AI tools

paść

From Wiktionary, the free dictionary

See also: PASC and pasc

Old Polish

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /paɕt͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /paɕt͡ɕ/

Etymology 1

Inherited from Proto-Slavic *pàsti (“to fall”). First attested in the 14th century.

Verb

paść pf (imperfective padać)

  1. (attested in Lesser Poland) to fall (to come to the ground, usually involuntarily)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 32:
      Nacloni se y padne, gdy panowacz bødze vbogim
      [Nakłoni sie i padnie, gdy panować będzie ubogim]
    • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 20, 30:
      Vcyekly cy, gysz bily ostaly, do Affet myasta a padl mur na dwadzeszcya a na syedm tysyøczow lyvdzi, gisz bily ostaly
      [Uciekli ci, jiż byli ostali, do Afet miasta a padł mur na dwadzieścia a na siedm tysiącow ludzi, jiż byli ostali]
    1. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
      1. to fall (to become corrupted)
        • 1915 [XV med.], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎, page 517:
          Nagle pascz succumbere
          [Nagle paść succumbere]
    2. (attested in Lesser Poland) to fall to (to submit to someone)
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 44, 7:
        Lud pod czø padne
        [Lud pod cię padnie]
  2. (attested in Lesser Poland, Masovia) to fall (to go to the ground so as to beg for mercy, forgiveness, etc.) [with do (+ genitive) or ku (+ dative) ‘to what’; or with przed (+ accusative or instrumental) ‘before whom/what’]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 31:
      W obesrzenu iego padnø wszitczi, gisz se spuszczaiø w zemø
      [W obeźrzeniu jego padną wszytcy, jiż sie spuszczają w ziemię]
    • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 306:
      Czo gdy vyrzal Szymon Pyothr, padl do kolyan Ihusevych
      [Co gdy ujrzał Szymon Piotr, padł do kolan Krystusewych]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 437:
      Marya... vzrączy y padla na sve kolana y na szve oblycze kv yego nogam
      [Maryja... uźręcy ji padła na swe kolana i na swe oblicze ku jego nogam]
    • 1880-1894 [XV med.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎, volume V, page 265:
      Et procidentes adorauerunt eum a padwschy przed nye korzyly sze yemu
      [Et procidentes adorauerunt eum a padwszy przed nie korzyli sie jemu]
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 14b:
      Pres tocz gest ona do Xpa bila prysla y pred gego nogamy gest ona bila padla
      [Przeztoć jest ona do Krysta była przyszła i przed jego nogami jest ona była padła]
  3. to fall (to die, usually from battle)
  4. (attested in Lesser Poland) to fall (to descend downward)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 139, 11:
      Padne na ne wangle
      [Padnie na nie węgle]
    1. (figuratively) to fall
      • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎, line 155:
        Tham byl czvl szwyąthego Pawla, thv byla gyego myszl padla
        [Tam był czuł świętego Pawła, tu była jego myśl padła]
  5. (attested in Lesser Poland) to fall into (to enter by falling)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 140, 11:
      *Pado w syecy gego grzeszny
      [Padą w sieci jego grzeszni]
    1. (attested in Silesia, figuratively) to fall into the hands of (to allow oneself to be taken over)
      • 1956 [XV med.], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎, Silesia, page 63v:
        Oblitus domini dei sui in arroganciam mentis proruppit padl
        [Oblitus domini dei sui in arroganciam mentis proruppit padł]
  6. (attested in Greater Poland) to fall to someone's lot [with na (+ accusative) ‘to whom’]
    • 1959 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 162, Poznań:
      Jaco czi dzedzici... mimo lata trzymali, asz na Chwala... pusczina padla
      [Jako ci dziedzicy... mimo lata trzymali, aż na Chwała... puścina padła]
    • 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 36, 3:
      Gesz to gdisz ginego pokolenya lvdze poymvyø sobye za zony, padnye s nimi *gymyeney gich a przenyesono bødze do gynego pokolenya z naszego dzedzicztwa
      [Jeż to gdyż jinego pokolenia ludzie pojmują sobie za żony, padnie s nimi jimienie jich a przeniesiono będzie do jinego pokolenia z naszego dziedzictwa]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 32:
      Padly nynye ceciderunt
      [Padli ninie ceciderunt]
  7. (attested in Lesser Poland) to fall (to lose strength or significance, to suffer setbacks, to be destroyed)
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 81, 7:
      Wy zaprawdø iaco ludze mrzecze a iaco ieden ze ksøszøt padnecze
      [Wy zaprawdę jako ludzie mrzecie a jako jeden ze książąt padniecie]
  8. (attested in Lesser Poland, hapax) to overtake [with na (+ accusative) ‘whom’]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 4:
      Strach smercy padl iest na mø
      [Strach śmierci padł jest na mię]
  9. to attack, to assail [with na (+ accusative) ‘whom’]
    • 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 14, 36:
      Padnyemi na Fylystini w noci a wibygemi ge, doiød nye vswytnye
      [Padniemy na Filistyny w nocy a wybijemy je, dojąd nie uświtnie]
Derived terms
phrases
  • mrok padł
verbs
  • paść w obłapianie pf
Descendants
  • Polish: paść (“to fall”)

Etymology 2

Inherited from Proto-Slavic *pasti (“to pasture”). First attested in the 14th century.

Verb

paść impf

  1. (attested in Greater Poland) to pasture (to take animals to a feeding area and allow them to eat while guarding them)
    • 1888 [1391], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 63:
      Kedi Janek otpusczil pascz na swey dzedzine Pascowy
      [Kiedy Janek otpuścił paść na swej dziedzinie Paszkowi]
  2. (attested in Lesser Poland, figuratively) to feed; to protect
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page 77:
      Wibral Dawida... pascz Iacoba, slugø swego a Israhel, dzedziczstwo swoie i pasl ie w newynowaczstwe sercza swoiego
      [Wybrał Dawida... paść Jakoba, sługę swego a Israhel, dziedzicstwo swoje i pasł je w niewinowacstwie sierca swojego]
  3. (attested in Greater Poland) to feed with (to give as food)
    • 1959 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 515, Poznań:
      Iaco ludze Micolagewi na Baranowe comenderowi pasø lanky, zito gualtem Micolagewø kasnø
      [Jaco ludzie Mikołajewi na Baranowie komenderowi pasą łąki, żyto gwałtem Mikołajewą kaźnią]
Descendants
  • Polish: paść (“to feed”)

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “paść I-II”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “paść I-II”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “paść 1-2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “paść”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Pronunciation

 
  • Audio 1; “paść”:(file)
  • Audio 2; “paść się”:(file)
  • Rhymes: -aɕt͡ɕ
  • Syllabification: paść

Etymology 1

Inherited from Old Polish paść (“to fall”).

Verb

paść pf (imperfective padać)

  1. (intransitive) to fall; to drop
    Synonym: upaść
    Chłopi padli na kolana przed królem. ― The peasants dropped to their knees before the king.
    Promienie światła padły na taflę jeziora. ― Rays of light fell on the surface of the lake.
  2. (intransitive) to strike; to overwhelm (of a negative emotion)
    Synonyms: ogarnąć, pochłonąć
    Padł na niego strach. ― He was struck by fear.
  3. (intransitive) to be brought up; to be mentioned, said or asked
    Podczas negocjacji padła suma 30 milionów euro. ― During the negotiations, a sum of 30 million euros was mentioned.
  4. (intransitive) to occur (used in reference to records and lottery wins)
    Na wczorajszym meczu padł rekord frekwencji. ― Yesterday's match saw a record attendance.
  5. (intransitive, colloquial) to lose it; to be very surprised or amused
    Padłem, jak go zobaczyłem w tym przebraniu. ― I lost it when I saw him in that costume.
  6. (intransitive, colloquial) to die; to stop working
    Właśnie padł mi telefon. ― My phone just died.
  7. (intransitive, impersonal) to fall to someone's lot
    Tym razem padło na Michała. ― This time, it fell upon Michał.
Conjugation
More information Conjugation of pf, person ...
Conjugation of paść pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive paść
future tense 1st padnę padniemy
2nd padniesz padniecie
3rd padnie padną
impersonal padnie się
past tense 1st padłem,
-(e)m padł		 padłam,
-(e)m padła		 padłom,
-(e)m padło		 padliśmy,
-(e)śmy padli		 padłyśmy,
-(e)śmy padły
2nd padłeś,
-(e)ś padł		 padłaś,
-(e)ś padła		 padłoś,
-(e)ś padło		 padliście,
-(e)ście padli		 padłyście,
-(e)ście padły
3rd padł padła padło padli padły
impersonal padnięto
conditional 1st padłbym,
bym padł		 padłabym,
bym padła		 padłobym,
bym padło		 padlibyśmy,
byśmy padli		 padłybyśmy,
byśmy padły
2nd padłbyś,
byś padł		 padłabyś,
byś padła		 padłobyś,
byś padło		 padlibyście,
byście padli		 padłybyście,
byście padły
3rd padłby,
by padł		 padłaby,
by padła		 padłoby,
by padło		 padliby,
by padli		 padłyby,
by padły
impersonal padnięto by
imperative 1st niech padnę padnijmy
2nd padnij padnijcie
3rd niech padnie niech padną
anterior adverbial participle padłszy
verbal noun padnięcie
Close
Derived terms
verbs
verbs

Etymology 2

Inherited from Old Polish paść (“to pasture”).

Verb

paść impf

  1. (transitive) to feed an animal
    Jaś poszedł paść konie. ― Johnny went to feed the horses.
  2. (reflexive with się) to graze, to feed oneself
    Konie pasły się pod lasem. ― The horses were grazing near the forest.
Conjugation
More information Conjugation of impf, person ...
Conjugation of paść impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive paść
present tense 1st pasę pasiemy
2nd pasiesz pasiecie
3rd pasie pasą
impersonal pasie się
past tense 1st pasłem,
-(e)m pasł		 pasłam,
-(e)m pasła		 pasłom,
-(e)m pasło		 paśliśmy,
-(e)śmy paśli		 pasłyśmy,
-(e)śmy pasły
2nd pasłeś,
-(e)ś pasł		 pasłaś,
-(e)ś pasła		 pasłoś,
-(e)ś pasło		 paśliście,
-(e)ście paśli		 pasłyście,
-(e)ście pasły
3rd pasł pasła pasło paśli pasły
impersonal pasiono
future tense 1st będę pasł,
będę paść		 będę pasła,
będę paść		 będę pasło,
będę paść		 będziemy paśli,
będziemy paść		 będziemy pasły,
będziemy paść
2nd będziesz pasł,
będziesz paść		 będziesz pasła,
będziesz paść		 będziesz pasło,
będziesz paść		 będziecie paśli,
będziecie paść		 będziecie pasły,
będziecie paść
3rd będzie pasł,
będzie paść		 będzie pasła,
będzie paść		 będzie pasło,
będzie paść		 będą paśli,
będą paść		 będą pasły,
będą paść
impersonal będzie paść się
conditional 1st pasłbym,
bym pasł		 pasłabym,
bym pasła		 pasłobym,
bym pasło		 paślibyśmy,
byśmy paśli		 pasłybyśmy,
byśmy pasły
2nd pasłbyś,
byś pasł		 pasłabyś,
byś pasła		 pasłobyś,
byś pasło		 paślibyście,
byście paśli		 pasłybyście,
byście pasły
3rd pasłby,
by pasł		 pasłaby,
by pasła		 pasłoby,
by pasło		 paśliby,
by paśli		 pasłyby,
by pasły
impersonal pasiono by
imperative 1st niech pasę paśmy
2nd paś paście
3rd niech pasie niech pasą
active adjectival participle pasący pasąca pasące pasący pasące
contemporary adverbial participle pasąc
verbal noun pasienie
Close
Derived terms
adjectives
nouns
verbs

Further reading

  • paść in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • paść in Polish dictionaries at PWN
  • Oskar Kolberg (1865) “padło mu”, in Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Serya II. Sandomierskie (in Polish), page 264

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.