Θεοκτίστη

Η Θεοκτίστη, επίσης γνωστή ως Φλωρίνα, ήταν μητέρα της Βυζαντινής Αυτοκράτειρας του 9ου αιώνα, Θεοδώρας, συζύγου του Αυτοκράτορα Θεόφιλου.

Θεοκτίστη Φλωρίνα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	8ος αιώνας[1]
Θάνατος	9ος αιώνας[2]
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαρίνος
Τέκνα	Θεοδώρα Βάρδας Πετρωνάς Καλομαρία Σοφία
δεδομένα

Οι κόρες της Θεοδώρας μειούμενες στη λατρεία των εικόνων από την γιαγιά τους, Θεοκτίστη. Μικρογραφία από τη Σύνοψη Ιστοριών.

Βιογραφία

Η Θεοκτίστη Φλώρινα ήταν σύζυγος του Μαρίνου, αξιωματικού του βυζαντινού στρατού με τον βαθμό του τουρμάρχη ή του δρουγγάριου.^[3] Η οικογένεια κατοικούσε αρχικώς, ή καταγόταν, στην πόλη Έβισσα της Παφλαγονίας.^[4] Ορισμένοι σύγχρονοι γενεαλόγοι, συμπεριλαμβανομένων των Κιρίλ Τουμάνοφ και Νικολάς Αντόντς, έχουν αναφέρει πως ο Μαρίνος καταγόταν από την αρμενική αριστοκρατική οικογένεια των Μαμικονιάν. Σύμφωνα με την Νινά Γκαρσοϊάν στο Oxford Dictionary of Byzantium, ωστόσο, "όσο και αν μπορεί να φαίνεται ελκυστικό, το συγκεκριμένο ενδεχόμενο είναι αδύνατο να αποδειχθεί ελέω έλλειψης πηγών."^[5]

Με τον Μαρίνο, η Θεοκτίστη απέκτησε δύο υιούς, τους Βάρδα και Πετρωνά, και τέσσερις κόρες, τις Θεοδώρα, Σοφία, Μαρία και Ειρήνη.^[4][6] Το 821 ή το 830 (η ακριβής ημερομηνία αμφισβητείται), η Θεοδώρα νυμφεύθηκε τον Θεόφιλο, ο οποίος το 829 διαδέχθηκε τον πατέρα του, Μιχαήλ Β΄ τον Αμοριανό (βασίλευσε μεταξύ 820-829), ως αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Με την στέψη της κόρης της ως Αυτοκράτειρας, η Θεοκτίστη επίσης τιμήθηκε με τον υψηλόβαθμο τίτλο της ζωστής πατρικίας.^[3][4] Περίπου την ίδια περίοδο αγόρασε οικία εντός της Κωνσταντινούπολης, στη συνοικία Ψαμάθεια, από τον πατρίκιο Νικήτα, η οποία και αποτέλεσε κατοικία της.^[3][4]

Σε αντίθεση με τον γαμπρό της, Θεόφιλο, ο οποίος ήταν ένθερμος εικονομάχος,^[7] η Θεοκτίστη φέρεται να ήταν εικονολάτρης. Όχι μόνον προσέφερε βοήθεια προς τους διωκόμενους εικονολάτρες, αλλά όταν οι πέντε κόρες της Θεοδώρας την επισκέπτονταν στην οικία της, τις μυούσε στη λατρεία των εικόνων, προς αγανάκτηση του Θεόφιλου, ο οποίος απαγόρευσε τις κόρες του να επισκέπτονται την γιαγιά τους ανά συχνά διαστήματα.^[4][6] Η οικία της αργότερα-πιθανώς στην διάρκεια της βασιλείας του Θεόφιλου (829-842)-μετατράπηκε στη Μονή των Γαστρίων. Η Θεοκτίστη και η Θεοδώρα, καθώς και άλλα μέλη της οικογένειας, ετάφησαν εκεί.^[4][3]

Από τα υπόλοιπα τέκνα της, οι Βάρδας και Πετρωνάς ανήλθαν στα υψηλότερα αξιώματα στην διάρκεια της βασιλείας της Θεοδώρας και του υιού του Θεόφιλου, Μιχαήλ Γ΄ (βασίλευσε μεταξύ 842-867), η Σοφία νυμφεύθηκε τον μάγιστρο Κωνσταντίνο Βαβουτζίκο, η Μαρία, επίσης γνωστή ως Καλομαρία ("Μαρία η Όμορφη") νυμφεύθηκε τον πατρίκιο και μετέπειτα μάγιστρο Αρσαβήρ, ενώ η Ειρήνη νυμφεύθηκε τον πατρίκιο Σέργιο, ο οποίος ήταν είτε αδερφός είτε μητρικός θείος του μελλοντικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φώτιου.^[6]

Παραπομπές

1. Ανακτήθηκε στις 26  Νοεμβρίου 2018.
2. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2018.
3. Guilland 1971, σελ. 273.
4. Winkelmann και άλλοι 2001, σελ. 570.
5. Kazhdan 1991, σελ. 1279.
6. Guilland 1971, σελ. 274.
7. Kazhdan 1991, σελ. 2066.

Πηγές

• Guilland, Rodolphe (1971). «Contribution à l'histoire administrative de l'Empire byzantin: la patricienne à ceinture, ἠ ζωστὴ πατρικία» (στα γαλλικά). Byzantinoslavica 32: 269–275.
• Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
• Winkelmann, Friedhelm· Lilie, Ralph-Johannes· και άλλοι. (2001). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867), 4. Band: Platon (#6266) – Theophylaktos (#8345) (στα Γερμανικά). Berlin and New York: Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-016674-3.