مجارستان
کشوری در اروپای مرکزی / From Wikipedia, the free encyclopedia
مجارستان (مجاری: Magyarország) یا هنگری (فارسی افغانستان)[10] کشوری در اروپای مرکزی و حوضهٔ پانونی است. مجارستان با مساحت ۹۳٬۰۳۰ کیلومتر مربع و جمعیتی در حدود ۹٫۷ میلیون نفر از کشورهای اتحادیهٔ اروپا است. این کشور از شمال با اسلواکی، از شمال شرق با اوکراین، از شرق و جنوب شرق با رومانی، از جنوب با صربستان و کرواسی، از جنوب غرب با اسلوونی و در غرب با اتریش هم مرز است. زبان رسمی آن مجاری از خانوادهٔ فینواوگری، پرگویشترین درمیان زبانهای اورالی است. پایتخت و پرجمعیتترین شهر این کشور بوداپست است و پس از آن به ترتیب شهرهای دبرتسن، سگد، میشکولتس، پچ و دْیور بزرگترین شهرهای کشور محسوب میشوند.
مجارستان | |
---|---|
موقعیت مجارستان (سبز) – در اروپا (سبز کم رنگ و خاکستری تیره) | |
پایتخت و بزرگترین شهر | بوداپست ۴۷°۲۶′ شمالی ۱۹°۱۵′ شرقی |
زبان(های) رسمی | مجاری |
گروههای قومی
(سرشماری ۲۰۲۲) |
|
دین(ها) (سرشماری ۲۰۲۲)[2] | |
نام(های) اهلیت | مجارها |
حکومت | جمهوری پارلمانی متمرکز |
لاسلو کوور | |
ویکتور اوربان | |
قوه مقننه | گردهمایی ملی |
تاریخ مجارستان | |
• Principality of Hungary | ۸۹۵[3] |
۲۵ دسامبر ۱۰۰۰[4] | |
• Golden Bull of 1222 | ۲۲ آوریل ۱۲۲۲ |
۲۹ اوت ۱۵۲۶ | |
• Liberation of Buda | ۲ سپتامبر ۱۶۸۶ |
۱۵ مارس ۸۴۸ | |
۳۰ مارس ۱۸۶۷ | |
۴ ژوئن ۱۹۲۰ | |
۲۳ اکتبر ۱۹۸۹ | |
مساحت | |
• کل | ۹۳٬۰۳۰[5] کیلومتر مربع (۳۵٬۹۲۰ مایل مربع) (۱۰۸ام) |
• آبها (٪) | ۳٫۷[5] |
جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۲۳ | ۹٬۵۹۷٬۰۸۵[6] (۹۵ام) |
• تراکم | ۱۰۵ بر کیلومتر مربع (۲۷۱٫۹ بر مایل مربع) (۷۸ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۲۳ |
• کل | $۴۲۱٫۶۸۳ بیلیون[7] (۵۳ام) |
• سرانه | $۴۳٫۶۰۱[7] (۴۳ام) |
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۲۳ |
• کل | $۲۰۳٫۸۲۹ بیلیون[7] (۵۷ام) |
• سرانه | $۲۱٫۰۷۵[7] (۴۹ام) |
شاخص جینی (۲۰۲۰) | ۲۸٫۳[8] |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱) | ۰٫۸۴۶[9] ۴۶ام |
واحد پول | فورینت (HUF) |
منطقه زمانی | یوتیسی+۱ (CET) |
یوتیسی+۲ (CEST) | |
گاهشماری | yyyy. mm. dd. |
جهت رانندگی | راست |
پیششماره تلفنی | +۳۶ |
دامنه سطحبالا | .hu |
مرزهای کنونی مجارستان حدوداً با تعریف سال ۱۹۲۰ در پیمان صلح تریانون همخوانی دارد که به موجب آن ۷۱ درصد از خاک و ۵۸ درصد از جمعیت (شامل ۲۳ درصد از جمعیت مجار) کشور جدا شد.[11][12] در بین دو جنگ، مجارستان با امید بازنگری در تعریف مرزهایش و با دوستی آلمان به نیروهای محور پیوست و بعد واردِ جنگ جهانی دوم شد که باعث تلفات و صدمات گستردهای شد.[13] در معاهدات صلح ۱۹۴۷ پاریس، مرزهای امروزی کشور تعریف شدند. پس از جنگ، مجارستان برای چهار دهه به یکی از کشورهای اقماری شوروی بهنام جمهوری خلق مجارستان بدل شد. در جریان انقلاب ۱۹۵۶، مجارستان توجه جهانی پیدا کرد که به سرعت سرکوب شد. مجارستان از ۲۳ اکتبر ۱۹۸۹ با جمهوری پارلمانی دموکراتیک اداره میشود.
در قرن ۲۱ام مجارستان یک کشور با قدرت متوسط است. بر اساس برآورد صندوق بینالمللی پول مجارستان از بین ۱۹۱ کشور، ۵۸امین قدرت اقتصادی جهان بر اساس تولید ناخالص داخلی بهشمار میرود. بهعنوان کشوری عضو سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی نیز جزء کشورهای پردرآمد با استاندارد بالای زندگی است. مجارستان از سال ۲۰۰۴ عضو اتحادیه اروپاست و از سال ۲۰۰۷ در منطقهٔ شنگن قراردارد. همچنین مجارستان از اعضای: سازمان ملل متحد، ناتو، سازمان تجارت جهانی، بانک جهانی، بانک سرمایهگذاری زیربنایی آسیا، شورای اروپا، گروه ویشگراد و بسیاری دیگر است.
مجارستان با تاریخ و فرهنگ غنی آن شناخته میشود و مشارکتهای گستردهای در حوزههای هنر، موسیقی، ادبیات، علوم، فناوری و ورزش داشته است.[14][15][16][17] بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری مجارستان یازدهمین کشور محبوب اروپاست و در سال ۲۰۱۷ تعداد گردشگرانی که از آنجا دیدن کردند، ۱۵٬۷۸۵٬۰۰۰ گزارش شده است.[18] از جاذبههای گردشگری فراوان آن میتوان به هِویز بزرگترین چشمه آبگرم جهان، بالاتون بزرگترین دریاچه اروپای مرکزی و پارک ملی هورتوبادْی بزرگترین مرتع اروپا که میراث ثبتشده در فهرست جهانی یونسکوست، نام برد.