Remove ads
بنیامین «بی‌بی» نتانیاهو (به عبری: בִּנְיָמִין "ביבי" נְתַנְיָהוּ؛ زادهٔ ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹) سیاستمدار اهل اسرائیل است که از سال ۲۰۲۲ به عنوان نخست‌وزیر اسرائیل فعالیت می‌کند. او پیش‌تر از ۱۸ ژوئن ۱۹۹۶ تا ۶ ژوئیه ۱۹۹۹ و از ۱ آوریل ۲۰۰۹ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱ نیز عهده‌دار این سمت بود. او رهبر کنونی حزب لیکود است. وی با بیش از ۱۶ سال، طولانی‌ترین دورهٔ تصدی را در میان نخست‌وزیران اسرائیل داشته و نخستین نخست‌وزیر تاریخ اسرائیل است که پس از تأسیس این کشور، در آن به دنیا آمده است.[۲][۳]
بنیامین نتانیاهو בנימין נתניהו | |
|---|---|
 پرتره رسمی، ۲۰۲۳ | |
| نهمین نخست‌وزیر اسرائیل | |
| آغاز به کار ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ | |
| رئیس‌جمهور | اسحاق هرتزوگ |
| پس از | یائیر لاپید |
| دوره مسئولیت ۳۱ مارس ۲۰۰۹ – ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱ | |
| رئیس‌جمهور | شیمون پرز رووین ریولین |
| پس از | ایهود المرت |
| پیش از | نفتالی بنت |
| دوره مسئولیت ۱۸ ژوئن ۱۹۹۶ – ۶ ژوئیه ۱۹۹۹ | |
| رئیس‌جمهور | عزر وایزمن |
| پس از | شیمون پرز |
| پیش از | ایهود باراک |
| وزیر امور خارجه | |
| دوره مسئولیت ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲ – ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳ | |
| پس از | اویگدور لیبرمن |
| دوره مسئولیت ۶ نوامبر ۲۰۰۲ – ۲۸ فوریه ۲۰۰۳ | |
| نخست‌وزیر | آریل شارون |
| پس از | شیمون پرز |
| پیش از | سیلوان شالوم |
| رهبر اپوزیسیون | |
| دوره مسئولیت ۲۸ مارس ۲۰۰۶ – ۳۱ مارس ۲۰۰۹ / ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱–۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ | |
| نخست‌وزیر | ایهود المرت |
| پس از | عمیر پرتس |
| پیش از | زیپی لیونی |
| وزیر دارایی | |
| دوره مسئولیت ۲۸ فوریه ۲۰۰۳ – ۹ اوت ۲۰۰۵ | |
| نخست‌وزیر | آریل شارون |
| پس از | سیلوان شالوم |
| پیش از | ایهود المرت |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹ (۷۵ سال) تل‌آویو، اسرائیل |
| حزب سیاسی | لیکود |
| همسر(ان) |
|
| فرزندان | ۳، شامل یائیر[۱] |
| والدین | بنزیون نتانیاهو (پدر) زیلا نتانیاهو (مادر) |
| خویشاوندان |
|
| محل تحصیل | مؤسسه فناوری ماساچوست دانشگاه هاروارد |
| امضا |  |
| وبگاه | |
| خدمات نظامی | |
| لقب(ها) | بی‌بی |
| وفاداری |  اسرائیل |
| خدمت/شاخه |  نیروهای دفاعی اسرائیل |
| سال‌های خدمت | ۱۹۶۷–۱۹۷۳ |
| درجه | کاپیتان |
| یگان | سایرت متکل |
| جنگ‌ها/عملیات | جنگ استنزاف، جنگ یوم کیپور |
او که در تل‌آویو از والدینی یهودی سکولار متولد شد، در اورشلیم و فیلادلفیا در آمریکا بزرگ شد. او در سال ۱۹۶۷ برای پیوستن به نیروهای دفاعی اسرائیل به اسرائیل بازگشت. او از رهبران تیمی در نیروهای ویژهٔ سایرت متکل شد و در مأموریت‌های متعددی شرکت کرد و پیش از بازخرید موفق به دریافت درجهٔ سروانی شد. او پس از فارغ‌التحصیلی از مؤسسهٔ فناوری ماساچوست، مشاور اقتصادی گروه مشاورهٔ بوستون شد. او در سال ۱۹۷۸ برای تأسیس مؤسسهٔ ضد ترور یوناتان نتانیاهو به اسرائیل بازگشت. از ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸، او نمایندهٔ دائم اسرائیل در سازمان ملل متحد بود. او پس از انتخاب به ریاست لیکود و رهبری اپوزیسیون در سال ۱۹۹۳ به شهرت رسید. در انتخابات ۱۹۹۶، نتانیاهو شیمون پرز را شکست داد و اولین نخست‌وزیر اسرائیل است که مستقیماً با رأی مردم انتخاب می‌شود و جوان‌ترین نخست‌وزیر اسرائیل شد. نتانیاهو و لیکود در انتخابات سال ۱۹۹۹ شکست سنگینی از ائتلاف ایهود باراک خوردند؛ و نتانیاهو به کلی از سیاست کناره گرفت و وارد بخش خصوصی شد. او بعدها به سیاست بازگشت و به عنوان وزیر امور خارجه و وزیر دارایی در کابینهٔ آریل شارون وارد شد. در دورهٔ حضور او در وزارت دارایی او اصلاحاتی را در اقتصاد اسرائیل شروع کرد که منجر به رشدی شایان توجه شد،[۴][۵] و نهایتاً بر سر اختلاف به خاطر خروج اسرائیل از نوار غزه استعفا داد.
نتانیاهو در سال ۲۰۰۵ به رهبری لیکود بازگشت[۶] و بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ رهبر اپوزیسیون بود. پس از انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۹، نتانیاهو با دیگر احزاب راست، ائتلافی تشکیل داد و دوباره نخست‌وزیر شد.[۷][۸][۹] او لیکود را در انتخابات ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ به پیروزی رساند.[۱۰]
نتانیاهو از سال ۲۰۱۶ نزدیکی خود با دونالد ترامپ، که از دههٔ ۱۹۸۰ دوست شخصی‌اش بود را به محور جذبهٔ سیاسی خود تبدیل کرد.[۱۱] در جریان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، آمریکا اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت، حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخت، پیمان ابراهیم را مذاکره کرد که رشته عادی‌سازی‌هایی در روابط اسرائیل و کشورهای گوناگون جهان عرب بود. نتانیاهو به خاطر سیاست چند دهه‌ای خود به عنوان نخست‌وزیر برای گسترش شهرک‌های اسرائیلی در کرانهٔ باختری اشغال شده به دست اسرائیل، که بر اساس قانون‌های بین‌المللی غیرقانونی تلقی می‌شود مورد انتقاد قرار دارد.[۱۲] در سال ۲۰۱۹, در پی یک محاکمه برای نتانیاهو به اتهام نقض اعتماد، ارتشا و کلاهبرداری کیفرخواستی صادر شد،[۱۳] که به خاطر آن او به جز منصب نخست‌وزیری همهٔ مناصب وزیری‌اش را رها کرد.[۱۴][۱۳][۱۵]
در اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل هدف حمله‌ای از سوی گروه‌های فلسطینی به رهبری حماس قرار گرفت که باعث بروز جنگ اسرائیل و حماس شد. نتانیاهو به خاطر ناکامی در پیش‌بینی این حمله به عنوان رهبر اسرائیل هنگام بزرگ‌ترین شکست اطلاعاتی این کشور در ۵۰ سال گذشته مورد انتقاد قرار گرفته است،[۱۶][۱۷][۱۸] و با اعتراضاتی روبه‌رو بوده که خواهان برکناری او شده‌اند.[۱۹][۲۰] حکومت نتانیاهو متهم به نسل‌کشی شده، که[۲۱][۲۲][۲۳] اوج آن در پروندهٔ آفریقای جنوبی در برابر اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری در دسامبر ۲۰۲۳ بوده است.[۲۴][۲۵] در مه ۲۰۲۴، کریم احمد خان دادستان دیوان کیفری بین‌المللی، اعلام کرد قصد دارد به عنوان بخشی از تحقیقات دیوان کیفری بین‌المللی در فلسطین برای نتانیاهو و دیگر اعضای کابینهٔ او به خاطر جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت حکم بازداشت درخواست کند.[۲۶][۲۷][۲۸] در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴، دیوان کیفری بین‌المللی حکم بازداشت نتانیاهو، یوآف گالانت و محمد ضیف را به اتهام جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت صادر کرد.[۲۹] عالمان سیاسی استدلال کرده‌اند اسرائیل یک دولت مطرود شده یا در شرف تبدیل به آن قرار دارد و در نتیجه در سطح جهان محکوم و در صحنهٔ جهانی منزوی شده است.[۳۰][۳۱][۳۲]
Remove ads
بنیامین نتانیاهو در سال ۱۹۴۹ میلادی در شهر تل‌آویو متولد شد. مادر او زیلا و پدر او بنزیون نتانیاهو است. او در اورشلیم بزرگ شده است و خانوادهٔ او بین سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۸، و دوباره بین ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷، مدتی در ایالات متحدهٔ آمریکا زندگی کردند.[۳۳]
در سال ۱۹۶۷ به اسرائیل بازگشت و به عضویت در یگان تکاوری فوق ویژهٔ ستاد کل فرماندهی و عملیات ارتش اسرائیل به نام یگان سایرت متکل پیوست. او دوباره در سال ۱۹۷۲ به آمریکا بازگشت و تحصیلات خود را در مؤسسهٔ فناوری ماساچوست آغاز کرد.[۳۳]
هنگامی که جنگ یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ آغاز شد، او به اسرائیل بازگشت و به نیروهای جنگندهٔ کانال سوئز و ارتفاعات جولان پیوست. پس از اتمام جنگ، به بوستون بازگشت و کارشناسی خود در رشتهٔ معماری را به پایان رساند، کارشناسی ارشد در رشتهٔ مدیریت اجرایی دریافت کرد و سپس به تحصیل علوم سیاسی در دانشگاه هاروارد پرداخت.[۳۳]
بنیامین نتانیاهو دارای مدرک کارشناسی در رشتهٔ معماری و کارشناسی ارشد در مدیریت اجرایی از مؤسسهٔ فناوری ماساچوست (دانشگاه ام‌آی‌تی) است. وی همین‌طور در مقطع دکترا در دانشگاه هاروارد در رشتهٔ علوم سیاسی تحصیل کرد اما تحصیلات خود را پس از جان باختن برادرش در حملهٔ انتبه[۳۴] به پایان نرسانده و مدرکی از دانشگاه هاروارد کسب نکرد.[۳۵][۳۶]
Remove ads
_-_Benjamin_Netanyahu_and_Sorin_Hershko.jpg)
پس از فارغ‌التحصیلی از هاروارد، به عنوان مشاور اقتصادی در گروه مشاورهٔ بوستون در بوستون مشغول به کار شد، و همچنین به فعالیت‌های اطلاعاتی اسرائیل در آمریکا پرداخت.[۳۳]
Remove ads
نتانیاهو پیش از انتخابات پارلمانی ۱۹۸۸ به اسرائیل بازگشت و به حزب لیکود پیوست. او در انتخابات داخلی لیکود در فهرست حزبی در رتبهٔ پنجم جای گرفت. بعدها او در دورهٔ دوم کنست به عنوان نماینده انتخاب شد و به عنوان قائم مقام وزیر امور خارجه موشه آرنس و بعداً دیوید لوی منصوب شد.
نتانیاهو و لوی با هم همکاری نمی‌کردند و رقابت بین آن‌ها پس از آن بیشتر هم شد. در جریان جنگ خلیج فارس در اوایل ۱۹۹۱, نتانیاهوی مسلط به زبان انگلیسی به عنوان سخنگوی اصلی اسرائیل در مصاحبه‌های رسانه‌ای در سی‌ان‌ان و دیگر رسانه‌های خبری ظهور کرد. در جریان کنفرانس ۱۹۹۱ مادرید نتانیاهو عضوی از هیئت اسرائیلی به رهبری اسحاق شامیر بود. پس از کنفرانس مادرید نتانیاهو به‌عنوان وزیر قائم مقام در دفتر نخست‌وزیر منصوب شد.[۳۷]
پس از شکست لیکود در انتخابات ۱۹۹۲ نتانیاهو در انتخابات رهبری این حزب پیروز شد و بنی بگین پسر مناخم بگین، سیاستمدار کهنه‌کار دیوید لوی[۳۸] را شکست داد. شارون نیز مدتی رقابت کرد ولی پس از روشن شدن کم بودن حمایت از او کناره‌گیری کرد. شامیر، اندکی پس از شکست لیکود از سیاست کناره گرفت.[۳۹]
در پی ترور اسحاق رابین در یک راهپیمایی در حمایت از پیمان‌های اسلو، شیمون پرز جانشین موقت اسحاق رابین تصمیم گرفت به منظور کسب مشروعیت برای پیش بردن فرایند صلح، فرمان انتخابات زودهنگام صادر کرد.[۴۰] نتانیاهو نامزد لیکود برای نخست‌وزیر در انتخابات ۱۹۹۶ اسرائیل که در ۲۹ مه برگزار شد بود و این اولین باری بود اسرائیلی‌ها مستقیماً نخست وزیرشان را انتخاب می‌کردند.[۴۱] نتانیاهو عامل سیاسی حزب جمهوری‌خواه آمریکا آرتور فینکلستاین را برای ادارهٔ کمپین خود انتخاب کرد.[۴۲] نتانیاهو این انتخابات را برنده شد و جوان‌ترین فرد در تاریخ این منصب و اولین نخست‌وزیر اسرائیل شد که در کشور اسرائیل به دنیا آمده است. (اسحاق رابین در اورشلیم در دوران قیمومت بریتانیا بر فلسطین پیش از تأسیس دولت اسرائیل در ۱۹۴۸ به دنیا آمده بود).[۴۱]
پیروی نتانیاهو بر شیمون پرز که پیش از انتخابات محتمل‌تر تلقی می‌شد بسیاری را متعجب کرد.
Remove ads
دور اول
_-_P.M._BENJAMIN_NETANYAHU_SHAKING_HANDS_WITH_PALESTINIAN_AUTHORITY_CHAIRMAN_YASSER_ARAFAT.jpg)
نتانیاهو نخستین بار در ۴ سپتامبر ۱۹۹۶ با یاسر عرفات رئیس‌جمهور فلسطین دیدار کرد. پیش از این دیدار، رهبران این دو کشور تلفنی گفت‌وگو کرده بودند.[۴۳] این جلسات تا پاییز ۱۹۹۶ ادامه خواهد داشت. نتانیاهو در نخستین دیدار خود گفت: «مایلم تأکید کنم که ما باید نیازها و الزامات هر دو طرف را بر پایهٔ تعامل متقابل و تضمین امنیت و رفاه هم اسرائیلی‌ها و هم فلسطینی‌ها در نظر بگیریم.» عرفات نیز گفت: «ما مصمم هستیم با آقای نتانیاهو و دولت او همکاری کنیم.»[۴۴] مذاکرات در ۱۴ ژانویهٔ ۱۹۹۷ با امضای پروتکل الخلیل به اوج خود رسید.[۴۵] امضای پروتکل الخلیل با تشکیلات خودگردان فلسطین منجر به استقرار مجدد نیروهای اسرائیلی در الخلیل و انتقال قدرت غیرنظامی در بیشتر مناطق به کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین شد.
در ادامه اما عدم پیشرفت روند صلح منجر به مذاکرات جدیدی شد که حاصل آن تهیهٔ یادداشت تفاهم رودخانهٔ وای در سال ۱۹۹۸ بود که در آن گام‌هایی را که باید توسط دولت اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطین برای اجرای توافق موقت قبلی در سال ۱۹۹۵ برداشته شود، شرح داده شد. این سند توسط نتانیاهو و یاسر عرفات، رئیس ساف امضا شد و در ۱۷ نوامبر ۱۹۹۸، پارلمان ۱۲۰ عضوی اسرائیل، کنست، تفاهم‌نامهٔ رودخانهٔ وای را با ۷۵ رأی موافق در برابر ۱۹ رأی مخالف تصویب کرد. نخست‌وزیر نتانیاهو در اشاره‌ای به کنفرانس خارطوم در سال ۱۹۶۷، بر سیاست «سه نَه» تأکید کرد: نه به خروج از بلندی‌های جولان، نه به بحث در مورد اورشلیم و نه به مذاکره تحت هیچ‌گونه پیش‌شرطی.[۴۶]
در سال ۱۹۹۷, نتانیاهو اجازهٔ عملیات موساد برای ترور خالد مشعل رهبر حماس در اردن را، تنها سه سال پس از امضای پیمان صلح اسرائیل و اردن صادر کرد.[۴۷] تیم موساد که تحت پوشش پنج گردشگر کانادایی در ۲۷ سپتامبر ۱۹۹۷ وارد اردن شد در یک خیابان در امان در گوش مشعل زهر ریخت.[۴۷] نقشه برملا شد و دو مأمور از سوی پلیس اردن دستگیر و سه نفر دیگر در سفارت اسرائیل که پس از آن در محاصرهٔ سربازان قرار گرفت پنهان شدند.[۴۷] ملک حسین خشمگین از اسرائیل درخواست کرد پادزهر را بدهد و تهدید کرد پیمان صلح را ملغی می‌کند.[۴۸] نتانیاهو پس از فشار رئیس‌جمهور بیل کلینتون در برابر فشارها تسلیم شد و دستور آزادی ۶۱ زندانی اردنی و فلسطینی از جمله شیخ احمد یاسین را صادر کرد.[۴۷] این حادثه روابط نوپای اسرائیل و اردن را به پایین‌ترین حد خود رساند.[۴۸]
Remove ads
دور دوم
بنیامین در سال ۲۰۰۹ رهبر حزب راست‌گرای لیکود بود و این حزب به رهبری وی در انتخابات سراسری ۲۰۰۹ اسرائیل موفق به کسب ۲۷ کرسی، از پارلمان ۱۲۰ عضوی اسرائیل شد.[۴۹]
در تاریخ ۲۰ فوریهٔ ۲۰۰۹ میلادی، شیمون پرز، رئیس‌جمهوری اسرائیل از بنیامین نتانیاهو، خواست تا در مقام نخست‌وزیر، دولت جدید اسرائیل را تشکیل دهد.[۵۰]
در تاریخ ۱ آوریل ۲۰۰۹ میلادی، بنیامین نتانیاهو، کابینهٔ جدید خود را به کنست معرفی کرد و با دریافت ۶۹ رأی موافق، ۴۵ رأی مخالف، ۱ رأی ممتنع و ۵ غایب، موفق به گرفتن رأی اعتماد برای دولت جدید اسرائیل شامل ۳۰ وزارتخانه شد.[۵۱] در دولت بنیامین نتانیاهو، ۲ وزیر زن[۵۲] و ۵ وزیر روسی‌الاصل حضور داشتند.[۵۳]
کابینهٔ اسرائیل در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۸۸ (۵ آوریل ۲۰۰۹)، به پیشنهاد بنیامین نتانیاهو، عوزی آراد را به سمت رئیس شورای عالی امنیت ملی اسرائیل منصوب کرد.[۵۴]
یک نظرسنجی در ژوئیهٔ ۲۰۰۹ توسط هاآرتص نشان داد که بیشتر اسرائیلی‌ها از دولت نتانیاهو حمایت می‌کنند که به او محبوبیت شخصی در حدود ۴۹ درصد می‌دهد.[۵۵] نتانیاهو ایست‌های بازرسی را در کرانهٔ باختری برداشت که منجر به آزادی رفت‌وآمد و جریان واردات شد. گامی که منجر به رونق اقتصادی در کرانهٔ باختری شد.[۵۶][۵۷][۵۸] در سال ۲۰۰۹، نتانیاهو از ابتکار صلح عربی ("ابتکار صلح عربستان سعودی") استقبال کرد و درخواست سلمان بن حمد بن عیسی آل خلیفه ولیعهد بحرین برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل را ستود.[۵۹][۶۰]
دور سوم
.jpg)
پس از انتخابات سال ۲۰۱۳ شیمون پرز، رئیس‌جمهور اسرائیل، نتانیاهو را به‌عنوان رهبر بزرگ‌ترین جناح حاضر در کنست، مأمور تشکیل دولت سی و سوم اسرائیل کرد. ائتلاف جدید شامل احزاب یش عتید، خانهٔ یهودی و هاتنوعا بود و با اصرار یش عتید و خانهٔ یهودی، احزاب افراطی ارتدوکس از ائتلاف حذف شدند.
در آوریل ۲۰۱۴ و بار دیگر در ژوئن، نتانیاهو از نگرانی‌های عمیق خود در مورد توافق حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین و سپس تشکیل دولت وحدت سخن گفت و به‌شدت از تصمیم ایالات متحده و دولت‌های اروپایی برای همکاری با دولت ائتلافی فلسطین انتقاد کرد.[۶۱] او حماس را مسئول ربایش و قتل سه نوجوان اسرائیلی در ژوئن ۲۰۱۴ دانست[۶۲] و عملیات جست‌وجو و دستگیری گسترده‌ای را در کرانه یباختری آغاز کرد و به‌طور ویژه بر اعضای حماس تمرکز کرد و طی هفته‌های بعد ۶۰ هدف را در غزه مورد هدف قرار داد.[۶۳] تبادل حملات موشکی و راکتی بین ستیزه‌جویان غزه و ارتش اسرائیل پس از یافتن پیکر نوجوانان کشته شده، در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴ افزایش یافت.[۶۴] پس از کشته شدن چند تن از عوامل حماس، در پی یک انفجار و در اثر بمباران اسرائیل، حماس رسماً اعلام کرد که از غزه به سمت اسرائیل راکت پرتاب خواهد کرد[۶۳][۶۵] و اسرائیل نیز عملیات لبهٔ حفاظتی در نوار غزه را آغاز کرد و به‌طور رسمی به توافقنامهٔ آتش‌بس نوامبر ۲۰۱۲ پایان داد.[۶۶] نخست‌وزیر نتانیاهو یک دور برنامهٔ تلویزیونی را در ایالات متحده انجام داد و اعضای حماس را در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان «تروریست‌های نسل‌کش» توصیف کرد.[۶۷] هنگامی که از نتانیاهو پرسیده شد که آیا تلفات در غزه بر اثر انجام این عملیات ممکن است جرقهٔ آغاز «انتفاضهٔ سوم» شود، نتانیاهو پاسخ داد که حماس برای رسیدن به همین هدف تلاش می‌کند.[۶۸]
در ۲ دسامبر ۲۰۱۴، نتانیاهو دو تن از وزرای خود، یائیر لاپید وزیر دارایی، که ریاست حزب میانه‌روی یش عتید را بر عهده داشت و تسیپی لیونی، وزیر دادگستری که ریاست هاتنوعا را بر عهده داشت، برکنار کرد. این تغییرات منجر به انحلال دولت شد.[۶۹]
در ژانویهٔ ۲۰۱۵، نتانیاهو برای سخنرانی در کنگرهٔ آمریکا دعوت شد. این سخنرانی سومین سخنرانی نتانیاهو در جلسهٔ مشترک کنگره بود.[۷۰]
با نزدیک شدن به روز انتخابات ۲۰۱۵ اسرائیل، نتانیاهو در پاسخ به یک سؤال تأکید کرد که در دورهٔ مسؤولیت او، کشور فلسطینی ایجاد نخواهد شد. وی گفت: حمایت از یک کشور فلسطینی به منزلهٔ واگذاری اراضی به تروریست‌های اسلامگرای تندرو برای حمله به اسرائیل است.[۷۱] با این حال، نتانیاهو افزود: «من راه‌حل تک‌دولتی نمی‌خواهم. من یک راه‌حل صلح‌آمیز و پایدار دو دولتی می‌خواهم. من سیاستم را تغییر نداده‌ام.»[۷۲]
Remove ads
دور ششم
پس از انتخابات ۲۰۲۲، نتانیاهو بار دیگر به عنوان رهبر یک ائتلاف تندرو به عنوان نخست‌وزیر سوگند خورد.[۷۳] او در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ رسماً ششمین دوره صدارت خود را آغاز کرد.[۷۴]
ماه‌های اول ششمین دوره نخست‌وزیری او شاهد اصلاحات قضایی ۲۰۲۳ اسرائیل بود که انتقادات گسترده‌ای را برانگیخت. منتقدان اثرات منفی ای که این اصلاحات بر تفکیک قوا،[۷۵][۷۶][۷۷] منصب دادستان کل،[۷۸][۷۹][۸۰] اقتصاد،[۸۱][۸۲][۸۳] بهداشت عمومی،[۸۴][۸۵] زنان و اقلیت‌ها،[۸۴][۸۵][۸۶] حقوق کارگران،[۸۷] پژوهش علمی،[۸۵][۸۸] استحکام کلی دموکراسی اسرائیل[۸۹][۹۰]و روابط خارجی آن می‌گذارد را برجسته کردند.[۹۱] پس از هفته‌ها اعتراض، که شمار فزاینده ای از نیروهای ذخیره نظامی به آن پیوستند، وزیر دفاع یوآف گالانت در ۲۵ مارس علیه آن سخن گفت و خواهان توقف فرایند قانونگذاری «برای امنیت اسرائیل» شد.[۹۲] نتانیاهو یک روز بعد اعلام کرد قصد دارد گالانت را از سمتش برکنار کند، که اعتراضات انبوه دیگری را در سراسر اسرائیل برانگیخت و نهایتاً باعث شد نتانیاهو بپذیرد این طرح را یک ماه به تعویق بیندازد.[۹۳][۹۴]
در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پس از این که ستیزه‌جویان فلسطینی حمله ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل را از غزه انجام دادند، نتانیاهو اعلام کرد اسرائیل علیه حماس وارد وضعیت جنگی خواهد شد.[۹۵] او تهدید کرد «همه مکان‌هایی که حماس در آن سازمان یافته و پنهان شده است را به شهرهایی از خرابه تبدیل خواهد کرد» و غزه را "شهر شر " خواند، و به ساکنانش اصرار کرد «حالا آن را ترک کنند.»[۹۶] او بعدها پس از این که لاپید رهبر اپوزیسیون به نتانیاهو اصرار کرد «تفاوت‌هایمان را کنار بگذاریم و یک دولت حرفه ای اضطراری محدود تشکیل دهیم»[۹۷] پیشنهاد کرد حزب‌های اپوزیسیون یش عتید و وحدت ملی در میانه این درگیری وارد کابینه جنگی اسرائیل شوند.[۹۸]
شروع جنگ منجر به مخالفت فزاینده شهروندان اسرائیلی با نتانیاهو و حکومت به دلیل ناکامی در پیش‌بینی حمله به رهبری حماس و فراخوان‌های فزاینده برای استعفای نتانیاهو شد.[۹۹] نظرسنجی ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد ۵۶٪ از اسرائیلی‌ها معتقد بودند نتانیاهو باید پس از جنگ استعفا دهد، و ۸۶٪ از پاسخ دهندگان رهبری کشور را مسئول ناکامی‌های امنیتی ای دانستند که منجر به حمله شد.[۱۰۰][۱۰۱] در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۳، مقایسه نتانیاهو بین حماس و عمالیق، که گفت: «باید آنچه عمالیق با شما کرده را آن طور که کتاب مقدس ما می‌گوید به یاد بیاورید. و ما به یاد می‌آوریم» باعث شد او به استفاده از «لفاظی خطرناک» متهم شود.[۱۰۲] در ۲۹ اکتبر نتانیاهو سران امنیتی اسرائیل را در یک پس در اکس (توئیتر سابق) به خاطر حمله حماس سرزنش کرد؛ و پس از انتقادات آن را پاک کرد.[۱۰۳]
در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۳, او آتش‌بس در جنگ را رد کرد و تهدید کرد اسرائیل «اگر ضروری باشد در برابر جهان خواهد ایستاد.» او گفت نیروهای دفاعی اسرائیل «تا هر زمان ضروری باشد» در غزه خواهد ماند و اسرائیل از بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به غزه جلوگیری خواهد کرد.[۱۰۴] نتانیاهو اتهامات به اسرائیل که قانون بین‌الملل را شکسته را «مهمل» خواند و فلسطینیان کشته شده در جنگ اسرائیل و حماس را «تلفات جانبی» خواند.[۱۰۵] در ۵ دسامبر ۲۰۲۳, او در جلسه ای با گروگان‌های آزاده شده از دست حماس مورد انتقاد قرار گرفت. یکی از گروگان‌ها او را متهم کرد به سیاست بر «بالاتر از بازگشت گروگان‌ها» اولویت داده.[۱۰۶] در دسامبر ۲۰۲۳, نتانیاهو گفت اسرائیل از «مهاجرت داوطلبانه» فلسطینیان از غزه حمایت می‌کند.[۱۰۷]
در ۲۰ مه ۲۰۲۴, کریم احمد خان، دادستان دیوان بین‌المللی کیفری اعلام کرد قصد داد برای نتانیاهو به خاطر فقره‌های متعدد جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت درخواست حکم بازداشت کند.[۱۰۸][۱۰۹]
در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴، دیوان کیفری بین‌المللی حکم بازداشت نتانیاهو، یوآف گالانت و محمد ضیف را به اتهام جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت صادر کرد.[۲۹] نتانیاهو این حکم را «دروغ های مسخره و نادرست» توصیف کرد و این تصمیم را «یهودستیزانه» خواند.[۱۱۰] نمایندگان دولت استرالیا،[۱۱۱] فرانسه، اسپانیا، ایرلند، بلژیک، سوئیس، اتریش، اسلوونی، دانمارک، نروژ، شیلی، کانادا، آفریقای جنوبی، مالدیو، عمان و اردن از استقلال دیوان بین‌المللی کیفری حمایت کردند.[۱۱۲] در میان متحدان غربی اسرائیل، رهبران اروپایی به جز آلمان و مجارستان، پایبندی خود را به این حکم بازداشت اعلام کرده‌اند و به این ترتیب امکان بازداشت نتانیاهو در صورت سفر به این کشورها وجود دارد. در این میان بسیاری از سیاستمداران اروپایی و غیراروپایی از جمله نخست‌وزیر بریتانیا، وزارت خارجه چین، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سیاستمدارانی از کشورهای هلند، کانادا، سوئیس، ایتالیا، ایرلند و اسپانیا به پایبندی به این حکم و امکان بازداشت نتانیاهو در صورت سفر به این کشورها، تصریح کردند.[۱۱۳]
Remove ads
مواضع نسبت به اختلاف اسرائیل و فلسطین
بنیامین نتانیاهو، وعده‌های انتخاباتی متعددی را در راستای انتخابات سراسری اسرائیل (۲۰۰۹) داد. از آن‌جمله، وی در دیدار از شهر اشکلون وعده داد که در صورت دستیابی به مقام نخست‌وزیری اسرائیل، حکومت حماس در نوار غزه را سرنگون خواهد کرد.[۱۱۴]
شهرک‌های یهودی‌نشین
بنیامین نتانیاهو همچنین وعده داده است تا «رشد طبیعی شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانهٔ باختری رود اردن را ادامه دهد، با برچیدن شهرک‌ها مخالفت کند، از دادن امتیاز دربارهٔ تقسیم اورشلیم به فلسطینی‌ها خودداری ورزد و سرانجام این‌که به توافقات پشت‌پردهٔ دولت‌مردان سابق اسرائیل با حکومت خودگردان فلسطین تعهدی نداشته باشد».[۱۱۴]
اظهار نظر دربارهٔ امکان بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷
در ویدئویی که از نتانیاهو در سال ۲۰۰۱ بدون آگاهی خودش ضبط شده است، او دربارهٔ پیمان اسلو می‌گوید: «قبل از انتخابات از من پرسیدند که آیا به معاهدات اسلو پایبند خواهم بود. من گفتم که خواهم بود، ولی … معاهدات را طوری تفسیر خواهیم کرد که از پیش‌تازی به سمت مرزهای ۶۷ جلوگیری کنم.»[۱۱۵]
در سال ۲۰۱۱ در سخنرانی که دربارهٔ کنگره آمریکا انجام داد، نتانیاهو بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ را رد کرد.[۱۱۶] او آمادگی اسرائیل را برای «سازش‌هایی دردناک» جهت دستیابی به صلح با فلسطینیان اعلام کرد. نتانیاهو همچنین با تقسیم اورشلیم (بیت‌المقدس) و حق بازگشت آوارگان فلسطینی و خانواده‌هایشان مخالفت کرد. نتانیاهو گفت که اسرائیل آماده است شماری از آبادی‌های مناقشه‌برانگیز یهودی‌نشین در کرانهٔ باختری رود اردن را واگذار کند، ولی چند آبادی نیز به خاک اسرائیل منضم خواهند شد.
کشور مستقل فلسطینی
در تاریخ ۱۴ ژوئن ۲۰۰۹ میلادی، بنیامین نتانیاهو، در سخنرانی در دانشگاه تل‌آویو برای اولین بار با تشکیل کشور مستقل فلسطینی به‌طور مشروط موافقت کرد. او بازگشت آوارگان فلسطینی را منتفی و اورشلیم را پایتخت واحد و ابدی اسرائیل دانست و غیرنظامی‌شدن مناطق فلسطینی و به رسمیت‌شناختن اسرائیل، به عنوان یک دولت یهودی از سوی فلسطینی‌ها را پیش‌شرط موافقت با تشکیل کشور فلسطینی دانست.[۱۱۷]
خروج از یونسکو
با اتمام سال ۲۰۱۸ و همزمان با آغاز سال جدید میلادی، اسرائیل خروج این کشور از سازمان یونسکو را به‌طور رسمی اجرایی ساخت.[۱۱۸][۱۱۹][۱۲۰] وزارت خارجه آمریکا در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۷ با متهم ساختن یونسکو به «رویکردهای ضد اسرائیلی» اعلام کرده بود که از این سازمان خارج خواهد شد. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل نیز در همان روز به وزارت خارجهٔ کشورش دستور داد مقدمات خروج اسرائیل از یونسکو را فراهم کند.[۱۲۰] او همچنین در سپتامبر ۲۰۱۸ دعوت برای شرکت در یک کنفرانس با موضوع یهودستیزی را که یونسکو در حاشیهٔ مجمع عمومی برگزار کرد، نپذیرفت.[۱۱۸] تصمیم آمریکا و اسرائیل برای خروج از یونسکو در اکتبر ۲۰۱۷ که طبق اساسنامهٔ این سازمان باید در پایان سال بعد به مرحلهٔ اجرا می‌رسید، در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ اجرایی شد.[۱۲۱]
ایران
بنیامین نتانیاهو از مخالفان سرسخت دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای است و آن را مهم‌ترین تهدید برای موجودیت و امنیت اسرائیل قلمداد می‌کند.[۱۲۲]
در پی اعتراضات مردمی جنبش سبز نسبت به نتایج اعلام‌شده در دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران، بنیامین نتانیاهو «شجاعت باورنکردنی» هواداران اپوزیسیون در ایران را مورد ستایش قرار داد و تصریح کرد که مردم دلیر ایران، چهرهٔ واقعی ایران را به نمایش گذاشته‌اند.[۱۲۳]
سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲
محور اصلی سخنان نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۲ ایران و برنامهٔ هسته‌ای ایران بود. در این سخنان او گفت: «برای فهمیدن این‌که دنیا در صورت مسلح شدن ایران به انرژی هسته‌ای چه وضعی خواهد داشت، تنها وضع دنیا را در صورت مسلح شدن القاعده به انرژی هسته‌ای تصور کنید».[۱۲۴]
در ادامه سخنی از اکبر هاشمی رفسنجانی را نقل قول کرد و گفت «به حرف‌های آیت‌الله رفسنجانی گوش بدهید من نقل قول می‌کنم ایشان گفته است که استفاده از یک بمب اتم علیه اسرائیل همه چیز اسرائیل را ازبین می‌برد ولی فقط به دنیای اسلام ضربه خواهد زد. رفسنجانی گفت: فکر کردن به چنین چشم‌اندازی غیر منطقی نیست. این مطلب از طرف یکی از میانه‌روهای ایرانی عنوان شده است. آدم شوکه می‌شود».[۱۲۵]
او سپس خط قرمزی برای برنامهٔ هسته‌ای ایران تعیین کرد.[۱۲۶] نتانیاهو تصویری از یک بمب فرضی را به حاضران نشان داد و گفت که ساختن بمب اتم سه مرحله دارد. مرحلهٔ اول که هفتاد درصد راه است ایجاد اورانیوم غنی‌سازی شده با درصد کم، به مقدار کافی است؛ که ایران این مرحله را تمام کرده است. مرحلهٔ دوم که پایان آن نود درصد راه است ایجاد اورانیوم غنی‌سازی شده با درصد بالا، به مقدار کافی است. سپس او با ماژیک، خط قرمزی را در بخش نود درصد کشید و گفت اینجا خط قرمز ماست. او گفت خط قرمزها از جنگ جلوگیری می‌کنند.
مصاحبه بی‌بی‌سی فارسی با نتانیاهو
در ۵ اکتبر ۲۰۱۳ (۱۳ مهر ۱۳۹۲) نتانیاهو مصاحبه‌ای با بخش فارسی بی‌بی‌سی انجام داد.[۱۲۷] در این گفتگو دربارهٔ وضعیت آزادی در ایران گفت «اگر مردم ایران واقعاً اختیاری داشتند، روحانی را به ریاست‌جمهوری انتخاب نمی‌کردند. شما ۷۰۰ کاندیدا داشتید. آن‌ها ۷۰۰ کاندیدا را رد صلاحیت کردند و فقط یک درصد از آن تعداد را باقی گذاشتند که رقابت کنند».
سپس در ادامه گفت: «من فکر می‌کنم اگر مردم ایران آزاد بودند، شلوار جین می‌پوشیدند، به موسیقی غربی گوش می‌دادند و انتخاباتی آزاد می‌داشتند.»[۱۲۸]
سخنرانی در کنگرهٔ آمریکا
مقایسهٔ جمهوری اسلامی با آلمان نازی
نتانیاهو که به شدت مخالف تلاش‌های حکومت جمهوری اسلامی برای دستیابی به غنی‌سازی اورانیوم است عقیده دارد: «هم‌اکنون سال ۱۹۳۸ است و ایران همان آلمان است که به سرعت تلاش دارد خودش را به بمب‌های اتمی مسلح کند».[۱۲۹][۱۳۰] نتانیاهو در کنفرانسی خبری در آوریل ۲۰۰۸ اظهار کرد که تنها یک تفاوت بین آلمان نازی و جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و آن این است که اولی ابتدا وارد یک درگیری جهانی شد و سپس به دنبال تسلیحات اتمی رفت، درحالی‌که دومی در ابتدا به دنبال تسلیحات اتمی است و هنگامی که بدان دست یابد، جنگی جهانی را آغاز خواهد کرد.[۱۳۱]
Remove ads
در سال ۲۰۱۷ نتانیاهو به همراه تعدادی از وزراء، بازرگانان و روزنامه‌نگاران اسرائیلی متهم به فساد مالی شد که تظاهرات صدها نفری را در اسرائیل رقم زد. برخی معترضان این اعتراضات را «تظاهرات ننگ» نامیدند و در خیابان‌های تل‌آویو تظاهرات کردند.[۱۳۲][۱۳۳][۱۳۴][۱۳۵][۱۳۶]
نتانیاهو دربارهٔ موضوع اتهام رشوه‌خواری در معاملهٔ زیردریایی با آلمان مورد سؤال قرار خواهد گرفت اگر چه در حال حاضر وزارت دادگستری چندین تن از نزدیک‌ترین دستیاران وی را در این قضیه دخیل می‌داند و هنوز خود نتانیاهو را متهم نکرده است.[۱۳۷]
دادستانی کل اسرائیل همچنین بنیامین نتانیاهو را به مشارکت در یک پروندهٔ فساد تازه متهم کرده است. یودیت تیروش از دفتر دادستانی کل اسرائیل در دادگاهی در تل‌آویو گفته است، نتانیاهو مظنون است که به یک شرکت مخابراتی وعده داده در صورت باز کردن «یک صفحهٔ اینترنتی و گزارش‌دهی بهتر» می‌تواند از طریق وزارت ارتباطات، مزایای حقوقی دریافت کند. دادستانی کل اسرائیل مورد جدید اتهامی نتانیاهو را از «موارد بسیار سنگین» در زمینهٔ «رشوه و رشوه‌خواری» نامیده است. گفته می‌شود، تسهیلاتی که شرکت مخابراتی بِزِک دریافت کرده به یک میلیارد شِکِل (حدود ۲۳۳ میلیون یورو) می‌رسد.[۱۳۸]
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، پلیس این کشور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر را به رشوه‌خواری متهم کرده است و می‌گوید شواهد کافی برای طرح این اتهام‌ها در دادگاه در دست دارد؛ بنابراین گزارش‌ها، پلیس در همین رابطه با نتانیاهو رو در رو گفتگو کرده و از او سؤالاتی پرسیده است. به گزارش رسانه‌های اسرائیل، اکنون پلیس می‌گوید شواهد و مدارک کافی برای طرح دو پروندهٔ جداگانه در دادگاه در دست دارد هر چند تصریح کرده: «فعلاً اتفاقی نخواهد افتاد چون هنوز چیزی به اثبات نرسیده». در اتهام نخست، گفته شده آقای نتانیاهو از یک انتشارات اسرائیلی خواسته از او جانب‌داری کند و در برابر به این انتشارات در رقابت با ناشر رقیبش کمک کرده است. در اتهام دوم هم نخست‌وزیر اسرائیل متهم است که از سال ۲۰۰۹ تاکنون از آرنون میلشان، از نام‌های بزرگ صنعت سینمای هالیوود و دیگر حامیان خودش، در قالب هدیه حدود ۱۰۰ هزار دلار دریافت کرده است. آقای میلشان هم‌اکنون ممکن است به اتهام پرداخت رشوه به دادگاه احضار شود. روزنامه اسرائیلی هاآرتص می‌گوید آقای نتانیاهو پس از دریافت این هدایا که در قالب اقلامی چون شراب یا سیگار گران‌قیمت بوده به تصویب قانونی که آقای میلشان خواستار آن بوده توجه کرده است؛ قانونی که به موجب آن یهودیانی که برای اقامت به اسرائیل بازمی‌گردند را برای ۱۰ سال از پرداخت مالیات معاف می‌کند. این مصوبه اکنون به «قانون میلشان» در اسرائیل شهرت یافته است. آقای نتانیاهو هر دو اتهام را رد کرده و می‌گوید بی‌گناه است.[۱۳۹]
بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل هفت بار به اتهام فساد مالی تحت بازجویی قرار گرفت. سارا نتانیاهو، همسر نخست‌وزیر اسرائیل نیز متهم است از خزانهٔ دولت برای مقاصد خصوصی بهره‌برداری کرده است.[۱۴۰]
نتانیاهو طی سال‌هایی که در بوستون تحصیل می‌کرد، با همسر اولش میریام ملاقات کرد و با او ازدواج کرد و فرزند اول خود به نام «نوا» را به دنیا آوردند. وی از همسر دومش سارا دو فرزند به نام‌های اونر و یائیر دارد.
یوناتان نتانیاهو، برادرش که از فرماندهان عملیاتی یگان ویژهٔ سایرت متکل بود، در تاریخ ۴ ژوئیهٔ ۱۹۷۶ میلادی و در جریان عملیات آزادسازی مسافران اسرائیلی هواپیمایی فرانسه که توسط چریک‌های فلسطینی به گروگان گرفته شده و به اوگاندا منتقل شده بودند، کشته شد. وی از قهرمانان ملی در اسرائیل به‌شمار می‌رود.[۲]
نتانیاهو و نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند
نتانیاهو و الهام علی‌اف رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان
نتانیاهو در پیمان ابراهیم
گل دادن ولادیمیر پوتین به سارا نتانیاهو
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_01.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads