Lockheed T-33 Shooting Star

Το Lockheed T-33 Shooting Star είναι ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος, Αμερικανικής κατασκευής. Κατασκευάστηκε από την Lockheed και έκανε την πρώτη του πτήση το 1948 με πιλότο τον Tony LeVier. Το Τ-33 βασίζεται στο Lockheed P-80/F-80. Κατά το στάδιο της κατασκευής ονομαζόταν TP-80C/TF-80C ενώ αργότερα πήρε τον κωδικό Τ-33Α. Τα αεροσκάφη που υπηρετήσαν στο Αμερικανικό Ναυτικό έφεραν ονομαζόταν αρχικά TO-2, στη συνέχεια TV-2 και μετά το 1962 T-33B. Παρά την παλαιότητά του, το Τ-33 παραμένει ακόμα σε υπηρεσία παγκοσμίως.

Lockheed T-33 Shooting Star
Lockheed T-33 Shooting Star της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας
Περιγραφή
Αποστολή	Εκπαιδευτικό Αεροσκάφος
Πλήρωμα	2
Κατασκευαστής	Lockheed
Διαστάσεις
Μήκος	11,2 m
Εκπέτασμα	11,5 m
Ύψος	3,3 m
Βάρος
Άδειο	3775 kg
Μέγιστο απογείωσης	6865 kg
Πηγή ισχύος
Κινητήρες	1× Allison J33-A-35 turbojet
Επιδόσεις
Μέγιστη ταχύτητα	(970 km/h)
Αυτονομία	2,050 km
Μέγιστο ύψος	14600 m
Οπλικό φορτίο
Πολυβόλα	2 πυροβόλα Browning M3 0.50 in
Λοιπό φορτίο	Μέχρι 907 kg σε δύο εξωτερικά σημεία ανάρτησης

USAF Lockheed T-33A

T-33 της USAF

T-33 της Πορτογαλικής Αεροπορίας

T-33 της Ισπανικής Αεροπορίας

Χώρες χρήστες του T-33

Εμπρόσθια άποψη T-33 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

Οπίσθια άποψη T-33 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

Σχεδίαση

Το T-33 αναπτύχθηκε από το Lockheed P-80/F-80 επιμηκύνοντας την άτρακτό του κατά ένα περίπου μέτρο και προσθέτοντας ένα δεύτερο κάθισμα, όργανα και χειριστήρια ελέγχου. Αρχικά αναφερόταν ως έκδοση του P-80/F-80 με την ονομασία TP-80C/TF-80C.

Η σχεδίαση του Lockheed P-80 άρχισε το 1943, με την πρώτη του πτήση στις 8 Ιανουαρίου του 1944. Το P-80 έγινε το πρώτο αεριωθούμενο μαχητικό που εισήλθε σε πλήρη επιχειρησιακή υπηρεσία με την Αμερικανική Αεροπορία. Καθώς όμως όλο και περισσότερα αεριωθούμενα έμπαιναν σε υπηρεσία, το F-80 ανέλαβε το ρόλο της εκπαίδευσης των πιλότων στα αεροσκάφη αυτά. Συνεπώς το διθέσιο T-33 σχεδιάστηκε για να εκπαιδεύσει πιλότους οι οποίοι ήταν ήδη εκπαιδευμένοι να πετούν ελικοφόρα αεροσκάφη.

Το T-33 έκανε την πρώτη του πτήση στις 22 Μαρτίου 1948 και η παραγωγή στις ΗΠΑ διήρκεσε από το 1948 έως το 1959. Το Αμερικανικό Ναυτικό το χρησιμοποίησε ως εκπαιδευτικό το 1949, επιχειρώντας από βάσεις ξηράς. Η Lockheed ανέπτυξε μία έκδοση ικανή να επιχειρεί από αεροπλανοφόρα, το T2V-1/T-1A SeaStar, το οποίο έμεινε σε υπηρεσία μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Συνολικά κατασκευάστηκαν 6557 αεροσκάφη, τα 5691 από την Lockheed.

Επιχειρησιακή Χρήση

Το διθέσιο Τ-33 αποδείχθηκε ικανότατο εκπαιδευτικό και παράλληλα απέκτησε και νέα καθήκοντα καθοδηγώντας μη επανδρωμένους αεροσκάφη ή σέρνοντας ιπτάμενους στόχους. Κάποια αεροσκάφη διατήρησαν τα δύο από τα πυροβόλα τους για ανάλογη εκπαίδευση των πιλότων. Σε κάποιες χώρες το Τ-33 χρησιμοποιήθηκε ως μαχητικό αεροσκάφος, ενώ η αναγνωριστική έκδοση RT-33A έφερε μία φωτογραφική μηχανή στο ρύγχος και επιπλέον εξοπλισμό στο οπίσθιο κόκπιτ.

Το T-33 υπηρέτησε σε περισσότερες από τριάντα χώρες και συνεχίζει να υπηρετεί ως εκπαιδευτικό σε κάποιες μικρότερες αεροπορίες. Η Canadair κατασκεύασε 656 T-33 κατόπιν αδείας για την Καναδική Αεροπορία, γνωστά ως CT-133 Silver Star, ενώ η Kawasaki κατασκεύασε 210 αεροσκάφη για την Ιαπωνία.

Τη δεκαετία του 1980 έγινε μία προσπάθεια να αναβαθμιστεί και να εκμοντερνιστεί το T-33, με την ονομασία Boeing Skyfox, όμως η έλλειψη παραγγελιών οδήγησε στην ακύρωση του προγράμματος.

Εκδόσεις

Αεροπορία

• T-33A: Διθέσιο εκπαιδευτικό αεροσκάφος.
• AT-33A: Διθέσια επιθετική έκδοση του T-33A.
• DT-33A: Αεροσκάφη T-33A τροποποιημένα σε καθοδηγητές δρόνων.
• NT-33A: Αεροσκάφη T-33A τροποποιημένα σε αεροσκάφη ειδικών δοκιμών.
• QT-33A: Αεροσκάφη T-33A τροποποιημένα σε δρόνων στόχευσης.
• RT-33A: Διθέσια αναγνωριστική έκδοση του AT-33A.

Αμερικανικό Ναυτικό

• TO-1/TV-1: Ονομασία του Αμερικανικού Ναυτικού για το P-80C
• TO-2: Διθέσιο εκπαιδευτικό αεροσκάφος για το Αμερικανικό ναυτικό. Αργότερα πήρε την ονομασία TV-2.
• TV-2KD: Αεροσκάφη TV-2 τροποποιημένα σε καθοδηγητές δρόνων.
• T-33B Μετονομασία των TV-2 του ναυτικού το 1962.
• DT-33B Μετονομασία των TV-2KD του ναυτικού.

Καναδάς

• CT-133 Silver Star : Διθέσιο εκπαιδευτικό αεροσκάφος για την Καναδική πολεμική Αεροπορία.

Χρήστες

Βέλγιο  Βολιβία  Βραζιλία  Καναδάς  Χιλή  Ταϊβάν  Κολομβία  Κούβα  Δανία  Ισημερινός  Ελ Σαλβαδόρ Γαλλία  Γερμανία  Ελλάδα  Γουατεμάλα  Ινδονησία  Ιράν Ιταλία  Ιαπωνία  Λιβύη	Μεξικό Ολλανδία  Νικαράγουα  Νορβηγία  Πακιστάν  Παραγουάη  Περού  Φιλιππίνες  Πορτογαλία  Σαουδική Αραβία  Σιγκαπούρη  Νότια Κορέα  Ισπανία  Ταϊλάνδη  Τουρκία  ΗΠΑ  Ουρουγουάη  Βενεζουέλα  Γιουγκοσλαβία

Το T-33 σε Ελληνική Υπηρεσία

Το 1951 η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε τα πρώτα T-33 και ήταν τα πρώτα αεριωθούμενα που μπήκαν σε Ελληνική υπηρεσία. Όλα τα αεροσκάφη εντάχθηκαν στην Εκπαιδευτική Μοίρα Αεριωθουμένων που έδρευε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Το 1954 η 348 Μοίρα Τακτικής Αναγνώρισης παρέλαβε αεροσκάφη RT-33A, τα οποία και διατήρησε μέχρι το 1958. Οι παραδόσεις θα συνεχιστούν μέχρι την δεκαετία του 1970 ενώ συνολικά θα παραληφθούν περίπου 150 αεροσκάφη. Το T-33 ήταν το βασικό εκπαιδευτικό της Πολεμικής Αεροπορίας για πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικά ήταν επίσης τα πορτοκαλί T-33 τις 115 Πτέρυγας Μάχης στη Σούδα που χρησιμοποιούνταν για ρυμούλκηση στόχων. Τα T-33 αποσύρθηκαν οριστικά το 2000.

Πηγές

• Davis, Larry. P-80 Shooting Star. T-33/F-94 in action. Carrollton, Texas: Squadron/Signal Publications, 1980. ISBN 0-89747-099-0.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Lockheed T-33 Shooting Star

• Το T-33 στο Combataircraft.com (Αγγλικά)
• Το T-33 στο Warbird Alley.com (Αγγλικά)
• Το T-33 στο globalsecurity.org (Αγγλικά)