Hermann Hesse

Alemaniar-Suitzako idazle eta Nobel Sariaren irabazlea (1877-1962) From Wikipedia, the free encyclopedia

Hermann Hesse

Hermann Hesse, NAF: [ˈhɛr.man ˈhɛ.sə], (Calw, Baden-Württemberg, Alemania, 1877ko uztailaren 2a - Collina d'Oro, Ticino, Suitza, 1962ko abuztuaren 9a ) Alemanian jaiotako poeta, idazle eta margolaria izan zen, suitzar nazionalitatea ere eduki zuena. Thomas Mannekin batera, Hesse alemaniar literaturaren berritzaile nagusien artean dago. 1946an Literaturako Nobel Saria jaso zuen. [1][2]

Datu azkarrak Bizitza, Jaiotzako izen-deiturak ...
Hermann Hesse
Thumb
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakHermann Karl Hesse
JaiotzaCalw, 1877ko uztailaren 2a
Herrialdea Alemania
 Alemaniar Inperioa  (1890 -
 Suitza  (1924 -
BizilekuaAlemania
HeriotzaMontagnola (en) , 1962ko abuztuaren 9a (85 urte)
Hobiratze lekuaSant'Abbondio Cemetery in Gentilino (en)
Heriotza moduaberezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
AitaJohannes Hesse
AmaMarie Hesse
Ezkontidea(k)Mia Hesse-Bernoulli (en)
Ruth Wenger (en)  (1924ko urtarrilaren 11 -  1927ko apirilaren 24a)
Ninon Hesse (en)  (1931ko azaroa -  1962ko abuztuaren 9a)
Seme-alabak
Haurrideak
Hezkuntza
HeziketaJohannes-Kepler-Gymnasium (en)
Evangelical Seminaries of Maulbronn and Blaubeuren (en)
Hizkuntzakalemana
Jarduerak
Jarduerakeleberrigilea, poeta, literatoa, margolaria, filosofoa, Erresistentziaren kidea, ilustratzailea, idazlea, Nobel Prize winner (en) , liburu-saltzailea, bakezalea eta libretista
Lantokia(k)Berna eta Montagnola (en)
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakPietismo, Buddhism as a religion (en) eta psikoanalisi
KidetzaPrussian Academy of Arts (en)
Mugimenduaexistentzialismoa
Izengoitia(k)Emil Sinclair
Thumb
Itxi

Bizitza

1877an, Alemaniako Cawl herrian jaio zen, protestante erlijioko familia elizkoi batean, gurasoak Indian misiolariak izandakoak ziren. [3] [4] Aitak horrela nahi zuelako, apaizgaitegi batean egin zituen ikasketak. Oso ikasle ona izan zen, baina elizako arauak ez zituen atsegin. Munduak ezarritako betebeharrak bete nahiaren eta bere buruarekin ados bizi izan nahiaren arteko borroka izan zen bere pentsamenduaren aztergai eta idazgai nagusia, bere lehen eleberrian azaltzen den bezala: Peter Camenzind (1904)[5]

Apaizgaitegia utzi ondoren, hainbat lanbidetan aritu zen, eta kazetari moduan hasi zen azkenean. Garai hartan, bere bigarren eleberria argitaratu zuen: Unterm Rad (1906, Gurpilaren azpian), gizarte arauei aurre egin behar dion idazle baten patuari buruzkoa. Ondoren, Gertrud (1910) eta Rosshalde (1914) argitaratu ziren. [5]

1911n, Sri-Lanka eta Indonesiara bidaiatu zuen, arrazoi hauengatik: bere ezkonbizitza krisian zen, eta krisian ziren, halaber, Europako kultura eta politika. Bidaiak eragin handia izan zuen bere pentsamenduan. [6]

Lehen Mundu Gerran, Suitzara joan zen, eta militarismoaren, nazionalismoaren eta gerraren aurka egin zuen. 1923an, Suitzako herritartasuna hartu zuen eta Ticinon jarri zen bizitzen. Bertan, nazismoaren aurka borrokatuko zuen, hainbat lan idatzi zituen eta nazioarteko korrespondentzia mantendu zuen. [4][5]

Bizitza pribatua

Hiru aldiz ezkondu zen: 1904an María Bernouille-rekin, 1924an Ruth Wenger-rekin eta 1931an Ninon Dolbin-ekin. Lehenengo ezkontzatik hiru seme-alaba jaio ziren. Bärbel Reetz idazleak Herman Hesseren emazteei buruz idatzi zuen liburuan jasotzen du pertsona zaila zela senideekiko harremanetarako, eta hiru emakume horiek idazlearen obran izandako garrantzia ere azpimarratu zuen.[7]

Suitzan hil zen, 1962ko abuztuaren 9an, 85 urte zituela.

Lana

Idazlearen ospea Demian (1919) eleberriarekin zabaldu zen mundu osoan. Eleberrian nabarmena da Hesseren identifikazioa bere lagun Carl Jung-en psikoanalisi aldaera berriarekin. Bere bi hurrengo eleberriekin ere izugarrizko arrakasta izan zuen: Siddhartha (1922), Budaren lehen urteei buruzko parabola bat, eta Der Steppenwolf (1927, Estepako otsoa), bere kontraesanek erotzeraino daramaten artista bati buruzko lekukotasun urragarria. Azkeneko eleberria, Das Glasperlenspiel (1943), idatzi zuen zailena eta luzeena da, bizitza kontenplatiboaren eta egunerokotasunaren arteko gatazken beste azterketa bat. 1946an Literaturako Nobel saria irabazi zuen.[5]

Lirika sutsuz eta aberatsez idatzitako prosa landuan, Hessek arrazoiaren eta sentimenduen, sentsualitatearen eta espiritualitatearen arteko dialektika zabala azaldu zuen. Europako abangoardiazko jarrerei aurrea hartu zion pentsamenduaren osagai irrazionalengana zuen jakin-minagatik, eta baita sortaldeko mistizismoaren forma batzuengana zuen interesagatik. Agian, horregatik izan du horrenbesteko arrakasta belaunaldi gazteen artean.[5]

Liburu garrantzitsuenak

Euskaratuak

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.