها یکی از دستگیرشدگان لبنانی، به نام سامی شهاب، عضو حزبالله بوده و در حال انجام مأموریتی برای رساندن تدارکات نظامی به فلسطینی‌های نوار غزه بوده است. با وجود ادعای نصرالله، سامی شهاب در اعترافات خود مدعی شده که برنامه حملهٔ تروریستی در اصل «حرکتی انتقام‌جویانه در برابر کشته شدن عماد مغنیه، از رهبران نظامی ارشد گروه حزبالله لبنان بوده است».[۱۵۰]
در فوریه ۲۰۰۵ رفیق حریری نخست‌وزیر لبنان و ۲۱ نفر از نزدیکان وی در یک عملیات تروریستی بمبگذاری در لبنان کشته شدند، پس از ۱۵ سال روز سه شنبه ۱۸ اوت ۲۰۲۰ دادگاه بین‌المللی ویژه لبنان در لاهه سلیم عیاش از اعضای حزبالله را در این رابطه مجرم شناخت.[۱۵۱] قاضی دیوید ری، رئیس دادگاه لاهه، واقع در هلند گفت: «این دادگاه آقای عیاش را بدون تردید و به‌طور قطعی به عنوان یکی از عاملان ترور رفیق حریری مجرم می‌شناسد.»[۱۵۲]
روز جمعه ۱۱ دسامبر ۲۰۲۰ دادگاه بین‌المللی لاهه سلیم جمیل عیاش عضو حزبالله و از متهمان سوءقصد رفیق حریری را به ۵ بار حبس ابد محکوم کرد.[۷۸][۷۹]
دادگاه بین‌المللی ویژه قتل رفیق حریری، در مرحله تجدیدنظر روز پنجشنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۱ دو تن از اعضای حزبالله لبنان به نام‌های حسن حبیب مرحی و حسین حسن عنیسی را به دلیل نقش آنها در ترور رفیق حریری و کشته شدن ۲۱ تن دیگر به حبس ابد محکوم کرد.[۱۵۳]
به دنبال انفجار در بندر بیروت در ۴ اوت ۲۰۲۰ اتهامات زیادی علیه حزبالله در رسانه‌ها و منابع مختلف مطرح است:
روز ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۰ زاغه مهمات حزبالله در روستای عین قانا در جنوب لبنان منفجر شد، این زاغه در منطقه‌ای قرار داشت که حزبالله یک کمربند حفاظتی اطراف آن ایجاد کرده بود، این انفجار شوک جدیدی به این کشور بحران زده وارد آورد. علت انفجار مشکلات فنی ذکر شده است.[۱۶۱]
روز ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ انفجار صدها دستگاه پیجر نیروهای حزبالله لبنان دستکم ۹ کشته و ۲۸۰۰ زخمی بر جای گذاشت.[۱۶۲]
یک روز پس از انفجار پیجرها روز چهارشنبه ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ بی‌سیم‌های «واکی تاکی» متعلق به اعضای حزبالله منفجر شد که در اثر این انفجارها تا کنون ۹ نفر کشته و ۳۰۰ نفر زخمی شده‌اند.[۱۶۳]
آسیب گسترده به شبکه ارتباطی حزبالله لبنان در اثر انفجار پیجرها و بی‌سیم‌ها شادمانی کاربران ایرانی را در شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت.[۱۶۴]
به‌دنبال انفجار پیجرها، صبحی طفیلی، بنیان‌گذار و نخستین دبیرکل حزبالله لبنان خواستار محاکمه و مجازات و اعدام احتمالی علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران شد.[۱۶۵]
شواهد جدید نشان می‌دهد که حزبالله در حال ساخت و انباشت سلاح و موشک‌های نقطه‌زن در زیر ساختمان‌های غیرنظامی بیروت هستند. به همین دلیل یک گروه دو حزبی از قانونگذاران آمریکا، از کاخ سفید خواسته‌اند تا برای تحریم رهبران حزبالله اقدام کند.[۱۶۶]
نِیتِن سِیلز، هماهنگ‌کننده مبارزه با تروریسم در وزارت خارجه آمریکا، می‌گوید گروه شبه‌نظامی حزبالله لبنان انبارهای حاوی نیترات آمونیوم در سراسر قاره اروپا دارد وی افزود این گروه مقدار قابل توجهی نیترات آمونیوم را از بلژیک به فرانسه، یونان، ایتالیا، اسپانیا و سوئیس منتقل کرده است. بنابر ادعای سیلز هرگاه جمهوری اسلامی ایران تشخیص دهد، حزبالله از این مواد برای حملات تروریستی خود استفاده خواهد کرد.[۱۶۷][۱۶۸]
سازمان امنیت داخلی آلمان خبر داده است که حزبالله لبنان در ایالت بایرن یک انبار حاوی نیترات آمونیوم داشته که در سال ۲۰۱۶ محتویات آن از آلمان خارج شده است. این را وقتی نهادهای امنیتی آلمان متوجه شدند که مشغول تحقیق دربارهٔ فعالیت‌های حزبالله در این کشور بودند. محتویات این انبار «بسته‌های سرد» موسوم به Cold-Packs بوده که از جمله حاوی نیترات آمونیوم بوده‌اند.[۱۶۹]
در سال ۲۰۱۵ چهار عضو حزبالله درحالی‌که سه تن نیترات آمونیوم را در کیسه‌های آرد بسته‌بندی و پنهان کرده بودند، توسط سرویسهای اطلاعاتی بریتانیا به کمک موساد دستگیر شدند.[۱۷۰] مردی ۴۰ساله که با حزبالله ارتباط داشت، در حومه‌های لندن نیترات آمونیوم را در بسته‌های یخ به عنوان عالی‌ترین پوشش انبار می‌کرده است.[۱۷۱]
رسانه‌های ایتالیایی گزارش داده‌اند که محموله ۱۵ تنی قرص‌های مخدر آمفِتامین که تیرماه ۱۳۹۹ کشف شد، متعلق به حزبالله لبنان است. ارزش این محموله که از سوریه ارسال شده بود، حدود یک میلیارد یورو برآورد شده است. این محموله شامل ۸۴ میلیون قرص روانگردان آمفتامین بود و دادستانی ناپل آن را به‌عنوان «بزرگ‌ترین عملیات» ضبط آمفتامین در جهان نام برده است.[۱۷۲] مقام‌های قضایی ایتالیا روز ۵ دی ۱۳۹۹ اعلام کردند که حزبالله لبنان مالک و انتقال‌دهنده ۱۵ تن آمفتامین قاچاق است و مبدأ ارسال آن لاذقیه سوریه است، این قرص‌ها در محموله‌های کاغذ و چرخ‌دنده‌های بزرگ صنعتی به صورتی کاملاً حرفه‌ای جاسازی شده بود.[۱۷۳]
بنا بر گفته‌های محمدحسن اختری سفیر ایران در سوریه در سالهای (۱۹۹۷–۱۹۹۴) و (۲۰۰۸–۲۰۰۵) ایران به حزبالله کمک‌های مالی و معنوی کرده است و سپاه پاسداران به آموزش نیروهای حزبالله می‌پرداخته است ولی او هرگونه شرکت مستقیم ایران را در درگیری‌های حزبالله رد می‌کند.[۱۷۴]
جمهوری اسلامی ایران ارتباط نزدیکی با جنبش حزبالله دارد و دولت و نهادهای حکومتی ایران، از جمله بنیاد شهید، حمایت‌های مالی قابل توجهی از این گروه و طرفداران و ساکنان مناطق تحت نفوذ آن به عمل می‌آورند.[۱۷۵]
در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ سایت المنار متعلق به حزبالله لبنان خبر داد که حسن نصرالله در یک سخنرانی عمومی با اشاره به محدودیت‌های مالی علیه این گروه گفت:
«این محدودیت‌ها تأثیری در وضعیت حزبالله ندارد چون تمام منابع مالی حزبالله نه از بانک‌ها بلکه از سوی ایران تأمین می‌شود.»
همچنین گفت:
«این پول‌ها همان‌طور به دست ما می‌رسد که موشک‌هایی که با آن اسرائیل را تهدید می‌کنیم.»[۱۷۶]
همچنین نصرالله در واکنشی دیگر در طی دی ماه سال ۱۳۹۶ پیش از خروج آمریکا از برجام و قبل از تشدید تحریم‌های بیشتر از علیه جمهوری اسلامی در واکنش به یک گزارش آمریکایی بر مبنای این که بخشی از درآمدهای حزبالله از طریق تجارت مواد مخدر تأمین می‌شود بار دیگر و با صراحت از تأمین مالی گروهش از سوی ایران سخن گفت و اینبار اظهار کرد:
«نان، آب، پول، اسلحه و موشک‌های ما همگی از ایران می‌رسد… و تا ایران پول دارد، حزبالله هم پول دارد.»
پیشتر نیز از سوی مقامات آمریکایی پیش‌بینی می‌شد که درصورت وضع تحریم‌های سنگین علیه جمهوری اسلامی برروند حمایت از گروه‌های تحت حمایتش اثر می‌گذارد که افزایش درخواست‌های اعانه از سوی حزبالله لبنان گواهی براین استدلال قلم‌داد شد.[۱۷۷]
پیش از این، پیرو ماجرای توقیف طلا و ارز متعلق به ایران در ترکیه در سال ۱۳۸۷ و ۸۸، به ترتیب یک رسانه ایرانی-اتریشی و یک رسانه اسرائیلی تحلیلگر اخبار با اشاره به اخبار العربیه و اخبار غیررسمی از ارتباط آن ماجرا با حمایت جمهوری اسلامی از حزبالله لبنان و تأسیس یک بانک مشترک در ترکیه خبر داده بودند.[۱۷۸][۱۷۹]
ناتان سیلز هماهنگ‌کننده وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ نوامبر ۲۰۱۸ اعلام کرد که حکومت ایران سالانه ۷۰۰ میلیون دلار هزینه حزبالله لبنان می‌کند.[۱۲۰][۱۲۱][۱۲۲] پیش از این نیز حسن نصرالله رهبر حزبالله به صورت علنی و در حضور سفیر ایران در لبنان اعلام کرده بود که:
«ما خیلی صریح می‌گوییم و شاید چنین چیزی در تمام جهان وجود نداشته باشد، که یک کسی بیاید به‌صورت علنی شفاف و صادقانه بگوید، در مقابل همه جهان بی پرده می‌گوییم، بودجه و هزینه و خرج و خورد و خوراک و سلاح و موشک‌های حزبالله از جمهوری اسلامی ایران می‌رسد. تا زمانی که ایران پول داشته باشد، یعنی ما پول داریم»[۷۲][۷۳][۷۴][۷۵][۷۶]
روزنامه واشینگتن پست در مقاله‌ای به نقل از رابرت فورد سفیر پیشین آمریکا در سوریه حزبالله لبنان را در حکم یک ناو هواپیما بر ایرانی در شرق مدیترانه می‌داند. اوباما نیز در دیدار با یک لابی یهودی در مرداد ۱۳۹۴ (خورشیدی) گفت: «اگر توافق هسته‌ای رد شود و ما به ایران حمله کنیم، حزبالله به سمت تل‌آویو موشک پرتاب می‌کند و اسرائیل متحمل فشار می‌شود. در تمامی سناریوها، اسرائیل متحمل فشارهای ناشی از حملات نظامی خواهند بود.»[۱۸۰][۱۸۱]
در پی جنگ داخلی سوریه، حزبالله لبنان برای کمک به حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور هم‌پیمان ایران در سوریه، شمار زیادی جنگجو به سوریه فرستاد که تعداد آنها در یکی از مقاطع زمانی به ۸ هزار نفر هم رسید. تلفات حزبالله لبنان در حمایت از اسد در سوریه حدود دو هزار کشته و چهار هزار مجروح برآورد می‌شود.[۶۹]
در ۲۹ ژانویه ۲۰۰۴ میلادی، به دنبال توافق مبادله اسیران میان حزبالله لبنان و اسرائیل، ۴۳۵ اسیر از ملیت‌های گوناگون عربی در مقابل یک سرهنگ باز نشسته اسرائیلی و اجساد چند سرباز اسرائیلی، آزاد شدند. این توافق با میانجگری آلمان صورت گرفت. در مراسم استقبال از اسیران آزاد شده، مقامات بلندپایه لبنان و جمعیت فراوانی حضور داشتند و استقبال با شکوهی از آنان انجام گرفت. آزادی اسیران از دست اسرائیل بازتاب وسیعی در محافل خبری جهان به ویژه در میان مسلمانان یافت.[۲۰۲]
جنگ اسرائیل و لبنان که در اسرائیل به جنگ دوم لبنان و در لبنان به جنگ ژوئیه معروف است، جنگی است که به مدت ۳۳ روز[۲۰۳][۲۰۴] بین نیروهای دفاعی اسرائیل و حزبالله لبنان به وقوع پیوست و دامنه آن شمال اسرائیل و سراسر لبنان را دربرگرفت.
این جنگ با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل در تاریخ ۱۴ اوت ۲۰۰۶ پایان یافت. در مورد دلایل آغازگر جنگ و طول جنگ، هیچ‌کدام از طرفین نظر یکسانی نداشتند. اسرائیل زمان حمله به جنوب لبنان، اهداف خود را از این نبرد و آغاز درگیری با حزبالله موارد زیر عنوان کرد: ۱. آزادی گروگانهایی که توسط حزبالله ربوده شده بودند، ۲. جلوگیری از حملات راکتی حزبالله لبنان به عمق خاک اسرائیل، ۳. همچنین جلوگیری از نفوذ اعضای این گروه به داخل خاک اسرائیل و انجام عملیات‌های خرابکارانه.
هرچند اسرائیل به تمام اهداف که در ابتدای آغاز جنگ، عنوان کرده بود دست یافت، اما بسیاری از تحلیل گران حزبالله را پیروز این جنگ می‌دانند، زیرا اسرائیل موفق به دست یابی به هدف اصلی خود، که همان نابودی تشکیلات حزبالله بود نشد.[۲۰۵]
اسرائیل و حزبالله لبنان یک جنگ یک‌ماهه در سال ۲۰۰۶ داشتند که طی آن حدود ۱۱۹۰ لبنانی و ۱۶۳ اسرائیلی در این جنگ کشته شدند. این درگیری با وساطت سازمان ملل به آتش‌بس انجامید.[۲۰۶] این گروه پس از آن به فعالیت‌های سیاسی خود تحرک بیشتری داده و به کابینه و مجلس لبنان راه یافت.
از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال۲۰۱۱، اسرائیل به‌طور مرتب حملاتی را در سوریه انجام می‌دهد، که بیشتر نیروهای ایران و حزبالله لبنان و نیروهای دولتی سوریه، را هدف قرار می‌دهد. شب جمعه ۳ سپتامبر ۲۰۲۱ یک ناظر جنگ سوریه گفت: اسراییل در طول شب با موشک به مواضع نظامی گروه‌های حامی ایران، در حومه برزه و جمرایا در نزدیکی دمشق پایتخت سوریه حمله کرد.[۲۰۷]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
