حمله ۷ اکتبر به رهبری حماس به اسرائیل
حمله نظامی در خاورمیانه (۲۰۲۳) از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد
در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، حماس و چند گروه شبهنظامی فلسطینی دیگر، حملات مسلحانه هماهنگشدهای را از نوار غزه به غلاف غزه در جنوب اسرائیل آغاز کردند که نخستین تهاجم به خاک اسرائیل از زمان جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل بود. حماس و دیگر گروههای فلسطینی، این حملات را عملیات طوفان الاقصی (یا سیل الاقصی؛ عربی: عملیة طوفان الأقصی) نامیدند،[۱] در حالی که در اسرائیل به آن شنبه سیاه (عبری: השבת השחורה) یا کشتار تورات سیمچات (عبری:הטבח בשמחת תורה) میگویند،[۱۸] و در سطح بینالمللی با عنوان حمله ۷ اکتبر شناخته میشود.[۱۹][۲۰][۲۱] این حملات آغازگر جنگ غزه بود.
حملهٔ حماس به اسرائیل | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جنگ غزه | |||||||
پایین: نمای ماهوارهای از آتشسوزیهای گسترده در اطراف نوار غزه در اسرائیل، ۷ اکتبر ۲۰۲۳ | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
حماس[۱] متحدان: | اسرائیل[۱] | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
یحیی سنوار محمد ضیف | بنیامین نتانیاهو | ||||||
واحدهای درگیر | |||||||
|
| ||||||
قوا | |||||||
گردانهای عزالدین قسام: ~۳٬۰۰۰ نفر وارد اسرائیل شدند[الف] |
نیروهای دفاعی اسرائیل: ۶۰۰ سرباز[۱۴] ۱۲ تانک[۱۴] | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
حملات در سحرگاه ۷ اکتبر با شلیک حداقل ۳۰۰۰ راکت به سمت اسرائیل آغاز شد و سپس نیروهای فلسطینی با استفاده از وسایل نقلیه و پاراگلایدر وارد خاک اسرائیل شدند.[۲۲][۲۳] نیروهای حماس با شکستن دیوار غزه-اسرائیل، به پایگاههای نظامی اسرائیل حمله کردند و غیرنظامیان را در ۲۱ منطقه از جمله بعری، کفارعزه، نیر اوز، نتیوحاسارا و الومیم، به گلوله بستند. ۳۶۴ غیرنظامی هنگام شرکت در جشنواره موسیقی نوا کشته و تعداد زیادی زخمی شدند.[۲۴][۲۵] ارتش اسرائیل تخمین میزند که حدود ۳۰۰۰ شبه نظامی به جنوب اسرائیل حمله کردند و بعداً در آن روز به خاطر شکسته شدن حصارها، شهروندان غزهای بیشتری وارد اسرائیل شدند.[۲۶] مهاجمان در مجموع ۱۱۳۹ نفر را کشتند: ۶۹۵ غیرنظامی اسرائیلی (از جمله ۳۸ کودک)،[۲۷] ۷۱ شهروند خارجی، و ۳۷۳ عضو از نیروهای امنیتی اسرائیل.[۲۸] حدود ۲۵۰ غیرنظامی و سرباز اسرائیلی از جمله ۳۰ کودک به عنوان گروگان به نوار غزه برده شدند. هدف اعلام شده برای گروگانگیری، مجبور کردن اسرائیل به مبادله آنها با فلسطینیان زندانی بوده است.[۲۹][۳۰][۳۱][۳۲] گزارشها حاکی از آن است که تعداد زیادی تجاوز و تعرض جنسی نیز رخ داده است، اما مقامات حماس دست داشتن جنگجویان خود در آن را رد کردهاند.[۳۳][۳۴][۳۵][۳۶]
حماس اعلام کرد که این حمله در پاسخ به ادامه اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل، محاصره نوار غزه، گسترش شهرکهای اسرائیلی، افزایش خشونت شهرکنشینان اسرائیلی نسبت به فلسطینیها و تنشهای اخیر صورت گرفته است.[۳۷][۳۸][۳۹]
حداقل ۴۴ کشور، این حمله را تروریستی اعلام نموده و آن را محکوم کردند، در حالی که برخی از کشورهای عربی و مسلمان، اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل را عامل اصلی این حمله دانستند.[۴۰][۴۱][۴۲] گفته میشود که این روز خونینترین روز در تاریخ اسرائیل و مرگبارترین روز برای یهودیان از زمان هولوکاست به بعد بوده است.[۴۳][۴۴][۴۵][۴۶] برخی این حمله را یک کشتار نسلکشی علیه اسرائیلیها خواندهاند.[۴۷][۴۸][۴۹]
زمینه
خلاصه
دیدگاه
اسرائیل از زمان جنگ ششروزه در سال ۱۹۶۷، سرزمینهای فلسطینی، از جمله نوار غزه را در اشغال خود نگاه داشته است.[ج][۵۰][۵۱]
حماس، یک جنبش اسلامگرای تأسیس شده در سال ۱۹۸۷ است که طالب بازپسگیری وطن از اسرائیل در سرزمینهای فلسطینی است.[۵۲] این جنبش موضع سازشناپذیری در خصوص «آزادسازی کامل فلسطینی» دارد و اغلب از خشونت برای دستیابی به اهدافش استفاده میکند.[۵۲] بیانیههای اخیر آن نشانگر منتقل شدن تمرکز آن به پایان دادن به اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل و تأسیس یک کشور فلسطینی بر اساس مرزهای سال ۱۹۶۷ است. حماس مسئول بمبگذاریهای انتحاری[۵۳][۵۴] و حملات موشکی بیشماری بوده که غیرنظامیان اسرائیلی را هدف قرار دادهاند.[۵۵]
استرالیا، کانادا، اتحادیه اروپا، ژاپن، زلاند نو و بریتانیا، حماس را یک «سازمان تروریستی» تعیین کردهاند. در سال ۲۰۱۰، این سازمان تلاش کرد گفتگوهای مربوط به مصالحه بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین را برهم بزند. در سال ۲۰۱۷، حماس منشور جدیدی اختیار کرد، که زبان یهودستیزانه را حذف و تمرکز خود را از یهودیان به صهیونیستها منتقل کرد.[۵۶][۵۷][۵۸][۵۹] دانشوران در مورد اهداف حماس نظرات متفاوتی دارند، برخی میگویند به دنبال یک کشور فلسطینی مستقل، درون مرزهای تعیین شده در سال ۱۹۶۷ است[۶۰] در حالی که برخی میگویند حماس به دنبال نابودی اسرائیل است.[۶۱][چ]
در حالی که از سال ۲۰۲۱، هیچ درگیری بین حماس و اسرائیل وجود نداشته است، شبه نظامیان حماس حداقل در شش اردوگاه آموزشی در سراسر نوار غزه، به مدت دو سال قبل از حمله، مشغول به آماده شدن بودهاند. گفته میشود که این دوره آموزشی، شامل انجام تمرین برای گروگانگیری، یادگیری نحوه هجوم به شهرکهای اسرائیلی و آموزش پرواز با پاراگلایدر بوده است. سرهنگ جاناتان کانریکوس، سخنگوی نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) اظهار داشت که چنین فعالیتهایی، هیچ چیز جدیدی نیست و اسرائیل در طول این سالها، مناطق آموزشی بسیاری را که متعلق به فلسطینیها بوده، در دورههای مختلف مورد حمله قرار داده است.[۶۲] یک منبع ناشناس نزدیک به حماس ادعا کرد که حماس در تلاشی عمدی برای فریب دادن اسرائیل به این که حماس یک تهدید نیست، فعالیت نظامی خود را کاهش داده است.[۶۳]
روزنامه والاستریت ژورنال گزارش داد سپاه پاسداران و اعضای حماس و حزبالله، از ماه اوت جلسههای متعددی را برای برنامهریزی حمله به اسرائیل در بیروت ترتیب دادهاند که در برخی از آنها اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه و حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله نیز شرکت داشتهاند. گفته میشود که زیاد نخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین و صالح العاروری، معاون رئیس دفتر سیاسی حماس هم در برخی از این جلسات حضور داشتهاند. سپاه پاسداران از آن زمان به حماس برای طراحی حملههای زمینی، هوایی و دریایی به اسرائیل، به نیروهای فلسطینی کمک رسانده است. گفته میشود که دستور آغاز این حملهها به اسزائیل، طی جلسهای در روز دوشنبه ۱۰ مهر در بیروت صادر شده است.[۶۴]
روزنامه وال استریت ژورنال روز ۳ آبان ۱۴۰۲ طی گزارشی نوشت: «جمهوری اسلامی پیش از حمله شبهنظامیان فلسطینی به اسرائیل، به حدود ۵۰۰ نیروی حماس و دیگر شبهنظامیان مستقر در نوار غزه، آموزش نظامی ویژه داده است. این آموزشها، شهریور ماه امسال در داخل خاک ایران و تحت نظر نیروی قدس سپاه پاسداران انجام شده و اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه، و برخی افراد ارشد گروههای شبهنظامی فلسطینی نیز از روند این آموزشها، دیدن کردهاند.»[۶۵]
حماس تنها در روز شنبه ۷ اکتبر، بیش از پنج هزار موشک از نوار غزه به خاک اسرائیل شلیک کرد. گفته میشود حماس احتمالا بدون حمایت حکومت ایران، قادر به انجام این کار نمیبود. به گفته برخی از خبرگزاریهای غربی، حکومت ایران، ۳۰ میلیون دلار در ماه برای کمک به سازمان حماس هزینه میکند. علاوه بر این، این خبرگزاریهای غربی، اذعان میدارند که دانش فنی ساخت موشک و آموزشهای نظامی، توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که یکی از قدرتهای نظامی ایران است، به حماس و دیگر گروههای خواستار آزادی فلسطین رسیده است.[۶۶]
رگبارهای موشکی

حدود ساعت ۶:۳۰ صبح به وقت تابستانی اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳،[۶۷] حماس با اعلام آغاز عملیات طوفان الاقصی اعلام کرد که در مدت ۲۰ دقیقه بیش از ۵٬۰۰۰ موشک از نوار غزه به سمت اسرائیل شلیک کرده است. منابع اسرائیلی از پرتاب حداقل ۳٬۰۰۰ پرتابه از غزه خبر دادند. حداقل پنج نفر بر اثر این حملات راکتی کشته شدند.[۶۸][۶۹][۷۰][۷۱] انفجارها در مناطق اطراف نوار غزه و در شهرهای دشت شارون از جمله جدره، هرزلیه،[۷۲] تل آویو، و اشکلون گزارش شده است.[۷۱] آژیرهای حمله هوایی نیز توسط اسرائیل در بیر شوا، اورشلیم، رهاوت، ریشون لتسیون و پایگاه هوایی پالماچیم فعال شدند.[۷۳][۷۴][۷۵] گفته میشود که حماس نیز فراخوانی برای فراهم کردن تسلیحات صادر کرده بوده و محمد دیف، فرمانده ارشد نظامی، از مسلمانان در همه جای دنیا، برای حمله به اسرائیل درخواست همکاری کرده است.[۳۱]
شبهنظامیان فلسطینی همچنین به سوی قایقهای اسرائیلی در نزدیکی نوار غزه تیراندازی کردند، در حالی که درگیریها بین فلسطینیها و نیروهای دفاعی اسرائیل در بخش شرقی حصار اطراف غزه، نیز رخ داد.[۷۶] در غروب همان روز، حماس رگبار دیگری با حدود ۱۵۰ راکت به سمت اسرائیل پرتاب کرد که انفجارهایی در یبنه، گیواتائیم، بت یام، بیت دگان، تل آویو و ریشون لتسیون گزارش شد.[۷۷]
تهاجم به اسرائیل
خلاصه
دیدگاه
بیشترین وسعت پیشروی نیروهای حماس در خاک اسرائیل (۷ اکتبر)


بهطور همزمان، حدود ۱٬۰۰۰[۷۸] مبارز فلسطینی با استفاده از کامیون، وانت، موتورسیکلت، بولدوزر، قایقهای تندرو و پاراگلایدر از غزه به سمت اسرائیل نفوذ کردند.[۷۹][۶۷][۸۰] تصاویر و فیلمهای باقیمانده از این حملات، مبارزان فلسطینی را مسلح و نقابدار نشان میدهد که لباسهای سیاه پوشیدهاند و سوار بر کامیون و وانت هستند.[۸۱][۸۲] همچنین این تصاویر و فیلمها، آتش گشودن در سدروت و کشته شدن دهها غیرنظامی و سرباز اسرائیلی را نشان میدهند. گفته میشود ویدئوهای دیگری نیز، یک اسیر اسرائیلی و یک تانک اسرائیلی در حال سوختن را نشان میدهند.[۸۳][۸۴] در این تصاویر و ویدئوها، مبارزان فلسطینی در حال رانندگی با خودروهای نظامی اسرائیل هستند.[۷۱] بر اساس گزارشها، به شبهنظامیان دستور داده شد تا به جمعیت غیرنظامی از جمله مدارس ابتدایی و یک مرکز جوانان حمله کنند تا «تا حد امکان مردم را بکشند» و گروگانهای اسرائیلی را برای استفاده در مذاکرات آتی و برای تبادل با اسیران فلسطینی، نگه دارند.[۸۵][۸۶] گفته میشود نیروهای فلسطینی، عامل ایجاد حوادث مختلف، از جمله کشتن همه گروگانها، آتش زدن خانهها و سایر اموال اسرائیل بودهاند. گفته میشود که نیروهای فلسطینی با استفاده از گروگانها به عنوان سپر انسانی، آماده حمله بودهاند.[۸۷]
در همان صبح، یک قتلعام در یک جشنواره موسیقی در نزدیکی رعیم رخ داد که منجر به کشته شدن حداقل ۲۶۰ نفر شد و بسیاری هنوز مفقود هستند. شاهدان از نیروهای فلسطینی سوار بر موتور سیکلت نقل کردهاند که به شرکت کنندگان در حال فرار تیراندازی میکردهاند. برخی نیز گروگان گرفته شدند.[۸۸][۸۹] گفته میشود که نیروهای فلسطینی در این حملات، غیرنظامیان را در نیر اوز،[۹۰] بئری و نتیو هااسارا، به رگبار بستهاند،[۹۱][۹۲][۷۲] ۲۰۰ غیرنظامی در کشتار کفار عزه، ۱۰۸ نفر در کشتار عام بئری، و ۱۵ نفر در کشتار نتیو هااسارا کشته شدند،[۹۳][۹۴] همچنین گزارش شده است که افرادی نیز در افکیم، به گروگان گرفته شدهاند.[۹۵] حتی برخی از خبرگزاریهای وابسته به اسرائیل، کشتن یا ربوده شدن حیوانات خانگی توسط شبهنظامیان حماس را، گزارش کردهاند.[۹۶] حماس اعلام کرد که برای وادار کردن اسرائیل به آزادی اسرای فلسطینی خود، زندانی را به خود اختصاص داده است و مدعی شد که برای آزادی همه فلسطینیهای زندانی (از جمله زنان و کودکان) به اندازه کافی از اسرائیل، اسیر گرفته است.[۹۷]
در این حملات به هیچیک از ساکنان نیر ام آسیبی نرسید. اینبال رابین-لیبرمن، هماهنگکننده امنیتی ۲۵ ساله، همراه با عمویش آمی، چندین شبهنظامی را که قصد نفوذ به مزرعه مرغ در آن نزدیکی را داشتند، کشتند. آنها با موفقیت بقیه نیروهای فلسطینی مهاجم را از ورود به جامعه بازداشتند.[۹۸][۹۹][۱۰۰]
شبهنظامیان حماس یک فرود آبی–خاکی در زکیم انجام دادند.[۱۰۱][۱۰۲] منابع فلسطینی مدعی هستند که پایگاه محلی ارتش اسرائیل مورد حمله قرار گرفته است.[۱۰۳] ارتش اسرائیل گفت که دو مهاجم را در ساحل کشته و چهار کشتی از جمله دو قایق لاستیکی را منهدم کرده است. یک پایگاه نظامی در خارج از ناحال اوز نیز توسط نیروهای فلسطینی تصرف شد و حداقل دو سرباز اسرائیلی کشته و شش نفر دیگر اسیر شدند.[۱۰۴]
درگیری بین نیروهای فلسطینی و نیروهای اسرائیلی در پایگاه نظامی رعیم، مقر لشکر غزه، نیز گزارش شده است.[۱۰۵] بعداً گزارش شد که حماس کنترل این پایگاه را به دست گرفته و چندین سرباز اسرائیلی را به اسارت گرفته است.[۱۰۵] گفته میشود ارتش اسرائیل در اواخر آن روز، کنترل خود را دوباره به دست آورده است.[۱۰۶][۱۰۷] گزارش شده است که ایستگاه پلیس سدروت تحت کنترل حماس قرار گرفته است و نیروهای فلسطینی، ۳۰ اسرائیلی از جمله پلیس و غیرنظامیان را کشتهاند.[۱۰۸][۱۰۹]
چندین گروه فلسطینی حمایت خود را از این عملیات اعلام کردند. بریگادهای مقاومت ملی و جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین (DFLP)، مشارکت خود را در این عملیات از طریق سخنگوی نظامی خود ابوخالد، تأیید کردند،[۱۱۰] و گفتند سه جنگجو را در نبرد با ارتش اسرائیل از دست دادهاند.[۱۱۱] جبهه مردمی برای آزادی فلسطین، یکی دیگر از گروههای شبهنظامی سوسیالیست فلسطینی، و گروه «لانه شیرها»، حمایت خود را از این عملیات اعلام کردند و آمادگی حداکثری و بسیج عمومی را در میان نیروهای خود ایجاد کردند و گردانهای ابوعلی مصطفی (PFLP)، ویدئوهایی را از یورش به برجهای دیدهبانی اسرائیل منتشر کرد.[۱۱۲][۱۱۳]
یک سخنگوی ارتش اسرائیل اظهار داشت که شبهنظامیان غزه از حداقل هفت نقطه[۱۱۴] وارد اسرائیل شده و به چهار اجتماع کوچک روستایی اسرائیل، شهر مرزی سدروت و دو پایگاه نظامی از زمین و دریا حمله کردهاند.[۸۰] رسانههای اسرائیلی گزارش دادند که هفت منطقه از جمله ناحال اوز، کفار عزه، ماگن، بئری و صوفه تحت کنترل حماس قرار گرفته است.[۱۱۵] گزارش شده است که گذرگاه اریز تحت کنترل حماس قرار گرفته و نیروهای فلسطینی را قادر میسازد تا از طریق غزه، وارد اسرائیل شوند.[۱۱۶] کوبی شبتای، کمیسر پلیس اسرائیلی، اذعان داشته که در ۲۱ نقطه در جنوب اسرائیل، درگیری شدید وجود داشته است.[۱۱۷]
آتشبس
زمزمههای آتشبس در تمامی دوران این درگیری وجود داشت. با این حال، چند روز پیش از تحلیف ترامپ به عنوان رئیسجمهور برگزیده ایالات متحده، طی مفاد آتشبسی جدید، چند تن از گروگانهای اسرائیلی آزاد شدند. براساس مفاد آتشبسی که ۴۲ روزه خوانده میشد، به مرور گروگانهای اسرائیلی (پس از ۴۷۱ روز اسارت[۱۱۸]) آزاد و در ازای آنها، زندانیان فلسطینی از اسرائیلیها پس گرفته میشدند. نخستین مرحله آتشبس، روز یکشنبه ساعت ۸:۳۰ به وقت محلی (۶:۳۰ به وقت گرینویچ) آغاز شد.[۱۱۹] مصر، یکی از میانجیگران مذاکرات مدعی شده بود. بر اساس این مذاکرات قرار شد اسرائیل ۱۸۹۰ زندانی فلسطینی را در ازای ۳۳ گروگان اسرائیلی در مرحله نخست آزاد کند.[۱۱۹] این مرحله حدود شش هفته ادامه داشت. در پی این آتشبس، ایتامار بن گاویر، وزیر راست افراطی امنیت ملی از حزب اوتزما یهودیت، از این ائتلاف خارج شد و کابینه را ترک کرد.[۱۲۰] گفته میشود در مرحلهٔ نخست آتشبس، سه زندانی اسرائیلی آزاد شدند که هر سه نفرشان زن بودند؛
- رومی گونن (نیاکان ایرانی الاصل)[۱۲۱] ۲۴ ساله
- امیلی داماری (دوتابعیتی-بریتانیا)[۱۲۱] ۲۸ ساله
- دورون استاینبرخر[۱۲۱] ۳۱ ساله
این سه زن، غروب یکشنبه توسط حماس در میدان سارایا، واقع در مرکز شهر غزه، به نیروهای صلیب سرخ تحویل داده شدند.[۱۱۸] در نهایت، این گروگانها در کریدور نتزاریم به ارتش اسرائیل تحویل داده شدند.[۱۲۲]
در ازای این سه زن، اسرائیل ۹۰ زندانی فلسطینی را از زندان عوفر در کرانه باختری آزاد کرد.[۱۲۳]
با این حساب، به ازای هر گروگان اسرائیلی، ۳۰ زندانی فلسطینی آزاد شدهاند.[۱۲۴]
نتانیاهو دربارهٔ این آتشبس گفته بود که رئیسجمهورهای ایالات متحده، حق اسرائیل برای ادامهٔ جنگ را محفوظ نگه میدارند. وی افزود ما نیروهایمان را در محور فیلادلفیا و منطقه حائل در اطراف نوار غزه بیشتر خواهیم کرد.[۱۲۵]
چهار گروگان اسرائیلی دیگر، پس از آزادی اذعان میداشتند که آنها در طی این مدت، توسط حماس در اردوگاههای سازمان ملل نگهداری میشدند.[۱۲۶]
در روز ۶ بهمن ۱۴۰۳، چهار گروگان زن اسرائیلی دیگر آزاد شدند و در ازای آنها، ۲۰۰ زندانی فلسطینی توسط اسرائیل آزاد شدند.[۱۲۷]
این چهار زن اسرائیلی، در حمله ۷ اکتبر توسط حماس در کیبوتص ناحال اوز مشغول خدمت سربازی بودند.
فهرست این زنان به شرح زیر است:
- لیری آلباگ (۱۹ ساله)[۱۲۸]
- کارینا آریف (۲۰ ساله)[۱۲۸]
- دانیلا گیلبوا (۲۰ ساله)[۱۲۸]
- ناما لوی (۲۰ ساله)[۱۲۸]
پیشتر قرار بود گروگان دیگری با نام اربیل یهود (۲۹ ساله)، یکی از آزادشدهها باشد،[۱۲۹][۱۳۰] اما حماس از تحویل او سر باز زد و در ساعات پایانی نام او را با یکی از این چهار نفر عوض کرد. اسرائیل ابتدا مخالفت کرد. پس از آزادی این چهار نفر، اسرائیل اعلام کرد تا زمانی که اربیل یهود آزاد نشود، حاضر نیست مسیر بازگشت فلسطینیها به بخش شمالی غزه را باز یا بر اساس توافق، زندانیان فلسطینی را آزاد کند.[۱۲۹][۱۳۱] ارتش اسرائیل روز دوشنبه ۸ بهمن ۱۴۰۲، پس از گرفتن تأییدیه زنده بودن اربیل یهود، مسیر شمال نوار غزه را باز کرد.[۱۳۲] در روز ۳۰ ژانویه ۲۰۲۴ (۱۰ بهمن ۱۴۰۲)، سه اسرائیلی دیگر به همراه ۵ تایلندی، توسط حماس آزاد شدند.[۱۳۳] گروگانهای اسرائیلی شامل سه زن دیگر نیز بودند؛
در ازای این چند تن، ۳۳ اسیر با حکم حبس ابد و ۴۷ اسیر با محکومیتهای مختلف و چندین زندانی دیگر (روی هم رفته ۱۱۰ زندانی فلسطینی)، از زندانهای اسرائیل آزاد شدند.[۱۳۳] زکریا الزبیدی فرمانده گردانهای الاقصی شاخه نظامی فتح در شهر جنین نیز یکی از زندانیهای فلسطینی آزاد شده توسط اسرائیل در این روز بود.[۱۳۴]
یادداشتها
- بر مبنای ادعای اسرائیل'"`UNIQ--ref-0000001F-QINU`"'
- منابع اسرائیلی'"`UNIQ--ref-00000024-QINU`"'
- بر مبنای منابع اطلاعاتی اسرائیل'"`UNIQ--ref-00000026-QINU`"'
- شامل ۷۱ خارجی'"`UNIQ--ref-00000028-QINU`"'
- ۲۰ تا از آنها زیر ۱۵ سال بودند'"`UNIQ--ref-0000002A-QINU`"'
- با این که اسرائیل به درگیری خود در غزه در سال ۲۰۰۵ پایان داد، بیشتر جامعه بینالمللی به دلیل کنترل شدید نظامی اسرائیل بر این سرزمین، همچنان غزه را اشغال شده میدانند.'"`UNIQ--ref-0000009B-QINU`"'
- منابعی که میگویند حماس خواستار نابودی اسرائیل است به منشور ۱۹۸۸ حماس استناد میکنند، در حالی که منابعی که میگویند حماس مرزهای ۱۹۶۷ را پذیرفته به منشور ۲۰۱۷ حماس، اعلامیه فلسطینی قاهره ۲۰۰۵ و سند زندانیان فلسطینی ۲۰۰۶ استناد میکنند.
منابع
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.