From Wikipedia, the free encyclopedia
Espektrinak zelula eukariotikoen mintzaren alde zitoplasmatikoan kokatzen diren proteina periferikozko zuntzak dira eta zitoeskeletoaren osagai kontsideratzen dira.
Globulu gorrietan oso ugaria da espektrina, zelula mintzeko proteinen %25a hartzen du. Espektrinen funtzioa zelula mintzaren osotasuna eta zitoeskeletoaren egitura mantentzea da, bi alde ahur dituen itxura berezi hori emanez[1].
Globulu gorriak ingurune hipotoniko batean jartzen baditugu ura eritrozito barnera sartzen da eta hanpaduraz lisatu eta eztanda egiten du. Hemogloginak orduan alde egiten du eta zelula mintza baino ez da gelditzen. "Eritrozitoaren mamua" edo "espektroa" deitzen zaio honi eta egitura mantentzen duen proteinari beraz espektrina[2].
Globulu gorriak aztertzen dira espektrinaren egitura eta antolakuntza zehazteko. Espektrinak bi unitate ditu, α-espektrina eta β-espektrina, eta guztira 106 aminoazido izaten ditu[3]. Aktinazko mikrofiruen artean espektrina terameroak kokatzen dira (2α + 2β) eta horrela egitura triangeluar-hexagonala garatzen da. Sorturiko sare horrek zelula mintza bere osotasunean mantentzea ahalbidetzen du eta zelulari dagokion itxura ematen dio.
Ankirina izeneko proteina periferiko batek espektrina sarea banda 3 transmintzeko proteinarekin lotzen du. Beste alde batetik banda 4.1 proteinak eta aktinak transmintzezko bi proteinekin lotzen dute, banda 3 proteinarekin eta glikoforinarekin[4].
Neuronetan ere aktina-espektrina konplexuez eraturiko sareak aurkitu dira. Neuronen axoia gorputza (soma) baino askoz luzeagoa da eta egitura mantentzeko proteina zuntzezko "eskeletua" izaten du. Aktinazko eraztunek axoiaren diametroa mantentzen dute eta eraztunen tartean espektrina sarea zabaltzen da. Dendritetan ere egitura bera agertzen da, baina axoietakoa hobeki antolaturik egoten da[5].
Eritrozitoak duen itxura berezi horrek oso elastiko egiten du eta horri esker diametro txikiagoa duten kapilareetatik ere igaro daiteke. Anemia hemolitiko izeneko gaixotasuna espektrinaren mutazio baten ondorioa da. Espektrina sarea ez da egoki eratzen eta globulu gorria esferikoagoa eta hauskorragoa izaten da.
Bestalde zelularen apoptosia gertatzen denean kalpaina izeneko entzima proteolitikoak espektrina sarea desegiten du eta zelula mintza endekatu egiten da zelularen heriotza eraginez[6]. Nekrosi prozesuetan gertatzen da hau[7].
V.T. Marchesi eta E. Steers izan ziren espektrina aurkitu zuten zientzilariak, 1968. urtean[8]. 1981. urtean neuronetan aurkitu zen baina fodrina izena eman zioten, ez baitzuten globulu gorrietako espektrinarekin lotu[9]. Gerora ikusi da antzekoak direla.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.