تورات
کتاب مقدس یهودیان / From Wikipedia, the free encyclopedia
تورات (به عبری: תּוֹרָה، تورا) معانی گوناگونی دارد که در خاصترین معنای آن، نام پنج کتاب اولِ تنخ است که به باور یهودیان، در کوه سینا از سوی یهوه به موسی داده شدهاست. با این حال، محققان معاصر معتقد هستند تورات توسط چندین نویسنده مختلف و قرنها بعد از دورهای که ادعا شده موسی در آن زندگی کرده و احتمالاً در دورهٔ هخامنشی نوشته شدهاست.[1][2][3] اغلب تاریخپژوهان اتفاقنظر دارند که تورات حداقل بر پایه چهار منبع از پیشموجود شکل گرفته که این منابع را اصطلاحاً منبع روحانی، منبع یهوهای، منبع الوهیمی و تاریخ تثنوی مینامند. همچنین چهار کتاب اول تورات در روندی مستقل از کتاب پنجم (سفر تثنیه) آن به وجود آمدهاند.[4]
نسبت دادن نگارش تورات به موسی، دیدگاهی متاخر یهودی است که بعد از آشنایی یهودیان با یونانیان و رومیان رواج پیدا کردهاست. در خاورمیانهٔ باستان، نویسندگان آثار ادبی، شامل تورات، ناشناس بودند، ولی در فرهنگ یونانی—که پس از عهد اسکندر مقدونی تأثیر زیادی بر یهودیت گذاشتهاست—نام نویسنده، مثلاً آثار منسوب به هومر، اهمیت زیادی داشت؛ لذا از این دوره است که باور به نگارش تورات توسط موسی در نوشتههای یهودی پدیدار شدهاست. انتخاب موسی به عنوان نویسندهٔ تورات، دو دلیل به خصوص داشتهاست: محتوای بخش اعظم چهار کتاب تورات دربارهٔ موسی هستند و بند ۴:۴۴ در تثنیه میگوید: «این شریعتی [عبری: توراتی] بود که موسی به بنیاسرائیل داد.» با این حال، این مسئله توسط خود تورات پشتیبانی نمیشود؛ بند ۱۲:۶ در پیدایش به وقایع بعد از مرگ موسی اشاره دارد. از آن گذشته، این امکان که موسی بتواند روایت مرگ خودش را بنویسد حتی در ادوار قدیم و پیش از شکلگیری دیدگاه انتقادی مدرن هم برای ربیهای یهودی امری مسئله دار بودهاست.[5]