باربد
موسیقیدان، نوازنده و سرایندهٔ ایرانی در عهد ساسانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
باربَد یا باربُد (ش. اواخر سده ششم تا اوایل سده هفتم میلادی) شاعر، خنیاگر، موسیقیدان، بربتنواز و ترانهسرای ایرانی بود که در دربار شاهنشاه خسرو پرویز (حک. ۵۹۰–۶۲۸) خدمت میکرد. او یکی از نامورترین افراد تاریخ موسیقی ایران است و برجستهترین موسیقیدان زمان خود بهشمار میرفت. از باربد بارها در آثار ادبیات فارسی به ویژه شاهنامهی فردوسی یاد شدهاست. درونمایه و فراوانی این گونه ارجاعات، تأثیر منحصر به فرد او را بر موسیقی و فرهنگ زمان خود نشان میدهد، به طوری که برخی منابع او را «بنیانگذار موسیقی ایرانی» معرفی میکنند. گرچه دانستهها دربارهٔ زندگی او اندک هستند، اصالت تاریخی باربد بهطور کلی مورد تأیید است. باربد که زاده جهرم یا مرو بود، بیشتر دوران حرفهای خود را در دربار خسرو به سر برد. پس از کشته شدن خسرو، در مورد سرنوشت باربد در میان منابع اختلاف است.
باربد | |
---|---|
باربد | |
نام بومی | باربد |
زادهٔ | مرو یا جهرم |
درگذشت | تیسفون؟ |
پیشه | شاعر، خنیاگر، موسیقیدان |
سالهای فعالیت | ش. اواخر سده ۶ تا اوایل سده ۷ میلادی[1] |
جنبش | موسیقی ساسانی |
باربد بهطور تاریخی با اختراعات مختلف در موسیقی ایرانی شناخته میشود. با این حال، برخی از این انتسابها به دلیل گذشت چندین سده از مرگ او، مورد تردیدند. گرچه از باربد یک شعر باقی مانده و عناوین برخی از آثارش نیز مشخص است، هیچیک از سرودههای او موجود نیست. هیچیک از منابع تا زمان خالد بن فیاض (م. ح. ۷۱۸) دربارهٔ باربد بحث نمیکند که این نشاندهنده حفط شهرت او از طریق سنت شفاهی است. آثار او حداقل تا قرن دهم باقی ماند و به عنوان «الگویی از دستاوردهای هنری» توصیف شد.[2] باربد همچنان در ایران، افغانستان و تاجیکستان یک چهره شناختهشده است.