Νήσος Τιράν

Η Νήσος Τιράν (αραβικά : جزيرة تيران) Τζαζιράτ Τιράν^[1] ή Τζεζιρέτ Τιράν^[2] η Γιοτβάτ νησί^[3][4] είναι νησί της Ερυθράς Θάλασσας στην είσοδο του Κόλπου της Άκαμπα. Το νησί ανήκει στην Αίγυπτο αλλά διεκδικείται και από τη Σαουδική Αραβία. Είναι μέρος του εθνικού πάρκου Ρας Μοχάμεντ. Βρίσκεται στην είσοδο των στενών του Τιράν τα οποία διαχωρίζουν την Ερυθρά Θάλασσα από τον Κόλπο της Άκαμπα. Έχει έκταση περίπου 80 τετραγωνικά χλμ. Τα Στενά του Τιράν αποτελούν τη μόνη πρόσβαση του Ισραήλ από τον Κόλπο της Άκαμπα στην Ερυθρά Θάλασσα, και ο αποκλεισμός τους από Αίγυπτο στις 22 Μαΐου του 1967 ήταν η αφορμή του Ισραήλ για τον Πόλεμο των Έξι Ημερών^[5].

Χάρτης της περιοχής

Το Τιράν είναι στρατηγικής σημασίας στην περιοχή, καθώς αποτελεί το στενότερο τμήμα των Στενών του Τιράν, το οποίο είναι ένα σημαντικό θαλάσσιο πέρασμα για τα μεγάλα λιμάνια της Άκαμπα στην Ιορδανία και Ειλάτ στο Ισραήλ. Το Ισραήλ κατέλαβε το νησί κατά τη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ και πάλι το 1967-1982 μετά την Πόλεμο των Έξι Ημερών. Το νησί σήμερα κατοικείται μόνο από στρατιωτικό προσωπικό από την Αίγυπτο και την Πολυεθνική δύναμη και παρατηρητές [MFO]. Η οριστική κυριαρχία πάνω στο νησί αφήνεται ασαφείς τόσο από την Αίγυπτο όσο και τη Σαουδική Αραβία για γεωστρατηγικούς λόγους.

Το 2016 ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι προσπάθησε να πουλήσει τη νήσο Τιράν μαζί με τη νήσο Σαναφίρ στη Σαουδική Αραβία για το ποσό των 13 δισ, καθώς η δεύτερη επιθυμεί να το ενσωματώσει στη φουτουριστική μεγαλούπολη Νεόμ που αναμένεται να χτιστεί στα απέναντι παράλια. Τελικά η απόφασή του ακυρώθηκε με δικαστικά μέσα και έχει δεχτεί σφοδρή κριτική γι' αυτή τη κίνηση.^[6]

Η νήσος Τιράν, όπως φαίνεται από τα παράλια της χερσονήσου του Σινά

Ιστορία

Ο Προκόπιος ονομάζει το νησί και το ταυτίζει με το αρχαίο ελληνικό «Ιωτάβη» (Ἰωτάβη), η οποία αποτέλεσε σημαντικό σταθμό διοδίων για τη ναυτιλία στην περιοχή. Το 473 ένας Σαρακηνός που ονομαζόταν Αμόρκεσος κατέλαβε το νησί και οικειοποιήθηκε τα έσοδα, αλλά η Βυζαντινή Αυτοκρατορία το ξανακατέλαβε 25 χρόνια μετά και χορήγησε στους κατοίκους του αυτονομία και υπόκειται στην καταβολή των φόρων για αγαθά που εξάγονται προς την Ινδία. Γύρω στο 534, οι Βυζαντινοί έπρεπε να το ξαναπάρουν πάλι από μια ομάδα όπου το Χρονικό της Γάζας ονομάζει μία ανίερη φυλή, και ορισμένοι μελετητές υποθέτουν ότι ήταν οι Εβραίοι κάτοικοι που αρνήθηκαν να πληρώσουν τους φόρους^[7][8][9].

Οι πρώτες και τελευταίες ημερομηνίες που αναφέρονται στην Ιωτάβη δίνονται σε σχέση με τη συμμετοχή των επισκόπων του νησιού στα εκκλησιαστικά συμβούλια: του Μακαρίου στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας το 451 (του οποίου η επισκοπή αναφέρεται ότι ανήκε στη ρωμαϊκή επαρχία Παλαιστίνης Τρίτης) και του Αναστασίου σε μια σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στην Ιερουσαλήμ το 536^[7][10].

Δεν υπάρχει καμία αναφορά της Ιωτάβης στις ισλαμικές κατακτήσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι από τότε το νησί ήταν ακατοίκητο^[7].

Δεδομένου ότι δεν είναι πλέον κατοικημένη επισκοπή, η Ιωτάβη είναι σήμερα τιμητικός τίτλος επισκόπου της Καθολικής Εκκλησίας^[11].

Η αναφορά του Προκοπίου σε αυτόνομη εβραϊκή κοινότητα στο νησί της Ιωτάβης μέχρι τον 6ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε από την Ισραηλινή ρητορική κατά τη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ και κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών^[12].

Δείτε επίσης

• Σαρμ ελ Σέιχ

Παραπομπές

1. «Jazīrat Tīrān: Egypt». Geographical Names. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011.
2. «Jezîret Tīrān: Saudi Arabia». Geographical Names. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011.
3. «Yotvat Island: Egypt». Geographical Names. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011.
4. Shindler, Colin (2013). A History of Modern Israel (1η έκδοση). Cambridge University Press. σελ. 122. ISBN 978-1-10702862-3. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2014.)
5. Robert Priewasser, Tiran Island and Straits of Tiran. Unexplained Sovereignty over an Island in the Context of the Arab-Israeli Conflict (Saarbrücken: Akademikerverlag, 2013)
6. Black, Ian (11 Απριλίου 2016). «Egypt's president under fire over Red Sea islands transfer to Saudi Arabia». the Guardian (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2018.
7. Walter David Ward, From Provincia Arabia to Palaestina Tertia (ProQuest 2008 ISBN 978-1-10905356-2), pp. 162–168^{[νεκρός σύνδεσμος]}
8. Shahîd, Irfan (1995). Byzantium and the Arabs in the Sixth Century. Dumbarton Oaks. ISBN 9780884022145.
9. Procopius, History of the Wars I.xix.4
10. Pius Bonifacius Gams, Series episcoporum Ecclesiae Catholicae, Leipzig 1931, σελ. 454
11. Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 ISBN 978-88-209-9070-1), σελ. 911
12. Grief, Howard (2008). The Legal Foundation and Borders of Israel Under International Law: A Treatise on Jewish Sovereignty Over the Land of Israel. Mazo Publishers. ISBN 9789657344521.