Ριχάρδος Α΄ της Νορμανδίας

Ο Ριχάρδος Α΄ ο Ισχυρός (Richard Ier de Normandie, 28 Αυγούστου 933 – 20 Νοεμβρίου 996) από τον Οίκο της Νορμανδίας ήταν κόμης (jarl) του Ρουέν (942 - 996).

Ριχάρδος Α΄
Κόμης της Ρουέν
Περίοδος	943-996
Προκάτοχος	Γουλιέλμος Α΄ της Νορμανδίας
Διάδοχος	Ριχάρδος Β΄ της Νορμανδίας
Γέννηση	28 Αυγούστου 933 Φεκάν, Νορμανδία, Γαλλία
Θάνατος	20 Νοεμβρίου 996 (63 ετών) Φεκάν, Νορμανδία, Γαλλία
Σύζυγος	Έμμα των Παρισίων Γκούνορ
Επίγονοι	Ριχάρδος Β΄ της Νορμανδίας Ροβέρτος αρχιεπίσκ. Ρουέν Μάουζερ του Κορμπέιγ Γοδεφρείδος του Ε Γουλιέλμος Α΄ του Ε Έμμα της Νορμανδίας Αβίζη της Νορμανδίας Μωντ της Νορμανδίας Βεατρίκη της Νορμανδίας
Οίκος	Οίκος της Νορμανδίας
Πατέρας	Γουλιέλμος Α΄ της Νορμανδίας
Μητέρα	Σπρότα
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία

Ήταν γιος και διάδοχος του Γουλιέλμου Α΄ κόμη του Ρουέν και της Σπρότα, εγγονός του Ρόλλο της Νορμανδίας του γενάρχη του Οίκου της Νορμανδίας.^[1][2]

Ο Ντούντο του Αγίου Κουεντίν, στον οποίο ο γιος του Ριχάρδος είχε αναθέσει να γράψει το έργο "Συνήθειες και έθιμα των πρώτων δουκών της Νορμανδίας", του αποδίδει τον τίτλο του "δούκα". Ο τίτλος ωστόσο δεν χρησιμοποιήθηκε επίσημα στη Νορμανδική αριστοκρατία της εποχής του, αλλά αναφερόταν μονάχα στον ίδιο τον Ριχάρδο σαν αρχηγό των Νορμανδικών στρατιωτικών δυνάμεων σε περίοδο πολέμου.^[3][4] Ο Ριχάρδος Α΄ είτε εισήγαγε τον φεουδαρχισμό στην Νορμανδία είτε τον επέκτεινε, καθώς στο τέλος της βασιλείας του πολλοί σημαντικοί Νορμανδοί κρατούσαν εδάφη σε φεουδαρχική κατοχή.^[5]

Η μητέρα του Ριχάρδου Α΄, η Σπρότα, ήταν παλλακίδα που αιχμαλωτίστηκε σε πόλεμο και προσφέρθηκε για γάμο στον πατέρα του Γουλιέλμο.^[6] Ο Γουλιέλμος πληροφορήθηκε την γέννηση του γιου του, όταν βρισκόταν σε μάχη εναντίον Βίκινγκ επαναστατών. Η ύπαρξή του κρατήθηκε μυστική μερικά χρόνια, μέχρι τη στιγμή που συναντήθηκε με τον πατέρα του, ο οποίος τον φίλησε και τον έχρισε διάδοχό του. Ο Γουλιέλμος έστειλε τον Ριχάρδο να ανατραφεί στο Μπαγιέ.^[7] Ο Ριχάρδος ήταν περίπου 10 ετών, όταν ο πατέρας του έπεσε σε μάχη στις 17 Δεκεμβρίου 942.^[1] Μετά τον θάνατο του Γουλιέλμου Α΄, η Σπρότα έγινε σύζυγος του Έσπερλενγκ, ενός πλούσιου μυλωνά, με τον οποίο απέκτησε τον Ροβέρτο του Ιβρί, ετεροθαλή αδελφό του Ριχάρδου Α΄.^[8]

Συγκρούσεις με τους Φράγκους

Μετά τον θάνατο του Γουλιέλμου Α΄ (942) ο Λουδοβίκος Δ΄ της Γαλλίας τοποθέτησε τον νεαρό Ριχάρδο Α΄ στη θέση τού πατέρα του. Με τη συμβουλή του Αρνούλφου Α΄ του Γηραιού κόμη της Φλάνδρας, πήρε το παιδί σε Φραγκική περιοχή και το τοποθέτησε στη συνοδεία του κόμη του Ποντιέ και στη συνέχεια λεηλάτησε και κυρίευσε τα εδάφη του δουκάτου της Νορμανδίας.^[9] Ο Φράγκος βασιλιάς μοίρασε το δουκάτο, δίνοντας την Κάτω Νορμανδία στον Ούγο τον Μέγα, ενώ είχε το μικρό παιδί υπό κράτηση στη Λον.^[10] Ο Ριχάρδος δραπέτευσε με την υποστήριξη του Οσμόντ του Σέντβιλ, του Βερνάρδου του Σανλίς, που ήταν συνοδός του παππού του Ρόλλο και του Μπέρναρντ ντε Ντέιν.^[11]

Το 946 σε ηλικία 14 ετών ο Ριχάρδος Α΄ συμμάχησε με Βίκινγκ επιδρομείς στη Γαλλία και με την βοήθεια του Χάραλντ Α΄ της Δανίας κατάφερε να συλλάβει τον Λουδοβίκο Δ΄. Αυτός ελευθερώθηκε μόνο όταν αναγνώρισε σαν δούκα τον Ριχάρδο Α΄, ο οποίος του επέτρεψε να επιστρέψει στην Νορμανδία.^[12] Ο μικρός Ριχάρδος Α΄ δήλωσε υποτέλεια στον Ούγο τον Μέγα, ενώ ο Ούγος με τη σειρά του υποσχέθηκε συμμαχία με τον Ριχάρδο και του πρόσφερε σύζυγο την κόρη του Έμμα των Παρισίων, ενώ ήταν και εκείνη μικρό παιδί. Ο γάμος έγινε τελικά το 960.^[12]

Τελική επικράτηση

Ο Λουδοβίκος Δ΄ με τον Αρνούλφο τον Γηραιό της Φλάνδρας έπεισαν τον Όθων Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας να επιτεθούν στον Ριχάρδο και στον κηδεμόνα του Ούγο. Από το Ρουέν προχώρησαν για την Αμιένη, αλλά γνώρισαν τη συντριβή (947). Ακολούθησε περίοδο ειρήνης, όταν πέθανε ο Λουδοβίκος Δ΄ και τον διαδέχθηκε ο 13χρονος Λοθάριος της Φραγκίας (954), ο Ούγος στην συνέχεια διόρισε τον ενήλικο πλέον Ριχάρδο κηδεμόνα στον 15χρονο Ούγο Καπέτο (955).^[12]

Ο Θεοβάλδος Α΄ κόμης του Μπλουά έκανε νέα επίθεση στην Ρουέν (962) αλλά τα στρατεύματα του συνετρίβησαν από τους Νορμανδούς του Ριχάρδου και αναγκάστηκαν να οπισθοχωρήσουν διασχίζοντας τον Σηκουάνα.^[13][14] Ο Λοθάριος της Φραγκίας φοβήθηκε ότι οι πόλεμοι του Ριχάρδου θα αποσταθεροποιήσουν το βασίλειο του γι'αυτό προσπάθησε να κλείσει μεταξύ τους ειρήνη.^[15] Το 987 ο Ούγος Καπέτος έγινε βασιλιάς των Φράγκων. Τα επόμενα 30 χρόνια μέχρι τον θάνατο του στο Φεκάμπ (966) ο Ριχάρδος ο Ισχυρός ασχολήθηκε με την σταθεροποίηση και την επέκταση του βασιλείου που κληρονόμησε από τον πατέρα και τον παππού του, δημιουργώντας το ισχυρότερο πριγκιπάτο στο βασίλειο των Φράγκων.^[16] Ο Ριχάρδος ο Ισχυρός πέθανε τον Νοέμβριο του 966 και τον διαδέχθηκε ο 33χρονος γιος του Ριχάρδος Β΄.

Οικογενειακοί δεσμοί με μεγάλες οικογένειες

Ο Ριχάρδος χρησιμοποίησε τους γάμους του για να δημιουργήσει ισχυρές συμμαχίες, ο γάμος του με την Έμμα των Παρισίων έκανε συνέδεσε την οικογένεια του με την νέα ισχυρότατη οικογένεια των Καπετιδών. Η δεύτερη σύζυγος του Γκούνορ της Νορμανδίας από αντίπαλη οικογένεια των Βίκινγκ των Κοταντέν πραγματοποίησε νέα ισχυρή συμμαχία, οι αδελφές της δημιούργησαν τον ισχυρό πυρήνα των οπαδών του ίδιου και των απογόνων του.^[17]

Οι γάμοι των θυγατέρων του με την σειρά τους συνδέθηκαν με τους μεγαλύτερους Ευρωπαϊκούς οίκους της εποχής ιδιαίτερα με το βασίλειο της Αγγλίας.^[17] Η Έμμα της Νορμανδίας παντρεύτηκε στον πρώτο της γάμο τον Έθελρεντ του Ουέσσεξ και μετά τον θάνατο του (1016) παντρεύτηκε στον δεύτερο γάμο της τον Κνούτο. Η Έμμα με τους δυο της γάμους απέκτησε τρεις μελλοντικούς Άγγλους βασιλείς τον Αρθακανούτου από τον γάμο της με τον Κνούτο, τον Εδουάρδο τον Ομολογητή και τον Άλφρεντ Έθελινγκ από τον γάμο της με τον Έθελρεντ. Ο δισέγγονος του Γουλιέλμος Α΄ της Αγγλίας θα μπορέσει (1066) να κατακτήσει τον Αγγλικό θρόνο και να ιδρύσει την Νορμανδική δυναστεία της Αγγλίας. Ο Ριχάρδος είχε ισχυρές σχέσεις με την εκκλησία με πολλές δωρεές και μεγάλη ευλάβεια.^[18] Δώρισε πολλές εκτάσεις γης σε αβαεία και μοναστήρια, το υπόλοιπο διάστημα της βασιλείας του κυριαρχούσε στο δουκάτο ευημερία και ειρήνη.^[17][19]

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε πρώτα το 960 την Έμμα των Ροβερτιδών, κόρη του Ούγου κόμη του Παρισιού, η οποία απεβίωσε το 966 χωρίς να αποκτήσει παιδιά.

Αμέσως μετά τον θάνατο της Έμμας, ο Ριχάρδος Α΄ πήγε σε κυνήγι, όπου σταμάτησε στο σπίτι ενός τοπικού δασοφύλακα και ερωτεύτηκε τη σύζυγο τού δασοφύλακα, τη Σεϊνφρέντα. Αυτή όμως, ηθικών αρχών, δεν ήθελε να διαλύσει τον γάμο της με τον σύζυγό της και του πρότεινε σύζυγο την ανύπαντρη αδελφή της Γκούνορ της Νορμανδίας, η οποία είχε καταγωγή, όπως και ο Ριχάρδος Α΄, από τους Βίκινγκς της Σκανδιναβίας. Ο Ριχάρδος Α΄ και η Σεϊνφρέντα απέκτησαν τα εξής τέκνα:

• Ριχάρδος Β΄ απεβ. 1026, δούκας της Νορμανδίας.
• Ροβέρτος πριν το 989-1037, κόμης του Εβρέ, αρχιεπίσκοπος τού Ρουέν.
• Μάουζερ, νυμφεύτηκε τη Ζερμαίν κόμισσα του Κορμπέιγ.
• Ροβέρτος ο Δανός, απεβ. 985-989.
• γιος.
• Έμμα π. 985-1052, παντρεύτηκε πρώτα τον Έθελρεντ της Αγγλίας και μετά τον Κνούτο της Δανίας, Νορβηγίας & Αγγλίας.
• Μωντ/Μαχώ/Ματθίλδη απεβ. 1006, παντρεύτηκε τον Όντο Β΄ κόμη τού Μπλουά.
• Αουίς της Νορμανδίας απεβ. 1034, παντρεύτηκε τον Γοδεφρείδο Α΄ δούκα της Βρετάνης.

Από μη νόμιμες σχέσεις είχε φυσικά τέκνα:

• Γοδεφρείδος 962-1015, κόμης τού Ε και τού Μπριόν.
• Γουλιέλμος Α΄ 978-μετά το 1057, κόμης του Ε.
• Βετρίκη απεβ. 1034, ηγουμένη τού Μονβιγιέρ, πιο πριν παντρεμένη με τον Έμπλ τού Τυρέν.

Πιθανά τέκνα του:

• Μουριέλλα, παντρεύτηκε τον Ταγκρέδο των Ωτβίλ.
• Φρεσένντα/Φρεντεζέντα π.995-π.1057, παντρεύτηκε τον Ταγκράδο των Ωτβίλ ως 2η σύζυγός του.
• Γκιμάρ/Βιμάρκ γενν. π.986, παντρεύτηκε τον Ανσφρεντ/Ανσφρουά Β΄ λε Γκοζ τον Δανό, υποκόμη τού Εσμέ & Φλίζ.
• Παπία.

Παραπομπές

1. Detlev Schwennicke, Europaische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europaischen Staaten, Neue Folge, Band II (Marburg, Germany: J. A. Stargardt, 1984), Tafel 79
2. The Annals of Flodoard of Reims; 916–966, ed. & trans. Steven Fanning and Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 32
3. Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066 (University of California Press, Berkeley, 1988), pp. 125–6
4. For different meanings of Latin word dux (pl. duces), see Dux.
5. Emily Zack Tabuteau, 'Ownership and Tenure in Eleventh-Century Normandy', The American Journal of Legal History, Vol. 21, No. 2, (Apr. 1977), p. 99
6. The Normans in Europe, ed. & trans. Elisabeth van Houts (Manchester University Press, 2000), p. 47 n. 77
7. Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066 (University of California Press, Berkeley, 1988), p. 95
8. Detlev Schwennicke, Europaische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europaischen Staaten, Neue Folge, Band III Teilband 4 (Marburg, Germany: J. A. Stargardt, 1989), Tafel 694A
9. Pierre Riche, The Carolingians; A Family who Forged Europe, trans. Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993) pp. 262–3
10. Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066 (University of California Press, Berkeley, 1988), p. 80
11. The Gesta Normannorum Ducum of William of Jumieges, Orderic Vatalis, and Robert of Torigni, Vol. I, ed. & trans. Elisabeth M.C. van Houts (Clarendon Press, Oxford, 1992) pp. 103, 105
12. Duncan, Jonathan (1839). The Dukes of Normandy from the time of King Rollo to the expulsion of King John. Joseph Rickerby and Harvey & Darton.
13. Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066 (University of California Press, Berkeley, 1988), p. 86
14. The Annals of Flodoard of Reims; 916–966, ed. & trans. Steven Fanning and Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011), p. 66
15. Pierre Riche, The Carolingians; A Family who Forged Europe, trans. Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993), p. 265
16. Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066 (University of California Press, Berkeley, 1988), p. 89
17. A Companion to the Anglo-Norman World, ed. Christopher Harper-Bill, Elisabeth Van Houts (The Boydell Press, Woodbridge, 2007), p. 27
18. Stapleton, Thomas (1840). Magni rotuli scaccarii Normanni? sub regibus Angli?
19. Francois Neveux. A Brief History of The Normans (Constable & Robbinson, Ltd, London, 2008), pp. 73. 74

Πηγές

• Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band II (Marburg, Germany: J. A. Stargardt, 1984)
• Eleanor Searle, Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066 (University of California Press, Berkeley, 1988)
• Emily Zack Tabuteau, 'Ownership and Tenure in Eleventh-Century Normandy', The American Journal of Legal History, Vol. 21, No. 2, (Apr. 1977)
• Pierre Riché, The Carolingians; A Family who Forged Europe, trans. Michael Idomir Allen (University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 1993)
• Stapleton, Thomas (1840). Magni rotuli scaccarii Normanniæ sub regibus Angliæ.
• The Annals of Flodoard of Reims; 916–966, ed. & trans. Steven Fanning and Bernard S. Bachrach (University of Toronto Press, 2011)
• The Normans in Europe, ed. & trans. Elisabeth van Houts (Manchester University Press, 2000)
• Thierry Stasser, 'Mathilde, Fille du Comte Richard: Essai d'identification', Annales de Normandie, Vol. 40, Iss. 40-1 (1990)

Ριχάρδος Α΄ της Νορμανδίας Οίκος της Νορμανδίας Γέννηση: 28 Αυγούστου 933 Θάνατος: 20 Νοεμβρίου 996
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος Γουλιέλμος ο Μακρόξιφος	Κόμης της Ρουέν 942 - 996	Διάδοχος Ριχάρδος ο Καλός