Labaien

Labaien^[4] ([laβai.en]; Labaina [laβaina] Malerrekako hizkeraz) Nafarroa Garaiko iparraldeko udalerri bat da, Malerreka ibarrekoa, Baztan-Bidasoa eskualdekoa.Iruñeko merindadean dago, hiriburu Iruñetik 58 kilometro iparraldera. 234 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera, eta bi herrigune: Beintza eta Labaien. Horregatik sarritan Beintza-Labaien ([beints̻a laβai.en]) izena eman izan zaio.

Labaien
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Labaien udalerriaren ikuspegi orokorra. Aurrealdean, Labaien herria dago, atzealdean berriz Beintza herria.
Bandera Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Iruñea
Eskualdea	Malerreka
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Labaien
Alkatea	Francisco Javier Otxandorena Juanotena (Urradi, indep.)
Posta kodea	31753
INE kodea	31137
Herritarra	labaiendar, labaindar
Geografia
Koordenatuak	43°05′14″N 1°44′20″W
Azalera	28 km²
Garaiera	450 metro
Distantzia	58 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	217 (2024:  −1)
92 (%42,4) (2019)  (%59) 128
Dentsitatea	7,75 bizt/km²
Zahartzea[1]	% 29,1
Ugalkortasuna[1]	‰ 0
Ekonomia
Jarduera[1]	% 78,13 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 0 (2011)
Langabezia[1]	% 7,92 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2]	% 64.3 + % 14.2 hartzaile (2021)
Kaleko erabilera [3]	%
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.labaien.org/

Geografia

Beintza herria.

Iruñeko merindadearen iparraldean dago, Basaburua ibarrean. Herria Saldias eta Doneztebe bitarteko errepideak zeharkatzen du (NA-121A errepidea).

Ingurune naturala eta klima

Labaienek klima atlantiko epela dauka, prezipitazioak ugari dira eta urte osoan zehar banatzen dira. Aldaketa termikoa neurrizkoa da eta ez da hilabete idorrik izaten uda garaian. Urteko batez besteko tenperatura 12-13 gradukoa eta prezipitazioak 1.800 eta 2.000mm artekoak izaten dira. Urteroko egun euritsuak 180 edo gehiago izan daitezke.

Beintza-Labaienek baso ugari dauzka, hosto erorkor eta landare higrofiloz beterikoak. Zuhaitz ugarienen artean, pagoak, haritzak, eta gaztainondoak nabarmentzen dira. Pagoak udalerriko gunerik menditsuenetan daude, haritzek, berriz, mendeetako mozketen ondorioz, euren azaleratik asko galdu dute. Landaturiko espezieak (139 hektarea) pinu insignisa eta alertzeak dira, azken hau Japoniatik ekarritako espeziea.

Udalerri mugakideak

Iparraldean mugakide ditu Goizueta, Zubieta eta Ituren, ekialdean Urroz, mendebaldean Eratsun eta Saldias, eta hegoaldean Basaburua eta Ultzama.

Demografia

Labaiengo biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldan, lau etorkin bizi ziren herrian, biztanleen % 1,50 (Nafarroako Foru Erkidegoko batezbestekoaren azpitik).

Politika

Udal hauteskundeak

Labaiengo alkatea Urradi herri ekimeneko Francisco Javier Otxandorena Juanotena da 2007ko udal hauteskundeez geroztik, bere taldeak udaleko zazpi ordezkariak lortu zituen, eta beraz gehiengo osoa udalean. Baliogabeko zazpi boto izan ziren (emandako boto guztien %6,86) eta boto zuriak hamar izan ziren (%10,53). Abstentzioa %61,94koa izan zen.

Labaiengo Udala (2007)

Alderdia	Botoak	Zinegotziak
Urradi (U)	85	7

2011n, ordea, ez zen zerrendarik aurkeztu. Otxandorenak jarduneko alkate segitzen du^[5].

2019an eta 2023an Herriarengatik hautagaitzak lortu zituen 5 zinegotziak.^[6]

Udaletxea

Labaiengo udaletxeko idazkaria Oitz, Donamaria eta Urrozko idazkari ere bada.

• HELBIDEA: Udaletxeko Karrika 9, 2. solairua

Alkateen zerrenda

2007-2011	Francisco Javier Otxandorena Juanotena	Urradi
2011-	Francisco Javier Otxandorena Juanotena	Jardunean

Azpiegiturak

Udalerria Malerrekako Zerbitzuen Mankomunitateko kidea da.

Jaiak

Labaiengo jaiak abuztuaren lehen asteburuan ospatzen dira.

Ondasun nabarmenak

San Pedro eliza: estilo gotikoa eta pizkundetarra batzen ditu. Eliza barruan XVIII. mendeko erretaula barrokoa dago. Ondare erlijisoari dagokionez, Salbatore baseliza, eta errotaren ondoko XVI. mendeko Gurutzea nabarmentzen dira.

Arkitektura zibilari dagokionez, XVIII. mende eta XIX. mendeko etxe ugari daude, Arretxea dorretxea esaterako, Labaiengo herrigunean kokaturik.

Argazki galeria

• 
  Beintza