Η ονομασία του γένους προέρχεται από τα Ελληνικά και σημαίνει «Φάλαινα - Φαλαινοειδές» και ίσως είναι μια αναφορά στο γένος Phalaena, ονομασία που δόθηκε από τον Κάρολο Λινναίο σε μια ομάδα των μεγάλων σκόρων, επειδή τα άνθη ορισμένων ειδών υποτίθεται ότι ομοιάζουν με τους σκόρους κατά την πτήση.[4] Γι' αυτό τον λόγο, τα είδη μερικές φορές ονομάζονται «ορχιδέες σκόροι».
Είναι εγγενές σε όλη τη νοτιοανατολική Ασία από το Ιμαλάια όρη έως τις νήσους του Polillo, Palawan και Zamboanga del Norte στη νήσο Μιντανάο στις Φιλιππίνες και τη βόρεια Αυστραλία. Η Νήσος Ορχιδέα (Orchid Island) της Ταϊβάν, έχει ονομασθεί από αυτό το γένος. Λιγοστές πρόσφατες πληροφορίες σχετικά με τον οικότοπό τους και την οικολογία τους στη φύση, είναι διαθέσιμα, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν γίνει λίγες έρευνες.
Τα περισσότερα είναι επίφυτα[Σημ. 1] σκιάς· λίγα είναι λιθόφυτα.[Σημ. 2][5] Στην άγρια φύση, κάποια είδη φυτρώνουν κάτω από τους θόλους των υγρών και πεδινών δασών με υγρασία, προστατευμένα από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία· άλλα, αναπτύσσονται σε εποχιακά ξηρά ή δροσερά περιβάλλοντα. Τα είδη έχουν προσαρμοστεί μεμονωμένα σε αυτούς τους τρεις βιότοπους.
Το γένος Phalaenopsis δεν διαθέτει ούτε ψευδοβολβούς ούτε ρίζωμα, δεικνύει μια μονοποδιακή[Σημ. 3] συνήθεια ανάπτυξης: ένας μοναδικός αναπτυσσόμενος μίσχος[Σημ. 4] παράγει από την κορυφή ετησίως, ένα ή δυο εναλλασσόμενα, παχιά, σαρκώδη ελλειπτικά φύλλα, ενώ τα γηραιότερα φύλλα στη βάση, πέφτουν με την ίδια συχνότητα. Εάν το φυτό Phalaenopsis είναι πολύ υγιές, δύναται να έχει έως δέκα ή και περισσότερα φύλλα. Η ταξιανθία, είτε ένας βότρυς[Σημ. 5] ή φόβη,[Σημ. 6] εμφανίζεται από το μίσχο, μεταξύ των φύλων. Ανθίζουν σε όλο τους το μεγαλείο για αρκετές εβδομάδες. Εφόσον διατηρούνται στην οικία, τα άνθη δύνανται να διατηρηθούν δυο ή και τρεις μήνες μετά από την οποία η Ορχιδέα Φαλαίνοψις, θα πρέπει να εξοικονομήσει ενέργεια για περαιτέρω ανάπτυξη φύλλων, οφθαλμών και ρίζας.[6]
Ορισμένα είδη Phalaenopsis στη Μαλαισία, είναι γνωστά πως χρησιμοποιούν ευφυή καιρικά σημάδια, για να συντονίσουν μαζική ανθοφορία.
Το γένος μπορεί να ταξινομηθεί σε δύο ομάδες:
Μία ομάδα από είδη με μακρές, διακλαδισμένες ταξιανθίες (μήκους έως 1 m) και μεγάλα, σχεδόν στρογγυλά άνθη, με ροζ ή λευκές αποχρώσεις.
Μια ομάδα από είδη με κοντούς μίσχους και λιγότερα στρογγυλεμένα, κηρώδη άνθη με πιο δηλωμένα χρώματα.
Στην ορολογία των μορφών ζωής των φυτών του Raunkiær, αυτά τα φυτά είναι επίφυτα.
Με βάση στοιχεία DNA, τα γένη Doritis(Lindl.) και Kingidium(P.F.Hunt) περιλαμβάνονται τώρα στην Phalaenopsis, σύμφωνα με το «World Checklist of Selected Plant Families».[7] Ωστόσο, δεν αποδέχονται όλοι οι ειδικοί σε αυτόν τον τομέα, αυτές τις ταξινομικές αλλαγές.
Η εντατική αμοιβαία γονιμοποίηση, έχει παραγάγει ένα μεγάλο αριθμό υβριδίων, όλων των χρωμάτων και ποικιλιών. Αυτά συνήθως είναι πιο προσαρμοσμένα στις τεχνητές συνθήκες από ό,τι οι βοτανικοί τους πρόγονοι. Πολλά είναι υβρίδια των Phalaenopsis amabilis, Phalaenopsis schilleriana ή Phalaenopsis stuartiana.
Phalaenopsis amabilis (Ορχιδέα Σελήνη (Moon Orchid)· Ανατολική Μαλαισία έως την Παπουασία.)
Phalaenopsis amabilis υποείδος amabilis (Ανατολική Μαλαισία έως την Παπουασία)
Σε μερικά είδη του γένους Φαλαίνοψις παρατηρείται το φαινόμενο της μετατροπής των ανθέων σε πράσινα φύλλα μετά την επικονίαση. Όπως σε πολλά άλλα φυτά, τα πέταλα[Σημ. 7] των ανθέων της ορχιδέας, χρησιμεύουν για την προσέλκυση εντόμων επικονίασης και την προστασία ουσιωδών οργάνων. Μετά την επικονίαση, συνήθως τα πέταλα θα υποστούν γηρασμό (δηλαδή μαρασμό και αποσύνθεση) επειδή είναι μεταβολικά ακριβά για να διατηρηθούν. Σε πολλά είδη Phalaenopsis, όπως την P. violacea, τα πέταλα και τα σέπαλα[Σημ. 8] βρίσκουν νέες χρήσεις μετά την επικονίαση, διαφεύγοντας έτσι τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο. Στην παραγωγή των χλωροπλαστών, μετατρέπονται πράσινα, γίνονται σαρκώδη και προφανώς αρχίζουν τη φωτοσύνθεση, όπως κάνουν τα φύλλα.[8]
Οι Phalaenopsis είναι από τις πλέον δημοφιλείς ορχιδέες που πωλούνται σε γλάστρες, και αυτό οφείλεται στην ευκολία του πολλαπλασιασμού και της άνθισής τους υπό τεχνητές συνθήκες. Είναι μεταξύ των πρώτων ορχιδεών στις Βικτοριανές συλλογές. Από την έλευση του τετραπλοειδούς υβριδικού PhalaenopsisDoris, έχει γίνει απίστευτα απλή η κατ'οίκον καλλιέργεια και άνθισή τους, υπό την προϋπόθεση ότι λαμβάνεται κάποια φροντίδα να τους παρέχονται ορισμένες συνθήκες οι οποίες προσεγγίζουν τους μητρικούς τους οικότοπους. Η εμπορική τους παραγωγή έχει καταστεί βιομηχανία.
Στη φύση, τα είδη Phalaenopsis, τυπικά αρέσκονται στις ψηλές θερμοκρασίες, ευδοκιμούν σε θερμοκρασίες από 20 έως 35 °C (68-95°F), αλλά προσαρμόζονται πιο άνετα στις εύκρατες ζώνες, σε συνθήκες ανθρώπινης κατοίκησης (15 έως 30°C ή 59 έως 86°F)· σε θερμοκρασίες κάτω από 18°C (64.4°F) το υπερβολικό πότισμα προκαλεί σάπισμα των ριζών. Η Phalaenopsis απαιτεί υψηλή υγρασία (60-70%) και χαμηλό φως των 12.000 έως 20.000 lux.[Σημ. 9] Ωστόσο, οι ορχιδέες Phalaenopsis μπορούν να προσαρμοστούν σε χαμηλότερη υγρασία, η οποία βρίσκεται στις περισσότερες οικίες. Είναι επίσης, τυπικά πιο σκληραγωγημένες από άλλα είδη ορχιδεών γεγονός που τις καθιστά ιδιαιτέρως δημοφιλείς μεταξύ των αρχαρίων καλλιεργητών ορχιδεών.[9]
Οι αιχμές ανθέων εμφανίζονται από τους θύλακες πλησίον της βάσεως εκάστου φύλλου. Το πρώτο σημάδι είναι ανοιχτό πράσινο "σαν-ψευτογάντι" αντικείμενο, το οποίο προεξέχει από τον ιστό των φύλλων της βάσης. Πάνω από περίπου τρεις μήνες, η ακίδα επιμηκύνεται έως ότου αρχίσει να πρήσκει λιπαρούς οφθαλμούς οι οποίοι θα ανθίσουν.
Παλαιότερα, πιστεύετο ότι η ανθοφορία πυροδοτείται από τη νυχτερινή πτώση της θερμοκρασίας περί τους 5 με 6 βαθμούς για δυο έως τέσσερις συνεχόμενες εβδομάδες, συνήθως το φθινόπωρο και σε μια ημερήσια πτώση της θερμοκρασίας κάτω των 29°C (84°F). Χρησιμοποιώντας δυο κλώνους Phalaenopsis, οι Matthew G. Blanchard και Erik S. Runkle (2006) καθόρισαν ότι, άλλες συνθήκες καλλιέργειας που είναι βέλτιστες, η έναρξη των ανθέων ελέγχεται από τις ημερήσιες θερμοκρασίες οι οποίες μειώνονται κάτω από 27°C (81°F), με μια σαφή αναχαίτηση της άνθησης σε θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 29°C (84°F). Η μακροχρόνια πεποίθηση ότι μειωμένες βραδινές θερμοκρασίες ελέγχου, η έναρξη των ανθέων στην Phalaenopsis φαίνεται να είναι ψευδής. Αντιθέτως, οι χαμηλότερες ημερήσιες θερμοκρασίες επηρεάζουν την ανθοφορία, ενώ οι θερμοκρασίες στη διάρκεια της νύχτας δεν φαίνεται να έχουν κάποια επίδραση.[10]
Στις Phalaenopsis, φαινυλοπροπανοειδή ένζυμα ενισχύονται στη διαδικασία του φυτικού εγκλιματισμού σε διαφορετικά επίπεδα των φωτοσυνθετικών ροών φωτονίων.[11]
Στη βοτανική ο μίσχος (stem), είναι το στέλεχος που αποδίδει ενιαία άνθη στην ταξιανθία. Είναι τα κλαδιά ή τα στελέχη που συνδέουν το κάθε άνθος σε μια ταξιανθία, που περιέχει περισσότερα από ένα άνθη. [Παρ. Σημ. 1]
Το σέπαλο, είναι ένα μέρος του άνθους των αγγειόσπερμων (ανθοφόρα φυτά), που συνήθως είναι πράσινο. Τα σέπαλα, τυπικώς λειτουργούν ως προστασία για τον οφθαλμό του λουλουδιού και συχνά ως υποστήριξη για τα πέταλα, όταν βρίσκονται στην άνθιση.[Παρ. Σημ. 2][Παρ. Σημ. 3][Παρ. Σημ. 4]
Το lux (συμβολίζεται: lx), είναι η διεθνής μονάδα φωτισμού και φωτεινής ισχύος εκπομπής μέτρησης της φωτεινής ροής ανά μονάδα επιφάνειας. Είναι ίσο με ένα lumen ανά τετραγωνικό μέτρο.[Παρ. Σημ. 5]
Wouter G. van Doorn(October 2005).«Plant programmed cell death and the point of no return».Trends in Plant Science10(10): 478–483.doi:10.1016/j.tplants.2005.08.003.PMID16153879.
Mohammad Babar Ali, Serida Khatun, Eun-Joo Hahn and Kee-Yoeup Paek,, 2006. "Enhancement of phenylpropanoid enzymes and lignin in Phalaenopsis orchid and their influence on plant acclimatisation at different levels of photosynthetic photon flux". Plant Growth Regulation volume 49, Numbers 2-3, pages 137-146,