برنامه جاسوسی ارتباطات فردی و تجاری From Wikipedia, the free encyclopedia
اشلون در اصل نام اسم رمز برنامه دولتی برای برنامه نظارتی است که برای شنود الکترونیک و تحلیل شبکه بکار می‌رود.[۱] این برنامه توسط آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا و با همراهی چهار کشور کانادا، استرالیا، بریتانیا، و نیوزیلند بر پایه توافق یوکی‌یواس‌ای انجام می‌شود. بعدها اتحادیه امنیتی این پنج کشور، فایو آیز نامیده شد. از بندهای مهم این قرارداد نظارتی همکاری گروه راسل بریتانیا و آیوی لیگ آمریکا برای همکاری در تمامی زمینه‌های علمی بود.[۲][۳][۴]
برنامه اشلون در اواخر دهه ۱۹۶۰ (میلادی) برای نظارت بر ارتباطات دیپلماتیک و نظامی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و همپیمانان آن در بلوک شرق در هنگام جنگ سرد پایه‌ریزی شد و رسماً در سال ۱۹۷۱ آغاز به کار کرد.[۵][۶]
در پایان سده ۲۰ (میلادی)، این سامانه که «اشلون» نامیده می‌شد، فراتر از اهداف نخستین دیپلماتیک و نظامی خود رفت و با نظارت گسترده و جاسوسی صنعتی به «یک سامانه جهانی برای رهگیری ارتباطات فردی و تجاری» تبدیل شد.[۷]
کمیته موقت پارلمان اروپا دربارهٔ سامانه رهگیری اشلون می‌گوید که "حتی اگر تعداد شواهد کم باشند، با توجه به مدارک و گفته‌های محکم افراد و سازمان‌های بسیار، از جمله منابع آمریکایی، به نظر می‌رسد احتمال اینکه نام اصلی این پروژه "اشلون" باشد بیشتر است". زیرا جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا از اسم رمزهای بسیار متفاوتی استفاده می‌کند.[۷] برای نمونه، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) آنرا «کریپتون» می‌نامد.
مارگارت نیوزهام، کارمند پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا ادعا می‌کند که هنگامی که از ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۴ در سانی‌ویل، کالیفرنیا و آرای‌اف من‌وید هیل در هروگت، یورک‌شر شمالی در انگلستان برای لاکهید مارتین کار می‌کرد وظیفه او نصب و راه‌اندازی نرم‌افزارهای رهگیری سامانه اشلون بر روی رایانه‌های لاکهید مارتین بود.[۸] بر پایه گفته‌های او، در آن زمان، اسم رمز "اشلون" فقط نامی برای رایانه‌های شبکه آژانس امنیت ملی آمریکا بود. لاکهید این سامانه را "پی۱۴۵" نامید. نرم‌افزارها نیز "اسکیل‌ورث" و "سایِر" نامیده می‌شدند. ماهواره‌ای به نام "ورتکس"، ارتباطات را رهگیری می‌کرد. نگاره‌ای در اینترنت در دسترس است که تکه‌ای کنده شده از یک کاغذ با شرح وظایف کاری سامانه اشلون را نشان می‌دهد. در این نگاره، چندین نام دیگر که برای سامانه اشلون استفاده می‌شوند آورده شده است.[۹][۱۰]
روزنامه گاردین بریتانیا، توانایی‌های سامانه اشلون را به صورت زیر، جمع‌بندی کرده است:
شبکه‌ای جهانی از پایگاه‌های جاسوسی الکترونیک که می‌تواند تماس‌های تلفنی، دورنگار و رایانه‌ها را شنود کند. حتی می‌تواند حساب‌های بانکی را ردیابی کند. این اطلاعات در رایانه‌های اشلون نگهداری می‌شوند که می‌توانند شامل میلیون‌ها داده کاربران شخصی باشد.
البته همچنان اشلون به صورت رسمی وجود ندارد.[۱۱]
در سال ۱۹۷۲، تحلیل‌گر آژانس امنیت ملی آمریکا، پری فل‌ووک (با نام مستعار "وینزلو پِک") برای خوانندگان مجله رمپارتز اطلاعات دربارهٔ اشلون و گستردگی سامانه شنود آن و تجربه کار خود در آنرا فاش کرد.[۱۲] همچنین او گفت که حمله اسرائیل به یواس‌اس لیبرتی (ای‌جی‌تی‌آر-۵)، عملی حساب‌شده بوده، و از وجود جنگ‌افزار هسته‌ای در اسرائیل در سال ۱۹۷۲، حضور گسترده کارکنان آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در قاچاق انسان و مواد مخدر در سراسر جهان، و عملیات آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) که به سوزاندن روستاهای چین توسط ملی‌گرایان تایوان انجامید پرده برداشت.[۱۳]
در ۱۹۸۲ جمیز بامفورد خبرنگار تحقیقی و نویسنده، کتاب قصر معما را نوشت. او در این کتاب، نگاه عمیقی به شیوه کار آژانس امنیت ملی آمریکا، و سپس یک آژانس فوق سری، و عملیات شنود با اسم رمز «شامراک» نوشت. آژانس امنیت ملی آمریکا از اسم رمزهای بسیاری استفاده می‌کرد و «شامروک» اسم رمز اشلون تا پیش از ۱۹۷۵ بود.[۱۴][۱۵]
در ۱۹۸۸ مارگارت نیوزهام، کارمند لاکهید مارتین تحت قرارداد با آژانس امنیت ملی آمریکا، فاش کرد که سامانه نظارت اشلون، رهگیری نمایندگان کنگره ایالات متحده آمریکا را نیز شامل می‌شود. او به یکی از نمایندگان کنگره گفت که تماس‌های تلفنی استروم تورموند (نماینده حزب جمهوری‌خواه (ایالات متحده آمریکا)) از سوی آژانس امنیت ملی آمریکا شنود می‌شوند. پس از آن بازرسان کنگره دریافتند که تمرکز بر مقامات رسمی دولت، یک موضوع اتفاقی نیست. بلکه از آغاز، بخشی از سامانه اشلون بوده است."[۱۶]
همچنین در ۱۹۸۸ دانکن کمپبل در نوشتاری با عنوان کسی دارد گوش می‌کند در مجله نیو استیتسمن توضیح داد که گردآوری فعالیت‌های شنود الکترونیک از طریق برنامه‌ای با اسم رمز «اشلون» انجام می‌شود.[۱۶] جیمز بامفورد شرح داد که اشلون مانند نرم‌افزار کنترل‌کننده‌ای است که ترافیک مخابراتی مردم عادی را گردآوری و توزیع می‌کند. این کار با استفاده از ماهواره‌های مخابراتی و گردآوری اطلاعات در پایگاه‌های زمینی این ماهواره‌ها انجام می‌شود.[۱۷]
در سال ۱۹۹۶ جزئیات سامانه اشلون در کتاب قدرت پنهان: نقش نیوزیلند در شبکه جاسوسی بین‌المللی نوشته روزنامه‌نگار نیوزیلندی نیکی هگر توضیح داده شد.[۱۸] دو سال بعد، پارلمان اروپا در گزارش «ارزیابی کنترل سیاسی و فناوری» خود از کتاب هیگر استفاده کرد.[۱۹]
در مارس ۱۹۹۹ برای نخستین‌بار یک مقام رسمی استرالیایی اعتراف کرد که گزارش روزنامه‌ها از توافق فوق محرمانه یوکی‌یواس‌ای درست است.[۲۰] مارتن بردی، رئیس اداره سیگنال‌های دفاعی (امروزه اداره سیگنال‌های استرالیا) به کانال ۹ این کشور گفت که بر پایه توافق یوکی‌یواس‌ای، استرالیا با سازمان‌های شنود الکترونیک همتای خود با دیگر کشورها همکاری می‌کند.[۲۱]
در سال ۲۰۰۰ جیمز وولسی، رئیس پیشین آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) تأیید کرد که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از جستجوی کلیدواژه‌ها و سامانه‌های رهگیری برای نظارت بر کسب و کارهای اروپایی استفاده می‌کنند.[۲۲]
قانون‌گذاران آمریکایی از این ترسیدند که از سامانه اشلون برای نظارت بر خود شهروندان آمریکا هم استفاده شود.[۲۳] بر پایه نیویورک تایمز، سامانه اشلون چنان مخفی شده که حتی اثبات وجود آن بسیار سخت است.[۲۳] منتقدان می‌گویند که سامانه اشلون در زمان جنگ سرد مانند «برادر بزرگترِ بی‌دلیل» (به انگلیسی: Big Brother without a cause) پدید آمد.[۲۴]
در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ توانایی و پیامدهای برنامه اشلون از سوی کمیته‌ای منصوب پارلمان اروپا مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه آن در گزارشی در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.[۷] در ژوئیه سال ۲۰۰۰ کمیته موقتی برای تحقیق دربارهٔ شبکه نظارت سامانه رهگیری اشلون تشکیل شد.
پس از نهایی شدن گزارش تحقیق در مه ۲۰۰۱، نماینده‌ای به واشینگتن، دی.سی. رفت تا در چند نشست با مقام‌هایی از آژانس‌ها و وزارتخانه‌های آمریکایی زیر شرکت کند:
همه این نشست‌ها از سوی دولت آمریکا لغو شدند و نماینده کمیته مجبور به ترک کشور زودتر از زمان تعیین شده شد.[۲۶] بر پایه خبرنگار بی‌بی‌سی، در مه ۲۰۰۱ دولت آمریکا حتی هنوز از ابراز وجود برنامه اشلون خودداری می‌کرد.[۵]
در ژوئیه ۲۰۰۱ کمیته موقت اروپایی، گزارش نهایی خود را منتشر کرد[۲۷] و در ۵ سپتامبر ۲۰۰۱ پارلمان اروپا رای به پذیربدش گزارش کمیته داد.[۲۸]
پارلمان اروپا گفت که واژه «اشلون» در بسیاری از موارد بکار رفته است. اما شواهد نشان می‌دهند که این نام، در اصل برای سامانه گردآوری داده‌های شنود الکترونیک استفاده می‌شود. گزارش، نتیجه گرفت که اشلون توانایی رهگیری و بررسی محتوای تماس‌های تلفنی، دورنگار، ایمیل و دیگر داده‌های ترافیک جهانی را از طریق رهگیری حامل‌های ارتباطی مانند مخابرات ماهواره‌ای، شبکه‌های تلفن ارتباط عمومی (که زمانی ترافیک اینترنت را منتقل می‌کردند) و مخابرات ریزموج دارد.[۷]
بر اساس داده‌های فاش شده توسط ادوارد اسنودن به نشریه آنلاین اینترسپت در ۳ اوت ۲۰۱۵، برای نخستین‌بار بین ژانویه ۲۰۱۱ تا ژوئیه ۲۰۱۲ دو خبرنامه داخلی آژانس امنیت ملی آمریکا تأیید کردند که این آژانس از نام «اشلون» استفاده می‌کند و در آن خبرنامه‌ها جزئیاتی از اهداف پروژه مشخص شد: اشلون بخشی از برنامه پوششی به نام برنامه پوششی بزرگتر به نام «فراستینگ» بود. فراستینگ در سال ۱۹۶۶ به دست آژانس امنیت ملی آمریکا برای گردآوری و پردازش داده از ماهواره‌های مخابراتی آغاز شده و دو زیر برنامه داشت:[۲۹]
بر پایه ارزیابی پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۰، جامعه اطلاعاتی یوکی‌یواس‌ای شامل آژانس‌های شنود الکترونیک اعضای آن می‌شود:
گزارش پارلمان اروپا نتیجه‌گیری کرد که به نظر، اشلون نوعی روش دسته‌بندی ترافیک سیگنال گردآوری شده است تا ابزار تحلیل گسترده.[۷]
در گزارش سال ۲۰۰۱ پارلمان اروپا، پایگاه‌های زمینی ذیل، در رهگیری ارتباطات ماهواره‌های مخابراتی نقش داشته یا دارند:[۷]
.png)
این پایگاه‌ها در گزارش پارلمان اروپا به عنوان پایگاه‌هایی آورده شده‌اند که نمی‌توان مشخصا دربارهٔ آنها نظر داد:
فهرست پایگاه‌های شنود بر پایه اسناد فاش شده به دست ادوارد اسنودن
| توسط آمریکا اداره می‌شوند | |||
|---|---|---|---|
| کشور | مکان | گرداننده(ها) | اسم‌رمز |
 برزیل |
برازیلیا، ناحیه فدرال |
|
SCS |
 آلمان |
پایگاه باد آیبلینگ |
|
GARLICK[۴۱] |
 هند |
دهلی نو |
|
SCS |
 ژاپن |
پایگاه هوایی میساوا |
|
LADYLOVE[۴۴] |
 تایلند |
بانکوک (؟) |
|
LEMONWOOD[۴۵] |
 بریتانیا |
آرای‌اف من‌وید هیل |
|
MOONPENNY[۴۵] |
 ایالات متحده آمریکا |
پایگاه شوگر گروو |
|
TIMBERLINE[۴۸] |
| مرکز آموزش یاکیما |
|
JACKKNIFE[۴۵] | |
| توآ باخا، پورتوریکو |
|
CORALINE[۴۵] | |
| توسط آمریکا اداره نمی‌شوند (دیگر سازمان‌ها) | |||
| کشور | مکان | گرداننده(ها) | اسم‌رمز |
 استرالیا |
جرالدتون، استرالیای غربی | STELLAR[۴۳] | |
| داروین، قلمرو شمالی | ؟[۴۳] | ||
 نیوزیلند |
بلنهایم، نیوزیلند | IRONSAND[۴۳] | |
| بریتانیا |
بود، کورنوال |
|
CARBOY[۴۸] |
 قبرس |
پایگاه آییوس نیکولائوس |
|
SOUNDER[۵۲] |
 کنیا |
نایروبی | SCAPEL[۴۵] | |
 عمان |
SNICK[۴۵] | ||
توانایی رهگیری ارتباطات، بسته به رسانه مورد استفاده دارد که می‌تواند رادیو، ماهواره، ریزموج، سلولی، یا فیبر نوری باشد.[۷] در هنگام جنگ جهانی دوم و دهه ۱۹۵۰ (میلادی)، از امواج فرکانس بالا (موج کوتاه) رادیویی به‌طور گسترده‌ای برای ارتباطات دیپلماتیک و نظامی استفاده می‌شد[۵۳] و می‌شد آنها را از فواصل بسیار دور، رهگیری کرد.[۷] ظهور ماهواره‌های مخابراتی با مدار زمین‌ثابت در دهه ۱۹۶۰ میلادی امکانات جدیدی را برای رهگیری ارتباطات بین‌المللی فراهم کرد.
در ۱۹۶۴ برنامه شبکه اشلون از اهمیت ساقط شد؛ زیرا بسیاری از کشورها موافقت خود برای ایجاد سازمان بین‌المللی ارتباطات ماهواره‌ای (اینتل‌ست) را اعلام کردند. این سازمان جهانی، صاحب ماهواره‌های مخابراتی بسیاری بوده و آنرا اداره می‌کرد.[۲۰]
در ۱۹۶۶ نخستین ماهواره اینتل‌ست در مدار قرار گرفت. از ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۱ ستاد ارتباطات دولت بریتانیا شروع به اداره یک پایگاه سیگنال مخفی در مورونستو، نزدیک بود، کورنوال، انگلستان کرد. این پایگاه، ارتباطات ماهواره‌ای بر فراز اقیانوس اطلس و اقیانوس هند را رهگیری می‌کرد. مدت کوتاهی پس از آن، آژانس امنیت ملی آمریکا برای رهگیری ارتباطات ماهواره‌ای بر فراز اقیانوس آرام، پایگاه سیگنال دومی را در یاکیما نزدیک سیاتل، واشینگتن ساخت.[۲۰]
در ۱۹۸۱ ستاد ارتباطات دولت بریتانیا و آژانس امنیت ملی آمریکا ساخت نخستین شبکه گسترده جهانی را آغاز کردند. مدت کوتاهی پس از آن استرالیا، کانادا، و نیوزیلند به سامانه اشلون پیوستند.[۲۰] گزارش سال ۲۰۰۱ پارلمان اروپا می‌گوید: اگر کشورهای عضو یوکی‌یواس‌ای پایگاه‌های شنود را در مکان‌های گفته شده اداره می‌کنند، بنابراین آنها به همه تماس‌های تلفن، دورنگار، و ترافیک داده منتقل شده از طریق این ماهواره‌ها دسترسی دارند.[۷]
بسیاری از گزارش‌های اشلون، بر رهگیری ماهواره‌ای آن تمرکز می‌کنند. شواهد پیش از گزارش پارلمان اروپا نشان دادند که با وجود جدایی بین سامانه‌های آمریکایی-بریتانیایی اما همگی آنها در مکان‌هایی هستند که می‌توانند بر ارتباط‌های کابل‌های ارتباطی زیردریایی، مخابرات ریزموج، و دیگر روش‌ها نظارت کنند.[۵۴] گزارش پارلمان اروپا تأکید می‌کند که رهگیری ارتباطات خصوصی لزوماً محدود به سازمان‌های اطلاعات خارجی آمریکا و بریتانیا نمی‌شود.[۷]
فیبر نوری، جایگزین ماهواره در ایجاد ارتباط صوتی یا انتقال نقطه‌به‌نقطه داده شده است.[۵۵] در سال ۲۰۰۶، ۹۹٪ ارتباطات صوتی و ترافیک داده از طریق فیبر نوری انجام شده است. سهم ماهواره‌ها در برقراری ارتباطات بین‌المللی به میزان بسیار زیادی کاهش یافته و در اروپای مرکزی بین ۰٪/۴ تا ۵٪ است.[۷] حتی در نقاط کمتر توسعه یافته جهان از ماهواره‌های مخابراتی برای برقراری ارتباط یک‌به‌چند مانند نمایه استفاده می‌شود.[۵۶] بنابراین بیشتر ارتباطات، دیگر نمی‌توانند از طریق ایستگاه‌های زمینی رهگیری شوند و تنها می‌توان با شنود ارتباطات مخابراتی کابل‌ها و رهگیری محدوده برد ریزموج‌ها (که تنها به میزان محدودی ممکن است) داده‌ها را گردآوری کرد.[۷]
روزنامه‌نگار بریتانیایی «دانکن کمپبل» و روزنامه‌نگار نیوزیلندی «نیکی هیگر» در دهه ۱۹۹۰ میلادی گفتند که آمریکا از ترافیک اشلون برای جاسوسی صنعتی، بیشتر از اهداف نظامی و دیپلماتیک استفاده می‌کند.[۵۴] آنها نمونه‌ای از آنرا دزدی فناوری توربین‌های باد بدون دنده ساخت شرکت انرکون آلمان[۷][۵۷] و فناوری سخنرانی توسعه داده شده توسط شرکت لرنوت و هاسپی بلژیک می‌دانند.[۵۸]
در سال ۲۰۰۱ کمیته موقت سامانه رهگیری اشلون به پارلمان اروپا پیشنهاد کرد شهروندان این کشورها برای حفاظت از حریم شخصی در ارتباطات خود، به‌طور مرتب از رمزنگاری استفاده کنند؛ زیرا جاسوسی اقتصادی از سامانه اشلون توسط آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا انجام می‌شود.[۷]
نویسنده آمریکایی «جیمز بامفورد» در دیدگاهی دیگر، به ممنوعیت‌های قانونی استفاده از ارتباطات رهگیری شده برای اهداف اقتصادی اشاره می‌کند. هرچند که دربارهٔ اینکه چگونه از ارتباطات رهگیری شده به عنوان بخشی از یک فرایند اطلاعاتی همه‌جانبه استفاده می‌شود به صورت جزئی توضیح نمی‌دهد.
پارلمان اروپا در گزارش خود گفت که از شبکه اشلون نه تنها برای رهگیری ارتباطات نظامی، بلکه برای رهگیری اقتصادی و فردی نیز استفاده می‌شود. در این گزارش به اشلون عنوان «مراقبی که مراقب دیگران است» داده می‌شود.[۷] در مه ۲۰۰۱ جیمز بامفورد هشدار داد که همچنان نظارتی بر اشلون وجود ندارد و این برنامه می‌تواند تبدیل به «پلیس اینترنتی مخفی، بدون دادگاه، هیئت منصفه، یا حق دفاع» شود.[۵۹]
نمونه‌هایی از جاسوسی‌هایی که ادعا شده توسط اعضای فایو آیز انجام شده‌اند:
نخستین پایگاه زمینی آمریکایی ماهواره برنامه گردآوری اشلون در سال ۱۹۷۱ در یک مرکز آموزش و تیراندازی نظامی در نزدیکی یاکیما، ایالت واشینگتن ساخته شد. این پایگاه با اسم رمز «جک‌نایف» با سرمایه‌گذاری نزدیک به ۳/۲۱ میلیون دلار آمریکا و استخدام حدود ۹۰ نفر آغاز به کار کرد. ترافیک ماهواره به وسیله یک دیش ماهواره با قطر ۳۰ متر رهگیری می‌شد. در ۴ اکتبر ۱۹۷۴ این پایگاه به بهره‌بردای کامل با بیشترین ظرفیت خود رسید. این پایگاه با یک کانال معکوس امن تله‌تایپ به مرکز فرماندهی آژانس امنیت ملی آمریکا در فورت جورج جی. مید در ارتباط بود.[۲۹]
در ۱۹۹۹ پروفسور دزموند بال به کمیته دائمی مشترک سنای استرالیا گفت که از مجموعه پاین گپ (نزدیک آلیس اسپرینگز ایالت قلمرو شمالی) به عنوان پایگاهی زمینی برای شبکه رهگیری ماهواره‌ای استفاده می‌شود. گفته شده که این ماهواره‌ها با دیش‌های رادیویی بسیار بزرگ بین ۲۰ تا ۱۰۰ متر در یک مدار زمین‌ثابت قرار دارند. از دهه ۱۹۷۰ میلادی هدف اصلی این شبکه، نظارت بر سلاح‌های شوروی با سامانه دورسنجی، دفاع هوایی و دیگر توانایی‌های راداری، ارتباطات پایگاه‌های زمینی ماهواره‌ای و مخابرات ریزموج بر روی زمین بود.[۶۹]
در همه قسمت‌های مجموعه تلویزیونی آلیاس به سامانه اشلون اشاره می‌شد.
آنتاگونیست‌ها در انیمه‌های دیجیمون تیمرز و دی-ریپر به وسیله اشلون ساخته شده بودند.
فیلم اکشن مهیج «توطئه اشلون» در سال ۲۰۰۹ بر پایه سامانه نظارتی اشلون ساخته شده است. فیلم، داستان یک متخصص رایانه آمریکایی به نام مکس پیترسون (شین وست) است که تلاش می‌کند پرده از راز یک توطئه مخفی که می‌خواهد جهان را به یک حکومت پلیسی یکپارچه تبدیل کند بردارد. پس از تعقیب از سوی یک مأمور آژانس امنیت ملی آمریکا به نام ریموند برک (مارتین شین)، پیترسون تصمیم می‌گیرد که به مسکو پرواز کند.
بازی ویدئویی اسپلینتر سل تام کلنسی نیز از اشلون الهام گرفته است. شخصیت اصلی این سری بازی، «سم فیشر» است که یک مأمور آموزش دیده وابسته به یک شاخه تخیلی آژانس امنیت ملی آمریکا به نام «اشلون سوم» است. پس از نسخه ششم بازی به نام «اسپلینتر سل تام کلنسی: فهرست‌سیاه» اشلون سوم با اشلون چهارم جایگزین می‌شود.
در سال ۲۰۰۷ فیلم «اولتیماتوم بورن» بارها به اشلون اشاره می‌کند. در این فیلم، اشلون هنگام شنود یک تماس تلفنی بین یک خبرنگار و ویراستار خود به کلیدواژه «بلکبریار» برمی‌خورد و به یک پایگاه شنود آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در لندن پیام هشدار می‌فرستد.[۷۱] پس از آن، «پاملا لندی» معاون مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) برای نظارت بر شخصیت اصلی فیلم جیمز بورن، درخواست «بسته نظارتی اشلون» می‌کند.
در نخستین آلبوم گروه آلترناتیو راک «ترتی سکندز تو مارس» ترانه‌ای به نام اشلون وجود دارد. نام گروه طرفداران آنها نیز «اشلون» است. تاکنون برای اینکه چرا ترانه و گروه طرفداران آنها نیز «اشلون» نام‌گذاری شده توضیحی داده نشده است.
در سال ۲۰۰۰ بازی ویدئویی دئوس اکس، شنود الکترونیک دائدالوس و ایکاروس (بعدها هلیوس) اشاره به اشلون دارد.
مجموعه تلویزیونی ترسناک جنایی علمی–تخیلی مظنون که از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ از شبکه سی‌بی‌اس پخش شد در متن داستان خود از یک ابررایانه گردآورنده داده استفاده می‌کرد.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
