Το Γενικό Επιτελείο Στρατού (Γ.Ε.Σ.) είναι το αρμόδιο επιτελείο για τη διοίκηση του Στρατού Ξηράς. Ιεραρχικά υπάγεται στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (Γ.Ε.ΕΘ.Α.).
| Γενικό Επιτελείο Στρατού | |
|---|---|
 Σημαία του ΓΕΣ | |
| Ενεργό | 1904–σήμερα |
| Χώρα |  Ελλάδα |
| Πίστη | Στρατός Ξηράς |
| Υπαγωγή | Υπουργείο Εθνικής Άμυνας |
| Αρχηγείο | Αθήνα |
| Διοίκηση | |
| Αρχηγός | Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης |
| Γενικός Επιθεωρητής Στρατού – Διοικητής Δόγματος Εκπαίδευσης | Αντιστράτηγος Σπυρίδων Αλφαντάκης |
| Υπαρχηγός | Αντιστράτηγος Ανδρέας Κορωνάκης |
| Επιτελάρχης | Αντιστράτηγος Δημήτριος Βακεντής |
Ιστορία
Αν και οι πρώτες τακτικές μονάδες στρατού συγκροτήθηκαν ήδη από το 1821-1822, με το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, η πρώτη υποτυπώδης οργάνωση γενικού επιτελείου, με το Σώμα Γενικών Επιτελών, έλαβε χώρα το 1833, μετά την ίδρυση του ανεξάρτητου Βασιλείου της Ελλάδας.
Η πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία μιας μόνιμης επιτελικής υπηρεσίας έγινε το 1877, όταν συστάθηκε για πρώτη φορά το Γενικό Επιτελείο Στρατού. Το πείραμα ήταν βραχύβιο, καθώς το Σώμα Γενικών Επιτελών καταργήθηκε το 1880 και αντικαταστάθηκε από μια απλή υπηρεσία επιτελικού γραφείου στο Υπουργείο Στρατιωτικών Υποθέσεων.[1]
Το σύγχρονο Γενικό Επιτελείο Στρατού έχει καταβολές από το 1900, όταν ιδρύθηκε η Γενική Διοίκηση Στρατού ως επιτελείο για το Γενικό Διοικητή του Στρατού, Διάδοχο Κωνσταντίνο. Το 1904, δημιουργήθηκε το Γενικό Επιτελείο της Γενικής Διοίκησης Στρατού, με σημαντικά ενισχυμένη εξουσία στην οργάνωση, την κατάρτιση και τον εξοπλισμό του στρατού. Οι αξιωματικοί του Γενικού Επιτελείου του Σώματος επίσης ανασυστάθηκαν, ενώ ο ρόλος του Υπουργείου μειώθηκε.[1]
Το 1909, μετά το κίνημα στο Γουδί, οι αλλαγές αυτές αντιστράφηκαν και πάλι με την ανάκτηση της προνομιακής θέσης των αξιωματικών του επιτελείου γύρω από τον Κωνσταντίνο. Αντί αυτού, ιδρύθηκε η Υπηρεσία Επιτελείου Στρατού, η οποία διατήρησε την ονομασία της μέχρι το 1923, όταν τελικά μετονομάστηκε σε Γενικό Επιτελείο Στρατού. Από τον Νοέμβριο 1917 έως και τον Νοέμβριο 1920, επικεφαλής της υπηρεσίας ήταν Γάλλοι αξιωματικοί με Έλληνες αναπληρωτές.[1]
Το 1936, το Γενικό Επιτελείο Στρατού αναδιοργανώθηκε. Το 1940–1941, κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου και την επακόλουθη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, το Γενικό Επιτελείο Στρατού υπηρέτησε ως πυρήνας των Γενικών Αρχηγείων υπό τον πρώην Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αντιστράτηγου Αλέξανδρου Παπάγου. Μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις ανασυστάθηκαν στη Μέση Ανατολή από την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση, μαζί με ένα υποτυπώδες Γενικό Επιτελείο Στρατού.[1]
Τον Δεκέμβριο του 1945, μετά την απελευθέρωση, και πάλι το 1948 και το 1950, όταν ιδρύθηκε το ενοποιημένο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Γενικό Επιτελείο Στρατού αναδιοργανώθηκε. Στις 18 Δεκεμβρίου 1968, η τότε στρατιωτική χούντα που βρισκόταν στην εξουσία αναδιοργάνωσε τη διοίκηση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων υπό μία ενιαία Έδρα Ενόπλων Δυνάμεων. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού μετονομάστηκε σε Αρχηγείο Στρατού και η δομή αυτή διατηρήθηκε μέχρι την 1η Αυγούστου 1977, όταν αποκαταστάθηκε η προηγούμενη δομή.[1]
Έμβλημα
Το έμβλημα του Γενικού Επιτελείου Στρατού εγκρίθηκε το 1947, και αποτελείται από ένα μαύρο δικέφαλο αετό, ένα παραδοσιακό βυζαντινό σύμβολο, σε κίτρινο φόντο. Στο στήθος του, βρίσκεται μια απλοποιημένη έκδοση του εθνόσημου της Ελλάδας και πάνω από αυτό υπάρχει η επιγραφή "ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΤΟ ΕΥΨΥΧΟΝ" (η ελευθερία στηρίζεται στη γενναιότητα), ένα απόσπασμα από τον Επιτάφιο του Περικλή: «Αυτοί λαμβάνουν ως μοντέλο σας και, κρίνοντας την ευτυχία να είναι ο καρπός της ελευθερίας και της ελευθερίας της ανδρείας, δεν μειώνονται οι κίνδυνοι του πολέμου». (Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, II.43).[1]
Οργάνωση
Το Γενικό Επιτελείο Στρατού αποτελείται από το Διοικητή (Αρχηγό), το Επιτελείο, το Ειδικό Επιτελείο (που περιλαμβάνει τις διευθύνσεις των όπλων και των σωμάτων), τις Ειδικές Διευθύνσεις και το Τάγμα Γενικού Επιτελείου Στρατού, το οποίο περιλαμβάνει κληρωτούς στρατιώτες που υπηρετούν τη θητεία τους.[2] Το προσωπικό περιλαμβάνει μια σειρά από διευθύνσεις, οι οποίες ομαδοποιούνται σε τέσσερις κύριους κλάδους.
Μαζί με τα διάφορα όπλα μάχης και τις διευθύνσεις σωμάτων υποστήριξης μάχης, ομαδοποιούνται υπό τους Υπαρχηγούς. Ο Α΄ Υπαρχηγός ηγείται των Α΄ και Δ΄ Κλάδων μαζί με τα κύρια όπλα μάχης (πεζικό, τεθωρακισμένα, πυροβολικό, ειδικές δυνάμεις, κ.λπ.), ενώ ο Β΄ Υπαρχηγός είναι επικεφαλής των Β΄ και Γ΄ κλάδων των σωμάτων υποστήριξης μάχης (μεταφορών, υγειονομικού, εφοδιασμού και μεταφορών, κλπ). Επιπλέον, η Γενική Επιθεώρηση Στρατού, της οποίας προΐσταται ο Γενικός Επιθεωρητής Στρατού (ΓΕΠΣ), αποτελεί αυτοτελές τμήμα.
Κλάδοι
- Α΄ Κλάδος: περιλαμβάνει τις διευθύνσεις Πληροφοριών - Ασφαλείας, Επιχειρήσεων, Σχεδίων - Ασκήσεων, Επιστράτευσης, όπως και τη γραμματεία του NATO.[3]
- Β΄ Κλάδος: περιλαμβάνει τις διευθύνσεις Μόνιμου Στρατιωτικού Προσωπικού, Οπλιτών Θητείας, Στρατονομίας, Πολιτικού Προσωπικού, Μέριμνας Προσωπικού και Στρατολογικού.[4]
- Γ΄ Κλάδος: περιλαμβάνει τις διευθύνσεις Υποστήριξης Διοικητικής Μέριμνας, Υποδομής - Προστασίας Περιβάλλοντος, Υποστήριξης και Ταχυδρομικού.[5]
- Δ΄ Κλάδος: περιλαμβάνει τις διευθύνσεις Οργάνωσης, Αμυντικής Σχεδίασης και Προγραμματισμού, Δόγματος, Εκπαίδευσης, όπως και Ενημέρωσης και Δημοσίων Σχέσεων.[6]
Διευθύνσεις Όπλων
- Διεύθυνση Πεζικού (ΔΠΖ)
- Διεύθυνση Ιππικού Τεθωρακισμένων (ΔΙΤ)
- Διεύθυνση Πυροβολικού (ΔΠΒ)
- Διεύθυνση Μηχανικού (ΔΜΧ)
- Διεύθυνση Διαβιβάσεων (ΔΔΒ)
- Διεύθυνση Αεροπορίας Στρατού (ΔΑΣ)
- Διεύθυνση Ειδικών Δυνάμεων (ΔΕΔ)
Διευθύνσεις Σωμάτων
- Διεύθυνση Τεχνικού (ΔΤΧ)
- Διεύθυνση Εφοδιασμού Μεταφορών (ΔΕΜ)
- Διεύθυνση Υλικού Πολέμου (ΔΥΠ)
- Διεύθυνση Έρευνας και Πληροφορικής (ΔΕΠΛΗ)
- Διεύθυνση Υγειονομικού (ΔΥΓ)
- Διεύθυνση Γεωγραφικού (ΔΓΕ)
- Διεύθυνση Οικονομικού (ΔΟΙ)
- Διεύθυνση Ελεγκτικού - Οικονομικής Επιθεώρησης (ΔΕΛ-ΟΕ)
Λοιπές Διευθύνσεις
- Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (ΔΙΣ)
- Γραφείο Στρατιωτικού Νομικού Συμβούλου (ΓΣΝΣ)
Διάρθρωση
Η διάρθρωση του Γενικού Επιτελείου Στρατού είναι η εξής:
- Γενικό Επιτελείο Στρατού, με έδρα την Αθήνα
- 1η Στρατιά, με έδρα τη Λάρισα
- Δ΄ Σώμα Στρατού, με έδρα την Ξάνθη
- 1η Μεραρχία Πεζικού, με έδρα τη Βέροια
- Γ΄ Σώμα Στρατού, με έδρα τη Θεσσαλονίκη
- ΑΣΔΕΝ, με έδρα την Αθήνα
- ΑΣΔΥΣ, με έδρα την Αθήνα
- 1η Στρατιά, με έδρα τη Λάρισα
Ιεραρχία
Η σημερινή ιεραρχία του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου, μετά το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) της 9ης Μαρτίου 2020, αποτελείται από τους κάτωθι Αντιστρατήγους:[7]
- Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού: Αντιστράτηγος (ΠΖ) Κωστίδης Γεώργιος .
- Γενικός Επιθεωρητής Στρατού - Διοικητής Δόγματος Εκπαίδευσης: Αντιστράτηγος (ΠΒ) Κούτρας Κωνσταντίνος
- Διοικητής 1ης Στρατιάς: Αντιστράτηγος (ΤΘ) Παπαδόπουλος Βασίλειος
- Διοικητής Δ' Σώματος Στρατού: Αντιστράτηγος (ΠΖ) Ιλαρίδης Άγγελος
- Υπαρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού: Αντιστράτηγος (ΜΧ) Ευάγγελος Λύκος
- Διοικητής Γ' Σώματος Στρατού / NRDC-GR: Αντιστράτηγος (ΠΖ) Δημήτριος Κούκκος
- Επιτελάρχης του Γενικού Επιτελείου Στρατού: Αντιστράτηγος (ΑΣ) Παπαναγνώστου Ιωάννης
- Διοικητής Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Υποστηρίξεως Στρατού: Αντιστράτηγος (ΜΧ) Λεωνίδας Κακαβάς
- Διοικητής Ανωτάτης Στρατιωτικής Διοίκησης Εσωτερικού και Νήσων: Αντιστράτηγος (ΠΖ) Πέτρος Δεμέστιχας
Διατελέσαντες Αρχηγοί ΓΕΣ
Το Πυροβολικό είναι το όπλο που έχει αναδείξει τους περισσότερους Αρχηγούς του Επιτελείου.[8] Από το 1901, Αρχηγοί ΓΕΣ έχουν διατελέσει οι εξής:[9]
| Όνομα (Γέννηση - Θάνατος) | Έναρξη θητείας | Λήξη θητείας |
|---|---|---|
| Κωνσταντίνος Σαπουντζάκης (1846-1931) | 1901 | 1912 |
| Παναγιώτης Δαγκλής (1853-1924) | 1912 | 1912 |
| Κωνσταντίνος Νίδερ (1865-1943) | 1912 | 1913 |
| Πάτροκλος Κοντογιάννης (1862-1943) | 1913 | 1914 |
| Βίκτωρ Δούσμανης (1862-1949) | 1914 | 1915 |
| Ιωάννης Μεταξάς (1871-1941) | 1915 | 1915 |
| Βίκτωρ Δούσμανης (1862-1949) | 1915 | 1916 |
| Κωνσταντίνος Μοσχόπουλος (1854-1942) | 1916 | 1916 |
| Ξενοφών Στρατηγός (1869-1927) | 1916 | 1917 |
| Αναστάσιος Χαραλάμπης (1862-1949) | 1917 | 1920 |
| Αριστοτέλης Βλαχόπουλος (1866-1960) | 1920 | 1921 |
| Κωνσταντίνος Γουβέλης (1868-1934) | 1921 | 1921 |
| Βίκτωρ Δούσμανης (1862-1949) | 1921 | 1921 |
| Αθανάσιος Εξαδάκτυλος (1869-1936) | 1921 | 1922 |
| Ιωάννης Μακρυκώστας | 1922 | 1922 |
| Βίκτωρ Δούσμανης (1862-1949) | 1922 | 1923 |
| Νικόλαος Βλαχόπουλος (1868-1957) | 1923 | 1924 |
| Πέτρος Κλάδος (18??-19??) | 1924 | 1924 |
| Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν (1874-1943) | 1924 | 1925 |
| Πτολεμαίος Σαρηγιάννης (1882-1958) | 1925 | 1926 |
| Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν (1874-1943) | 1926 | 1927 |
| Νικόλαος Βλαχόπουλος (1868-1957) | 1927 | 1928 |
| Αλέξανδρος Μερεντίτης (1880-1964) | 1928 | 1929 |
| Νικόλαος Βλαχόπουλος (1868-1957) | 1929 | 1931 |
| Κωνσταντίνος Μανέτας (1879-1960) | 1931 | 1931 |
| Θεόδωρος Μανέτας (1881-1947) | 1931 | 1933 |
| Δημήτριος Καθενιώτης (1882-1947) | 1933 | 1935 |
| Αριστείδης Χασαπίδης (1875-1941) | 1935 | 1936 |
| Αλέξανδρος Παπάγος (1883-1955) | 1936 | 1940 |
| Κωνσταντίνος Πάλλης (1871-1941) | 1940 | 1941 |
| Ναπολέων Μπάτας (18??-19??) | 1941 | 1942 |
| Βασίλειος Μαραβέας (18??-19??) | 1942 | 1943 |
| Αχιλλέας Σκουλάς (18??-19??) | 1943 | 1943 |
| Αλκιβιάδης Μπουρδάρας (1895-1959) | 1943 | 1943 |
| Δημήτριος Λάιος (18??-19??) | 1943 | 1944 |
| Ευστάθιος Λιώσης (1891-1953) | 1944 | 1944 |
| Κωνσταντίνος Βεντήρης (1892-1960) | 1944 | 1944 |
| Ευστάθιος Λιώσης (1891-1953) | 1944 | 1944 |
| Γεώργιος Δρομάζος (1886-1973) | 1944 | 1946 |
| Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος (1891-1962) | 1946 | 1947 |
| Κωνσταντίνος Βεντήρης (1892-1960) | 1947 | 1947 |
| Δημήτριος Γιατζής (1891-1964) | 1947 | 1949 |
| Γεώργιος Κοσμάς (1884-1964) | 1949 | 1951 |
| Θεόδωρος Γρηγορόπουλος (18??-19??) | 1951 | 1951 |
| Θρασύβουλος Τσακαλώτος (1897-1989) | 1951 | 1952 |
| Αλέξανδρος Τσιγγούνης (1893-1984) | 1952 | 1954 |
| Σόλων Γκίκας (1898-1978) | 1954 | 1956 |
| Πέτρος Νικολόπουλος (1898-1986) | 1956 | 1958 |
| Δημήτριος Σειραδάκης (1897-1990) | 1958 | 1959 |
| Βασίλειος Καρδαμάκης (1900-1971) | 1959 | 1962 |
| Πέτρος Σακελλαρίου (1907-1980)[10] | 1962 | 1964 |
| Ιωάννης Γεννηματάς (1910-1981) | 1964 | 1965 |
| Γρηγόριος Σπαντιδάκης (1909-1996) | 1965 | 1967 |
| Οδυσσέας Αγγελής (1912-1987) | 1967 | 1968 |
| Βασίλειος Τσούμπας (1914-1993) | 1968 | 1972 |
| Δημήτριος Ζαγοριανάκος (1918-1977) | 1972 | 1973 |
| Μιχαήλ Μαστραντώνης | 1973 | 1973 |
| Ανδρέας Γαλατσάνος (1919-1991) | 1973 | 1974 |
| Ιωάννης Ντάβος (1918-2008) | 1974 | 1976 |
| Αγαμέμνων Γκράτζιος (1922-1993) | 1976 | 1980 |
| Ευθύμιος Καραγιάννης (1923-2007) | 1980 | 1982 |
| Δημήτριος Παναγόπουλος (1925-) | 1982 | 1984 |
| Βασίλειος Κουρκάφας (1925-2010)[11] | 29 Φεβρουαρίου 1984 | 1984 |
| Επαμεινώνδας Πενθερουδάκης (1926-1996) | 1984 | 1986 |
| Σταμάτης Βελλίδης (1928-) | 1986 | 1989 |
| Ιωάννης Βερυβάκης (1930-2019) | 1989 | 1990 |
| Δημήτριος Σκαρβέλης | 1990 | 1993 |
| Ευστάθιος Καπραβέλος | 1993 | 1993 |
| Κωνσταντίνος Βούλγαρης | 1993 | 1996 |
| Μανούσος Παραγιουδάκης (1938-) | 1996 | 1999 |
| Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης | 1999 | 2001 |
| Γεώργιος Αντωνακόπουλος (1943-) | 2001 | 2002 |
| Παναγιώτης Χαρβάλας (1946-) | 2002 | 2004 |
| Νικόλαος Ντούβας (1947-) | 2004 | 2006 |
| Δημήτριος Γράψας (1948-) | 2006 | 2007 |
| Δημήτριος Σ. Βούλγαρης (1949-2023[12]) | 2007 | 2009 |
| Φραγκούλης Φράγκος (1951-) | 2009 | 2011 |
| Κωνσταντίνος Ζιαζιάς | 2011 | 2012 |
| Κωνσταντίνος Γκίνης (1957-) | 2012 | 2013 |
| Αθανάσιος Τσέλιος (1956-) | 2013 | 2014 |
| Χρήστος Μανωλάς (1959-) | 2014 | 2015 |
| Βασίλειος Τελλίδης (1958-) | 2015 | 2017 |
| Αλκιβιάδης Στεφανής (1959-) | 2017 | 2019 |
| Γεώργιος Καμπάς (1960-) | 2019 | 2020 |
| Χαράλαμπος Λαλούσης (1962-) [13] | 2020 | 2023 |
| Άγγελος Χουδελούδης (1964-) | 2023 | 2024 |
| Γεώργιος Κωστίδης (1965-) | 2024 |
Δείτε επίσης
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
