SS ofiziala (1904-1945) From Wikipedia, the free encyclopedia
Odilo Globocnik (Trieste, 1904ko apirilaren 21a-Paternion (Austria), 1945eko maiatzaren 31a) Austriako gerra kriminal bat izan zen; SS jenerala eta Holokausto Juduaren egile exekutibo garrantzitsuenetako bat izan zen. Himmlerrek Poloniako Gobernu Orokorreko judu guztien sarraskia edo Reinhard Operazioaren arduradun nagusi izendatu zuen.[1]
| Odilo Globocnik | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
1939ko azaroaren 9a -
1938 -
| |||||||
| Bizitza | |||||||
| Jaiotzako izen-deiturak | Odilo Lotario Globocnik | ||||||
| Jaiotza | Trieste, 1904ko apirilaren 21a | ||||||
| Herrialdea | Cisleithania  Austria  Hirugarren Reicha (1938ko martxoa - | ||||||
| Heriotza | Paternion (en)  , 1945eko maiatzaren 31 (41 urte) | ||||||
| Heriotza modua | suizidioa: zianuroagatiko intoxikazioa | ||||||
| Hezkuntza | |||||||
| Hizkuntzak | alemana esloveniera italiera | ||||||
| Jarduerak | |||||||
| Jarduerak | politikaria, polizia ofiziala eta eraikitzailea | ||||||
| Jasotako sariak | ikusi
| ||||||
| Kidetza | Schutzstaffel | ||||||
| Zerbitzu militarra | |||||||
| Adar militarra | Schutzstaffel | ||||||
| Gradua | Gruppenführer (en) | ||||||
| Parte hartutako gatazkak | Bigarren Mundu Gerra | ||||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||||
| Erlijioa | katolizismoa gottgläubig (en) | ||||||
| Alderdi politikoa |  Alemaniako Langile Alderdi Nazionalsozialista | ||||||
  | |||||||
 | |||||||
Globocnik 1.500.000 eta 1.800.000 pertsona ingururen heriotzaren erantzule eta konplize izan zen, gehienak juduak eta baita nazionalitate hauenak ere: poloniarrak, errusiarrak, suediarrak, frantsesak, alemaniarrak, eslovakiarrak, holandarrak, espainiarrak, italiarrak, portugaldarrak, turkiarrak eta austriarrak. Britainiarrek harrapatuta, bere buruaz beste egin zuen.
Esloveniako familia batean jaio zen, Triesten (Austria-Hungariako Inperioaren zati zenean), egungo Italian. Bere aita Habsburgo etxeko militar bat izan zen, 1918an erretiratu zena eta bere ama hungariarra zen. Globocnik merkatari aritu zen eraikuntza-materialekin, eta 1922an, Karintian zegoela, prenazien talde paramilitarrekin bat egin zuen. 1931n, NSDAPekin bat egin zuen, eta, ondoren, 1934an, SSetan sartu zen. Handik gutxira, hainbat jarduera subertsibo egin zituen, eta behin baino gehiagotan atxilotu eta espetxeratu zuten. Austriako gobernuaren aurkako mugimendu naziak bultzatu zituen, Alemaniarekin anexioaren alde (Anschluss), gobernua boteretik kendu zuten arte, eta, horri esker, Hitlerrek berak saritu zuen 1938ko abuztuan Vienako Gauleiter postua emanez.
Nortasun hotz, kementsu, basati eta dinamikoko gizona zen. Himmlerren goi-ahaidea zen, eta haren aldekoa zen baldintzarik gabe. Globocnik egoeraz baliatu zen eta bizimodu bitxia eraman zuen, baliabide ekonomikoen manipulazio uherrak egin zituen, familia juduen ondasunak usurpatu zituen eta desordena politiko larriak eragin zituen, etsai pertsonalen arrastoa sortuz. Azkenean, Hermann Göringek ahal zuen guztia egin zuen hura kentzeko. Azkenean, Himmlerrek berak kargutik kendu zuen eta Hitlerrek Josef Burckel izendatu zuen oinordeko 1939ko urtarrilean.[2]
Globocnik kargugabetua, ez zen Hitlerren faborea berreskuratzeko ahaleginak egin zituen. Urte horretan bertan, Waffen SSetan sartu zen boluntario gisa, eta Poloniaren inbasioan parte hartu zuen, Germania errejimenduan. Han, merezimenduzko ekintza bereizgarriei esker, Himmlerren absoluzioa lortu zuen, baita komisionatu gabeko ofizial maila bat ere. Himmlerrek, bere merituen arabera, bigarren aukera bat eman zion, eta 1939ko azaroaren 9an Lublingo poliziaburu izendatu zuen.
1941eko urriaren 31n, Globocnikek Himmlerren agindua jaso zuen Reinhard operazioa, Nisko Plana deiturikoa, abiarazteko. Plan horrek lehen sarraski-eremua eraikitzea zekarren eskualdearentzat, Belzecen, eta helburu bererako honako eremu hauek: Treblinka, Majdanek, Sobibor eta Małkinia Gorna. Asmo horietarako, Globocnick zuzendari gisa agertzen zen itxurazko enpresa bat sortu zuen Himmlerrek.[3]
Eremu horiek martxan jarri ondoren, Varsoviako eta Bialystokeko ghettoak likidatu zituen. Guztira 515.000 judu inguru zituen, eta, gainera, Lublingo ghetto ezarri zuen, esklabu gisa erabiltzeko hautatutako 95.000 judurekin eta lan behartuen beste eremu batzuekin.
Zamośćen, herritarren birkokatze saiakuntzak modu basatian egin ziren, eta, ondorioz, partisanoen erresistentzia handia egon zen. Honek, Globocnik-en erantzun bat eragin zuen, eskualde honetako 110 herrixka ingurutan sarraski asko agindu zituena. Horren ondorioz, milaka juduk ihes egin zuten Bielorrusiako basoetara. Poloniarren ihesaldi masiboak izugarri gogaitu zuen Hans Frank, zeinak Globocniken ekintzen emaitzen berri eman zion Himmlerri. Himmlerrek entsegu-programa bertan behera uztea agindu zuen.
Globocnik Triestera eraman zuten. Globocnik bere sarraski ekipo osoarekin joan zen. Taldeak Ukrainako SS kontingente bat, Reinhard operazioaren eskualdeko partaide ohi batzuk eta Polonian itxitako kontzentrazio-esparruetako administratzaileak zituen: Franz Stangl, Gottlieb Hering, Lorenz Hackenholt eta Christian Wirth. Istrian, italiar juduen jazarpenak eta sarraskiaren politikak jarraitu zuten San Sabako konzentrazio esparruan, Triestetik gertu. Gainera, eutanasia programa bat hasi zuen ospitaleetan. Horrek erreakzio gogorrak eragin zituen Titoren partisanoen aldetik, eta inguratu egin zituzten. Ekintza horietako batean hil zen Christian Wirth, 1944ko maiatzaren 26an. Hackenholtek, itxuraz, ihes egitea lortu zuen, eta ez zen inoiz jakin non zegoen. Gauza bera gertatu zen Gottlieb Heringekin. Globocnik armada britainiarrak atxilotu zuen Möslacher Alm-en, Karintian, 1945eko maiatzaren 31n. Haren ondoan erori ziren Höfle, Lerch eta Michalsen. Globocnik atxilotu zutenean, bere buruaz beste egin zuen zianuroz pozoituta, egun horretan bertan, Paternion gazteluko harresien kanpoaldean.[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
