From Wikipedia, the free encyclopedia
Η φαλαίνοψις ή φαλαινόψις (Phalaenopsis, Carl Ludwig Blume (Blume) (1825)), κοινώς γνωστή ως ορχιδέα σκόρος. Στο εμπόριο κηπευτικών[2] συντομογραφείται ως Phal, είναι ένα γένος ορχιδέας που περιλαμβάνει περίπου 60 είδη. Η φαλαίνοψις (Phalaenopsis) είναι μια από τις πλέον δημοφιλείς ορχιδέες στο εμπόριο χάρη στην ανάπτυξη πολλών τεχνητών υβριδίων. Είναι εγγενής στην νότια Κίνα, Ταϊβάν, Ινδική υποήπειρο, Νοτιοανατολική Ασία (Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες, Μαλαισία, Ινδονησία κλπ.), Νέα Γουινέα, το Αρχιπέλαγος του Βίσμαρκ και Κουίνσλαντ.[1][3]
| Φαλαίνοψις ή Φαλαινόψις (Phalaenopsis) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
,_Múnich,_Alemania,_2014-03-29,_DD_01.JPG) Λεπτομέρεια καλλιέργειας phalaenopsis. | ||||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Τυπικό είδος | ||||||||||||||||||
| Phalaenopsis amabilis Carl Ludwig Blume (Blume) (1825) | ||||||||||||||||||
| Συνώνυμα[1] | ||||||||||||||||||
|
Η ονομασία του γένους προέρχεται από τα Ελληνικά και σημαίνει «Φάλαινα - Φαλαινοειδές» και ίσως είναι μια αναφορά στο γένος Phalaena, ονομασία που δόθηκε από τον Κάρολο Λινναίο σε μια ομάδα των μεγάλων σκόρων, επειδή τα άνθη ορισμένων ειδών υποτίθεται ότι ομοιάζουν με τους σκόρους κατά την πτήση.[4] Γι' αυτό τον λόγο, τα είδη μερικές φορές ονομάζονται «ορχιδέες σκόροι».
Είναι εγγενές σε όλη τη νοτιοανατολική Ασία από το Ιμαλάια όρη έως τις νήσους του Polillo, Palawan και Zamboanga del Norte στη νήσο Μιντανάο στις Φιλιππίνες και τη βόρεια Αυστραλία. Η Νήσος Ορχιδέα (Orchid Island) της Ταϊβάν, έχει ονομασθεί από αυτό το γένος. Λιγοστές πρόσφατες πληροφορίες σχετικά με τον οικότοπό τους και την οικολογία τους στη φύση, είναι διαθέσιμα, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν γίνει λίγες έρευνες.
Τα περισσότερα είναι επίφυτα[Σημ. 1] σκιάς· λίγα είναι λιθόφυτα.[Σημ. 2][5] Στην άγρια φύση, κάποια είδη φυτρώνουν κάτω από τους θόλους των υγρών και πεδινών δασών με υγρασία, προστατευμένα από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία· άλλα, αναπτύσσονται σε εποχιακά ξηρά ή δροσερά περιβάλλοντα. Τα είδη έχουν προσαρμοστεί μεμονωμένα σε αυτούς τους τρεις βιότοπους.
Το γένος Phalaenopsis δεν διαθέτει ούτε ψευδοβολβούς ούτε ρίζωμα, δεικνύει μια μονοποδιακή[Σημ. 3] συνήθεια ανάπτυξης: ένας μοναδικός αναπτυσσόμενος μίσχος[Σημ. 4] παράγει από την κορυφή ετησίως, ένα ή δυο εναλλασσόμενα, παχιά, σαρκώδη ελλειπτικά φύλλα, ενώ τα γηραιότερα φύλλα στη βάση, πέφτουν με την ίδια συχνότητα. Εάν το φυτό Phalaenopsis είναι πολύ υγιές, δύναται να έχει έως δέκα ή και περισσότερα φύλλα. Η ταξιανθία, είτε ένας βότρυς[Σημ. 5] ή φόβη,[Σημ. 6] εμφανίζεται από το μίσχο, μεταξύ των φύλων. Ανθίζουν σε όλο τους το μεγαλείο για αρκετές εβδομάδες. Εφόσον διατηρούνται στην οικία, τα άνθη δύνανται να διατηρηθούν δυο ή και τρεις μήνες μετά από την οποία η Ορχιδέα Φαλαίνοψις, θα πρέπει να εξοικονομήσει ενέργεια για περαιτέρω ανάπτυξη φύλλων, οφθαλμών και ρίζας.[6]
Ορισμένα είδη Phalaenopsis στη Μαλαισία, είναι γνωστά πως χρησιμοποιούν ευφυή καιρικά σημάδια, για να συντονίσουν μαζική ανθοφορία.
Το γένος μπορεί να ταξινομηθεί σε δύο ομάδες:
Στην ορολογία των μορφών ζωής των φυτών του Raunkiær, αυτά τα φυτά είναι επίφυτα.
Με βάση στοιχεία DNA, τα γένη Doritis (Lindl.) και Kingidium (P.F.Hunt) περιλαμβάνονται τώρα στην Phalaenopsis, σύμφωνα με το «World Checklist of Selected Plant Families».[7] Ωστόσο, δεν αποδέχονται όλοι οι ειδικοί σε αυτόν τον τομέα, αυτές τις ταξινομικές αλλαγές.
Η εντατική αμοιβαία γονιμοποίηση, έχει παραγάγει ένα μεγάλο αριθμό υβριδίων, όλων των χρωμάτων και ποικιλιών. Αυτά συνήθως είναι πιο προσαρμοσμένα στις τεχνητές συνθήκες από ό,τι οι βοτανικοί τους πρόγονοι. Πολλά είναι υβρίδια των Phalaenopsis amabilis, Phalaenopsis schilleriana ή Phalaenopsis stuartiana.
Τα παρακάτω νόθα γένη έχουν καθιερωθεί για διαγενικά υβρίδια τα οποία περιέχουν ως προγόνους, είδη Phalaenopsis.
Σε μερικά είδη του γένους Φαλαίνοψις παρατηρείται το φαινόμενο της μετατροπής των ανθέων σε πράσινα φύλλα μετά την επικονίαση. Όπως σε πολλά άλλα φυτά, τα πέταλα[Σημ. 7] των ανθέων της ορχιδέας, χρησιμεύουν για την προσέλκυση εντόμων επικονίασης και την προστασία ουσιωδών οργάνων. Μετά την επικονίαση, συνήθως τα πέταλα θα υποστούν γηρασμό (δηλαδή μαρασμό και αποσύνθεση) επειδή είναι μεταβολικά ακριβά για να διατηρηθούν. Σε πολλά είδη Phalaenopsis, όπως την P. violacea, τα πέταλα και τα σέπαλα[Σημ. 8] βρίσκουν νέες χρήσεις μετά την επικονίαση, διαφεύγοντας έτσι τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο. Στην παραγωγή των χλωροπλαστών, μετατρέπονται πράσινα, γίνονται σαρκώδη και προφανώς αρχίζουν τη φωτοσύνθεση, όπως κάνουν τα φύλλα.[8]
Οι Phalaenopsis είναι από τις πλέον δημοφιλείς ορχιδέες που πωλούνται σε γλάστρες, και αυτό οφείλεται στην ευκολία του πολλαπλασιασμού και της άνθισής τους υπό τεχνητές συνθήκες. Είναι μεταξύ των πρώτων ορχιδεών στις Βικτοριανές συλλογές. Από την έλευση του τετραπλοειδούς υβριδικού Phalaenopsis Doris, έχει γίνει απίστευτα απλή η κατ'οίκον καλλιέργεια και άνθισή τους, υπό την προϋπόθεση ότι λαμβάνεται κάποια φροντίδα να τους παρέχονται ορισμένες συνθήκες οι οποίες προσεγγίζουν τους μητρικούς τους οικότοπους. Η εμπορική τους παραγωγή έχει καταστεί βιομηχανία.
Στη φύση, τα είδη Phalaenopsis, τυπικά αρέσκονται στις ψηλές θερμοκρασίες, ευδοκιμούν σε θερμοκρασίες από 20 έως 35 °C (68-95 °F), αλλά προσαρμόζονται πιο άνετα στις εύκρατες ζώνες, σε συνθήκες ανθρώπινης κατοίκησης (15 έως 30 °C ή 59 έως 86 °F)· σε θερμοκρασίες κάτω από 18 °C (64.4 °F) το υπερβολικό πότισμα προκαλεί σάπισμα των ριζών. Η Phalaenopsis απαιτεί υψηλή υγρασία (60-70%) και χαμηλό φως των 12.000 έως 20.000 lux.[Σημ. 9] Ωστόσο, οι ορχιδέες Phalaenopsis μπορούν να προσαρμοστούν σε χαμηλότερη υγρασία, η οποία βρίσκεται στις περισσότερες οικίες. Είναι επίσης, τυπικά πιο σκληραγωγημένες από άλλα είδη ορχιδεών γεγονός που τις καθιστά ιδιαιτέρως δημοφιλείς μεταξύ των αρχαρίων καλλιεργητών ορχιδεών.[9]
Οι αιχμές ανθέων εμφανίζονται από τους θύλακες πλησίον της βάσεως εκάστου φύλλου. Το πρώτο σημάδι είναι ανοιχτό πράσινο "σαν-ψευτογάντι" αντικείμενο, το οποίο προεξέχει από τον ιστό των φύλλων της βάσης. Πάνω από περίπου τρεις μήνες, η ακίδα επιμηκύνεται έως ότου αρχίσει να πρήσκει λιπαρούς οφθαλμούς οι οποίοι θα ανθίσουν.
Παλαιότερα, πιστεύετο ότι η ανθοφορία πυροδοτείται από τη νυχτερινή πτώση της θερμοκρασίας περί τους 5 με 6 βαθμούς για δυο έως τέσσερις συνεχόμενες εβδομάδες, συνήθως το φθινόπωρο και σε μια ημερήσια πτώση της θερμοκρασίας κάτω των 29 °C (84 °F). Χρησιμοποιώντας δυο κλώνους Phalaenopsis, οι Matthew G. Blanchard και Erik S. Runkle (2006) καθόρισαν ότι, άλλες συνθήκες καλλιέργειας που είναι βέλτιστες, η έναρξη των ανθέων ελέγχεται από τις ημερήσιες θερμοκρασίες οι οποίες μειώνονται κάτω από 27 °C (81 °F), με μια σαφή αναχαίτηση της άνθησης σε θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 29 °C (84 °F). Η μακροχρόνια πεποίθηση ότι μειωμένες βραδινές θερμοκρασίες ελέγχου, η έναρξη των ανθέων στην Phalaenopsis φαίνεται να είναι ψευδής. Αντιθέτως, οι χαμηλότερες ημερήσιες θερμοκρασίες επηρεάζουν την ανθοφορία, ενώ οι θερμοκρασίες στη διάρκεια της νύχτας δεν φαίνεται να έχουν κάποια επίδραση.[10]
Στις Phalaenopsis, φαινυλοπροπανοειδή ένζυμα ενισχύονται στη διαδικασία του φυτικού εγκλιματισμού σε διαφορετικά επίπεδα των φωτοσυνθετικών ροών φωτονίων.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
