قطر

برای دیگر کاربردها، قطر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

قَطَر (عربی: قطر: [ˈqatˤar]؛ تلفظ بومی محلی: [ˈɡɪtˤɑr])،^[13][14] با نام رسمی دولت قطر، کشوری در غرب آسیا است که در شمال شرقی شبه‌جزیرهٔ عربستان قرار دارد و تنها با عربستان سعودی مرز زمینی مشترک دارد و توسط خلیج فارس احاطه شده‌است. پایتخت این کشور دوحه است که بیش از ۸۰ درصد جمعیت کشور را در خود جای داده‌است. بیشترین درازای کشور قطر بر مبنای داده‌های جغرافیایی ۱۶۰ کیلومتر مربع است.^[15] در اوایل سال ۲۰۱۷، کل جمعیت قطر ۲٫۶ میلیون نفر بود: ۳۱۳٫۰۰۰ تن شهروند قطری و ۲٫۳ میلیون نفر مهاجر.^[16] از نظر درآمد سرانه، چهارمین کشور قدرتمند بر پایهٔ سرانهٔ تولید ناخالص داخلی،^[17] و ششمین کشور بر پایهٔ سرانهٔ درآمد ناخالص ملی است.^[18] قطر توسط سازمان ملل متحد به عنوان کشوری با توسعهٔ انسانی بسیار بالا طبقه‌بندی شده‌است و دارای سومین رتبهٔ برتر شاخص توسعهٔ انسانی در جهان عرب است.^[19] اقتصاد قطر اقتصادی با درآمد بالا است که سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد.^[20] قطر بزرگ‌ترین صادرکنندهٔ گاز طبیعی مایع^[21] و بزرگ‌ترین تولیدکننده دی‌اکسید کربن در جهان است.^[22]

دولت قطر دولة قطر (عربی) قطر
پرچم نشان رسمی
شعار: الله الوطن الأمیر خدا، میهن، امیر
سرود: السلام الأمیری «درود بر امیر»
موقعیت و گستره قطر (سبز تیره) در شبه‌جزیرهٔ عربستان
پایتخت و بزرگترین شهر	دوحه ۲۵°۱۸′ شمالی ۵۱°۳۱′ شرقی
زبان(های) رسمی	عربی[1]
زبان(های) رایج	انگلیسی
گروه‌های قومی (۲۰۱۹)[2]	۴۰٪ عربی ۳۶٪ جنوب آسیایی[3] ۲۱٪ هندی ۱۲٫۵٪ بنگلادشی ۴٫۵٪ پاکستانی ۴٫۳٪ سری‌لانکایی ۹٪ مصری ۱۴٪ دیگر
دین(ها) (۲۰۲۰)[4]	۶۵٫۵٪ اسلام (دین رسمی) ۱۵٫۱٪ هندوئیسم ۱۴٫۲٪ مسیحیت ۳٫۳٪ بودیسم ۱٫۹٪ دیگر
نام(های) اهلیت	قطری
حکومت	پادشاهی نیمه‌مشروطه پارلمانی اقتدارگرای[5][6] متمرکز
• امیر	تمیم بن حمد
• قائم‌مقام امیر	عبدالله بن حمد
• نخست‌وزیر	محمد بن عبدالرحمن
قوه مقننه	مجلس شورا
تشکیل
• روز ملی قطر	۱۸ دسامبر ۱۸۷۸
• اعلان استقلال	۱ سپتامبر ۱۹۷۱
• استقلال از پادشاهی متحد	۳ سپتامبر ۱۹۷۱
مساحت
• کل	۱۱٬۵۸۱ کیلومتر مربع (۴٬۴۷۱ مایل مربع) (۱۵۸ام)
• آبها (٪)	۰٫۸
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۲۰	۲٬۷۹۵٬۴۸۴[7] (۱۳۹ام)
• سرشماری ۲۰۱۰	۱٬۶۹۹٬۴۳۵[8]
• تراکم	۱۷۶ بر کیلومتر مربع (۴۵۵٫۸ بر مایل مربع) (۷۶ام)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۲۳
• کل	۳۲۸٫۱۳۴ میلیارد دلار[9] (۶۲ام)
• سرانه	۱۱۴٬۲۱۰ دلار[9] (چهارم)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۲۳
• کل	۲۳۵٫۵۰۰ میلیارد دلار[9] (۵۵ام)
• سرانه	۸۱٬۹۶۸ دلار[9] (پنجم)
شاخص جینی (۲۰۰۷)	۴۱٫۱[10]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱)	۰٫۸۵۵[11] ۴۲ام
واحد پول	ریال قطر (QAR)
منطقه زمانی	یوتی‌سی+۳ (AST)
جهت رانندگی	راست[12]
پیش‌شماره تلفنی	+۹۷۴
کد ایزو ۳۱۶۶	QA
دامنه سطح‌بالا	.qa قطر.

در سال ۱۸۶۸ معاهده‌ای میان محمد بن ثانی آل ثانی با بریتانیایی‌ها امضا شد که طبق آن، بریتانیا جدایی قطر را به رسمیت شناخت و از آن پس تا کنون این کشور به عنوان یک سلطنت موروثی توسط خاندان ثانی اداره شده‌است. پس از دوران امپراتوری عثمانی، قطر در اوایل سدهٔ بیستم تحت‌الحمایهٔ بریتانیا قرار گرفت تا اینکه در سال ۱۹۷۱ به استقلال رسید. امیر کنونی این کشور تمیم بن حمد آل ثانی است که تقریباً اختیار کامل اجرایی و قانونگذاری را در اختیار دارد و بنا بر قانون اساسی قطر کنترل قوهٔ قضاییه نیز برعهدهٔ اوست.^[23] انتصاب نخست‌وزیر و کابینه نیز توسط امیر انجام می‌شود. مجلس شورای قطر که بخشی از اعضای آن انتخابی است و بخشی دیگر توسط امیر منصوب می‌شوند، توانایی قانونگذاری محدود و همچنین عزل وزرا را دارد.

در سدهٔ بیست‌ویکم، قطر به‌عنوان یک قدرت مهم در جهان عرب ظاهر شد. این امر از طریق منابع عظیم مالی و همچنین گروه رسانه‌ای در حال گسترش جهانی خود، مانند الجزیره محقق شد. بنا بر برخی گزارش‌ها، قطر به برخی از گروه‌های فعال در بهار عربی کمک مالی کرده بود.^[24][25][26] قطر به عنوان یک قدرت متوسط شناخته شده‌است.^[27][28] جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در قطر برگزار شد و این کشور را به نخستین کشور مسلمان و عربی که میزبان این رویداد است تبدیل کرد.^[29] بازی‌های آسیایی ۲۰۳۰ نیز در قطر برگزار خواهد شد.^[30]

دین رسمی این کشور اسلام^[31] و زبان رسمی آن زبان عربی است و از زبان انگلیسی معمولاً به عنوان زبان دوم استفاده می‌شود. واحد پول قطر ریال و مساحت آن ۱۱٬۴۹۳ کیلومتر مربع است.^[2]

ریشه‌شناسی نام

پلینیوس، نویسندهٔ رومی، نخستین گزارش مربوط به ساکنان این شبه‌جزیره در حدود اواسط سدهٔ یکم میلادی را مستند کرده‌است و از آنها به عنوان "Catharrei" یاد می‌کند، نامی که ممکن است از نام یک سکونتگاه محلی برجسته گرفته شده‌باشد. /^[32][33] یک سده بعد، بطلمیوس نخستین نقشهٔ شناخته‌شده را برای نشان دادن شبه جزیره تهیه کرد و از آن تحت عنوان Catara یاد کرد.^[33][34] این نقشه همچنین به شهری به نام "Cadara" در شرق شبه جزیره اشاره داشت.^[35] اصطلاح 'Catara' (ساکنان، Cataraei)^[36] به‌طور انحصاری تا سدهٔ هجدهم استفاده می‌شد، پس از آن 'Katara' به عنوان رایج‌ترین املای شناخته‌شده ظاهر شد.^[35] در نهایت، پس از چندین تغییر - 'Katr', 'Kattar' and 'Guttur' - مشتق مدرن قطر به عنوان نام کشور پذیرفته شد.^[37]

در عربی نوین معیار، این نام به صورت [ˈqɑtˤɑr] تلفظ می‌شود، درحالیکه در عربی خلیجی [ˈɡitˤar] است.^[13]

تاریخ

مقالهٔ اصلی: تاریخ قطر

دورهٔ باستان

محوطهٔ باستان‌شناختی کاسیان در جزیرهٔ الخور

قدمت سکونت انسان در قطر به ۵۰٫۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.^[38] سکونتگاه‌ها و ابزارهایی که قدمت آنها به دوران عصر سنگ می‌رسد در شبه‌جزیره کشف شده‌اند.^[38] آثار باستانی بین‌النهرینی مربوط به دورهٔ عبید (حدود ۶۵۰۰ تا ۳۸۰۰ پیش از میلاد) در سکونتگاه‌های ساحلی متروک کشف شده‌اند.^[39] دعسه، سکونتگاهی واقع در سواحل غربی قطر، مهم‌ترین مکان عبیدی در این کشور است و گمان می‌رود که یک اردوگاه فصلی کوچک را در خود جای داده بود.^[40][41]

آثار بابلی کاسیان که قدمت آنها به هزارهٔ دوم پیش از میلاد می‌رسد در جزیرهٔ الخور کشف شده‌اند، و گواهی هستند بر روابط تجاری بین ساکنان قطر و کاسی‌ها در بحرین امروزی.^[42] در میان یافته‌ها، ۳٫۰۰۰٬۰۰۰ صدف حلزون خردشده و سفال‌های کاسی وجود داشت.^[40]

مازون یکی از استان‌های شاهنشاهی ساسانی

در سال ۲۲۴ میلادی، شاهنشاهی ساسانی کنترل مناطق اطراف خلیج فارس را به دست آورد.^[43] قطر در فعالیت تجاری ساسانیان نقشی مهم ایفا کرد و دستکم دو کالا را ارائه می‌داد: مروارید و رزانهٔ ارغوانی.^[44] در دورهٔ شاهنشاهی ساسانی، بسیاری از ساکنان عربستان شرقی به دنبال ترویج دین مسیحی به سمت شرق توسط مسیحیان بین‌النهرین با مسیحیت آشنا شدند.^[45] در این دوره صومعه‌هایی ساخته شد و سکونتگاه‌های بیشتری در این دوران تأسیس گردید.^[46][47] در اواخر دورهٔ مسیحیت، قطر منطقه‌ای را تشکیل می‌داد که به «بث قطریه» (در سریانی به معنای «خانهٔ قطری‌ها») معروف بود.^[48] البته این منطقه به قطر فعلی محدود نمی‌شد و شامل بحرین، جزیره تاروت، الخط و احساء نیز می‌شد.^[49]

محمد در سال ۶۲۸ فرستاده‌ای مسلمان نزد حاکمی در شرق عربستان به نام منذر بن ساوی فرستاد و از او و رعایایش خواست که اسلام را بپذیرند. منذر درخواست او را اجابت کرد و بر این اساس بیشتر قبایل عرب منطقه به اسلام گرویدند.^[50] در اواسط همین سده، حمله اعراب به ایران منجر به سقوط شاهنشاهی ساسانی شد.^[51]

دورهٔ اسلامی (۶۶۱–۱۷۸۳)

خلافت عباسی در گسترده‌ترین حالت خود، حدود سال ۸۵۰.

قطر در دورهٔ امویان مرکز معروف پرورش اسب و شتر بود.^[52] در سدهٔ هشتم از موقعیت استراتژیک تجاری خود در خلیج فارس بهره برد و به مرکز تجارت مروارید تبدیل شد.^[53][54]

توسعهٔ چشمگیری در صنعت مرواریدسازی در اطراف شبه‌جزیرهٔ قطر در دوران عباسیان رخ داد.^[52] کشتی‌هایی که از بصره به هند و چین سفر می‌کردند در این مدت در بنادر قطر توقف داشتند. ظروف چینی، سکه‌های غرب آفریقا و آثار باستانی تایلند در قطر کشف شده‌اند.^[51] بقایای باستان‌شناسی از آثار مربوط به سدهٔ نهم نشان می‌دهد که ساکنان قطر برای ساختن خانه‌ها و ساختمان‌های عمومی از مصالح با کیفیتی استفاده می‌کردند. در این دوره بیش از ۱۰۰ خانهٔ سنگی، دو مسجد و یک قلعهٔ عباسی در مرواب ساخته شد.^[55][56] زمانی که قدرت خلافت در عراق کاهش یافت، در قطر نیز خلافت از رونق افتاد.^[57] قطر در کتاب محقق مسلمان سدهٔ سیزدهم یاقوت حموی به نام معجم‌البلدان ذکر شده‌است که به خرقه‌های بافتهٔ راه‌راه و ظریف قطری‌ها و مهارت‌های آنها در بهبود و تکمیل نیزه اشاره دارد.^[58]

بخش اعظم عربستان شرقی در سال ۱۲۵۳ تحت کنترل عصفوریان بود، اما ملوک هرمز در سال ۱۳۲۰ کنترل این منطقه را به دست گرفتند.^[59] مروارید قطر یکی از منابع اصلی درآمد پادشاهی بود.^[60] در سال ۱۵۱۵ مانوئل یکم، پادشاه پرتغال پادشاهی هرمز را تحت سلطهٔ خود درآورد. پرتغال در سال ۱۵۲۱ بخش چشمگیری از عربستان شرقی را تصرف کرد.^[60][61] در سال ۱۵۵۰ ساکنان احساء داوطلبانه تسلیم حکومت عثمانی شدند و آنها را بر پرتغالی‌ها ترجیح دادند.^[62] با حفظ حضور نظامی ناچیز در این منطقه، عثمانی‌ها توسط قبیلهٔ بنی‌خالد در سال ۱۶۷۰ بیرون رانده شدند.^[63]

حکومت بحرینی و سعودی (۱۷۸۳–۱۸۶۸)

نقشه‌ای مربوط به سال ۱۷۹۴ که به کَتورهَ در سرزمین بحرین اشاره دارد.

در سال ۱۷۶۶ اعضای خانوادهٔ آل‌خلیفه از کنفدراسیون قبایلی بنی عتبه از کویت به الزباره در قطر مهاجرت کردند.^[64][65] بنی خالد در زمان ورودشان قدرت ضعیفی بر شبه‌جزیره داشتند، علی‌رغم این واقعیت که بزرگ‌ترین روستا توسط خویشاوندان دور آنها اداره می‌شد.^[66] در سال ۱۷۸۳ قبایل بنی عتبه مستقر در قطر و قبایل عرب متحد به آنها حمله کردند و بحرین را از ایرانیان گرفتند. آل خلیفه اقتدار خود را بر بحرین تحمیل کرد و صلاحیت خود را بر زبره حفظ کرد.^[64]

بخشی نیمه‌بازسازی‌شده از شهر ویران‌شدهٔ الزباره

پس از سوگند خوردن سعود بن عبدالعزیز به عنوان ولیعهد عربستان سعودی در سال ۱۷۸۸ وی برای گسترش قلمروی خویش به سمت شرق به سمت خلیج فارس و قطر حرکت کرد. پس از شکست بنی خالد در سال ۱۷۹۵ سعودی‌ها در دو جبهه مورد حمله قرار گرفتند. عثمانی‌ها و مصری‌ها به جبهه غربی حمله کردند، درحالیکه آل خلیفه در بحرین و عمان به جبههٔ شرقی حمله کردند.^[67][68] امیر سعودی پس از اطلاع از پیشروی مصر در مرزهای غربی در سال ۱۸۱۱ نیروهای خود در بحرین و الزباره را کاهش داد تا نیروهای خود را مجدداً مستقر کند. سعید بن سلطان، حاکم مسقط، از این فرصت استفاده کرد و به پادگان‌های وهابی‌ها در ساحل شرقی حمله کرد و قلعهٔ زبره را به آتش کشید. آل‌خلیفه پس از آن عملاً به قدرت بازگردانده شدند.^[68]

به عنوان مجازات برای دزدی دریایی، کشتی کمپانی هند شرقی بریتانیا در سال ۱۸۲۱ دوحه را بمباران کرد و شهر را ویران گرداند و در پی آنصدها نفر از ساکنان مجبور به فرار شدند. در سال ۱۸۲۵ حکومت آل ثانی با رهبری شیخ محمد بن ثانی آل ثانی به عنوان نخستین رهبر قطر تشکیل شد.^[69]

اگرچه قطر یکی از قلمروهای وابستهٔ بحرین به حساب می‌آمد، آل خلیفه با مخالفت قبایل محلی مواجه شد. در سال ۱۸۶۷ آل خلیفه به همراه حاکم ابوظبی نیروی دریایی عظیمی را برای سرکوب شورشیان قطری به الوکره فرستاد. این امر منجر به جنگ دریایی قطر و بحرین در ۱۸۶۷–۱۸۶۸ شد که در آن نیروهای بحرین و ابوظبی، دوحه و الوکره را غارت کردند.^[70] خصومت‌های بحرین نقض آتش‌بس دائمی صلح و دوستی در سال ۱۸۶۱ بود. تهاجم مشترک، علاوه بر ضدحملهٔ قطر، سرهنگ لوئیس پلی مقیم سیاسی بریتانیا را بر آن داشت تا توافقی را در سال ۱۸۶۸ منعقد کند. مأموریت او در بحرین و قطر و پیمان صلح حاصل از آن نقطهٔ عطفی بود، زیرا آنها به‌طور ضمنی تمایز قطر از بحرین را به رسمیت شناختند و صریحاً موقعیت محمد بن ثانی را تصدیق کردند. پلی علاوه بر محکوم کردن بحرین به دلیل نقض توافق، با شیوخ قطری که محمد بن ثانی نمایندهٔ آنها بودند مذاکره کرد.^[71] این مذاکرات نخستین مرحله در توسعهٔ قطر به عنوان یک شیخ‌نشین بود.^[72] با این حال، قطر تا سال ۱۹۱۶ به‌طور رسمی به عنوان تحت‌الحمایهٔ بریتانیا به رسمیت شناخته نشد.^[73]

دوران عثمانی (۱۸۷۱–۱۹۱۵)

قطر در نقشهٔ آدولف اشتیلر در ۱۸۹۱

شهر قدیم دوحه، ژانویهٔ ۱۹۰۴.

طایفهٔ حاکم آل ثانی تحت فشار نظامی و سیاسی فرماندار عثمانی ولایت بغداد، مدحت پاشا در سال ۱۸۷۱ تسلیم حکومت عثمانی شدند.^[74] دولت عثمانی اقدامات اصلاحی (تنظیمات) را در مورد مالیات و ثبت اراضی برای ادغام کامل این مناطق در امپراتوری اعمال کرد. علی‌رغم مخالفت قبایل محلی، آل ثانی به حمایت از حکومت عثمانی ادامه داد. با این حال، روابط قطر و عثمانی به زودی دچار رکود شد و در سال ۱۸۸۲ هنگامی که عثمانی‌ها از کمک به آل ثانی در لشکرکشی او به خور العدید خودداری کردند، با شکست‌های بیشتری مواجه شدند. علاوه بر این، عثمانی‌ها از محمد بن عبدالوهاب، تبعهٔ عثمانی، که در سال ۱۸۸۸ کوشید آل ثانی را به عنوان قائم‌مقام قطر جانشین کند، حمایت کردند.^[75] این در نهایت آل ثانی را به شورش علیه عثمانی‌ها کشاند که به اعتقاد آنها به دنبال غصب کنترل شبه‌جزیره بودند. او از مقام قائم‌مقام استعفا داد و در اوت ۱۸۹۲ مالیات پرداخت نکرد.^[76]

در فوریهٔ ۱۸۹۳، محمد حافظ پاشا به منظور به دست آوردن مالیات پرداخت‌نشده و مقابله با مخالفت جاسم بن محمد با اصلاحات اداری پیشنهادی عثمانی وارد قطر شد. جاسم از ترس اینکه با مرگ یا زندان مواجه شود، همراه با چندین تن از اعضای قبیلهٔ خود به سمت الوجبا عقب‌نشینی کرد (۱۶ کیلومتر یا ۱۰ مایل در غرب دوحه). درخواست محمد مبنی بر انحلال نیروها و عهد وفاداری به عثمانی‌ها با امتناع جاسم روبرو شد. در ماه مارس، محمد پاشا، برادر جاسم و ۱۳ تن از رهبران قبایل برجستهٔ قطری را در یک ناوچه سبک عثمانی به نام «مریخ» زندانی کرد. پس از اینکه محمد پیشنهاد آزادی اسیران را به مبلغ ۱۰٫۰۰۰ لیره رد کرد، به ستونی متشکل از ۲۰۰ سرباز دستور داد تا به فرماندهی یوسف افندی به سمت قلعهٔ الوجبا پیشروی کنند.^[51]

سربازان افندی مدت کوتاهی پس از رسیدن به الوجبا مورد تیراندازی شدید نیروهای چشمگیری از پیاده‌نظام و سواره نظام قطر قرار گرفتند. آنها به قلعهٔ شبکا بازگشتند و در آنجا دوباره مجبور شدند به واسطهٔ تهاجم قطر عقب‌نشینی کنند. پس از عقب‌نشینی آنها به قلعهٔ البیدا، ستون پیشروی جاسم قلعه را محاصره کرد که نتیجهٔ آن شکست عثمانی‌ها و توافق برای رها کردن اسیران در ازای عبور امن سواره نظام محمد پاشا از طریق زمین به هفوف شد.^[77] اگرچه قطر استقلال کامل از امپراتوری عثمانی به دست نیاورد، اما نتیجهٔ نبرد باعث شد معاهده‌ای منعقد شود که بعداً مبنای ظهور قطر به عنوان یک کشور خودمختار در داخل امپراتوری قرار گرفت.^[78]

دورهٔ بریتانیا (۱۹۱۶–۱۹۷۱)

قلعهٔ زباره که در سال ۱۹۳۸ ساخته شد

در کنوانسیون ۱۹۱۳ انگلیس و عثمانی، عثمانی‌ها موافقت کردند که از ادعای خود بر قطر صرف نظر کنند و پادگان خود را از دوحه خارج نمایند. با این حال، با آغاز جنگ جهانی اول، هیچ کاری در این مورد انجام نشد و نیروهای نظامی در قلعهٔ دوحه باقی ماندند، اگرچه تعداد آنها کاهش یافت. در سال ۱۹۱۵ با حضور قایق‌های توپدار انگلیسی در بندر، عبدالله بن جاسم آل ثانی (که طرفدار انگلیس بود) بقیه را متقاعد کرد که قلعه را ترک کنند و هنگامی که نیروهای انگلیسی صبح روز بعد نزدیک شدند، آن را متروکه یافتند.^[79][80]

قطر در ۳ نوامبر ۱۹۱۶ تحت‌الحمایهٔ بریتانیا قرار گرفت، زمانی که بریتانیا پیمانی را با شیخ عبدالله بن جاسم آل ثانی امضا کرد تا قطر را تحت سیستم مدیریت واقعی قرار دهد. درحالیکه عبدالله موافقت کرد که بدون رضایت قبلی دولت بریتانیا با هیچ قدرت دیگری وارد رابطه نشود، بریتانیا حفاظت از قطر در برابر تجاوزات دریایی را تضمین کرد.^[79][81] عبدالله در ۵ مه ۱۹۳۵، ضمن توافق بر سر امتیاز نفت با شرکت نفت بریتانیا، شرکت نفت ایران و انگلیس، معاهدهٔ دیگری را با دولت بریتانیا امضا کرد که قطر را در برابر تهدیدات داخلی و خارجی حفاظت می‌کرد.^[79] ذخایر نفت نخستین بار در سال ۱۹۳۹ کشف شدند.^[82]

یک تمبر بریتانیایی از سری وایلدینگ که در ۱ آوریل ۱۹۵۷ منتشر شد و برای استفاده در قطر کاربرد داشت.

تمرکز منافع بریتانیا در قطر پس از جنگ جهانی دوم با استقلال هند، ایجاد پاکستان در سال ۱۹۴۷ و توسعهٔ نفت در قطر تغییر کرد. در سال ۱۹۴۹ انتصاب جان ویلتون، نخستین افسر سیاسی بریتانیا در دوحه، نشان‌دهندهٔ تقویت روابط انگلیس و قطر بود.^[83] صادرات نفت در سال ۱۹۴۹ آغاز شد و درحالیکه تجارت مروارید رو به کاهش بود، درآمدهای نفتی به منبع اصلی درآمد کشور تبدیل گردید. این درآمدها برای تأمین بودجهٔ توسعه و نوسازی زیرساخت‌های قطر استفاده شد. زمانی که بریتانیا در سال ۱۹۶۸ رسماً اعلام کرد که ظرف سه سال آینده از خلیج فارس خارج می‌شود، قطر برای ایجاد یک فدراسیون به مذاکرات با بحرین و هفت کشور دیگر ساحل آشتی پیوست. با این حال، اختلافات منطقه‌ای، قطر و بحرین را متقاعد کرد که از مذاکرات خارج شوند و دولت‌های مستقلی را ایجاد کنند.

استقلال و پس از آن (۱۹۷۱–اکنون)

در ۳ نوامبر ۱۹۱۶، شیخ قطر با بریتانیا روابط قراردادی منعقد کرد.^[84] این معاهده، امور خارجی و دفاع را به بریتانیا واگذار می‌کرد، اما اجازهٔ استقلال داخلی را به قطر می‌داد. در ۳ سپتامبر ۱۹۷۱، آن «توافق معاهدهٔ ویژه» که «با مسئولیت کامل بین‌المللی به عنوان یک کشور مستقل و مجزا» ناسازگار بود پایان یافت.^[85]این امر بر اساس توافقی که بین حاکم قطر و دولت بریتانیا به دست آمد انجام شد.^[85]

جهازهای سنتی در مقابل خط افق خلیج غربی که از کرنیش دوحه دیده می‌شود

در سال ۱۹۹۱ قطر نقش مهمی در جنگ خلیج فارس ایفا کرد. به‌ویژه در جریان نبرد خفجی که در آن تانک‌های قطری در خیابان‌های شهر حاضر شدند و از گارد ملی عربستان سعودی پشتیبانی آتش کردند، واحدهایی که با نیروی زمینی عراق درگیر بودند. قطر به نیروهای ائتلاف کانادا اجازه داد تا از این کشور به عنوان پایگاه برای پرتاب هواپیما در گشت‌زنی هوایی استفاده کنند و همچنین به نیروهای هوایی ایالات متحده و فرانسه اجازه داد تا در قلمروهایش عملیات کنند.^[38]

در سال ۱۹۹۵ امیر حمد بن خلیفه آل ثانی کنترل کشور را از پدرش خلیفه بن حمد آل ثانی با حمایت نیروهای مسلح و کابینه و همچنین کشورهای همسایه^[86] و فرانسه به دست گرفت.^[87] در زمان امیر حمد، قطر درجهٔ متوسطی از لیبرال‌سازی را تجربه کرد، از جمله راه‌اندازی شبکهٔ تلویزیونی الجزیره (۱۹۹۶)، تأیید حق رأی زنان در انتخابات شهرداری (۱۹۹۹)، تدوین نخستین پیش نویس قانون اساسی (۲۰۰۵) و افتتاح کلیسای کاتولیک رومی (۲۰۰۸). در سال ۲۰۱۰ قطر حق میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ را به دست آورد، و این امر قطر را به نخستین کشور در خاورمیانه تبدیل می‌کند که برای میزبانی این مسابقات انتخاب شده‌است. امیر قطر از برنامه‌های قطر برای برگزاری نخستین انتخابات ملی قانونگذاری خود در سال ۲۰۱۳ خبر داد. این انتخابات قرار بود در نیمهٔ دوم سال ۲۰۱۳ برگزار شود، اما تا اکتبر ۲۰۲۱ به تعویق افتاد. شورای قانونگذاری برای نخستین بار در آوریل ۲۰۱۹ میزبان صد و چهلمین مجمع اتحادیه بین‌المجالس بود.^[88]

در سال ۲۰۰۳ قطر به عنوان مقر فرماندهی مرکزی ایالات متحده و یکی از پایگاه‌های اصلی هدایت حمله به عراق بود.^[89] در مارس ۲۰۰۵، در یک حملهٔ انتحاری، یک معلم بریتانیایی به نام جاناتان آدامز^[90] در تئاتر دوحه کشته شد. این ترور برای کشوری که قبلاً اقدامات تروریستی را تجربه نکرده بود، شوکه‌کننده بود. این بمب‌گذاری توسط عمر احمد عبدالله علی، یک مصری مقیم قطر که مظنون به ارتباط با سازمان القاعده در شبه‌جزیره عربستان بود انجام شد.^[91][92] در سال ۲۰۱۱ قطر به عملیات ناتو در لیبی پیوست و طبق گزارش‌ها به گروه‌های مخالف لیبی سلاح رساند.^[93] همچنین در خلالجنگ داخلی سوریه قطر یکی از تأمین‌کنندگان مالی گروه‌های مخالف دولت بود.^[94]

در ژوئن ۲۰۱۳، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر شد.^[95] شیخ تمیم بهبود رفاه داخلی شهروندان را در اولویت قرار داده‌است که شامل ایجاد سیستم‌های بهداشتی و آموزشی پیشرفته و توسعهٔ زیرساخت‌های کشور برای آماده‌سازی برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ می‌شود.^[96]

قطر در مداخلهٔ نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی علیه جنبش حوثی‌ها و نیروهای وفادار به رئیس‌جمهور سابق علی عبدالله صالح، که در سال ۲۰۱۱ و در طی بهار عربی سرنگون شد شرکت کرد.^[97]

افزایش نفوذ قطر و نقش آن در طول بهار عربی، به ویژه در جریان قیام بحرین در سال ۲۰۱۱ تنش‌های طولانی مدت با عربستان سعودی، امارات متحدهٔ عربی، و بحرین را تشدید کرد. در ژوئن ۲۰۱۷، مصر، عربستان سعودی، امارات متحدهٔ عربی، و بحرین روابط دیپلماتیک‌شان با قطر را قطع کردند.^[98] این امر منجر به افزایش روابط اقتصادی و نظامی قطر با ترکیه و ایران شده‌است.

قطر از ۲۱ نوامبر تا ۱۸ دسامبر میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ خواهد بود که این امر آن را به نخستین کشور عربی تبدیل می‌کند که میزبان این رویداد بوده‌است.^[99]

سیاست

مقالهٔ اصلی: سیاست در قطر

تمیم بن حمد آل ثانی
امیر از سال ۲۰۱۳

خالد بن خلیفه بن عبدالعزیز آل ثانی
نخست‌وزیر از سال ۲۰۲۰

قطر رسماً یک پادشاهی مشروطه است،^[100][101] اما اختیارات گسترده‌ای همچنان در دست امیر قرار دارند، و هم‌مرز با پادشاهی مطلقه است^[102][103] و توسط خانوادهٔ آل ثانی اداره می‌شود.^[104][105] سلسلهٔ آل ثانی از زمان تأسیس قبیله در سال ۱۸۲۵ بر قطر حکومت می‌کند.^[2] در سال ۲۰۰۳ قطر قانون اساسی‌اش را تصویب کرد که طی آن ۳۰ عضو از ۴۵ عضو مجلس قانونگذاری به‌طور مستقیم با رأی مردم انتخاب می‌شوند.^{[2][106][107]} قانون اساسی در یک همه‌پرسی با اکثریت قاطع تصویب شد و تقریباً ۹۸ درصد به آن موافق بودند.^[108][109]

دیوان امیری قطر، دفتر اداری امیر قطر است

هشتمین امیر قطر تمیم بن حمد آل ثانی است که پدرش حمد بن خلیفه آل ثانی قدرت را در ۲۵ ژوئن ۲۰۱۳ به او سپرد.^[110] او اختیار انحصاری برای انتصاب نخست‌وزیر و وزرای کابینه را دارد که مجموعاً شورای وزیران را تشکیل می‌دهند که بالاترین مقام اجرایی در کشور است.^[111]

مجلس شورای قطر از ۳۰ عضو منتخب مردم و ۱۵ نفر منصوب امیر تشکیل شده‌است و می‌تواند با اکثریت نسبی جلوی قانون را بگیرد یا وزرا از جمله نخست‌وزیر را با دو سوم آرا عزل کند. نخستین انتخابات مجلس قطر پس از چندین بار تعویق، در اکتبر ۲۰۲۱ برگزار شد.^{[112][113][114]}

قانون قطر اجازهٔ تأسیس نهادهای سیاسی یا اتحادیه‌های کارگری را نمی‌دهد.^[115]

قانون

طبق قانون اساسی، احکام اسلام منبع اصلی قوانین قطر است.^[116][117] اگرچه در عمل، نظام حقوقی قطر ترکیبی از قانون مدنی و شریعت اسلامی است.^[2][118] قوانین شرعی در مورد حقوق خانواده، ارث و چندین عمل مجرمانه (از جمله زنا، سرقت و قتل) اعمال می‌شود. در برخی موارد دادگاه خانواده مبتنی بر شریعت، ارزش شهادت یک زن را نصف شهادت یک مرد می‌دانند.^[119] قانون خانواده مدون در سال ۲۰۰۶ معرفی شد که طی آن تعدد زوجات مجاز است.^[87]

مجازات بدنی قضایی در قطر معمول است. شلاق‌زنی به عنوان مجازات برای مصرف مشروبات الکلی یا روابط جنسی نامشروع به کار می‌رود.^[120] مادهٔ ۸۸ قانون کیفری قطر مجازات زنا را ۱۰۰ ضربهٔ شلاق می‌داند^[121] و در سال ۲۰۰۶ یک زن فیلیپینی به این مجازات محکوم شد.^[121] در سال ۲۰۱۰، دستکم ۱۸ نفر (عمدتاً اتباع خارجی) به دلیل جرائم مربوط به «روابط جنسی غیرقانونی» یا مصرف الکل به مجازات شلاق بین ۴۰ تا ۱۰۰ ضربه محکوم شدند.^[122] در سال ۲۰۱۱ دستکم ۲۱ نفر (عمدتاً اتباع خارجی) به همین دلایل به ۳۰ تا ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم شدند.^[123] و در سال ۲۰۱۲، شش تبعهٔ خارج از کشور به ۴۰ یا ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم شدند.^[120]

سنگسار مجازاتی قانونی در قطر است^[124] و ارتداد و همجنس‌گرایی جرائمی هستند که مجازات آنها اعدام است. با این حال، تابحال مجازاتی برای این جرم‌ها اجرا نشده‌است.^[125][126] کفرگویی می‌تواند منجر به حداکثر هفت سال حبس شود. درحالیکه تبلیغات می‌تواند منجر به ۱۰ سال زندان شود.^[125][127]

مصرف الکل در قطر تا حدی قانونی است. برخی از هتل‌های لوکس پنج ستاره مجاز به فروش الکل به مشتریان غیر مسلمان خود هستند.^[128][129] مسلمانان مجاز به مصرف مشروبات الکلی نیستند و کسانی که در حال مصرف آن دستگیر شوند مستوجب شلاق یا تبعید هستند. مهاجران غیر مسلمان می‌توانند مجوز خرید الکل را برای مصرف شخصی دریافت کنند. شرکت توزیع قطر (یکی از شرکت‌های تابعهٔ هواپیمایی قطر) مجاز به واردات الکل و گوشت خوک است. این فروشگاه تنها محل فروش مشروب در کشور است که گوشت خوک را نیز به دارندگان مجوز مشروب عرضه می‌کند.^[130][131] مقامات قطری همچنین تمایل خود را برای مجاز کردن مشروبات الکلی در «مناطق هواداران» در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ اعلام کرده‌اند.^[132]

تا سال ۲۰۱۱، رستوران‌های مروارید قطر (جزیره‌ای دست‌ساز در نزدیکی دوحه) مجاز به سرو نوشیدنی‌های الکلی بودند.^[128][129] اما در دسامبر ۲۰۱۱ به رستوران‌های مروارید گفته شد که فروش الکل را متوقف کنند.^[128][133] هیچ توضیحی برای ممنوعیت داده نشد،^[128][129] اگرچه گمانه‌زنی‌ها و شایعات مربوط به اختلاف مالی بین دولت و توسعه‌دهندگان استراحتگاه بود.^[133] ممنوعیت الکل بعداً برداشته شد.^[134]

در سال ۲۰۱۴ کمپین عفت راه‌اندازی شد تا به گردشگران قوانین حجاب این کشور را یادآوری کند.^[135] به گردشگران زن توصیه می‌شد در مکان‌های عمومی از شلوارهای ساق‌کوتاه، دامن کوتاه، لباس‌های بدون آستین یا لباس‌های کوتاه یا تنگ استفاده نکنند. به مردان هشدار داده شد که فقط شلوارک و کت و شلوار می‌توانند بپوشند.^[136]

سیاست خارجی

مقالهٔ اصلی: روابط خارجی قطر

همچنین ببینید: قدرت نرم قطری

امیر تمیم بن حمد آل ثانی به همراه جو بایدن رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا در ژانویهٔ ۲۰۲۲

وجههٔ بین‌المللی و نقش فعال قطر در امور بین‌الملل، برخی از تحلیلگران را بر آن داشته تا آن را به عنوان یک قدرت متوسط معرفی کنند. قطر یکی از اعضای اولیهٔ اوپک، یکی از اعضای بنیانگذار شورای همکاری خلیج فارس، و عضو اتحادیهٔ عرب است.^[2] نمایندگی‌های دیپلماتیک قطر در پایتخت این کشور، دوحه مستقر هستند.

روابط منطقه‌ای و سیاست خارجی قطر با استراتژی ایجاد توازن و اتحاد بین قدرت‌های منطقه‌ای و بزرگ مشخص می‌شود. این کشور سیاست خارجی مستقل خود را حفظ می‌کند و برای حفظ اولویت‌های استراتژیک خود و به رسمیت شناختن در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، درگیر توازن منطقه‌ای می‌شود.^{[137][138][139]} قطر به عنوان یک کشور کوچک در خلیج فارس، سیاست خارجی «درهای باز» را اتخاذ کرده که در آن قطر با همهٔ طرف‌ها و بازیگران منطقه‌ای در منطقه، از جمله با سازمان‌هایی مانند طالبان و حماس پیوند دارد.^[140]

قطر روابطی قوی با چین،^[141] ایران،^[142] ترکیه،^[143] و ایالات متحده آمریکا^[144] و همچنین تعدادی از جنبش‌های اسلام‌گرا در خاورمیانه مانند اخوان‌المسلمین دارد.^{[145][137][146]}

سیاست درهای باز

استقبال محمد مخبر از تمیم بن حمد آل ثانیر(امیر قطر) در فرودگاه بین‌المللی مهرآباد

قطر به‌طور تاریخی پیرو سیاست درهای باز بوده که باعث قدرت و نفوذ آن شده‌است. این سیاست با فراهم‌سازی «قدرت ظریف» به این کشور امکان می‌دهد که گروه‌ها و کشورها با منافع متضاد را در یک جا گرد هم آورد و از عوامل و پدیده‌هایی که به ظاهر در عرض یکدیگر قرار دارند برای تولید و گسترش نفوذش در جامعهٔ بین‌الملل بهره‌برداری کند.^[147]

قطر از یکسو میزبان دفتر نمایندگی طالبان است و همزمان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقهٔ خلیج فارس را در خاک خود دارد. در حین حمایت از گروه‌های اسلامگرای مخالف بشار اسد، روابط نسبتاً نزدیکی با ایران و حزب‌الله لبنان دارد و در همین حال روابط گسترده‌ای با عربستان و مصر دارد و در آنِ واحد به مخالفان سیاسی این حکومت‌ها پناه می‌دهد. از حماس حمایت می‌کند و همزمان با اسرائیل روابط سیاسی-امنیتی پنهانی دارد. همین سیاست درهای باز و قدرت و نفوذ حاصل از آن باعث حسادت و عصبانیت همسایگان سنتی‌تر قطر مانند عربستان و امارات شده‌است.^[147]

بحران دیپلماتیک ۲۰۱۷

مقالهٔ اصلی: بحران دیپلماتیک قطر

در ۵ ژوئن سال ۲۰۱۷ عربستان سعودی، امارات متحدهٔ عربی، بحرین، و مصر ارتباط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند. این واقعه به بهانهٔ حمایت قطر از افراطی‌گری و تروریسم رخ داد.^[148] این بحران باعث تشدید مناقشه بر سر حمایت قطر از اخوان‌المسلمین شد که از سوی برخی کشورهای عربی یک سازمان تروریستی محسوب می‌شود.^[149]

در ادامهٔ قطع روابط دیپلماتیک، لیبی، دولت در تبعید یمن و مجمع‌الجزایر مالدیو نیز به جمع کشورهایی پیوست که روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند.^[150][151] در پی این واقعه، نیروهای نظامی قطری از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن اخراج شد.^[152] همه بندرهای عربستان هم به روی کشتی‌های قطری، کشتی‌هایی که پرچم قطر را حمل می‌کنند و حتی کشتی‌هایی که متعلق به شرکت‌ها یا افراد حقیقی قطری هستند بسته شدند. امارات متحدهٔ عربی نیز ورود کشتی‌های قطری را به بندر فجیره ممنوع کرد. همچنین عربستان دفتر محلی شبکهٔ الجزیره را که متعلق به حکومت قطر است تعطیل و مجوز آن را لغو کرد. امارات هم شبکهٔ بین اسپورت، متعلق به الجزیره را تعطیل کرد. محدودیت‌ها از قطع رابطه با قطر فراتر رفته و شهروندان عربستان، مصر، بحرین، امارات، لیبی و یمن از سفر، زندگی یا عبور از مرزهای قطر منع شدند.

این بحران دیپلماتیک در ژانویهٔ ۲۰۲۱ با امضای تفاهم‌نامه‌ای پایان یافت.^[153]

ارتش

مقالهٔ اصلی: نیروهای مسلح قطر

دو فروند داسو میراژ-۲۰۰۰ قطری در حال پرواز در خلال یک تمرین نظامی

نیروهای مسلح قطر نیروهای نظامی این کشور را تشکیل می‌دهند. قطر دارای یک نیروی نظامی متشکل از ۱۱٫۸۰۰ نفر است که شامل نیروی زمینی (۸۵۰۰)، نیروی دریایی (۱۸۰۰) و نیروی هوایی (۱۵۰۰) می‌شود. مخارج دفاعی قطر در سال ۱۹۹۳ تقریباً ۴٫۲ درصد از تولید ناخالص ملی و ۱٫۵ درصد از تولید ناخالص داخلی را در سال ۲۰۱۰ تشکیل می‌داد که آخرین سال موجود در پایگاه دادهٔ آماری SIPRI است.^[154] قطر اخیراً در سال ۱۹۹۴ با ایالات متحدهٔ آمریکا و بریتانیا و همچنین با فرانسه پیمان‌های دفاعی امضا کرده‌است. پنج عضو دیگر عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات و عمان هستند. وجود پایگاه هوایی العدید که توسط ایالات متحده و چندین کشور دیگر سازمان ملل اداره می‌شود، منبع تضمین شده‌ای از دفاع و امنیت ملی را فراهم می‌کند. در سال ۲۰۰۸ قطر ۲٫۳ میلیارد دلار آمریکا را صرف هزینه‌های نظامی کرد که ۲٫۳ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور بود.^[155] نیروهای ویژهٔ قطر توسط فرانسه و دیگر کشورهای غربی آموزش دیده‌اند و اعتقاد بر این است که مهارت چشمگیری دارند.^[156] آنها همچنین در جریان نبرد ۲۰۱۱ طرابلس به شورشیان لیبی کمک کردند.^[156]

SIPRI دریافت که در سال‌های ۲۰۱۰–۲۰۱۴ قطر چهل و ششمین واردکنندهٔ بزرگ سلاح در جهان بود. SIPRI می‌نویسد که برنامه‌های قطر برای دگرگونی و گسترش چشمگیر نیروهای مسلح خود سرعت گرفته‌است. سفارش‌ها در سال ۲۰۱۳ برای ۶۲ تانک و ۲۴ اسلحهٔ خودکششی از آلمان در سال ۲۰۱۴ با تعدادی قرارداد دیگر از جمله ۲۴ هلیکوپتر جنگی و ۳ هواپیمای آواکس از ایالات متحده دنبال شد. ۲ فروند تانکر نیز از اسپانیا خریداری شد.^[157] بر اساس گزارش SIPRI، در سال ۲۰۱۵، قطر شانزدهمین واردکنندهٔ بزرگ تسلیحات در جهان بود و در سال ۲۰۱۶، یازدهمین واردکنندهٔ بزرگ سلاح در جهان محسوب می‌شد^[158]

ارتش قطر در مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی علیه شیعیان حوثی شرکت کرد. در سال ۲۰۱۵، الجزیرهٔ آمریکا گزارش داد: «گزارش‌های متعدد حاکی از آن است که ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی علیه گروه‌های مخالف در یمن، برخلاف قوانین بین‌المللی، به غیرنظامیان حمله کرده و از بمب‌های خوشه‌ای در مناطق پرجمعیت غیرنظامی استفاده کرده‌است».^[159] بسیاری از غیرنظامیان کشته شدند و بخش بزرگی از زیرساخت‌های این منطقه در حال حاضر ویران شده‌است.^[160] بیمارستان‌ها نیز توسط سعودی‌ها و کسانی که با آنها کار می‌کنند بمباران شده‌اند.^[161][162] قطر به دلیل بحران دیپلماتیک سال ۲۰۱۷ از ائتلاف در یمن کنار گذاشته شد.

حقوق بشر

مقالهٔ اصلی: حقوق بشر در قطر

کارگران مهاجر در دوحه

برخی مفاد قانون جزایی قطر مجازات‌هایی مانند شلاق‌زنی و سنگسار را به عنوان مجازات کیفری مجاز می‌دانند. کنوانسیون ملل متحد علیه شکنجه دریافت که این اعمال به منزلهٔ نقض تعهدات اعمال‌شده توسط این کنوانسیون است.^[163][164] قطر مجازات اعدام را به ویژه برای تهدیدات علیه امنیت ملی مانند تروریسم حفظ کرده‌است. استفاده از مجازات اعدام نادر است و از سال ۲۰۰۳ تاکنون هیچ‌گونه اعدامی در قطر انجام نشده‌است.^[165] در قطر، اعمال همجنس‌گرایانه غیرقانونی است و می‌تواند مجازات اعدام داشته باشد.^[166]

گزارش سال ۲۰۱۱ توسط وزارت امور خارجهٔ آمریکا به این نتیجه رسید که برخی کارگران خارجی از کشورهای آسیایی و بخش‌هایی از آفریقا که به‌عنوان کارگران غیرماهر یا کارگران خانگی به‌طور داوطلبانه به قطر مهاجرت کردند با شرایط بندگی غیرارادی مواجهه هستند. برخی از رایج‌ترین موارد نقض حقوق کار عبارتند از: ضرب و شتم، عدم پرداخت حقوق، دریافت مطالبه از کارگران برای مزایایی که کارفرما مسئول آن است، محدودیت‌های آزادی رفت و آمد (مانند مصادرهٔ گذرنامه، اسناد مسافرتی، یا مجوز خروج)، بازداشت خودسرانه، تهدید به اقدام قانونی و تجاوز جنسی.^[167] بسیاری از کارگران مهاجری که برای کار به قطر می‌آیند، هزینه‌های گزافی به استخدام‌کنندگان در کشورهای خود پرداخته‌اند.^[167]

این کشور همزمان با مردان در زمان انتخابات شورای مرکزی شهرداری در سال ۱۹۹۹ به زنان نیز حق رأی اعطا کرد.^[106][168] این انتخابات - نخستین بار در قطر - عمداً در ۸ مارس ۱۹۹۹، روز جهانی زنان برگزار شد.^[106]

در سال ۲۰۲۱ جامعهٔ بین‌المللی بهائیان با انتشار گزارشی اعلام کرد که طی سال‌های گذشته دولت قطر به صورت سیستماتیک بهائیان را در لیست سیاه خود قرار داده و از این کشور اخراج می‌کند. نمایندهٔ جامعهٔ بین‌المللی بهائیان در سازمان ملل این قبیل اقدام‌ها را به پاکسازی مذهبی تشبیه کرده و گفته‌است که ادامهٔ این سیاست می‌تواند طی چند سال به از بین بردن کل جامعهٔ بهایی در قطر منجر شود.^[169][170]

تقسیمات کشوری

مقالهٔ اصلی: شهرداری‌های قطر

دوحه پرجمعیت‌ترین شهر قطر است

از سال ۲۰۱۴، قطر به هشت شهرداری (به عربی: بلدیه) تقسیم شده‌است.^[171]

شهرداری‌های قطر در سال ۲۰۱۴

کلید	شهرداری	به عربی	جمعیت ۲۰۲۴)[172]	مساحت (کیلومتر مربع)	مساحت (مایل مربع)
۱	الشمال	الشمال	۹٬۷۹۰	۸۵۹٫۸	۳۳۱٫۹
۲	الخور	الخور	۲۱۰٬۴۵۶	۱٬۶۱۳٫۳	۶۲۲٫۸
۳	الشحانیه	الشحانیة	۱۸۷٬۵۷۱	۳٬۳۰۹٫۰	۱٬۲۷۷٫۶
۴	ام صلال	أم صلال	۱۰۰٬۶۷۵	۳۱۸٫۴	۱۲۲٫۹
۵	الضعاین	الضعاین	۵۴٬۳۳۹	۲۹۰٫۲	۱۱۲٫۰
۶	دوحه	الدوحة	۹۸۰٬۵۶۷	۲۰۲٫۷	۷۸٫۳
۷	الریان	الریان	۷۵۰٬۵۶۸	۲٬۴۵۰	۹۴۶٫۰
۸	الوکره	الوکرة	۳۰۵٬۵۸۹	۲٬۵۷۷٫۷	۹۹۵٫۲
	دولت قطر	دولة قطر	۲/۸۹۰/۸۶۹	۱۱٬۶۲۱٫۱	۴٬۴۸۶٫۷

برای مقاصد آماری، شهرداری‌ها به ۹۸ منطقه تقسیم شده‌اند،^[172] که هر یک از آنها نیز به بلوک‌هایی تقسیم می‌شوند.^[173]

جغرافیا

مقالهٔ اصلی: جغرافیای قطر

ساحل کویری

چشم‌انداز کویر در قطر

شبه‌جزیرهٔ قطر از شمال شرق عربستان به طول ۱۶۰ کیلومتر (۱۰۰ مایل) به داخل خلیج فارس گسترده شده‌است. قطر میان مدار ۲۴ درجه و ۲۷ درجهٔ شمالی و طول‌های جغرافیایی ۵۰ درجه و ۵۲ درجهٔ شرقی جای گرفته‌است. خاک این کشور مسطح بوده و از یک صحرای خشک ماسه‌ای و شنی تشکیل شده‌است. در جنوب خاوری خاک قطر خلیج فارس از طریق باریکه‌ای وارد خاک شبه‌جزیره شده و یک دریای داخلی را پدیدآورده که خور العُدَید نامیده می‌شود. پیرامون این خور را تپه‌ماهورهایی از شن‌های روان دربر گرفته‌است.

بلندترین نقطهٔ قطر «قُرَین ابوالبول» است به ۱۰۳ متر (۳۳۸ فوت)^[2] که در جبل دُخان (کوه دود) قرار دارد. جبل دخان رشته‌ای از برون‌زدهای کم‌ارتفاع از جنس سنگ آهک در غرب قطر است. جبل دخان از شمال به جنوب امتداد دارد و از زیکریت از طریق ام باب تا مرز جنوبی قطر ادامه می‌یابد. میدان‌های اصلی نفت داخل خشکی قطر در منطقهٔ جبل دخان واقع شده اما میدان‌های گاز طبیعی این کشور در آب‌های شمال غرب شبه‌جزیره قرار دارند.

تنوع زیستی و محیط زیست

تیزشاخ عربی، حیوان ملی قطر

شترمرغ در قطر

قطر در ۱۱ ژوئن ۱۹۹۲ کنوانسیون تنوع زیستی را امضا کرد و در ۲۱ اوت ۱۹۹۶ به عضویت این کنوانسیون درآمد.^[174] متعاقباً یک راهبرد و برنامهٔ اقدام ملی تنوع زیستی تهیه کرد که در ۱۸ مه ۲۰۰۵ توسط کنوانسیون دریافت شد.^[175] در مجموع ۱۴۲ گونهٔ قارچی در قطر ثبت شده‌است.^[176]

با توجه به پایگاه دادهٔ انتشار گازهای گلخانه‌ای، میانگین تولید کربن دی‌اکسید برای هر فرد در قطر بیش از ۳۰ تن است که یکی از بالاترین‌ها در جهان محسوب می‌شود.^[177] قطری‌ها با مصرف حدود ۴۰۰ لیتر آب، یکی از بالاترین مصرف‌کنندگان سرانهٔ آب در روز در جهان هستند.^[178]

در سال ۲۰۰۸ قطر چشم‌انداز ملی ۲۰۳۰ خود را راه‌اندازی کرد که توسعهٔ زیست‌محیطی را به عنوان یکی از چهار هدف اصلی قطر در دو دههٔ آینده برجسته می‌کند. چشم‌انداز ملی متعهد به ایجاد جایگزین‌های پایدار برای انرژی مبتنی بر نفت برای حفظ محیط زیست محلی و جهانی است.^[179]

آب‌وهوا

داده‌های اقلیم قطر
ماه	ژانویه	فوریه	مارس	آوریل	مه	ژوئن	ژوئیه	اوت	سپتامبر	اکتبر	نوامبر	دسامبر	سال
میانگین بیش‌ترین °C (°F)	۲۲ (۷۲)	۲۳ (۷۳)	۲۷ (۸۱)	۳۳ (۹۱)	۳۹ (۱۰۲)	۴۲ (۱۰۸)	۴۲ (۱۰۸)	۴۲ (۱۰۸)	۳۹ (۱۰۲)	۳۵ (۹۵)	۳۰ (۸۶)	۲۵ (۷۷)	۳۳٫۳ (۹۱٫۹)
میانگین کم‌ترین °C (°F)	۱۴ (۵۷)	۱۵ (۵۹)	۱۷ (۶۳)	۲۱ (۷۰)	۲۷ (۸۱)	۲۹ (۸۴)	۳۱ (۸۸)	۳۱ (۸۸)	۲۹ (۸۴)	۲۵ (۷۷)	۲۱ (۷۰)	۱۶ (۶۱)	۲۳ (۷۳٫۵)
بارندگی میلی‌متر (اینچ)	۱۲٫۷ (۰٫۵)	۱۷٫۸ (۰٫۷)	۱۵٫۲ (۰٫۶)	۷٫۶ (۰٫۳)	۲٫۵ (۰٫۱)	۰ (۰)	۰ (۰)	۰ (۰)	۰ (۰)	۰ (۰)	۲٫۵ (۰٫۱)	۱۲٫۷ (۰٫۵)	۷۱ (۲٫۸)
منبع: http://us.worldweatheronline.com/doha-weather-averages/ad-dawhah/qa.aspx

داده‌های آب‌وهوای دریایی برای دوحه
ماه	ژانویه	فوریه	مارس	آپریل	می	ژوئن	ژوئیه	اوت	سپتامبر	اکتبر	نوامبر	دسامبر	سال
میانگین دمای دریا °C (°F)	۲۱٫۰ (۶۹٫۸)	۱۹٫۴ (۶۶٫۹)	۲۰٫۹ (۶۹٫۶)	۲۳٫۳ (۷۳٫۹)	۲۷٫۸ (۸۲)	۳۰٫۵ (۸۶٫۹)	۳۲٫۴ (۹۰٫۳)	۳۳٫۶ (۹۲٫۵)	۳۲٫۸ (۹۱)	۳۰٫۸ (۸۷٫۴)	۲۷٫۵ (۸۱٫۵)	۲۳٫۵ (۷۴٫۳)	۲۶٫۹ (۸۰٫۵)
منبع:[180]

اقتصاد

مقالهٔ اصلی: اقتصاد قطر

خلیج فارس در دوحه

منطقهٔ تجاری در دوحه.

پیش از کشف نفت، اقتصاد کشور قطر بر ماهیگیری و صید مروارید متمرکز بود. گزارشی که توسط فرمانداران محلی امپراتوری عثمانی در سال ۱۸۹۲ تهیه شد بیان می‌کند که کل درآمد حاصل از شکار مروارید در سال ۱۸۹۲ حدود ۲٬۴۵۰٬۰۰۰ قران بود.^[70] پس از معرفی مروارید پرورشی ژاپنی به بازارهای جهانی در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ صنعت مرواریدسازی قطر سقوط کرد. نفت در قطر در سال ۱۹۴۰ در میدان دخان کشف شد.^[181] این کشف اقتصاد کشور را متحول کرد. اکنون این کشور استاندارد زندگی بالایی برای شهروندان خود دارد و یکی از کشورهایی است که بدون مالیات بر درآمد، کمترین نرخ مالیات را در جهان دارد. نرخ بیکاری در ژوئن ۲۰۱۳ حدود ۰٫۱ درصد بود.^[182] قانون شرکت‌ها مقرر می‌دارد که اتباع قطر باید ۵۱ درصد از سرمایه‌گذاری‌های موجود در کشور را در اختیار داشته باشند.^[87] تجارت و صنعت در کشور تحت نظارت وزارت بازرگانی و تجارت است.^[183]

بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۲۰ قطر بر پایهٔ سرانهٔ تولید ناخالص داخلی سومین کشور برتر در جهان بود.^[184] این کشور برای رشد اقتصاد خود به شدت به نیروی کار خارجی متکی است، تا جایی که کارگران مهاجر ۸۶ درصد جمعیت و ۹۴ درصد نیروی کار کشور را تشکیل می‌دهند.^[185][186] با این حال قطر بارها مورد انتقاد کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری قرار گرفته‌است.^[187] رشد اقتصادی قطر تقریباً منحصراً مبتنی بر صنایع نفت و گاز طبیعی آن بوده‌است که در سال ۱۹۴۰ آغاز شد.^[188] قطر بزرگ‌ترین صادرکنندهٔ گاز طبیعی مایع است.^[156] در سال ۲۰۱۲، تخمین زده شد که قطر در ۱۰ سال آینده بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار در بخش انرژی سرمایه‌گذاری کند.^[189] این کشور عضو سازمان کشورهای صادرکنندهٔ نفت (اوپک) بود که در سال ۱۹۶۱ به آن پیوست اما در ژانویهٔ ۲۰۱۹ آن را ترک کرد.^[190] همزمان دولت قطر تلاش زیادی برای رشد بخش غیرنفتی دارد.^[191]

در سال ۲۰۱۲ قطر برای سومین بار متوالی عنوان ثروتمندترین کشور جهان (برپایه درآمد سرانه) را حفظ کرد و برای نخستین بار در سال ۲۰۱۰ از لوکزامبورگ پیشی گرفت. بر اساس مطالعهٔ منتشرشده توسط موسسهٔ مالی بین‌المللی مستقر در واشینگتن، تولید ناخالص داخلی سرانهٔ قطر بر اساس برابری قدرت خرید (PPP) ۱۰۶٫۰۰۰ دلار (۳۸۷٫۰۰۰ ریال قطر) در سال ۲۰۱۲ بود که به این کشور کمک کرد تا رتبهٔ خود را به عنوان ثروتمندترین کشور جهان حفظ کند. لوکزامبورگ با نزدیک به ۸۰٫۰۰۰ دلار و سنگاپور با درآمد سرانهٔ حدود ۶۱٫۰۰۰ دلار در رتبهٔ دوم قرار گرفتند. این تحقیق تولید ناخالص داخلی قطر را ۱۸۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ نشان داد و گفت که به دلیل افزایش صادرات گاز و قیمت بالای نفت به بالاترین حد خود رسیده‌است. جمعیت آن در سال ۲۰۱۲ به ۱٫۸ میلیون نفر رسید. همان مطالعه ابراز کرد که سازمان سرمایه‌گذاری قطر (QIA) با دارایی ۱۱۵ میلیارد دلار در رتبهٔ دوازدهم در میان ثروتمندترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری مستقل در جهان قرار دارد.^[192]

دفتر بانک مرکزی قطر در دوحه

سازمان سرمایه‌گذاری قطر که در سال ۲۰۰۵ تأسیس شد صندوق ثروت دولتی و متخصص در سرمایه‌گذاری خارجی است.^[193] به دلیل میلیاردها دلار مازاد صنعت نفت و گاز، دولت قطر سرمایه‌گذاری‌هایی را در ایالات متحدهٔ آمریکا، اروپا و آسیا-اقیانوسیه انجام داده‌است. تا تاریخ ۲۰۱۳^{[بروزرسانی]} دارایی‌های قطر ۱۰۰ میلیارد دلار بود. سازمان سرمایه‌گذاری قطر بازوی سرمایه‌گذاری بین‌المللی این کشور است و از سال ۲۰۰۹، این سازمان ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار در سال از دولت دریافت کرده‌است. قطر تا تاریخ ۲۰۱۴^{[بروزرسانی]}، سرمایه‌گذاری‌هایی در سرتاسر جهان در ولنتینو، زیمنس، پرنتان، هرودز، برج شارد، دارد. بارکلیز، فرودگاه هیترو لندن، باشگاه فوتبال پاری سن-ژرمن، گروه فولکس‌واگن، شل پی‌ال‌سی، بنک آو آمریکا، تیفانی، بانک کشاورزی چین، سینزبوریز، بلک‌بری،^[194] و سانتاندر برزیل انجام داده‌است.^[195][196]

این کشور به غیر از شرکت‌ها از هیچ شخص یا نهادی مالیات نمی‌گیرد.^[197] اما مقامات برنامه‌هایی را برای وضع مالیات بر غذاهای ناسالم و اقلام لوکس اعلام کرده‌اند. این مالیات بر کالاهایی مانند فست فود، محصولات تنباکو، و نوشابه اعمال می‌شود که به بدن انسان آسیب می‌رسانند. گمان می‌رود که اعمال این مالیات‌های اولیه به دلیل کاهش قیمت نفت و کسری است که کشور در سال ۲۰۱۶ با آن مواجه شد.^[198][199]

گردشگری

استراحتگاه توریستی در جزیرهٔ موز در قطر

قطر یکی از کشورهایی است که سریع‌ترین رشد را در زمینهٔ گردشگری دارد. بر اساس رتبه‌بندی گردشگری جهان، بیش از ۲٫۳ میلیون گردشگر بین‌المللی در سال ۲۰۱۷ از قطر بازدید کردند. قطر کوشش‌هایی در زمینهٔ تسهیل روادید انجام داده‌است از جمله اینکه اتباع ۸۸ کشور برای ورود به قطر به ویزا نیاز ندارند.^[200]

ترابری

یک فروند ایرباس ای۳۸۰ متعلق به هواپیمایی قطر که یکی از بزرگ‌ترین خطوط هوایی جهان است و به بیش از ۱۵۰ مقصد بین‌المللی از دوحه پرواز انجام می‌دهد.

با رشد سریع جمعیت و رشد اقتصادی چشمگیر در دههٔ گذشته، یک شبکهٔ حمل‌ونقل قابل اعتماد و وسیع در قطر ضروری می‌نمود. تاکنون دولت که توسعه‌دهندهٔ اصلی حمل‌ونقل است از نظر پاسخگویی به تقاضا برای گزینه‌های جدید حمل‌ونقل خوب عمل کرده‌است.

از آنجایی که رانندگی روش اصلی ترابری در قطر است، شبکهٔ جاده‌ها تمرکز اصلی این طرح است. نکات برجستهٔ پروژه در این بخش شامل بزرگراه چند میلیارد دلاری دوحه و گذرگاه بحرین-قطر است که قطر را به بحرین و عربستان سعودی متصل می‌کند.

گزینه‌های حمل‌ونقل انبوه، مانند متروی دوحه، سیستم راه‌آهن سبک و شبکه‌های اتوبوس گسترده‌تر نیز برای کاهش تراکم جاده‌ها در دست توسعه هستند. علاوه بر این، سیستم راه‌آهن به‌طور چشمگیری در حال گسترش است و در نهایت می‌تواند بخشی جدایی‌ناپذیر از یک شبکهٔ سراسری کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل دهد که تمام کشورهای عربی خلیج فارس را به هم متصل می‌کند.

فرودگاه بین‌المللی حمد یک فرودگاه بین‌المللی در دوحه است که در سال ۲۰۱۴ جایگزین فرودگاه بین‌المللی دوحه شد و به عنوان فرودگاه اصلی کشور قطر فعالیت می‌کند. این فرودگاه در سال ۲۰۱۶ پنجاهمین فرودگاه شلوغ جهان از نظر تردد مسافران بود که به ۳۷٫۲۸۳٫۹۸۷ مسافر خدمات‌رسانی کرد.

قطر به‌طور فزاینده‌ای لجستیک و بنادر خود را برای مشارکت در تجارت بین اروپا و چین یا آفریقا فعال می‌کند. برای این منظور بنادری مانند بندر حمد به سرعت در حال گسترش و سرمایه‌گذاری بر روی فناوری آنها است. این کشور از لحاظ تاریخی و در حال حاضر، بخشی از جادهٔ ابریشم دریایی بوده‌است.^{[201][202][203]} بندر حمد بندر اصلی قطر است که در جنوب دوحه در منطقهٔ ام الحول واقع شده‌است. ساخت بندر در سال ۲۰۱۰ آغاز شد و در دسامبر ۲۰۱۶ به بهره‌برداری رسید.^[204]این بندر توانایی جابجایی ۷٫۸ میلیون تُن محصول در سال را دارد و بخش عمدهٔ تجارتی که از طریق این بندر انجام می‌شود را مواد غذایی و مصالح ساختمانی تشکیل می‌دهند.^[205] در سواحل شمالی، بندر راس لفان قرار دارد که گسترده‌ترین تأسیسات صادرات گاز مایع در جهان است.^[206]

هواپیمایی قطر یکی از بزرگ‌ترین خطوط هوایی در جهان است که در شش قاره خدمات‌رسانی می‌کند و هر روز بیش از ۱۶۰ مقصد را به یکدیگر متصل می‌کند. علاوه بر این، به دلیل عملکرد فوق‌العاده‌اش، برندهٔ بهترین شرت هواپیمایی سال در سال‌های ۲۰۱۱، ۲۰۱۲، ۲۰۱۵، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ شده‌است و بیش از ۴۶٫۰۰۰ متخصص را به کار می‌گیرد.^[207][208]

امنیت غذایی

از سال ۲۰۱۷ با آغاز بحران دیپلماتیک قطر و همه‌گیری کرونا در ادامه آن، قطر به افزایش تولید مواد خوراکی روی آورد. به‌طوریکه تا سال ۲۰۲۲ تولید محصولات کشاورزی در قطر تقریباً دو برابر شد. در سال ۲۰۲۲ قطر در میان همه کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا بالاترین درجه خودکفایی را در تولید مواد خوراکی دارد به گونه‌ای که در شاخص امنیت غذایی جهان (GFSI) قطر در میان ۱۱۳ کشور جهان در رده ۲۴ جای گرفت.^[191]

مردم

مقالهٔ اصلی: جمعیت‌شناسی قطر

دورنمای شهری دوحه، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر قطر

سال	جمعیت	±%
۱۹۵۰	۲۵٬۰۰۰	—
۱۹۶۰	۴۷٬۰۰۰	۸۸٪+
۱۹۷۰	۱۱۰٬۰۰۰	۱۳۴٪+
۱۹۸۰	۲۲۴٬۰۰۰	۱۰۳٫۶٪+
۱۹۹۰	۴۷۶٬۰۰۰	۱۱۲٫۵٪+
۲۰۰۰	۵۹۲٬۰۰۰	۲۴٫۴٪+
۲۰۱۰	۱٬۸۵۶٬۰۰۰	۲۱۳٫۵٪+
۲۰۱۹	۲٬۸۳۲٬۰۰۰	۵۲٫۶٪+
منبع:[209]

جمعیت در قطر بسته به فصل، به‌طور چشمگیری در نوسان است، زیرا این کشور به شدت به نیروی کار مهاجر متکی است. در اوایل سال ۲۰۱۷، کل جمعیت قطر ۲٫۶ میلیون نفر بود که خارجی‌ها اکثریت مطلق جمعیت قطر را تشکیل می‌دادند. تنها ۳۱۳٫۰۰۰ نفر از جمعیت (۱۲ درصد) شهروند قطر بودند، درحالیکه ۲٫۳ میلیون (۸۸ درصد) باقی مانده را مهاجران تشکیل می‌داند.^[16]

مجموع افراد از جنوب آسیا (از کشورهای شبه‌قاره هند از جمله سری‌لانکا) به تنهایی بیش از ۱٫۵ میلیون نفر (۶۰٪) از جمعیت قطر را نشان می‌دهند. در این میان، هندیان بزرگ‌ترین اجتماع در قطر هستند که تعداد آنها در سال ۲۰۱۷ به ۶۵۰٫۰۰۰ نفر می‌رسید.^[16] پس از آن ۳۵۰٬۰۰۰ نپالی، ۲۸۰٬۰۰۰ بنگلادشی، ۱۴۵٬۰۰۰ سری‌لانکایی و ۱۲۵٬۰۰۰ پاکستانی در قطر حضور داشتند. گروه مهاجرانی که اصالتاً اهل آسیای جنوبی نیستند، حدود ۲۸ درصد از جمعیت قطر را تشکیل می‌دهند، که بزرگ‌ترین گروه ۲۶۰٫۰۰۰ نفر فیلیپینی و ۲۰۰٫۰۰۰ مصری هستند، به علاوه بسیاری از ملیت‌های دیگر (از جمله اتباع سایر کشورهای عربی، اروپایی و غیره نیز در قطر سکونت دارند.^[16]

ساختمان‌های مسکونی در مروارید

نخستین ثبت جمعیتی قطر به سال ۱۸۹۲ بازمی‌گردد و توسط فرمانداران عثمانی در منطقه انجام شد. بر اساس این سرشماری که فقط ساکنان شهرها را شامل می‌شد، کل جمعیت در سال ۱۸۹۲ میلادی ۹٫۸۳۰ نفر بوده‌است.^[70] سرشماری سال ۲۰۱۰ کل جمعیت را ۱٫۶۹۹٫۴۳۵ نفر ثبت کرد.^[8] در ژانویهٔ ۲۰۱۳، ادارهٔ آمار قطر جمعیت این کشور را ۱٫۹۰۳٫۴۴۷ نفر تخمین زد که از این تعداد ۱٫۴۰۵٫۱۶۴ مرد و ۴۹۸٫۲۸۳ زن بودند.^[210] در زمان نخستین سرشماری که در سال ۱۹۷۰ انجام شد، جمعیت آن ۱۱۱٫۱۳۳ نفر بود.^[211]جمعیت در دههٔ منتهی به سال ۲۰۱۱ سه برابر شده‌است که از ۶۰۰٫۰۰۰ نفر در سال ۲۰۰۱ افزایش یافته‌است و اتباع قطر کمتر از ۱۵ درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند.^[212] هجوم کارگران مرد تعادل جنسیتی را به هم ریخته‌است و زنان اکنون تنها یک چهارم جمعیت را تشکیل می‌دهند.

دین

مسجدی در قصد

اسلام دین غالب قطر و دین رسمی در این کشور است.^[213] بیشتر شهروندان قطری پیرو وهابیت هستند^{[214][215][216]} و بین ۵ تا ۱۵ درصد مسلمانان قطر نیز پیرو شیعه هستند و سایر فرقه‌های اسلامی از نظر تعداد بسیار اندک‌اند.^[217] در سال ۲۰۱۰ جمعیت قطر ۶۷٫۷٪ مسلمان، ۱۳٫۸٪ مسیحی، ۱۳٫۸٪ هندو و ۳٫۱٪ آیین بودایی بوده‌است. سایر ادیان و افراد غیر مذهبی ۱٫۶ درصد باقی‌مانده را تشکیل می‌دهند.^[218] احکام اسلام منبع اصلی قانون اساسی قطر است.^[116][117]

چشم‌انداز وزارت اوقاف و امور اسلامی «ساخت جامعهٔ اسلامی معاصر همراه با پرورش احکام اسلام و میراث فرهنگی است».^[219]

جمعیت غیر مسلمان تقریباً به‌طور کامل از خارجی‌ها تشکیل شده‌است. از سال ۲۰۰۸، مسیحیان مجاز به ساختن کلیسا بر روی زمین اهدایی دولت هستند،^[220] اگرچه فعالیت مبلغان خارجی رسماً منع شده‌است.^[221] کلیساهای فعال عبارتند از کلیسای مار توما، کلیسای ارتدکس سوری مالانکارا، کلیسای کاتولیک بانوی تسبیح و کلیسای انگلیکان اپیفانی.^{[222][223][224]}

زبان

عربی زبان رسمی قطر با گویش محلی عربی خلیجی است و زبان اشارهٔ قطری زبان جامعهٔ ناشنوایان است. انگلیسی معمولاً به عنوان زبان دوم استفاده می‌شود،^[225] و استفاده از آن به عنوان زبان میانجی در حال افزایش است، به ویژه در تجارت. گسترش انگلیسی در این کشور باعث شده که گام‌هایی برای حفظ زبان عربی در برابر گسترش انگلیسی برداشته شود.^[226] انگلیسی به‌ویژه برای ارتباط با جامعهٔ بزرگ مهاجران قطر مفید است. در جامعهٔ پزشکی و در مواردی مانند آموزش پرستاران برای کار در قطر، انگلیسی به عنوان زبان میانجی عمل می‌کند.^[227] با توجه به فرهنگ متکثر کشور، بسیاری از زبان‌های دیگر نیز صحبت می‌شوند، از جمله فارسی، بلوچی، براهویی، هندی، مالایی، اردو، پشتو، کانارا، تامیلی، تلوگو، نپالی، سینهالی، بنگالی، تاگالوگ، تولو و اندونزیایی.^[228]

فرهنگ

مقالهٔ اصلی: فرهنگ در قطر

موزه ملی قطر در دوحه

فرهنگ قطر شبیه کشورهای دیگر در سرزمین بحرین است و تأثیر چشمگیری از اسلام دارد. روز ملی قطر که هر ساله در ۱۸ دسامبر میزبانی می‌شود، نقش مهمی در گسترش حس هویت ملی داشته‌است.^[229]

موزه‌ها و هنر

موزهٔ هنر اسلامی در دوحه

چند تن از اعضای ارشد خانوادهٔ آل ثانی حاکم قطر از مجموعه‌داران برجستهٔ هنر اسلامی و معاصر هستند.

موزهٔ هنر اسلامی که در سال ۲۰۰۸ افتتاح شد به عنوان یکی از بهترین موزه‌های منطقه شناخته می‌شود.^[230] این موزه و چندین موزهٔ قطری دیگر، مانند موزهٔ هنر مدرن عرب، تحت نظارت مرجع موزه‌های قطر است که توسط میاسه بنت حمد بن خلیفه آل ثانی خواهر امیر قطر اداره می‌شود.^[231]

قطر از نظر ارزش، بزرگ‌ترین خریدار بازار هنر در جهان است.^[232] بخش فرهنگی قطر در حال توسعه است که منابع مالی آن عمدتاً از صنعت گاز تأمین می‌شود.^[233]

موزه ملی قطر در ۲۸ مارس ۲۰۱۹ برای عموم باز شد.^[234]

ادبیات

ریشه ادبیات قطر به سده نوزدهم بازمی‌گردد. در اصل، شعر رایج‌ترین شکل بیان ادبی در میان قطری‌ها بود. عبدالجلیل الطباطبایی و محمد بن عبدالله بن عثیمین، دو شاعری که قدمتشان به اوایل سده نوزدهم بازمی‌گردد، نخستین مجموعهٔ شعر مکتوب قطر را سرودند. بعدها که قطر سود حاصل از صادرات نفت را در اواسط سده بیستم به دست آورد و بسیاری از قطری‌ها سنت‌های بادیه‌نشینی خود را کنار گذاشتند و به دنبال سبک‌های زندگی شهری رفتند، شعر نیز رو به افول رفت.^[235]

با توجه به افزایش تعداد قطری‌هایی که در طول دههٔ ۱۹۵۰ تحصیلات آموزشی دریافت کردند و سایر تغییرات اجتماعی مهم، دههٔ ۱۹۷۰ شاهد معرفی نخستین مجموعهٔ داستان کوتاه بود و در سال ۱۹۹۳ نخستین آثار محلی تألیفی رمان نیز منتشر شد. شعر، به ویژه شکل غالب نبطی تا حدی اهمیت خود را حفظ کرد، اما به زودی تحت‌الشعاع دیگر انواع ادبی قرار گرفت.^[235] برخلاف بسیاری از اشکال دیگر هنر در جامعهٔ قطر، زنان در جنبش ادبیات مدرن با وسعتی مشابه مردان درگیر شده‌اند.^[236]

رسانه

در گزارش سال ۲۰۱۴ آزادی مطبوعات توسط خانهٔ آزادی، رسانه‌های قطر به‌عنوان «غیر آزاد» طبقه‌بندی شدند.^[237] پخش تلویزیونی در قطر در سال ۱۹۷۰ آغاز شد.^[238] الجزیره یک شبکهٔ تلویزیونی اصلی است که دفتر مرکزی آن در دوحه است. الجزیره در ابتدا در سال ۱۹۹۶ به عنوان یک کانال تلویزیونی خبری و ماهواره‌ای با همین نام راه‌اندازی شد، اما از آن زمان به شبکه‌ای جهانی متشکل از چندین کانال تلویزیونی تخصصی که مجموعاً به عنوان شبکه رسانه‌ای الجزیره شناخته می‌شوند، گسترش یافت.

میز خبر الجزیرهٔ انگلیسی، یک کانال خبری قطری

گزارش شده‌است که روزنامه‌نگاران به‌ویژه در رابطه با دولت و خانوادهٔ حاکم قطر خودسانسوری اتخاذ می‌کنند.^[239] انتقاد از دولت، امیر و خانوادهٔ حاکم در رسانه‌ها غیرقانونی است. طبق مادهٔ ۴۶ قانون مطبوعات، امیر قطر مورد انتقاد قرار نمی‌گیرد و نمی‌توان اظهاراتی را به وی نسبت داد مگر با اجازهٔ کتبی مدیر دفتر وی.^[240] خبرنگاران نیز به دلیل توهین به اسلام تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.^[237]

در سال ۲۰۱۴ قانون پیشگیری جرایم سایبری تصویب شد. گفته می‌شود که این قانون آزادی مطبوعات را محدود می‌کند و به دلایل گسترده‌ای مانند به خطر انداختن صلح محلی یا انتشار اخبار نادرست، مجازات‌های زندان و جریمه در پی دارد.^[241] مرکز حقوق بشر خلیج فارس اعلام کرده‌است که این قانون تهدیدی برای آزادی بیان است و خواستار لغو برخی از مواد این قانون شده‌است.^[242]

رسانه‌های مطبوعاتی در سال‌های اخیر گسترش یافته‌اند. در حال حاضر هفت روزنامه در قطر وجود دارند که چهار روزنامه به زبان عربی و سه روزنامه به زبان انگلیسی منتشر می‌شوند.^[243] همچنین روزنامه‌هایی از هند، نپال و سری‌لانکا در قطر توزیع می‌شود.

موسیقی

مقالهٔ اصلی: موسیقی قطر

موسیقی قطر بر اساس شعر، آواز و رقص است. رقص‌های سنتی در دوحه بعدازظهرهای جمعه اجرا می‌شود. یکی از این رقص‌ها رقص عرضه است.^[244]

آموزش

مرکز دانشجویی در شهر آموزش. شهر آموزش دارای امکانات آموزشی مختلفی از جمله پردیس‌های هشت دانشگاه بین‌المللی است.

قطر رند کورپوریشن را برای اصلاح سیستم آموزشی K-12 خود استخدام کرد.^[156] از طریق بنیاد قطر، کشور توانست شهر آموزش، پردیسی که میزبان شعبه‌های محلی کالج پزشکی وایل کرنل، دانشکده علوم کامپیوتر کارنگی ملون، دانشکده خدمات خارجی دانشگاه جورج تاون، مدرسه روزنامه‌نگاری مدیل نورث وسترن، دانشکده مهندسی تگزاس، دانشکده هنر دانشگاه مشترک المنافع ویرجینیا و سایر مؤسسات غربی است.^[156][245]

نرخ بی‌سوادی در قطر برای مردان ۳٫۱ درصد و برای زنان ۴٫۲ درصد در سال ۲۰۱۲ بوده‌است که کمترین میزان در جهان عرب‌زبان، اما ۸۶مین در جهان است.^[246] آموزش از کودکستان تا دبیرستان برای شهروندان قطری اجباری است.^[247] دانشگاه قطر، که در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مؤسسهٔ آموزش عالی کشور است.^[248][249]

در نوامبر ۲۰۰۲، امیر حمد بن خلیفه آل ثانی شورای عالی آموزش را ایجاد کرد.^[250] این شورا، آموزش و پرورش را برای تمام سنین از سطح پیش‌دبستانی تا سطح دانشگاه هدایت و کنترل می‌کند.^[251][252] بر اساس وبومتریک، دانشگاه‌های برتر این کشور عبارتند از دانشگاه قطر (رتبهٔ ۱۸۸۱ در جهان)، دانشگاه تگزاس ای اند ام در قطر (۳۹۰۵) و کالج پزشکی وایل کرنل در قطر (۶۸۵۵).^[253]

ورزش

مقالهٔ اصلی: ورزش در قطر

بهیه الحمد تیرانداز اهل قطر

فوتبال پرطرفدارترین ورزش قطر است، چه از نظر بازیکن و چه از نظر تماشاگر.^[254] مدت کوتاهی پس از پیوستن فدراسیون فوتبال قطر به فیفا در سال ۱۹۷۰ یکی از نخستین افتخارات بین‌المللی این کشور در سال ۱۹۸۱ به دست آمد که تیم ملی فوتبال زیر ۲۰ سال در جام جهانی فوتبال زیر ۲۰ سال پس از شکست ۴–۰ در فینال، عنوان نایب قهرمانی را بدست آورد. در سطح بزرگسالان، قطر میزبان دو دوره از مسابقات جام ملت‌های آسیا در دوره‌های ۱۹۸۸، ۲۰۱۱ و ۲۰۲۳ بوده‌است.^[255] تیم ملی فوتبال قطر برای نخستین بار در تاریخ این کشور در جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ به میزبانی امارات متحدهٔ عربی، با برتری ۳–۱ مقابل تیم ملی فوتبال ژاپن قهرمان جام ملت‌های آسیا شد. آنها هر هفت بازی خود در این رقابت‌ها را بردند و در طول مسابقات تنها یک گل دریافت کردند.^[256]

در ۲ دسامبر ۲۰۱۰، قطر برندهٔ پیشنهاد میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ شد.^[257] برگزارکنندگان محلی ۷ استادیوم جدید ساختند و ۱ استادیوم موجود را برای این رویداد بازسازی کردند.^[258][259]

اگرچه فوتبال محبوب‌ترین ورزش است، اما سایر ورزش‌های تیمی موفقیت چشمگیری را در سطح بزرگسالان تجربه کرده‌اند. در سال ۲۰۱۵ تیم ملی هندبال قطر با شکست در برابر تیم ملی هندبال فرانسه نایب قهرمان مسابقات هندبال سال ۲۰۱۵ شد.^[260]

جستارهای وابسته

• ریال قطر
• زنان در قطر
• روابط ایران و قطر
• بحران دیپلماتیک قطر
• جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲
• حقوق بشر در قطر
• هواپیمایی قطر
• دیدارهای فوتبال ایران و قطر
• امیر قطر
• روابط اسرائیل و قطر
• میدان‌های گازی قطر
• سازمان سرمایه‌گذاری قطر
• دیوان امیری قطر
• بانک ملی قطر

منابع

1. "The Constitution" (PDF). Government Communications Office. Retrieved 31 August 2020.
2. "Qatar". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. 8 February 2012. Retrieved 4 March 2012.
3. "Population of Qatar by nationality". Priya Dsouza. 19 August 2019. Archived from the original on 30 September 2018. Retrieved 11 February 2024.
4. "Population By Religion, Gender And Municipality March 2020". Qatar Statistics Authority.
5. "The objections to Qatar hosting the World Cup reek of Eurocentrism". NBC News. In condemning Qatar, we should remember that the population of this authoritarian monarchy
6. "Political Stability: the Mysterious Case of Qatar". Middle East Political and Economic Institute. ; the Qatari state remains fundamentally autocratic
7. "Population structure". Ministry of Development Planning and Statistics. 31 January 2020. Archived from the original on 26 June 2018. Retrieved 7 February 2017.
8. "Populations". Qsa.gov.qa. Archived from the original on 9 July 2010. Retrieved 2 October 2010.
9. "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Qatar)". IMF.org. صندوق بین‌المللی پول. 10 October 2023. Retrieved 12 October 2023.
10. "GINI index". World Bank. Retrieved 22 January 2013.
11. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (به انگلیسی). برنامه عمران ملل متحد. 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
12. "List of left- & right-driving countries – World Standards". Retrieved 5 June 2017.
13. Johnstone, T. M. (2008). "Encyclopaedia of Islam". Ķaṭar. Brill Online. Retrieved 22 January 2013. (نیازمند آبونمان)
14. "How do you say 'Qatar'? Senate hearing has the answer". Washington Post. 12 June 2014. Retrieved 12 March 2015.
15. https://www.britannica.com/place/Qatar
16. "Population of Qatar by nationality – 2017 report". Archived from the original on 25 December 2018. Retrieved 7 February 2017.
17. "GDP per capita, PPP (current international $) | Data". data.worldbank.org. Retrieved 2020-07-28.
18. "GNI per capita, Atlas method (current US$) | Data". data.worldbank.org. Retrieved 2020-07-28.
19. "2019 Human Development Index Ranking | Human Development Reports". hdr.undp.org. Archived from the original on 30 April 2020. Retrieved 2020-07-28.
20. "Indices & Data | Human Development Reports". United Nations Development Programme. 14 March 2013. Archived from the original on 12 January 2013. Retrieved 27 June 2013.
21. England, Andrew (2021-10-24). "Qatar calls for embrace of gas producers for energy transition". Financial Times. Retrieved 2021-10-30.
22. "Where in the world do people emit the most CO2?". Our World in Data. Retrieved 2021-07-17.
23. "Qatar: Freedom in the World 2020 Country Report". Freedom House (به انگلیسی). Retrieved 2021-04-06.
24. Dagher, Sam (17 October 2011). "Tiny Kingdom's Huge Role in Libya Draws Concern". Online.wsj.com. Retrieved 30 December 2013.
25. "Qatar: Rise of an Underdog". Politicsandpolicy.org. Archived from the original on 10 June 2017. Retrieved 30 December 2013.
26. Black, Ian (26 October 2011). "Qatar admits sending hundreds of troops to support Libya rebels". The Guardian. Retrieved 30 December 2013.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
27. Cooper, Andrew F. "Middle Powers: Squeezed out or Adaptive?". Public Diplomacy Magazine. Archived from the original on 17 March 2015. Retrieved 12 March 2015.
28. Kamrava, Mehran. "Mediation and Qatari Foreign Policy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 7 October 2013. Retrieved 12 March 2015.
29. "Amir: 2022 World Cup Qatar a tournament for all Arabs". Gulf Times. 15 July 2018. Retrieved 7 September 2018.
30. "Doha to host 2030 Asian Games as Riyadh gets 2034 edition". sportspromedia.com (به انگلیسی). 2020-12-17. Retrieved 2021-02-04.
31. "The Constitution". Archived from the original on 24 October 2004. Retrieved 29 October 2017.
32. Casey, Paula; Vine, Peter (1992). The heritage of Qatar. Immel Publishing. p. 17. ISBN 978-0-907151-50-0.
33. "History of Qatar". Qatar Statistics Authority. Archived from the original on 6 June 2017. Retrieved 11 May 2015.
34. "Maps". Qatar National Library. Archived from the original on 6 June 2017. Retrieved 11 May 2015.
35. "About us". Katara. Archived from the original on 22 July 2015. Retrieved 11 May 2015.
36. Hazlitt, William (1851). The Classical Gazetteer: A Dictionary of Ancient Geography, Sacred and Profane. Whittaker & co.
37. Rahman, Habibur (2010). The Emergence of Qatar: The Turbulent Years 1627–1916. London: Routledge. p. 1. ISBN 978-0-7103-1213-6.
38. Toth, Anthony. "Qatar: Historical Background." A Country Study: Qatar (Helen Chapin Metz, editor). Library of Congress Federal Research Division (January 1993).
39. Khalifa, Haya; Rice, Michael (1986). Bahrain Through the Ages: The Archaeology. Routledge. pp. 79, 215. ISBN 978-0-7103-0112-3.
40. "History of Qatar" (PDF). www.qatarembassy.or.th. Ministry of Foreign Affairs. Qatar. London: Stacey International, 2000. Retrieved 9 January 2015.
41. Rice, Michael (1994). Archaeology of the Persian Gulf. Routledge. pp. 206, 232–233. ISBN 978-0-415-03268-1.
42. Magee, Peter (2014). The Archaeology of Prehistoric Arabia. Cambridge Press. pp. 50, 178. ISBN 978-0-521-86231-8.
43. Cadène, Philippe (2013). Atlas of the Gulf States. BRILL. p. 10. ISBN 978-9004245600.
44. "Qatar – Early history". globalsecurity.org. Retrieved 17 January 2015.
45. Gillman, Ian; Klimkeit, Hans-Joachim (1999). Christians in Asia Before 1500. University of Michigan Press. pp. 87, 121. ISBN 978-0-472-11040-7.
46. Commins, David (2012). The Gulf States: A Modern History. I. B. Tauris. p. 16. ISBN 978-1-84885-278-5.
47. Habibur Rahman, p. 33
48. "AUB academics awarded $850,000 grant for project on the Syriac writers of Qatar in the 7th century AD" (PDF). American University of Beirut. 31 May 2011. Archived from the original (PDF) on 28 May 2015. Retrieved 12 May 2015.
49. Kozah, Mario; Abu-Husayn, Abdulrahim; Al-Murikhi, Saif Shaheen (2014). The Syriac Writers of Qatar in the Seventh Century. Gorgias Press LLC. p. 24. ISBN 978-1-4632-0355-9.
50. "Bahrain". maritimeheritage.org. Retrieved 17 January 2015.^{[منبع بهتری نیاز است]}
51. Fromherz, Allen (13 April 2012). Qatar: A Modern History. Georgetown University Press. pp. 44, 60, 98. ISBN 978-1-58901-910-2.
52. Rahman, Habibur (2006). The Emergence Of Qatar. Routledge. p. 34. ISBN 978-0-7103-1213-6.
53. A political chronology of the Middle East. Routledge / Europa Publications. 2001. p. 192. ISBN 978-1-85743-115-5.
54. Page, Kogan (2004). Middle East Review 2003–04: The Economic and Business Report. Kogan Page Ltd. p. 169. ISBN 978-0-7494-4066-4.
55. Qatar, 2012 (The Report: Qatar). Oxford Business Group. 2012. p. 233. ISBN 978-1-907065-68-2.
56. Casey, Paula; Vine, Peter (1992). The heritage of Qatar. Immel Publishing. pp. 184–185. ISBN 978-0-907151-50-0.
57. Russell, Malcolm (2014). The Middle East and South Asia 2014. Rowman & Littlefield Publishers. p. 151. ISBN 978-1-4758-1235-0.
58. "History". qatarembassy.net. Archived from the original on 17 February 2015. Retrieved 18 January 2015.
59. Larsen, Curtis (1984). Life and Land Use on the Bahrain Islands: The Geoarchaeology of an Ancient Society (Prehistoric Archeology and Ecology series). University of Chicago Press. p. 54. ISBN 978-0-226-46906-5.
60. Althani, Mohamed (2013). Jassim the Leader: Founder of Qatar. Profile Books. p. 16. ISBN 978-1-78125-070-9.
61. Gillespie, Carol Ann (2002). Bahrain (Modern World Nations). Chelsea House Publications. p. 31. ISBN 978-0-7910-6779-6.
62. Anscombe, Frederick (1997). The Ottoman Gulf: The Creation of Kuwait, Saudi Arabia, and Qatar. Columbia University Press. p. 12. ISBN 978-0-231-10839-3.
63. Potter, Lawrence (2010). The Persian Gulf in History. Palgrave Macmillan. p. 262. ISBN 978-0-230-61282-2.
64. Heard-Bey, Frauke (2008). From Tribe to State. The Transformation of Political Structure in Five States of the GCC. p. 39. ISBN 978-88-8311-602-5.
65. 'Gazetteer of the Persian Gulf. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [1000] (1155/1782), p. 1001
66. Crystal, Jill (1995). Oil and Politics in the Gulf: Rulers and Merchants in Kuwait and Qatar. Cambridge University Press. p. 27. ISBN 978-0-521-46635-6.
67. Casey, Michael S. (2007). The History of Kuwait (The Greenwood Histories of the Modern Nations). Greenwood. pp. 37–38. ISBN 978-0-313-34073-4.
68. "'Gazetteer of the Persian Gulf. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [843] (998/1782)". qdl.qa. Retrieved 13 January 2014.
69. "Qatar". Teachmideast.org. Retrieved 27 June 2013.
70. Kursun, Zekeriya (2004). Katar'da Osmanlilar 1871–1916. Turk Tarih Kurumu.
71. Zahlan, Rosemarie Said (2016). The Creation of Qatar. Routledge. p. 42.
72. Wilkinson, John Craven (1991). Arabia's Frontiers: The Story of Britain's Boundary Drawing in the Desert. IB Tauris. pp. 46–47.
73. Rahman, Habibur (2005). The Emergence of Qatar: The Turbulent Years 1627-1916. Routledge. p. 235.
74. Rogan, Eugene; Murphey, Rhoads; Masalha, Nur; Durac, Vincent; Hinnebusch, Raymond (November 1999). "Review of The Ottoman Gulf: The Creation of Kuwait, Saudi Arabia and Qatar by Frederick F. Anscombe; The Blood-Red Arab Flag: An Investigation into Qasimi Piracy, 1797–1820 by Charles E. Davies; The Politics of Regional Trade in Iraq, Arabia and the Gulf, 1745–1900 by Hala Fattah". British Journal of Middle Eastern Studies. 26 (2): 339–342. doi:10.1080/13530199908705688. ISSN 1353-0194. JSTOR 195948.
75. Habibur Rahman, pgs.143–144
76. Habibur Rahman, pgs.150–151
77. Habibur Rahman, p. 152
78. "Battle of Al Wajbah". Qatar Visitor. 2 June 2007. Archived from the original on 17 January 2013. Retrieved 22 January 2013.
79. "Amiri Diwan – Shaikh Abdullah Bin Jassim Al Thani". Diwan.gov.qa. Archived from the original on 10 February 2012. Retrieved 28 October 2012.
80. Zahlan, Rosemarie Said (1979). The Creation of Qatar. Abingdon: Croom Helm. p. 74. ISBN 978-1-138-18167-0. Retrieved 27 May 2019.
81. Zahlan, Rosemarie Said (1979). The Creation of Qatar. Abingdon: Croom Helm. pp. 73–85. ISBN 978-1-138-18167-0. Retrieved 27 May 2019.
82. Morton, Michael Quentin (2017). Empires and Anarchies: A History of Oil in the Middle East. London: Reaktion Books. pp. 139–140. ISBN 978-1-78023-810-4. Retrieved 27 May 2019.
83. Wilton, John, unpublished memoir, ‘Qatar and Sharjah, 1949–1952’, Special Collections, University of Exeter Library, Exeter.
84. Said Zahlan, Rosemarie (1979). The Creation of Qatar. Abingdon: Croom Helm. p. 144. ISBN 0-06-497965-2.
85. Exchange of Notes constituting an Agreement between the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and Kuwait regarding relations between the United … Exchange of Notes concerning the Termination of Special Treaty Relations … Northern Ireland and the State of Qatar, 3 September 1971
86. "New Qatari emir Sheikh Tamim 'set to announce reshuffle'". BBC News. 26 June 2013. Retrieved 26 June 2013.
87. nouvelobs.com: "Qatar : "S'ils pouvaient, ils achèteraient la Tour Eiffel", 7 April 2013
88. "140th Assembly and related meetings". Inter-Parliamentary Union (به انگلیسی). 2018-01-04. Retrieved 2019-03-31.
89. "Qatar (01/10)". State.gov. Retrieved 28 March 2010.
90. "Last respects paid to teacher killed by bomb". Dorset Echo (به انگلیسی).
91. Coman, Julian (21 March 2005). "Egyptian Suicide Bomber Blamed for Attack in Qatar". The Independent.
92. Analytica, Oxford (25 March 2005). "The Advent of Terrorism in Qatar". Forbes.
93. "Qatar Timeline". BBC News. 14 June 2012. Retrieved 7 January 2013.
94. Roula Khalaf & Abigail Fielding Smith (16 May 2013). "Qatar bankrolls Syrian revolt with cash and arms". Financial Times. Retrieved 3 June 2013.
95. Nordland, Rod (24 June 2013). "In Surprise, Emir of Qatar Plans to Abdicate, Handing Power to Son". NYTimes.com. Retrieved 26 June 2013.
96. "The World factbook". CIA.Gov. 20 June 2014. Retrieved 20 June 2014.
97. "Saudi-led coalition strikes rebels in Yemen, inflaming tensions in region". CNN. 27 March 2015.
98. "Saudi Arabia and Bahrain break diplomatic ties with Qatar over 'terrorism'". The Guardian. 5 June 2017. Retrieved 5 June 2017.
99. Paul Rhys in Doha. "Blatter reaches out to Arabia". Aljazeera.com. Retrieved 30 December 2013.
100. BBC News, How democratic is the Middle East?, 9 September 2005.
101. United States Department of State Country Reports on Human Rights Practices for 2011: Qatar, 2011.
102. Gardener, David. "Qatar shows how to manage a modern monarchy". Financial Times.
103. "Embassy of Canada to the State of Qatar". Government of Canada (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-04.
104. "BBC NEWS – Middle East – How democratic is the Middle East?". news.bbc.co.uk. Retrieved 5 June 2017.
105. "Documents" (PDF). www.state.gov.
106. Lambert, Jennifer (2011). "Political Reform in Qatar: Participation, Legitimacy and Security". Middle East Policy. 19 (1). Archived from the original on 16 January 2013. Retrieved 11 June 2022.
107. "Qatar to hold advisory council elections in 2013". Reuters (UK edition). Reuters. 1 November 2011. Archived from the original on 18 January 2016. Retrieved 4 March 2012.
108. "IFES Election Guide – Elections: Qatar Referendum Apr 29 2003". www.electionguide.org. Retrieved 5 June 2017.
109. "Qatar 2003". www.princeton.edu. Archived from the original on 10 October 2017. Retrieved 5 June 2017.
110. "Qatari emir Sheikh Hamad hands power to son Tamim". BBC. 25 June 2013. Retrieved 25 June 2013.
111. "Council of Ministers". Embassy of the State of Qatar in Washington DC. Archived from the original on 12 June 2010. Retrieved 4 March 2012.
112. Thafer, Dania (14 October 2021). "Qatar's first elected parliament may have more power than other Persian Gulf legislatures. Here's why". The Washington Post. Retrieved 2 April 2022.
113. "Qatari elections: A PR stunt or a step toward democracy? | DW | 24.08.2021". DW.COM (به انگلیسی). Retrieved 2021-11-07.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
114. "Legislative elections in Qatar postponed until at least 2019". Doha News (به انگلیسی). 17 June 2016. Archived from the original on 29 September 2017. Retrieved 26 May 2017.
115. "The People Want Reform… In Qatar, Too". Jadaliyya. Archived from the original on 10 October 2017. Retrieved 9 February 2015.
116. "The Permanent Constitution of the State of Qatar". Government of Qatar. Archived from the original on 6 October 2014.
117. "Constitution of Qatar". According to Article 1: Qatar is an independent Arab country. Islam is its religion and Sharia law is the main source of its legislation.
118. "Qatar" (PDF). United States Department of State.
119. "Qatar Gender Equality Profile" (PDF). UNICEF. Archived from the original (PDF) on 29 June 2014. Retrieved 20 February 2013.
120. "Qatar". Amnesty International Annual Report 2012. Amnesty International. Archived from the original on 2014-03-12. Retrieved 19 March 2014.
121. "Filipino woman gets 100 lashes for giving birth in Qatar".
122. "Qatar". Amnesty International Report 2010. Amnesty International. Archived from the original on 2014-07-08.
123. "Qatar". Amnesty International Annual Report 2011. Amnesty International. Archived from the original on 2014-04-07.
124. "Special report: The punishment was death by stoning. The crime? Having a mobile phone".
125. Jenifer Fenton. "Religious law, prison for "blasphemy", severe sexual inequalilty: Qatar's human rights review".
126. "What are the worst countries in the world to be gay?".
127. Davies Krish (9 April 2019). "General Laws and Regulations in Qatar". OnlineQatar.
128. Alex Delmar-Morgan (7 January 2012). "Qatar, Unveiling Tensions, Suspends Sale of Alcohol". The Wall Street Journal. Retrieved 17 January 2012.
129. Jenifer Fenton (16 January 2012). "Qatar's Impromptu Alcohol Ban". The Arabist. Retrieved 17 January 2012.
130. "Qatar Distribution Company". Qatar Loving.
131. "Purchasing Alcohol in Qatar". Qatar Visitor. 2 June 2007. Archived from the original on 1 May 2011. Retrieved 1 May 2011.
132. Walid, Tamara (11 November 2009). "Qatar would 'welcome' Israel in 2022". The National. Retrieved 10 August 2013.
133. James M. Dorsey (17 January 2012). "Debate Questions Emir's Powers To Shape Qatar's Positioning As Sports Hub And Sponsor of Revolts – Analysis". The Eurasia Review. Retrieved 17 January 2012.
134. "Alcohol ban lifted for new hotel on The Pearl-Qatar". Arabian Business (به انگلیسی). Retrieved 19 June 2017.
135. Elgot, Jessica (28 May 2014). "'Leggings Are Not Pants' Qatar's New Modesty Campaign Aimed At Westerners'". Huffington Post.
136. Aningtias Jatmika (29 May 2014). "Qatar Bans Tourists from Wearing Leggings in Public".
137. Boghardt, Lori Plotkin (6 October 2014). "Qatar Is a U.S. Ally. They Also Knowingly Abet Terrorism. What's Going On?". New Republic. Retrieved 7 October 2014.
138. "Qatar's Regional Relations and Foreign Policy After Al Ula". The Arab Gulf States Institute in Washington. 14 April 2021.
139. Kirkpatrick, David D.; Barnard, Anne (7 June 2017). "Terrorist Attacks Pour Gas on Saudi- Iranian Rivalry and Gulf Tensions". Eurasia Diary. Retrieved 11 June 2017.
140. "Qatar Opens Its Doors to All, to the Dismay of Some". The New York Times. 16 July 2017.
141. "Qatar, China enjoy strong ties based on respect". Gulf-Times (به عربی). 11 July 2018.
142. "Qatar and Saudi Arabia sign defense agreement". Tehrantimes.com. 25 February 2010. Retrieved 2 October 2010.
143. "How Qatar and Turkey came together". The Economist. 21 January 2021.
144. "Qatar relies on US base amid Gulf tensions". Financial Times. FT.com. 24 September 2010. Retrieved 16 June 2013.
145. Mark Mazzetti; C.J. Chivers; Eric Schmitt (30 June 2013). "Taking Outsize Role in Syria, Qatar Funnels Arms to Rebels". New York Times. Retrieved 21 January 2014.
146. Jay Solomon (10 October 2014). "U.S. -Qatar Alliance Strains Coalition Against Islamic State". The Wall Street Journal.
147. میثم بهروش (۲ مرداد ۱۳۹۶). «بحران قطر و اهمیت شأن و منزلت در روابط بین‌الملل». بی‌بی‌سی فارسی.
148. "Six nations cut diplomatic ties to Qatar as Arab rift deepens". Hurriyet Daily News. 5 June 2017.
149. "Saudi Arabia, UAE, Egypt and Bahrain break diplomatic ties with Qatar over 'terrorism'". The Guardian. 5 June 2017.
150. «مجمع الجزایر «مالدیو» هم روابط خود را با قطر قطع کرد». خبرگزاری مهر. ۱۵ خرداد ۱۳۹۶.
151. «لیبی هم با قطر قطع رابطه کرد». خبرآنلاین. ۱۵ خرداد ۱۳۹۶.
152. «خروج قطر از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن». الف. ۱۵ خرداد ۱۳۹۶.
153. "Qatar appoints first ambassador to Saudi Arabia Since Rift". Al Jazeera. August 2021.
154. "Military expenditure by country as percentage of gross domestic product, 2003–2016" (PDF). SIPRI.
155. "The SIPRI Military Expenditure Database". Stockholm International Peace Research Institute. Archived from the original on 28 March 2010. Retrieved 29 October 2011.
156. "The Strange Power of Qatar by Hugh Eakin". The New York Review of Books. Retrieved 16 June 2013.
157. "Trends in International Arms Transfer, 2014". www.sipri.org. Stockholm International Peace Research Institute. Archived from the original on 19 March 2015. Retrieved 18 March 2015.
158. "TIV of arms imports to the top 50 largest importers, 2016-2016". SIPRI. Archived from the original on 14 February 2013. Retrieved 11 June 2022.
159. "Saudi Arabia uses terrorism as an excuse for human rights abuses". Al Jazeera America. 3 December 2015.
160. "Yemen crisis: Who is fighting whom?". 28 March 2017. Retrieved 5 June 2017 – via www.bbc.com.
161. "Airstrike Hits Doctors Without Borders Hospital in Yemen". Scientific American. Retrieved 5 June 2017.
162. "Yemen conflict: MSF hospital destroyed by air strikes". BBC News. 27 October 2015. Retrieved 5 June 2017.
163. Kelly, Tobias (2009). "The UN Committee against Torture: Human Rights Monitoring and the Legal Recognition of Cruelty". Human Rights Quarterly. 313 (3): 777–800. doi:10.1353/hrq.0.0094. S2CID 145632406.
164. Conclusions and Recommendations: Qatar (Report). UN Committee Against Torture. 25 July 2006. U.N. Doc. CAT/C/QAT/CO/1. Retrieved 9 January 2012.
165. "Death penalties in the world -Qatar". 2014.
166. "LGBT relationships are illegal in 74 countries, research finds". The Independent. 17 May 2016.
167. "Country Narratives". Human Trafficking Report 2011. Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons, U.S. State Department. June 2011. Retrieved 21 January 2012.
168. Miles, Hugh (2005). Al-Jazeera. The New York Times.
169. «امیر قطر: از اتحاد راهبردی با آمریکا تا سرکوب بهائیان به تحریک ایران». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۲-۰۱-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۷.
170. Baha'i International Community (2021). "Qatar expelling and blacklisting Baha'is could indicate pattern of religious cleansing". www.bic.org (به انگلیسی).
171. "Qatar Municipalities". Qatar Ministry of Municipality and Environment. Archived from the original on 15 February 2020. Retrieved 8 August 2017.
172. "2015 Population census" (PDF). Ministry of Development Planning and Statistics. April 2015. Archived from the original (PDF) on 17 July 2016. Retrieved 8 August 2017.
173. "Population By Gender, Municipality And Zone, March 2004". General Secretariat for Development Planning. Archived from the original on 12 December 2006.
174. "List of Parties". Convention on Biological Diversity. Retrieved 8 December 2012.
175. "National Biodiversity Strategy and Action Plan. State of Qatar" (PDF). Doha, Qatar: Convention on Biological Diversity. Retrieved 9 December 2012.
176. A. H. Moubasher (1993). Soil Fungi in Qatar and Other Arab Countries. Centre for Scientific and Applied Research, University of Qatar. ISBN 978-99921-21-02-3.
177. Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries: 2019 report. op.europa.eu. 2019-09-26. ISBN 9789276111009. Retrieved 2020-05-20.
178. Pearce, Fred (14 January 2010). "Qatar to use biofuels? What about the country's energy consumption?". The Guardian. London.
179. "Qatar National Vision 2030". Ministry of Development Planning and Statistics. Archived from the original on 13 November 2012.
180. "Doha Sea Temperature". Archived from the original on 8 August 2021. Retrieved 8 August 2021.
181. Rasoul Sorkhabi (2010). "The Qatar Oil Discoveries". GEO ExPro Magazine. Vol. 7, no. 1. Archived from the original on 5 December 2020. Retrieved 13 June 2022.
182. Nordland, Rod (25 June 2013). "New Hope for Democracy in a Dynastic Land". NYTimes.com. Retrieved 26 June 2013.
183. "وزیر التجارة و الصناعة". مکتب الاتصال الحکومی (به عربی). Retrieved 2020-05-21.
184. "World Economic Outlook - GDP per capita". International Monetary Fund. October 2020. Retrieved 2020-10-13.
185. Bill Crane (20 April 2015). Gravediggers of the Gulf. Jacobin. Retrieved 20 April 2015.
186. "Qatar: Migrant Construction Workers Face Abuse". Human Rights Watch. 12 June 2012.
187. Robert Tuttle (22 May 2014). World Cup Host Qatar Ranked Among Worst Places to Work by Unions. Bloomberg. Retrieved 29 July 2014.
188. "Qatar tourist guide". Retrieved 14 February 2012.
189. "Doing Business in Qatar: 2012 Country Commercial Guide for U.S. Companies" (PDF). US & Foreign Commercial Service And US Department of State. Archived from the original (PDF) on 16 January 2013. Retrieved 7 January 2013.
190. "OPEC Member Countries". Organization of Petroleum Exporting Countries. Retrieved 20 January 2019.
191. سینا حاتمی (۲۲ آبان ۱۴۰۱). «از صید مروارید تا برگزاری جام جهانی فوتبال؛ مسابقاتی در خدمت بلندپروازی قطر». بی‌بی‌سی فارسی.
192. "The World's Richest Countries". Forbes.
193. Kortekaas, Vanessa (28 October 2013). "New Qatar emir shakes up sovereign wealth fund". Financial Times. Retrieved 30 December 2013.
194. "Qatar Holding LLC Among Investors in BlackBerrys $1 Billion Convertible Debt". Berryreview.com. 6 November 2013. Retrieved 30 December 2013.
195. Hall, Camilla (30 October 2013). "Qatar fund quietly builds $1bn Bank of America stake". Financial Times. Retrieved 30 December 2013.
196. Hall, Camilla (4 July 2013). "Qatar: what's next for the world's most aggressive deal hunter?". Financial Times. Retrieved 30 December 2013.
197. "Information About Education, Economy, Health, IT and Tourism in Qatar". Portal.www.gov.qa. Retrieved 2020-05-24.
198. "Taxes on junk food, luxury items to be rolled out in Qatar soon". 16 February 2017. Archived from the original on 19 May 2017. Retrieved 5 June 2017.
199. "layoffs Archives – Doha News". Doha News. Archived from the original on 19 May 2017. Retrieved 5 June 2017.
200. "Tourism in the MENA Region". World Tourism Organization. 2019. doi:10.18111/9789284420896. ISBN 9789284420896. S2CID 242610756. Retrieved 7 March 2019.
201. Milaha showcases its digital transformation at Qatar Silk Road Exhibition
202. China–Qatar Strategic Partnership and the Realization of One Belt, One Road Initiative
203. Qatar, Kuwait critical partners in China's Silk Road Initiative
204. "Qatar's emir officially inaugurates Hamad Port". Al Jazeera. 5 September 2017. Retrieved 5 September 2017.
205. John Davison (15 June 2017). "Gulf crisis a "blessing in disguise" for Qatar seaport". Reuters. Retrieved 23 July 2017.
206. "Qatar strengthens port facilities, capacity and transport links". Oxford Business Group. 2016. Archived from the original on 26 February 2019. Retrieved 6 October 2018.
207. "About Qatar Airways". www.qatarairways.com. Retrieved November 17, 2019.
208. "Qatar Airways Business Class Review: Food, Seats, Fare and More". Gulf Guide (به انگلیسی). 9 October 2019. Retrieved 2019-11-17.
209. "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
210. "Population structure". Qatar Statistics Authority. 31 January 2013. Archived from the original on 18 May 2013.
211. "History of Census in Qatar". Qatar Statistics Authority. Archived from the original on 20 April 2010. Retrieved 16 June 2013.
212. "Qatar's delicate balancing act". BBC News. 16 January 2013. Retrieved 23 May 2013.
213. "Report on International Religious Freedom – Qatar". US Department of State. Archived from the original on 21 August 2014. The official state religion follows the conservative Wahhabi tradition of the Hanbali school of Islam
214. "Tiny Qatar's growing global clout". BBC. 30 April 2011. Retrieved 12 March 2015.
215. "Qatar's modern future rubs up against conservative traditions". Reuters. 27 September 2012.
216. "Rising power Qatar stirs unease among some Mideast neighbors". Reuters. 12 February 2013. Retrieved 13 June 2013.
217. "2011 Report on International Religious Freedom – Qatar". US Department of State.
218. "Religious Composition by Country" (PDF). Global Religious Landscape. Pew Forum. Archived from the original (PDF) on 9 March 2013. Retrieved 9 July 2013.
219. "The Ministry of Awqaf and Islamic Affairs". Afreno. 25 November 2019. Retrieved 4 April 2020.
220. "Christians to Welcome Qatar's First Christian Church". Christianpost.com. 24 February 2008. Retrieved 22 January 2013.
221. "CIA The World Fact Book". State.gov. 29 June 2006. Retrieved 28 March 2010.
222. "Report on Qatar". Cumorah Project. Retrieved 12 March 2015.
223. "The Anglican Centre in Qatar". Epiphany-qatar.org. Archived from the original on 16 January 2013. Retrieved 22 January 2013.
224. David B. Barrett; George Thomas Kurian; Todd M. Johnson (2001). World Christian encyclopedia: a comparative survey of churches and religions in the modern world. Vol. 1. Oxford University Press. p. 617. ISBN 978-0-19-510318-2.
225. Baker, Colin; Jones, Sylvia Prys (1998). Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education. Multilingual Matters. p. 429. ISBN 978-1-85359-362-8.
226. Guttenplan, D. D. (11 June 2012). "Battling to Preserve Arabic From English's Onslaught". The New York Times. Retrieved 24 November 2013.
227. Tweedie, Gregory; Johnson, Robert. "Listening instruction and patient safety: Exploring medical English as a lingua franca (MELF) for nursing education". Retrieved 6 January 2018.
228. "Qatar Facts". First Qatar Orthodontic Conference. Archived from the original on 12 July 2014. Retrieved 23 January 2013.
229. Kamrava, Mehran (2013). Qatar: Small State, Big Politics. Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-5209-3.
230. "Art in Qatar: A Smithsonian in the sand". The Economist. 1 January 2011. Retrieved 16 June 2013.
231. "QMA Board of Trustees". Qatar Museums Authority. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 12 March 2015.
232. "Qatar revealed as the world's biggest contemporary art buyer". The Art Newspaper. Archived from the original on 7 March 2015. Retrieved 16 June 2013.
233. Bohas, Alexander. "The Political Trump-Cards of Cultural Potency Qatar's Policy of 'Cultural Grandeur'". Chaos International. Retrieved 13 April 2013.
234. "New Qatar National Museum…a journey in a world of fantasy! | Qatar Business & Corporate News". Archived from the original on 14 April 2020. Retrieved 14 June 2022.
235. Hassan Tawfiq (1 May 2015). الشعر فی قطر علی امتداد مائة سنة (به عربی). Al Jasra Cultural and Social Club. Retrieved 29 August 2018.
236. Muḥammad Muṣṭafá Badawī; Muhammad Mustafa Badawi; M. M. Badawi; María Rosa Menocal; Raymond P. Scheindlin & Michael Sells (1992). Modern Arabic Literature. Vol. 3. Cambridge University Press. p. 448. ISBN 978-0-521-33197-5.
237. "Qatar Freedom of the Press". Freedom House. Archived from the original on 30 March 2019. Retrieved 19 January 2015.
238. Barrie Gunter; Roger Dickinson (6 June 2013). News Media in the Arab World: A Study of 10 Arab and Muslim Countries. A&C Black. p. 33. ISBN 978-1-4411-0239-3. Retrieved 8 February 2014.
239. Blanchard, Christoper (2014). Qatar: Background and U.S. Relations. Congressional Research Service. p. 17. ISBN 978-1-4379-8708-9.
240. Roth, Richard J. (8 May 2013). "Awaiting a Modern Press Law in Qatar". The New York Times. Retrieved 16 June 2013.
241. "New cybercrime law could have serious consequences for press freedom in Qatar". cpj.org. 27 September 2014. Retrieved 19 January 2015.
242. "Qatar: New Cyber Crime Law poses real threat to Freedom of Expression". gc4hr.org. 17 September 2014. Retrieved 19 January 2015.
243. The Report: Qatar 2010. Oxford Business Group. 2010. p. 237. ISBN 978-1-907065-44-6.
244. "Arts and Culture". Embassy of Qatar in London. Archived from the original on 5 March 2016. Retrieved 25 June 2015.
245. Anderson, Nick (6 December 2015). "The Education City contracts: A case study from VCU in Qatar". Washington Post. Retrieved 14 March 2018.
246. "In the occasion of Literacy Arab Day, Qatar has the Lowest Illiteracy Rates in 2012". Qatar Statistics Authority. 8 January 2013. Archived from the original on 24 September 2015. Retrieved 26 January 2013.
247. "Qatar constitution". Archived from the original on 18 September 2013.
248. "Our history". Qatar University. Archived from the original on 25 December 2016. Retrieved 12 March 2015.
249. Hendengren, Adam (25 June 2013). "SPECIAL REPORT: UNIVERSITY STUDIES IN THE MIDDLE EAST". Your Middle East. Archived from the original on 6 May 2018. Retrieved 12 June 2015.
250. "World Data on Education – Qatar" (PDF). UNESCO. Archived from the original (PDF) on 4 August 2016. Retrieved 21 July 2015.
251. Anderson, Margery K.; Tarfa Nasser Alnaimi; Shaikha Hamad Alhajri (1 November 2010). "National student research fairs as evidence for progress in Qatar's Education for a New Era". Improving Schools. 13 (3): 235–248. doi:10.1177/1365480210390083. S2CID 144828063.
252. "Education for a New Era". Supreme Education Council. Archived from the original on 13 September 2005. Retrieved 25 March 2008.
253. "Qatar". Ranking Web of Universities. Retrieved 26 February 2013.
254. "Qatar – a Sporting Nation". Qatar e-Government. Retrieved 12 March 2015.
255. Gibbes, Martin; Schiller, Emma (4 January 2011). "Fox Sports brings you everything you need to know – and a few things you don't – about the Asian Cup". Fox Sports. Retrieved 12 March 2015.
256. "Qatar stun Japan with 3–1 win to be crowned Asian Cup champions". Guardian. 1 February 2019. Retrieved 5 February 2019.
257. Paul Radford (2 December 2010). "Russia, Qatar win 2018 and 2022 World Cups". Reuters. Archived from the original on 5 December 2010. Retrieved 2 December 2010.
258. "World Cup 2022: A guide to the eight World Cup stadiums in Qatar" (1 April 2022). BBC. Retrieved 3 April 2022.
259. "Stadiums". Supreme Committee for Delivery & Legacy. 6 July 2018. Archived from the original on 14 November 2017. Retrieved 8 January 2018.
260. "Match report" (PDF). International Handball Federation. Archived from the original (PDF) on 1 February 2015. Retrieved 12 March 2015.

برای مطالعهٔ بیشتر

• Bianco, C. (2020a). The GCC monarchies: Perceptions of the Iranian threat amid shifting geopolitics. The International Spectator, 55(2), 92–107.
• Bianco, C. (2020b). A Gulf apart: How Europe can gain influence with the Gulf Cooperation Council. European Council on Foreign Relations, February 2020. Available at .
• Bianco, C. (2021). Can Europe Choreograph a Saudi-Iranian Détente? European University Institute, Robert Schuman Center for Advanced Studies, Middle East Directions. Available at: .
• Bianco, C. , & Stansfield, G. (2018). The intra-GCC crises: Mapping GCC fragmentation after 2011. International Affairs, 94(3), 613–635.
• Miniaoui, Héla, ed. Economic Development in the Gulf Cooperation Council Countries: From Rentier States to Diversified Economies. Vol. 1. Springer Nature, 2020.
• Guzansky, Y. , & Even, S. (2020). The economic crisis in the Gulf States: A challenge to the “contract” between rulers and ruled. INSS Insight No. 1327, June 1, 2020. Available at .
• Guzansky, Y. , & Marshall, Z. A. (2020). The Abraham accords: Immediate significance and long-term implications. Israel Journal of Foreign Affairs, 1–11.
• Guzansky, Y. , & Segal, E. (2020). All in the family: Leadership changes in the Gulf. INSS Insight No. 1378, August 30, 2020. Available at:
• Guzansky, Y. , & Winter, O. (2020). Apolitical Normalization: A New Approach to Jews in Arab States. INSS Insight No. 1332, June 8, 2020. Available at: .
• Tausch, Arno; Heshmati, Almas; Karoui, Hichem (2015). The political algebra of global value change. General models and implications for the Muslim world (1st ed.). New York: Nova Science. ISBN 978-1-62948-899-8. Available at:
• Tausch, Arno (2021). The Future of the Gulf Region: Value Change and Global Cycles. Gulf Studies, Volume 2, edited by Prof. Mizanur Rahman, Qatar University (1st ed.). Cham, Switzerland: Springer. ISBN 978-3-030-78298-6.
• Woertz, Eckart. "Wither the self-sufficiency illusion? Food security in Arab Gulf States and the impact of COVID-19." Food Security 12.4 (2020): 757-760.
• Zweiri, Mahjoob, Md Mizanur Rahman, and Arwa Kamal, eds. The 2017 Gulf Crisis: An Interdisciplinary Approach. Vol. 3. Springer Nature, 2020.

پیوند به بیرون

• دیوان امیر (وبگاه دولتی رسمی)
• قطر. کتاب حقایق جهانی. سیا.
• منابع وب ارائه شده برای قطر توسط GovPubs در دانشگاه کلرادو بولدر
• قطر در کرلی
• قطر در بی‌بی‌سی نیوز.