nagle

See also: nagłe, naglę, and nágle

Danish

Pronunciation

• IPA^(key): /nawlə/, [ˈnɑwlə]
• Homophone: navle

Etymology 1

From Old Norse nagli, from Proto-Germanic *nagalô, derived from *naglaz (“nail; peg”), which is the source of Danish negl, English nail, German Nagel (“nail; spike”).

Noun

nagle c (singular definite naglen, plural indefinite nagler)

1. spike, nail
2. peg (of wood)

Declension

common gender	Singular		Plural
	indefinite	definite	indefinite	definite
nominative	nagle	naglen	nagler	naglerne
genitive	nagles	naglens	naglers	naglernes

Declension of nagle

Etymology 2

From Old Danish næglæ, from Old Norse negla, from Proto-Germanic *naglijaną, cognate with English nail (Old English næġl(i)an), German nageln (Old High German negilen), Gothic 𐌲𐌰𐌽𐌰𐌲𐌻𐌾𐌰𐌽 (ganagljan). Derived from the noun *naglaz (“nail”). The modern Danish form is influenced by the noun and German nageln.

Verb

nagle (past tense naglede, past participle naglet)

1. to nail

Conjugation

	present	past
simple	nagler	naglede
perfect	har naglet	havde naglet
passive	nagles	nagledes
participle	naglende	naglet
imperative	nagl	—
infinitive	nagle	—
auxiliary verb	have	—
gerund	naglen	—

Inflection of nagle

German

Pronunciation

• Audio:

  (file)

Verb

nagle

1. inflection of nageln:
   1. first-person singular present
   2. singular imperative
   3. first/third-person singular subjunctive I

Norwegian Nynorsk

Pronunciation

• IPA^(key): /²nɑɡ.lə/

Etymology 1

From Old Norse negla, from Proto-Germanic *naglijaną. Reanalyzed vowel from nagl and nagle.

Alternative forms

• nagla, negla, negle

Verb

nagle (present tense naglar, past tense nagla, past participle nagla, passive infinitive naglast, present participle naglande, imperative nagle/nagl)

1. to nail, to fasten with nails or pegs
2. to claw at with one's nails

Etymology 2

From Old Norse nagli. Compare nagl (“(finger)nail”).

Noun

nagle m (definite singular naglen, indefinite plural naglar, definite plural naglane)

1. a spike, nail
2. a peg

References

• “nagle” in The Nynorsk Dictionary.

Anagrams

• algen, galen, galne, glane, lange, lenga, negla

Old Polish

Etymology

From nagły +‎ -e. First attested in 1461.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /naːɡlʲɛ/
• IPA^(key): (15^th CE) /nɒɡlʲɛ/

Adverb

nagle

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) suddenly; quickly; violently; unexpectedly
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 63, 4:

     Nagle (subito) strzelacz gi bødø

     [Nagle (subito) strzelać ji będą]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 132r:

     Subito id est cito velociter repente insperate schnell nagle prathko

     [Subito id est cito velociter repente insperate schnell nagle prędko]

2. (attested in Lesser Poland) soon

   Synonym: z nagła

   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, Miechów, page ar 7:

     Pocøhø sø modlich, izbi ie bog zbauil ot mocy crola poganskego. Tegdis nagle bog uslusal modlituø luda

     [Poczęchą się modlić, iżby je Bog zbawił ot mocy krola pogańskiego. Tegdyż nagle Bog usłuszał modlitwę luda]

3. on the ground; down, onto one's face
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 22, 8:

     Nye bødzesz vinyen, gdisz syø kto popelznye, nagle padnye (in praeceps ruente)

     [Nie będziesz winien, gdyż się kto popełznie, nagle padnie (in praeceps ruente)]

   • 1915 [Middle of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎, page 517:

     Nagle pascz succumbere

     [Nagle paść succumbere]

Related terms

adjectives

• nagły

 

nouns

• nagłość

 

verbs

 

Descendants

• Polish: nagle
• Silesian: nŏgle

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “nagle”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nagle”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “nagle”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish nagle. By surface analysis, nagły +‎ -e. Compare Kashubian nôgle.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈna.ɡlɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈnɒ.ɡlɛ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɡlɛ
• Syllabification: na‧gle

Adverb

nagle (not comparable)

1. suddenly (happening quickly and with little or no warning)

   Synonym: niespodziewanie

2. (obsolete) quickly

   Synonym: szybko

3. (obsolete) violently (with force)

   Synonym: gwałtownie

Derived terms

proverbs

• co nagle, to po diable

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nagle is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 0 times in news, 8 times in essays, 69 times in fiction, and 21 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 105 times, making it the 592nd most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References

1. Ida Kurcz (1990) “nagle”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 266

Further reading

• nagle in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nagle in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nagle”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “NAGLE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 25.09.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nagle”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “nagle”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nagle”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 69
• nagle in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Serbo-Croatian

Adjective

nagle

1. inflection of nagao:
   1. masculine accusative plural
   2. feminine genitive singular
   3. feminine nominative/accusative/vocative plural