Ντιγιάρμπακιρ

Το Ντιγιάρμπακιρ (τουρκικά: Diyarbakır‎‎· αρμενικά: Տիգրանակերտ‎, κ. γρ. Τιγκρανακέρτ‎·^[1] συριακά: ܐܡܝܕܐ‎‎· κουρδικά: Amed‎‎)^[2][3][4], ιστορικά γνωστό ως Άμιδα, είναι η μεγαλύτερη πόλη του τουρκικού Κουρδιστάν. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Τίγρη και είναι το διοικητικό κέντρο της επαρχίας Ντιγιαρμπακίρ^[5]. Με πληθυσμό 1.010.032 κατοίκους (2018),^[6] είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Νοτιοανατολική Ανατολίας μετά την Γκαζιαντέπ.

Ντιγιάρμπακιρ
Ντιγιάρμπακιρ
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Επαρχία Ντιγιαρμπακίρ
Υψόμετρο	675 μέτρα
Πληθυσμός	1.732.396 (2018)
Ζώνη ώρας	UTC+03:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η πόλη είναι αρχαιότατη και αναφέρεται σε ασσυριακές και αραμαϊκές πηγές. Το σημερινό της όνομα προέρχεται από την αραβική φράση «χώρα (της φυλής) του Μπακρ», μεσαιωνική ονομασία της Άνω Μεσοποταμίας. Ωστόσο κατά την κεμαλική περίοδο το αραβικό/οθωμανικό της όνομα μετασχηματίστηκε σε Ντιγιάρμπακιρ (χώρα του μπακιριού), παρετυμολογώντας την από τα ορυχεία χαλκού που βρίσκονταν στην περιοχή. Μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη είχε σημαντικό χριστιανικό πληθυσμό, αρμενικό και συριακό, ο οποίος όμως εξοντώθηκε ή εκτοπίστηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Σήμερα ο πληθυσμός της πόλης είναι στη μεγάλη πλειοψηφία του Κούρδοι,^[7] και γι'αυτό η πόλη θεωρείται ως η «ανεπίσημη πρωτεύουσα» του τουρκικού Κουρδιστάν.^[8]

Σημαντικά αξιοθέατα της πόλης αποτελούν τα άριστα διατηρούμενα βυζαντινά τείχη (ανηγερμένα από τον αυτοκράτορα Κωνστάντιο Β'), μήκους 5,8 χιλιομέτρων, τα οποία από το 2015 αποτελούν μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO^[9], το σελτζουκικό τζαμί του Μαλίκ Σαχ (γιου του Αλπ Αρσλάν) και η συριακή εκκλησία της Παναγίας. Γνωστότερο τοπικό αγροτικό προϊόν είναι το καρπούζι που αποτελεί και το έμβλημα της πόλης (επικαθήμενο πάνω σε μικρογραφία των τειχών).

Πολιτισμός και παράδοση

Στην περιοχή υπάρχει η επιτόπια κατασκευή κοσμημάτων καθώς και άλλες χειροτεχνίες. Ο λαϊκός χορός με το τύμπανο και τον ζουρνά αποτελεί μέρος των γάμων και των εορτών στην περιοχή. Το Δημοτικό Θέατρο του Ντιγιάρμπακιρ ιδρύθηκε το 1990 και αναγκάστηκε να κλείσει τις πόρτες του το 1995.^[10] Ξανάνοιξε το 1999,^[10] υπό τον δήμαρχο Οσμάν Μπαϊντεμίρ. Έκλεισε το 2016 μετά την απόλυση του δημάρχου το 2016.^[11][12] Το Δημοτικό Θέατρο έπαιξε και έργα στην κουρδική γλώσσα.^[11][13]

Μία από τις άλλες κοινές εορτές στην Τουρκία είναι το Νεβρόζ. Η εορτή αυτή πραγματοποιείται με πρόσχημα την αρχή της άνοιξης και την έναρξη του νέου έτους. Η καθιέρωση του Νεβρόζ έχει μακρά ιστορία, και μάλιστα τόσο μακρά, που εορτάζεται σε διάφορα μέρη της Ασίας τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια, ειδικά στη Μέση Ανατολή. Σε διάφορα μέρη της Τουρκίας, ειδικά στις κουρδικές περιοχές της χώρας, το Νεβρόζ θεωρείται μια από τις σημαντικότερες πολιτιστικές και ιστορικές παραδόσεις αυτών των περιοχών. Το άναμμα φωτιάς, το φόρεμα καινούριων ενδυμάτων, η διεξαγωγή τελετής χορού και η ανταλλαγή δώρων είναι ορισμένες από τις δραστηριότητες που γίνονται σε αυτήν την εορτή.^{[14][15][16][17][18]}

Παραπομπές

1. Δυτικοαρμενική προφορά: Ντικραναγκέρντ· Hovannisian, Richard G. (2006). Armenian Tigranakert/Diarbekir and Edessa/Urfa. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. σελ. 2. ISBN 978-1-56859-153-7. The city that later generations of Armenians would call Dikranagerd was actually ancient Amid or Amida (now Diyarbekir or Diyarbakır), a great walled city with seventy-two towers...
2. (Αγγλικά) Gunter, Michael M. (2010). Historical Dictionary of the Kurds. Scarecrow Press. σελ. 86. Diyarbakir is often called the unofficial capital of Turkish Kurdistan. Its Kurdish name is Amed.
3. (Αγγλικά) King, Diane E. (2013). Kurdistan on the Global Stage: Kinship, Land, and Community in Iraq. Rutgers University Press. σελ. 233. Diyarbakir's Kurdish name is “Amed.”
4. (Αγγλικά) Akyol, Mustafa (2007). «Pro-Kurdish DTP sweeps Diyarbakir». Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/english/domestic/11318806.asp?scr=1. «Amed is the ancient name given to Diyarbakır in the Kurdish language.»
5. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2010.
6. Δεκέμβριος 2018, υπολογισμός βάσει της διεύθυνσης του τουρκικού στατιστικού ινστιτούτου, όπως παρουσιάστηκε από το citypopulation.de
7. Distribution of Kurdish People, GlobalSecurity.org
8. Gunter, Michael M. (April 2004). «Why Kurdish Statehood is Unlikely». Middle East Policy: 106. «As some have noted, Turkey's road to the EU lies through Diyarbakir (the unofficial capital of Turkish Kurdistan)».
9. Diyarbakır Fortress and Hevsel Gardens Cultural Landscape
10. Çelik, Duygu (2020). «The Impact of the Dengbêjî Tradition on Kurdish Theater in Turkey». Kurdish Art and Identity. De Gruyter. σελίδες 106–107. doi:10.1515/9783110599626-005. ISBN 978-3-11-059962-6. Unknown parameter |s2cid= ignored (βοήθεια)
11. Tzabiras, Marianna (5 Ιανουαρίου 2017). «Turkey's state of emergency puts Kurdish theatre in a chokehold». IFEX (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2022.
12. Çelik, Duygu Ç (7 Σεπτεμβρίου 2020). «The Impact of the Dengbêjî Tradition on Kurdish Theater in Turkey». Kurdish Art and Identity (στα Αγγλικά). De Gruyter. σελίδες 96–118. doi:10.1515/9783110599626-005. ISBN 978-3-11-059962-6. Unknown parameter |s2cid= ignored (βοήθεια)
13. Verstraete, Peter. «"Acting" under Turkey's State of Emergency» (PDF). University of Groningen. σελ. 64.
14. Ahmady, Kameel 2009: Another Look at East and Southeast Turkey. GABB Publication, Diyarbakır. p 200 (στα Αγγλικά).
15. Wilks, Andrew (2022-03-29). «Possible closure of political party dampens Nowruz for Turkey's Kurds» (στα αγγλικά). Al-Monitor. https://www.al-monitor.com/originals/2022/03/possible-closure-political-party-dampens-nowruz-turkeys-kurds. Ανακτήθηκε στις 2023-10-06.
16. «english.alarabiya.net/perspective/Nowruz-celebrations-in-Turkey».
17. Nations, United. «International Nowruz Day». United Nations (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2023.
18. «Kurdish Activists Arrested in Turkey Ahead of Nowruz Celebrations». VOA (στα Αγγλικά). 20 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2023.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Λεξιλογικός ορισμός του Ντιγιάρμπακιρ στο Βικιλεξικό
• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Diyarbakır στο Wikimedia Commons