Γιαντβίγκα της Πολωνίας

Η Εδβίγη (ουγγρικά: Hedvig lengyel királynő, πολωνικά: Jadwiga Andegaweńska) (Βούδα, 18 Φεβρουαρίου 1374 – Κρακοβία, 17 Ιουλίου 1399), γνωστή και ως Έντβικ, ήταν η πρώτη γυναίκα μονάρχης του βασιλείου της Πολωνίας, από το 1384 έως το θάνατό της. Ήταν η νεότερη κόρη του Λουδοβίκου Α', βασιλιά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, και της Ελισάβετ της Βοσνίας. Ήταν μέλος του οίκου των Καπετιδών-Ανζού, αλλά είχε στενότερη συγγένεια με την δυναστεία των Πιαστ της Πολωνίας μέσω των προγόνων της. Αγιοποιήθηκε το 1997, από τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β', και εορτάζει στις 28 Φεβρουαρίου.^[2]

Εδβίγη της Πολωνίας
Η Γιαντβίγκα από τον Μαρτσέλο Μπατσιαρέλι (1768-1771)
Βασίλισσα της Πολωνίας
Περίοδος	16 Οκτωβρίου 1384 - 17 Ιουλίου 1399
Στέψη	16 Οκτωβρίου 1384 Καθεδρικός Βάβελ, Κρακοβία
Προκάτοχος	Λουδοβίκος Α΄
Διάδοχος	Λαδίσλαος Β΄
Γέννηση	Ανάμεσα στις 3 Οκτωβρίου 1373 και 18 Φεβρουαρίου 1374[1] Βούδα, Βασίλειο της Ουγγαρίας
Θάνατος	17 Ιουλίου 1399 (25 ετών) Κρακοβία, Βασίλειο της Πολωνίας
Τόπος ταφής	Καθεδρικός Βάβελ, Κρακοβία
Σύζυγος	Λαδίσλαος Β΄ Γιαγκελόν
Οίκος	Οίκος των Καπετιδών-Ανζού
Πατέρας	Λουδοβίκος Α΄ της Ουγγαρίας
Μητέρα	Ελισάβετ της Βοσνίας
Θρησκεία	Ρωμαιοκαθολική
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία

Η ακριβής ημερομηνία γέννησης της Εδβίγης δεν είναι γνωστή.^[3] Το 1375 κανονίστηκε ο γάμος με τον Γουλιέλμο των Αψβούργων^[4] και έζησε στην Αυστρία από το 1378 μέχρι το 1380.^[5] Μετά τον θάνατο της γηραιότερης αδελφής της, το 1379, η Εδβίγη και ο Γουλιέλμος θεωρήθηκαν διάδοχοι του θρόνου της Ουγγαρίας, ενώ η Μαρία και ο αρραβωνιαστικός της, Σιγισμούνδος του Λουξεμβούργου,^[6] του θρόνου της Πολωνίας.^[7] Όμως ο βασιλιάς Λουδοβίκος πέθανε το 1382 και έτσι η Μαρία στέφθηκε, μετά από αίτημα της μητέρας της, βασίλισσα της Ουγγαρίας.^[8][9] Ο Σιγισμούνδος προσπάθησε να προσαρτήσει την Πολωνία, αλλά οι Πολωνοί ευγενείς ανακοίνωσαν ότι θα υπάκουαν την κόρη του Λουδοβίκου, που θα έμενε στην Πολωνία.^[10] Η βασίλισσα Ελισάβετ πρότεινε η Εδβίγη να γίνει βασίλισσα της Πολωνίας,^[11] αλλά δεν την έστειλε να στεφθεί στην Κρακοβία, μέχρι που την έπεισαν οι ευγενείς της Ελάσσονος Πολωνίας.

Η Εδβίγη στέφθηκε "βασιλιάς"^[12] στην πρωτεύουσα της Πολωνίας, Κρακοβία, την 16η Οκτωβρίου 1384.^[13][14] Η στέψη της με αυτόν τον τίτλο έγινε είτε για να εκφράσει την αντίθεση των Πολωνών ευγενών στο ενδεχόμενο να γινόταν αυτομάτως βασιλιάς ο αρραβωνιαστικός της Γουλιέλμος^[15] ή απλώς για να υπογραμμισθεί ότι ήταν κυρίαρχη βασίλισσα (και όχι σύζυγος βασιλιά).^[12] Οι σύμβουλοί της, μετά από τη συναίνεση της μητέρας της, άρχισαν τις διαπραγματεύσεις με τον Γιαγγέλωνα, Μέγα Δούκα της Λιθουανίας, ο οποίος ήταν πάνω από 30 χρόνια μεγαλύτερός της και παγανιστής, σχετικά με τον γάμο του με την Εδβίγη. Ο Γιαγγέλων υπέγραψε την Ένωση του Κρέβο, υποσχόμενος να προσχωρήσει στον Ρωμαιοκαθολικισμό και να προωθήσει τον εκχριστιανισμό των υποτελών του.^[16][17] Ο Γουλιέλμος έσπευσε στη Κρακοβία, ώστε να ολοκληρώσει τον προκαθορισμένο γάμο του με την Εδβίγη, όμως οι Πολωνοί ευγενείς τον εξεδίωξαν στα τέλη Αυγούστου του 1385.^[18] Ο Γιαγγέλων, ο οποίος βαπτίστηκε Λαδίσλαος,^[19][20] νυμφεύθηκε την τότε δωδεκάχρονη Εδβίγη στις 15 Φεβρουαρίου 1386.^[3][20] Ο Λαδίσλαος/Γιαγγέλων στέφθηκε βασιλιάς στις 4 Μαρτίου.^[21]

Ως συγκυβερνήτρια, η Εδβίγη συνεργαζόταν στενά με τον σύζυγό τής. Αφότου οι επαναστατημένοι άρχοντες φυλάκισαν τη μητέρα και την αδελφή της,^[22] επιτέθηκε στην υπό ουγγρική κυριαρχία Ρουθηνία και έπεισε τους περισσότερους κατοίκους να γίνουν υπήκοοι του στέμματος της Πολωνίας.^[23][24] Μεσολάβησε ως διαπραγματεύτρια μεταξύ των συγγενών του συζύγου της, καθώς και ανάμεσα στην Πολωνία και τους Τεύτονες Ιππότες.^[25] Μετά τον θάνατο της αδελφής της, Μαρίας, το 1395, η Εδβίγη και ο Λαδίσλαος διεκδίκησαν την Ουγγαρία από τον χήρο Σιγισμούνδο, αλλά οι Ούγγροι ευγενείς δεν τους υποστήριξαν.^[26][27]

Η Εδβίγη πέθανε στις 17 Ιουλίου 1399, περίπου ένα μήνα μετά τη γέννηση της κόρης της Ελισάβετ (η οποία είχε αποβιώσει τέσσερεις μέρες πριν, στις 13 Ιουλίου 1399). Τάφηκε στον καθεδρικό ναό της Κρακοβίας.^[28][29]

Η Εδβίγη συμμετείχε σε πολιτιστικές δραστηριότητες και εράνους και ίδρυσε νέα νοσοκομεία, σχολεία και εκκλησίες, ενώ επιδιόρθωσε τα παλιά.^[30] Επίσης, επανασύστησε το Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας, το οποίο είχε ιδρυθεί το 1364,^[31] ζητώντας από τον Πάπα να ιδρυθεί θεολογική σχολή στην Κρακοβία. Το αίτημά τους εγκρίθηκε τις 11 Ιανουαρίου 1397,^[32][33] αλλά το τμήμα ολοκληρώθηκε ένα χρόνο μετά το θάνατο της Εδβίγης, τις 26 Ιουλίου 1400.^[31][32][33]

Παραπομπές

1. Sroka, S. A. Genealogia Andegawenów, Kraków
2. «Jadwiga». Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2016.
3. Jackson 1999, σελ. 190.
4. Halecki 1991, σελ. 58.
5. Halecki 1991, σελ. 93.
6. Engel 2001, σελ. 170.
7. Halecki 1991, σελ. 73.
8. Halecki 1991, σελ. 75.
9. Engel 2001, σελ. 195.
10. Halecki 1991, σελ. 99.
11. Halecki 1991, σελ. 101.
12. Frost 2015, σελ. 17 (note 38).
13. Halecki 1991, σελ. 109.
14. Davies 2005, σελ. 91.
15. Knoll 2011, σελ. 37.
16. Frost 2015, σελίδες 47, 50.
17. Gromada 1999, σελίδες 434-435.
18. Halecki 1991, σελ. 135.
19. Davies 2005, σελ. 95.
20. Halecki 1991, σελ. 152.
21. Frost 2015, σελ. 4.
22. Engel 2001, σελ. 198.
23. Halecki 1991, σελίδες 165-166.
24. Gromada 1999, σελ. 435.
25. Halecki 1991, σελ. 233.
26. Engel 2001, σελ. 201.
27. Halecki 1991, σελ. 222.
28. Frost 2015, σελ. 91.
29. Halecki 1991, σελ. 257.
30. Gromada 1999, σελ. 436.
31. Davies 2005, σελ. 80.
32. Halecki 1991, σελίδες 261-262.
33. Gromada 1999, σελ. 437.

Βιβλιογραφία

• Davies, Norman (2005). God's Playground: A History of Poland, Volume I: The Origins to 1795 (Revised Edition). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-12817-9.
• Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
• Frost, Robert I. (2015). The Oxford History of Poland-Lithuania, Volume I: The Making of the Polish-Lithuanian Union, 1385-1567. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-820869-3.
• Gromada, Thaddeus V. (1999). «Oscar Halecki's Vision of Saint Jadwiga of Anjou». The Polish Review (The Polish Institute of Arts and Sciences of America) XLIV (4): 433–437.
• Halecki, Oscar (1991). Jadwiga of Anjou and the Rise of East Central Europe. Polish Institute of Arts and Sciences of America. ISBN 0-88033-206-9.
• Jackson, Guida M. (1999). Women Rulers Throughout the Ages: An Illustrated Guide. ABC-CLIO. ISBN 1-57607-091-3.
• Knoll, Paul W. (2011). «Religious Toleration in Sixteenth-Century Poland: Political Realities and Social Constraints». Στο: Louthan, Howard· Cohen, Gary B.· Szabo, Franz A. J. Diversity and Dissent: Negotiating Religious Difference in Central Europe, 1500-1800. Berghahn Books. σελίδες 30–52. ISBN 978-0-85745-108-8.