From Wikipedia, the free encyclopedia
Sir Sidney Poitier (Miami, 1927ko otsailaren 20 – Los Angeles, 2022ko urtarrilaren 6a), bahamar-estatubatuar aktore, zinema zuzendari, idazle eta diplomazialaria izan zen. Bi aldiz jaso zuen Oscar saria, gizonezko aktore onenarena 1963an (Lillies of the Field filmagatik) eta ohorezko Oscar saria 2002an.[1]
| Sidney Poitier | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
2002 - 2007
1997 - 2007 | |||||
| Bizitza | |||||
| Jaiotza | Miami, 1927ko otsailaren 20a | ||||
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak  Bahamak | ||||
| Talde etnikoa | afro-amerikarra | ||||
| Lehen hizkuntza | ingelesa | ||||
| Heriotza | Los Angeles, 2022ko urtarrilaren 6a (94 urte) | ||||
| Familia | |||||
| Ezkontidea(k) | Juanita Hardy (en)  (1950 - 1965)Joanna Shimkus (1976ko urtarrilaren 23a - | ||||
| Bikotekidea(k) | ikusi
| ||||
| Seme-alabak | ikusi
| ||||
| Hezkuntza | |||||
| Hizkuntzak | ingelesa | ||||
| Jarduerak | |||||
| Jarduerak | zinema aktorea, film-zuzendaria, diplomazialaria, autobiografialaria, zinema ekoizlea, idazlea, autorea, telebista-aktorea, antzerki aktorea, aktorea, antzerki zuzendaria, telebista-ekoizlea eta errealizadorea | ||||
| Altuera | 1,89 metro | ||||
| Lantokia(k) | Bahamak | ||||
| Jasotako sariak | ikusi
| ||||
| Kidetza | Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia | ||||
| Zerbitzu militarra | |||||
| Adar militarra | Ameriketako Estatu Batuetako Armada | ||||
| Parte hartutako gatazkak | Bigarren Mundu Gerra | ||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||
| Erlijioa | deismoa | ||||
           | |||||
Aitzindaria izan zen Hollywooden. Beltzak rol bazterreko eta estereotipoetara mugatuta zeudenean, berak aukera izan zuen nortasun handiko protagonisten paperak egiteko. Artean, Afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko mugimendua sortzen ari zenean, Oscarra erdietsi zuen lehen beltza izan zen.[2]
American Negro Theater antzerki taldean aritu zen. 1947an egin zuen debuta kameren aurrean, Sepia Cinderella filmean, figurante gisa. Hiru urte geroago, ordea, Joseph Leo Mankiewicz zinemagilearentzat egin zuen lan No Way Out draman, eta handik aurrera garatu zuen pertsonaiaren trazak erakutsi zituen. Izan ere, anaia arrazista bi artatu behar dituen mediku beltz bat izan zen film horretan.[2]
Hollywoodeko izar eta garai hartako antzezle beltzen eredu bihurtu zen berehala. 1950eko hamarkadan bere lekua egin zuen zineman eta telebistan, eta baita arrakasta handia lortu ere zenbait filmekin: adibidez, Blackboard Jungle (1955), eskola bateko borrokak islatzen zituena, urteen joan-etorrian haren film ezagunenetako bat bilakatu zena. The Defiant Ones filmarekin (1958), Oscar saria irabazteko hautagaia izan zen lehenengoz. Bide horretan kritikak ere jaso zituen, gehienetan beltz zintzo eta atseginaren paperean aritzen zelako, esaterako Guess Who's Coming to Dinner filmean (1967).[2]
1970etik aurrera, beltzen eskubideen aldeko mugimendua indartzean, filmak zuzentzen hasi zen, Buck and the Preacher westernarekin estreinatu zen 1972an, eta 1990era arte beste zortzi film zuzendu zituen. Horien artean zeuden Stir Crazy eta Hanky Panky filmak. Nolanahi ere, ez zuen arrakasta handirik lortu zuzendari gisa, eta antzeztuz lortu zuena handiagoa izan zen.[2]
Politikari moduan, Bahametako enbaxadorea izan zen UNESCOn eta Japonian.
Hainbat sari jaso zituen, esate baterako, AEBetako presidentea Barack Obamak Presidentearen Domina (PMF) eman zion 2009an.
.jpg)
Taula honetan ikus daitezke film bakoitzaren zuzendaria, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak (gaztelaniaz, frantsesez):
| Urtea | Filma | Zuzendaria | Ekoizlea | Izenburuak (es,fr) |
|---|---|---|---|---|
| 1950 | No Way Out | Joseph L. Mankiewicz | 20th Century Studios | gaztelaniaz: Un rayo de luz frantsesez: La porte s'ouvre |
| 1951 | Cry, the Beloved Country | Zoltan Korda | London Films | gaztelaniaz: Tierra prometida frantsesez: Pleure, ô pays bien-aimé |
| 1952 | Red Ball Express | Budd Boetticher | -- | gaztelaniaz: Hermanos ante el peligro frantsesez: Les Conducteurs du diable |
| 1955 | Blackboard Jungle | Richard Brooks | Metro-Goldwyn-Mayer | gaztelaniaz: Semilla de maldad frantsesez: Graine de violence |
| 1956 | Good-bye, My Lady | William Augustus Wellman | Batjac Productions | gaztelaniaz: Adiós Lady frantsesez: Adieu Lady |
| 1957 | Edge of the City | Martin Ritt | -- | gaztelaniaz: Donde la ciudad termina frantsesez: L'Homme qui tua la peur |
| 1957 | Something of Value | Richard Brooks | Metro-Goldwyn-Mayer | frantsesez: Le Carnaval des dieux |
| 1957 | Band of Angels | Raoul Walsh | Warner Bros. | gaztelaniaz: La esclava libre frantsesez: L'Esclave libre |
| 1957 | The Mark of the Hawk | Michael Audley | -- | |
| 1958 | The Defiant Ones | Stanley Kramer | Stanley Kramer Productions | gaztelaniaz: Fugitivos frantsesez: La Chaîne |
| 1959 | Our Virgin Island | Pat Jackson | -- | gaztelaniaz: Isla virgen frantsesez: Virgin Island |
| 1959 | Porgy and Bess | Otto Preminger | Samuel Goldwyn Productions | gaztelaniaz: Porgy y Bess |
| 1960 | All the Young Men | Hall Bartlett | -- | gaztelaniaz: El paso de la muerte frantsesez: Les marines attaquent |
| 1961 | A Raisin in the Sun | Daniel Petrie | Columbia Pictures | gaztelaniaz: Un lunar en el sol frantsesez: Un raisin au soleil |
| 1961 | Paris Blues | Martin Ritt | United Artists Corporation | gaztelaniaz: Un día volveré |
| 1962 | Pressure Point | Hubert Cornfield | -- | gaztelaniaz: La clave de la cuestión, las fronteras de la piel |
| 1963 | Lilies of the Field | Ralph Nelson | United Artists Corporation | gaztelaniaz: Los lirios del valle frantsesez: Le Lys des champs |
| 1964 | The Long Ships | Jack Cardiff | Warwick Films | gaztelaniaz: Los invasores frantsesez: Les Drakkars |
| 1965 | A Patch of Blue | Guy Green | Metro-Goldwyn-Mayer | frantsesez: Un coin de ciel bleu |
| 1965 | The Bedford Incident | James B. Harris | Columbia Pictures | frantsesez: Aux postes de combat |
| 1965 | The Slender Thread | Sydney Pollack | Stephen Alexander | gaztelaniaz: La vida vale más frantsesez: Trente Minutes de sursis |
| 1965 | The Greatest Story Ever Told | George Stevens | -- | gaztelaniaz: La historia más grande jamás contada frantsesez: La Plus Grande Histoire jamais contée |
| 1966 | Duel at Diablo | Ralph Nelson | -- | gaztelaniaz: Duelo en Diablo frantsesez: La Bataille de la vallée du diable |
| 1966 | To Sir, with Love | James Clavell | Columbia Pictures | gaztelaniaz: Rebelión en las aulas frantsesez: Les Anges aux poings serrés |
| 1967 | Guess Who's Coming to Dinner | Stanley Kramer | Columbia Pictures | frantsesez: Devine qui vient dîner... |
| 1967 | In the Heat of the Night | Norman Jewison | The Mirisch Company | frantsesez: Dans la chaleur de la nuit |
| 1968 | For Love of Ivy | Daniel Mann | American Broadcasting Company | gaztelaniaz: Un hombre para Ivy frantsesez: Mon homme |
| 1969 | The Lost Man | Robert Alan Aurthur | -- | frantsesez: L'Homme perdu |
| 1970 | King: A Filmed Record... Montgomery to Memphis | Sidney Lumet | -- | frantsesez: King : de Montgomery à Memphis |
| 1970 | They Call Me MISTER Tibbs! | Gordon Douglas | The Mirisch Company | gaztelaniaz: Ahora me llaman Sr. Tibbs frantsesez: Appelez-moi Monsieur Tibbs |
| 1971 | The Organization | Don Medford | -- | frantsesez: L'Organisation |
| 1971 | Brother John | James Goldstone | -- | gaztelaniaz: Como el viento |
| 1972 | Buck and the Preacher | Sidney Poitier | -- | gaztelaniaz: Buck y el farsante frantsesez: Buck et son complice |
| 1973 | A Warm December | Sidney Poitier | -- | gaztelaniaz: Un cálido diciembre frantsesez: L'amour fleurit en décembre |
| 1974 | Uptown Saturday Night | Sidney Poitier | Warner Bros. | |
| 1975 | The Wilby Conspiracy | Ralph Nelson | -- | gaztelaniaz: La conspiración frantsesez: Le Vent de la violence |
| 1975 | Let's Do It Again | Sidney Poitier | -- | gaztelaniaz: Dos tramposos con suerte |
| 1977 | A Piece of the Action | Sidney Poitier | Warner Bros. | gaztelaniaz: De profesión: estafadores |
| 1979 | Paul Robeson: Tribute to an Artist | Saul J. Turell | -- | |
| 1988 | Little Nikita | Richard Benjamin | Columbia Pictures | gaztelaniaz: Espías sin identidad |
| 1988 | Shoot to Kill | Roger Spottiswoode | Touchstone Pictures | gaztelaniaz: Persecución Mortal frantsesez: Randonnée pour un tueur |
| 1992 | Sneakers | Phil Alden Robinson | Universal Pictures | gaztelaniaz: Los fisgones frantsesez: Les Experts |
| 1994 | A Century of Cinema | Caroline Thomas | -- | gaztelaniaz: Un siglo de cine |
| 1996 | To Sir, with Love II | Peter Bogdanovich | -- | gaztelaniaz: Al maestro con cariño |
| 1997 | Mandela and de Klerk | Joseph Sargent | -- | |
| 1997 | The Jackal | Michael Caton-Jones | Mutual Film | frantsesez: Le Chacal |
| 1998 | David and Lisa | Lloyd Kramer | -- | gaztelaniaz: El silencio de los inocentes frantsesez: David et Lisa |
| 1999 | The Simple Life of Noah Dearborn | Gregg Champion | -- | gaztelaniaz: Toda una vida frantsesez: L'Affaire Noah Dearborn |
| 2013 | B.B. King: The Life of Riley | Jon Brewer | -- | |
| 2016 | I Am Not Your Negro | Raoul Peck | -- | gaztelaniaz: No soy tu negro |
| Urtea | Filma | Pertsonaia |
|---|---|---|
| 1947 | Sepia Cinderella | Estra |
| 1949 | From Whence Cometh My Help | Bere |
| 1950 | No Way Out | Dr. Luther Brooks |
| 1951 | Cry, The Beloved Country | Reverend Msimangu |
| 1952 | Red Ball Express | Cpl. Andrew Robertson |
| 1954 | Go, Man, Go! | Inman Jackson |
| 1955 | Blackboard Jungle | Gregory W. Miller |
| 1956 | Good-bye, My Lady | Gates |
| 1957 | Edge of the City | Tommy Tyler |
| Something of Value | Kimani Wa Karanja | |
| Band of Angels | Rau-Ru | |
| The Mark of the Hawk | Obam | |
| 1958 | Virgin Island | Marcus |
| The Defiant Ones | Noah Cullen | |
| 1959 | Porgy and Bess | Porgy |
| 1960 | All the Young Men | Sgt. Eddie Towler |
| 1961 | A Raisin in the Sun | Walter Lee Younger |
| Paris Blues | Eddie Cook | |
| 1962 | Pressure Point | Doctor (Chief Psychiatrist) |
| 1963 | The Long Ships | Aly Mansuh |
| Lilies of the Field | Homer Smith | |
| 1965 | The Bedford Incident | Ben Munceford |
| The Greatest Story Ever Told | Zireneko Simon | |
| A Patch of Blue | Gordon Ralfe | |
| The Slender Thread | Alan Newell | |
| 1966 | Duel at Diablo | Toller |
| 1967 | To Sir, with Love | Mark Thackeray |
| In the Heat of the Night | Virgil Tibbs | |
| Guess Who's Coming to Dinner | Dr. John Wade Prentice | |
| 1968 | For Love of Ivy | Jack Parks |
| 1969 | The Lost Man | Jason Higgs |
| 1970 | King: A Filmed Record... Montgomery to Memphis | Narratzailea |
| They Call Me MISTER Tibbs! | Virgil Tibbs | |
| 1971 | Brother John | John Kane |
| Not Me Boss!! | ||
| The Organization | Virgil Tibbs | |
| 1972 | Buck and the Preacher | Buck |
| 1973 | A Warm December | Matt Younger |
| 1974 | Uptown Saturday Night | Steve Jackson |
| 1975 | The Wilby Conspiracy | Shack Twala |
| Let's Do It Again | Clyde Williams | |
| 1977 | A Piece of the Action | Manny Durrell |
| 1979 | Paul Robeson: Tribute to an Artist | Narratzailea |
| 1988 | Shoot to Kill | Warren Stantin |
| Little Nikita | Roy Parmenter | |
| 1992 | Sneakers | Donald Crease |
| 1994 | A Century of Cinema | Bera |
| 1996 | Wild Bill: Hollywood Maverick | Bera |
| 1997 | The Jackal | Carter Preston |
| 2001 | Ralph Bunche: An American Odyssey | Narratzailea |
| 2004 | Tell Them Who You Are | Bera |
| 2008 | Mr. Warmth: The Don Rickles Project | Bera |
Taula honetan ikus daitezke zuzendutako filma bakoitzaren bi aktore, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak (gaztelaniaz, frantsesez):
| Urtea | Filma | Aktoreak | Ekoizlea | Izenburuak (es,fr) |
|---|---|---|---|---|
| 1972 | Buck and the Preacher | Sidney Poitier, Harry Belafonte | -- | gaztelaniaz: Buck y el farsante frantsesez: Buck et son complice |
| 1973 | A Warm December | Esther Anderson, Sidney Poitier | -- | gaztelaniaz: Un cálido diciembre frantsesez: L'amour fleurit en décembre |
| 1974 | Uptown Saturday Night | Sidney Poitier, Bill Cosby | Warner Bros. | |
| 1975 | Let's Do It Again | Sidney Poitier, Bill Cosby | -- | gaztelaniaz: Dos tramposos con suerte |
| 1977 | A Piece of the Action | Bill Cosby, James Earl Jones | Warner Bros. | gaztelaniaz: De profesión: estafadores |
| 1980 | Stir Crazy | Gene Wilder, Richard Pryor | Columbia Pictures | gaztelaniaz: Locos de remate frantsesez: Faut s'faire la malle |
| 1982 | Hanky Panky | Gene Wilder, Gilda Radner | Columbia Pictures | frantsesez: La Folie aux trousses |
| 1985 | Fast Forward | Don Franklin, Sam McMurray | -- | |
| 1990 | Ghost Dad | Bill Cosby, Denise Nicholas | -- | gaztelaniaz: Papá fantasma frantsesez: Papa est un fantôme |
| Urtea | Titulua | Pertsonaia |
|---|---|---|
| 1991 | Separate but Equal | Thurgood Marshall |
| 1995 | Children of the Dust | Gypsy Smith |
| 1996 | To Sir, with Love II | Mark Thackeray |
| 1997 | Mandela and De Klerk | Nelson Mandela |
| 1998 | David and Lisa | Dr. Jack Miller |
| 1999 | The Simple Life of Noah Dearborn | Noah Dearborn |
| Free of Eden | Will Cleamons | |
| 2001 | The Last Bricklayer in America | Henry Cobb |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
_rib.PNG){kind=small}
.svg){kind=small}
