Remove ads
Ο Ούγος Καπέτος[1] (Hugues Capet, μεταξύ 938 - 941 - 24 Οκτωβρίου 996) Μαρκήσιος της Νευστρίας, Κόμης των Παρισίων (956 - 987) και Βασιλιάς των Δυτικών Φράγκων (987 - 996) ήταν ο γενάρχης του Οίκου των Καπετιδών.[2][3][4][5] Διαδέχθηκε τον Λουδοβίκο Ε΄ της Γαλλίας, τελευταίο Φράγκο βασιλιά της Δυναστείας των Καρολιδών. Ο Ούγος Καπέτος ήταν γιος του Ούγου του μέγα και της Χέντβιχ της Σαξονίας, κόρης του Γερμανού βασιλιά Ερρίκου του Ορνιθοθήρα.
| Ούγος Καπέτος | |
|---|---|
 | |
| Περίοδος | 3 Ιουνίου 987 – 24 Οκτωβρίου 996 |
| Στέψη | 3 Ιουλίου 987 |
| Προκάτοχος | Λουδοβίκος Ε΄ της Γαλλίας |
| Διάδοχος | Ροβέρτος Β΄ της Γαλλίας |
| Γέννηση | 941 Ντουρντάν, Γαλλία |
| Θάνατος | 24 Οκτωβρίου 996 (55 ετών) Γαλλία |
| Τόπος ταφής | Βασιλική Σαιν-Ντενί |
| Σύζυγος | Αδέλα της Ακουιτανίας |
| Επίγονοι | Εδβίγη Ζιζέλ Ροβέρτος Β΄ της Γαλλίας |
| Οίκος | Οίκος των Καπετιδών |
| Πατέρας | Ούγος ο Μέγας |
| Μητέρα | Χέντβιχ της Σαξονίας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η οικογένεια της μητέρας του είχε στενές συγγενικές σχέσεις με τη δυναστεία των Καρολιδών, οι άμεσοι πρόγονοι του ήταν οι γιοι του Καρλομάγνου Λουδοβίκος ο Ευσεβής μέσω της μητέρας του και Πεπίνος της Ιταλίας μέσω της γιαγιάς του από πατέρα. Οι αδελφοί της μητέρας του ήταν ο Όθων Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Ερρίκος Α΄ της Βαυαρίας, ο Μπρούνο ο Μέγας αρχιεπίσκοπος της Κολωνίας και η Γερβέργη της Σαξονίας, βασίλισσα της Γαλλίας. Ο σύζυγος της Γκέρμπεργκας ήταν ο Λουδοβίκος Δ΄ της Γαλλίας, οι γιοι της ήταν ο Λοθάριος της Φραγκίας και ο Κάρολος της Κάτω Λωρραίνης. Η πατρική του οικογένεια ο Οίκος των Ροβερτιδών ήταν ισχυροί γαιοκτήμονες από την Ιλ-ντε-Φρανς απόγονοι του Οίκου των Μεροβιγγείων, ο παππούς του από πατέρα ήταν ο Ροβέρτος Α΄ της Γαλλίας.[6] Ο αδελφός του παππού του ήταν ο Εύδης Α΄ της Γαλλίας και η θεία του Έμμα της Γαλλίας ήταν σύζυγος του Ροδόλφου της Γαλλίας.[7] Η γιαγιά του Ούγου από πατέρα Βεατρίκη του Βερμαντουά ήταν απ΄ευθείας απόγονος του Καρλομάγνου.[5][8]
Remove ads
Άνοδος των Ροβερτιδών
Στα τέλη του 9ου αιώνα οι απόγονοι του Ροβέρτου του Ισχυρού άρχισαν σταδιακά να κατέχουν σημαντικές θέσεις στη βασιλική αυλή. Η Δυναστεία των Καρολιδών είχε πέσει σε μεγάλη παρακμή και οι ευγενείς στη Δυτική Φραγκία αναγνώρισαν ότι δεν είναι απαραίτητο η μοναρχία να είναι κληρονομική, σε περίπτωση ανάγκης θα μπορούσε να γίνει αιρετή. Το αποτέλεσμα ήταν η εκλογή στη θέση του βασιλιά των Δυτικών Φράγκων του Εύδη Α΄ της Γαλλίας και του Ροβέρτου Α΄ της Γαλλίας που δεν ανήκαν στους Καρολίδες. Τον Ροβέρτο Α΄ πατέρα του Ούγου του Μέγα διαδέχθηκε στη θέση του βασιλιά των Δυτικών Φράγκων ο Ροδόλφος της Βουργουνδίας, όταν πέθανε ο Ροδόλφος (936) ο Ούγος αποφάσισε να διεκδίκησε το στέμμα για τον εαυτό του. Ο σκοπός του βασικά ήταν να αποτρέψει να ανέβει στον θρόνο ο μεγάλος του αντίπαλος Ερβέρτος Β΄ του Βερμαντουά, πατέρας του επισκόπου Ούγου του Βερμαντουά, σύμμαχοι του ήταν ο Γερμανός βασιλιάς Ερρίκος Α΄ ο Ορνιθοθήρας και ο Ούγος ο Μελανός αδελφός του Ροδόλφου. Ο Ούγος ο Μέγας ήθελε να εμποδίσει τους αντιπάλους του, κάλεσε τον γιο του βασιλιά των Φράγκων Καρόλου του Απλού Λουδοβίκο του Ουτρεμέρ που ήταν εξόριστος στην αυλή του Έθελσταν της Αγγλίας.[9] Ο Λουδοβίκος ανέβηκε στον θρόνο των Φράγκων ως Λουδοβίκος Δ΄ της Γαλλίας, ήταν ουσιαστικά βασιλιάς - μαριονέτα του Ούγου του Μέγα.[10] Οι χειρισμοί επέτρεψαν στον Ούγο τον Μέγα να γίνει το ισχυρότερο πρόσωπο στη Γαλλία τον 10ο αιώνα, ο Λουδοβίκος Δ΄ του παραχώρησε τους τίτλους "βασιλιάς των Φράγκων" και "το δεύτερο ισχυρότερο πρόσωπο στο βασίλειο". Όταν πέθανε ο Ερβέρτος Β΄ του Βερμαντουά (943) ο Ούγος κέρδισε περισσότερη δύναμη αφού τα εδάφη του μοιράστηκαν στους γιους του.
Οι Φράγκοι τον 10ο αιώνα
Ο Ούγος ο Μέγας διοικούσε μια μεγάλη περιοχή στην κεντρική Γαλλία από την Ορλεάνη και τη Σανλίς μέχρι την Οσέρ και τη Σενς, ο βασιλιάς του παραχώρησε επίσης μια περιοχή βορειοανατολικά από το Παρίσι που περιείχε την Κομπιένη τη Λαν και τη Σουασόν. Το βασίλειο στο οποίο ο Ούγος ο Μέγας φιλοδοξούσε να γίνει βασιλιάς δεν είχε καμιά σχέση με τη σημερινή Γαλλία, οι προκάτοχοι του είχαν τον τίτλο "βασιλιάς των Φράγκων", το ίδιο και οι απόγονοι του μέχρι την εποχή που ανέβηκε στον θρόνο ο Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας (1190). Τα εδάφη που κατείχε το βασίλειο των Δυτικών Φράγκων αποτελούσαν μόνο ένα μικρό τμήμα από την πρώην απέραντη αυτοκρατορία των Καρολιδών. Τα ανατολικά εδάφη αποτελούσαν την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που κυβερνούσε ο Οίκος των Οθωνιδών, ο πρώτος ξάδελφος του Ούγου του Μέγα Όθων Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ο γιος του Όθων Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τα εδάφη νότια από τον ποταμό Λίγηρα έγιναν σε μεγάλο βαθμό τμήμα του βασιλείου των Δυτικών Φράγκων όταν εκθρονίστηκε ο Κάρολος ο Απλός (922). Το Δουκάτο της Νορμανδίας και το Δουκάτο της Βουργουνδίας ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα, τη Βρετάνη που πέρασε στον έλεγχο της Βουργουνδίας κυβέρνησαν οι μικρότεροι αδελφοί του Ούγου Καπέτου Όθων της Βουργουνδίας και Ερρίκος Α΄ της Βουργουνδίας.[11]
Οι Φράγκοι με τους Οθωνίδες
Ο Ούγος ο Μέγας πέθανε την εποχή που ο μεγαλύτερος γιος του Ούγος Καπέτος ήταν περίπου 15 ετών (956), είχε άλλους δυο μικρότερους αδελφούς. Ο Γερμανός αυτοκράτορας Όθων Α΄ είχε στόχο να φέρει το βασίλειο των Δυτικών Φράγκων υπό τον έλεγχο του, ο Ούγος Καπέτος και ο Λοθάριος της Γαλλίας ο νέος βασιλιάς των Φράγκων που διαδέχθηκε τον Λουδοβίκο Δ΄ σε ηλικία 13 ετών (954) ήταν ανεψιοί του. Ο Όθων Α΄ διόρισε τον αδελφό του Μπρούνο αρχιεπίσκοπο της Κολωνίας και δούκα της Λωρραίνης κηδεμόνα του Λοθάριου, αργότερα τον τοποθέτησε κηδεμόνα στα πριγκιπάτα του Ούγου και του Ροβέρτου. Ο Λοθάριος συμφώνησε να παραχωρήσει στον Ούγο την κυριότητα του πατέρα του (960), τη μαργραβία της Νευστρίας και τον τίτλο του δούκα των Φράγκων. Ο Ούγος με τη σειρά του δέχτηκε την ανεξαρτησία των κομήτων της Νευστρίας, ο αδελφός του Ούγος δέχτηκε το Δουκάτο της Βουργουνδίας με γάμο. Ο Άντριου Λιούις έγραψε ότι ο Ούγος ο Μέγας φρόντισε να εξασφαλίσει τη διαδοχή στον μεγαλύτερο γιο του όπως όλες οι οικογένειες ευγενών εκείνη την εποχή. Ο Όθων Α΄ κυριάρχησε στη Δύση μετά την ήττα επί των Μαγυάρων (955), αργότερα πήρε τον αυτοκρατορικό τίτλο (962). Ο νέος αυτοκράτορας ανέλαβε υπό τον έλεγχο του τις περισσότερες επισκοπές της δύσης αν και ο Αντάλμπερο της Ρενς είχε αυτοκρατορικές συμπάθειες. Ο Λοθάριος απογοητευμένος στράφηκε σε άλλες επισκοπές όπως τη Λανγκρ, τη Σαλόν-αν-Σαμπάνι τη Νογιόν και τον Αρνούλφο Α΄ της Φλάνδρας.
Δούκας των Φράγκων
Ο Ούγος Καπέτος κληρονόμησε τους τίτλους του πατέρα του και έγινε ένας από τους σημαντικότερους ευγενείς στο βασίλειο των Δυτικών Φράγκων.[12] Την εποχή που ήταν ανήλικος την κηδεμονία ασκούσε η μητέρα του, οι γείτονες κόμητες εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να επεκταθούν.[13] Ο Θεοβάλδος Α΄ του Μπλουά πρώην υποτελής του Ούγου του Μέγα επεκτάθηκε στο Σαρτρ και το Σατεντάν. Στα νότια ο Φούλκων Β΄ του Ανζού επίσης πρώην υποτελής του Ούγου του Μέγα επεκτάθηκε στη Βρετάνη.[14] Τα βασιλικά διατάγματα τη δεκαετία του 960 δείχνουν ότι οι ευγενείς δεν ήταν πιστοί μόνο στον δούκα των Φράγκων όπως στην εποχή του Ούγου του Μέγα αλλά και στον βασιλιά Λοθάριο, ο στρατός του επίσης πολέμησε με το Δουκάτο της Νορμανδίας μαζί με τον βασιλιά. Η θέση του Ούγου Καπέτου επιπλέον στη δεύτερη θέση του βασιλείου φαίνεται ότι είχε εξασθενήσει σημαντικά. Σε δύο διατάγματα καταγράφεται ο Ερβέρτος Γ΄ του Βερμαντουά ως "κόμης των Φράγκων" ή "κόμης των ανακτόρων". Ο Λοθάριος με τη σειρά του έχασε σημαντικά την εξουσία του όταν ανέβηκε στην εξουσία ο Οίκος των Οθωνιδών, ο Όθων Α΄ έκανε υποτελείς του έναν μεγάλο αριθμό από συγγενείς του Λοθάριου (965). Ο γιος και διάδοχος του Όθων Β΄ διόρισε τον αδελφό του Λοθάριου Κάρολο που βρισκόταν σε εχθρότητα μαζί του δούκα της Κάτω Λωρραίνης, αυτό εξόργισε τον Λοθάριο και αποφάσισε το καλοκαίρι του 978 να αναλάβει δράση.
Τον Αύγουστο του 978 ο Λοθάριος με τη συνοδεία πολλών ευγενών λεηλάτησε το Άαχεν κατοικία του Όθων Β΄, η αυτοκρατορική οικογένεια δραπέτευσε. Ο Ούγος Καπέτος παρέμεινε πέντε μέρες συμβολικά στο Άαχεν και στη συνέχεια επέστρεψε στη Γαλλία. Ο Όθων Β΄ και ο αδελφός του Λοθάριου Κάρολος απάντησαν τον Σεπτέμβριο του 978 σε αντεπίθεση, λεηλάτησαν τη Ρενς, τη Σουασόν και τη Λαν. Ο Όθων Β΄ έστεψε τον Κάρολο βασιλιά της Γαλλίας με τη βοήθεια του Θεοδώριχου Α΄, επισκόπου του Ρεμς και ο Ούγος Καπέτος δραπέτευσε στο Παρίσι. Η ασθένεια ωστόσο που έπεσε στα αυτοκρατορικά στρατεύματα έδωσε την ευκαιρία στον Ούγο να αντεπιτεθεί, να λύσει την πολιορκία και να επιστρέψει στη Γερμανία. Στον δρόμο της επιστροφής, στο Αιν μια μεγάλη καταιγίδα έπεσε στα αυτοκρατορικά στρατεύματα με αποτέλεσμα να πεθάνουν περισσότεροι στρατιώτες από αυτούς που είχαν πέσει στη μάχη. Η μεγάλη νίκη επέτρεψε στον Ούγο Καπέτο να γίνει δεύτερος στην τάξη στο βασίλειο των Φράγκων μετά τον βασιλιά όπως ο πατέρας του.
Αρχιεπισκοπή της Ρενς
Η Ρενς ήταν στα τέλη του 10ο αιώνα η σημαντικότερη έδρα αρχιεπισκόπου, είχαν το δικαίωμα να στέφουν τους νέους βασιλείς, σε ανταπόδοση ο αρχιεπίσκοπος υποστήριζε πάντα τον βασιλιά και ακολουθούσε την πολιτική του. Την εποχή που ο Ούγος Καπέτος ήταν ανήλικος αρχιεπίσκοπος της Ρενς ήταν ο Αντάλμπερο της Ρενς, ανιψιός του Αντάλμπερο Α΄ του Μετς πιστού οπαδού της Δυναστείας των Καρολιδών. Ο Αντάλμπερο και ο Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ μελλοντικός Πάπας Σιλβέστρος Β΄ έκαναν σημαντικές προσπάθειες να ενώσουν ολόκληρη την Ευρώπη σε ένα στέμμα υπό τον Όθων Α΄ που ήταν θείος και κηδεμόνας του 13χρονου Λοθάριου. Όυαν ο Λοθάριος ενηλικιώθηκε αρνήθηκε να είναι υποτελής του αυτοκράτορα με αποτέλεσμα ο Αντάλμπερο να στρέψει την υποστήριξη του στον Ούγο Καπέτο. Οι Οθωνίδες ήθελαν με κάθε μέσο να κάνουν τη Γαλλία υποτελή τους, απαραίτητη προϋπόθεση σε αυτό ήταν να μήν ανήκει ο βασιλιάς στη Δυναστεία των Καρολιδών. Ο Ούγος Καπέτος ήταν η ιδανική λύση επειδή υποστήριζε την εκκλησιαστική μεταρρύθμιση, οι άλλοι υποψήφιοι ήταν της άποψης ότι η εκκλησία θα έπρεπε να μοιράζει τα δώρα με τους οπαδούς της. Τις οδηγίες αυτές έδωσαν στον αρχιεπίσκοπο της Ρενς που ήταν στενός οπαδός του κινήματος του Κλυνύ. Ο Ούγος έγινε ο νέος ηγέτης του βασιλείου με τη στήριξη του Αντάλμπερο της Ρενς. Ο Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ έγραψε στον αρχιεπίσκοπο Αντάλμπερο ότι "ο Λοθάριος είναι βασιλιάς μόνο στο όνομα, ο Ούγος είναι όμως βασιλιάς στο όνομα και την πράξη". Ο Λοθάριος προσπαθούσε να εξασφαλίσει τη διαδοχή του θρόνου στον μεγαλύτερο γιο του Λουδοβίκο, ο Ούγος Καπέτος τον υποστήριξε και κάλεσε όλους τους ευγενείς του βασιλείου. Η τελετή της στέψης έγινε στην Κομπιένη, παραβρέθηκαν ο βασιλιάς, ο νόθος γιος του βασιλιά Αρνούλφος της Ρενς και ο αρχιεπίσκοπος Αντάλμπερο, ο μικρός Λουδοβίκος ορκίστηκε βασιλιάς σύμφωνα με τα έθιμα των Καρολιδών ως Λουδοβίκος Ε΄ της Γαλλίας.
Εκστρατεία στη Λωρραίνη
Ο Λοθάριος ανησύχησε με τη μεγάλη δύναμη του Ούγου και αποφάσισε να συμφιλιωθεί με τον αυτοκράτορα Όθων Β΄, ήταν αποφασισμένος να του παραχωρήσει τη Λωρραίνη. Ο Ούγος Καπέτος που δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να συμφιλιωθούν ο αυτοκράτορας και ο βασιλιάς πήγε στην Κομπιένη και στη συνέχεια μετέβη στη Ρώμη, συνάντησε το πάπα, τον αυτοκράτορα, τον Μπουσάρ του Βαντόμ και τον Αρνούλφο της Ορλεάνης. Οι εντάσεις ξέσπασαν σύντομα ανάμεσα στον βασιλιά και τον Ούγο Καπέτο. Ο Λοθάριος πάντρεψε τον 15χρονο Λουδοβίκο με την Αδελαΐδα του Ανζού που ήταν 40 χρόνια μεγαλύτερη του, πήρε προίκα την Ωβέρνη και την Κομητεία της Τουλούζης, ο γάμος απέτυχε και το ζεύγος χώρισε σε δύο χρόνια. Με τον θάνατο του Όθων Β΄ (983) ο Λοθάριος ανέλαβε την κηδεμονία του αυτοκράτορα Όθων Γ΄, συμμάχησε με το Δουκάτο της Βαυαρίας με στόχο να επιτεθεί στη Λωρραίνη. Ο Ούγος Καπέτος έδειξε αδιαφορία, δεν συμμετείχε στην εκστρατεία. Ο βασιλιάς κατέλαβε το Βερντέν και αιχμαλώτισε τον αδελφό του αρχιεπισκόπου του Ρενς Γοδεφρείδο, ο Αντάλμπερο και ο Ζερμπέρ ζήτησαν τη βοήθεια του δούκα των Φράγκων αλλά οι επιχειρήσεις του βασιλιά σταμάτησαν με τον θάνατο του τον Μάρτιο του 986.
Remove ads
Εκλογή
Ο Λουδοβίκος Ε΄ ακολουθώντας την ίδια πολιτική με τον πατέρα του και του παππού του άκουγε τις συμβουλές του δούκα των Φράγκων, ήταν αποφασισμένος να συγκρουστεί με τον Αντάλμπερο που υποστήριζε τον αυτοκράτορα. Οι πηγές αναφέρουν ότι οι στόχοι του Ούγου Καπέτου την ίδια εποχή ήταν να περιορίσει τις εξουσίες του βασιλιά. Ο Λουδοβίκος Ε΄ κάλεσε στα ανάκτορα τον αρχιεπίσκοπο του Ρενς για να του δώσει εξηγήσεις, πριν προλάβει να φτάσει ο βασιλιάς σκοτώθηκε σε κυνηγετικό ατύχημα στο δάσος του Σανλίς σε ηλικία 20 ετών (22 Μαίου 987). Πολλοί χρονικογράφοι ανάμεσα τους και ο ίδιος ο πάπας Σιλβέστρος Β΄ γράφουν ότι τον Μάιο του 987 στο Σενλίς "πέθανε το γενεαλογικό δέντρο του Καρλομάγνου". Ο Λουδοβίκος Ε΄ πέθανε άτεκνος, υπήρχε ωστόσο άμεσος απόγονος του Καρλομάγνου, ο Κάρολος της Λωρραίνης, θείος του Λουδοβίκου Ε΄, αδελφός του Λοθαρίου και πρώτος ξάδελφος του Ούγου Καπέτου μέσω των μητέρων τους. Την εποχή του Ούγου του Μέγα θεωρούσαν εξωπραγματικό να υποστηρίζει ένας εκπρόσωπος των Ροβερτιδών τα δικαιώματα στον θρόνο ενός Καρολίδη αλλά από το 987 η κατάσταση άλλαξε. Τα προηγούμενα δέκα χρόνια ο Ούγος Καπέτος βρέθηκε σε ανοιχτή σύγκρουση με τον βασιλιά και είχε καταφέρει να υποτάξει όλους τους μεγάλους ευγενείς. Ο αδελφός του βασιλιά Κάρολος της Λωρραίνης κατηγορήθηκε ωστόσο για όλα τα κακά, ήθελε να σφετεριστεί το στέμμα (978), είχε συμμαχήσει με τον αυτοκράτορα εναντίον του αδελφού του και είχε προσβάλει τη σύζυγο του αδελφού του Έμμα της Ιταλίας. Ο αρχιεπίσκοπος του Ρενς συγκάλεσε Σύνοδο επισκόπων, αποκήρυξε τα δικαιώματα του Καρόλου στον θρόνο των Δυτικών Φράγκων επειδή ήταν υποτελής στον αυτοκράτορα και είχε παντρευτεί μια γυναίκα κατώτερης τάξης. Ο αρχιεπίσκοπος πρότεινε την υποψηφιότητα του Ούγου Καπέτου ως εξής :
"Στέψτε τον Δούκα, είναι πασίγνωστος για την ευγένεια, τα κατορθώματα και τις δυνάμεις του. Ο θρόνος δεν είναι κληρονομικό δικαίωμα, δεν είναι απαραίτητη μόνο η υψηλή καταγωγή, πρέπει να έχει ευγένεια και στην ψυχή".[15]
Ο Ούγος εξελέγη βασιλιάς των Δυτικών Φράγκων στη Νογιόν στην Πικαρδία (3 Ιουλίου 987), στέφτηκε από τον επίσκοπο της Ρενς ο πρώτος βασιλιάς από τον Οίκο των Καπετιδών. Ο Ούγος αμέσως μετά τη στέψη του ζήτησε τη στέψη του γιου του Ροβέρτου αλλά ο επίσκοπος αρκετά προβληματισμένος με την ίδρυση κληρονομικής δυναστείας δήλωσε ότι δεν μπορεί να στέψει δύο βασιλείς την ίδια χρονιά. Ο Ούγος Καπέτος απάντησε ότι είχε στόχο να εκστρατεύσει εναντίον των Μαυριτανών στην Ισπανία που παρενοχλούσαν τον υποτελή του Μπορέλ Β΄ της Βαρκελώνης, ήθελε να εξασφαλίσει τον θρόνο σε περίπτωση που πέσει στη μάχη.[16] Ο Ραλφ Γκλάμπερ ισχυρίστηκε ότι ο Ούγος προχώρησε σε αυτή την πράξη επειδή ήταν ηλικιωμένος και δεν μπορούσε να ελέγξει την αριστοκρατία.[17] Οι σύγχρονοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι ήθελε να τοποθετήσει στο στέμμα τη δυναστεία του για να προλάβει την αιρετή εκλογή, είναι επίσης αρκετά σκεπτικιστές σχετικά με το εάν ήθελε να εκστρατεύσει εναντίον των Μαυριτανών.[17] Ο γιος του Ροβέρτος στέφτηκε σε κάθε περίπτωση συμβασιλέας (25 Δεκεμβρίου 987).
Η αποστασία του Αρνούλφου
Ο Καρολίδης διάδοχος Κάρολος της Λωρραίνης αμφισβήτησε τη διαδοχή, τον υποστήριξαν οι κόμητες των Βερμαντουά ένας πλάγιος κλάδος των Καρολιδών και οι Κόμητες της Φλάνδρας που ήταν σταθερά πιστοί στους Καρολίδες. Ο Κάρολος κατέλαβε την έδρα των Καρολιδών Λαν, ο Ούγος Καπέτος και ο γιος του Ροβέρτος πολιόρκησαν την πόλη αλλά υποχώρησαν. Ο Ούγος Καπέτος ζήτησε συμμαχία με τη χήρα του αυτοκράτορα Όθων Β΄ και κηδεμόνα του μικρού Όθων Γ΄ Θεοφανώ Σκλήραινα αλλά εκείνη δεν απάντησε ποτέ. Ο Αντάλμπερο της Ρενς πέθανε (989), τον είχαν αμφισβητήσει το ίδιο το δεξί του χέρι Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ και ο Αρνούλφος, νόθος γιος του βασιλιά Λοθάριου και ανεψιός του Καρόλου. Ο Ούγος Καπέτος προσπάθησε να συμφιλιωθεί με τους Καρολίδες κάνοντας ένα μεγάλο άλμα, δεν επέλεξε σαν διάδοχο του Αντάλμπερο τον Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ όπως είχε υποσχεθεί αλλά τον ίδιο τον Αρνούλφο. Ακολουθώντας τα έθιμα της εποχής ο Αρνούλφος υποχρεώθηκε να κάνει σκληρό όρκο στη φωτιά ότι δεν θα σπάσει ποτέ την πίστη του στον Ούγο, η εκλογή του επικυρώθηκε και από τον πάπα. Οι δεσμοί αίματος που είχε ωστόσο ο Αρνούλφος με τον θείο του Κάρολο ήταν ισχυρότεροι από τους όρκους που είχε δώσει στον Ούγο Καπέτο, συγκέντρωσε τους ευγενείς του στο κάστρο και έστειλε έναν σωματοφύλακα να ανοίξει τις πύλες στον Κάρολο. Ο Αρνούλφος συγκέντρωσε όλους τους οπαδούς του ευγενείς σε έναν πύργο που είχε εξοπλίσει από πριν για αυτό τον σκοπό, κατέλαβαν τη Ρενς και τη Λον. Ο Αρνούλφος έσπασε όλους τους όρκους πίστης στον Ούγο Καπέτο και ορκίστηκε πίστη στον θείο του Κάρολο. Ο Αντάλμπερο του Λον που είχε εκδιωχθεί από τον Κάρολο (988) κατέφυγε στον Ούγο Καπέτο και ζήτησε την προστασία του, μεσολάβησε στη συνέχεια για ειρήνη ανάμεσα στον Ούγο και τους Καρολίδες. Ο Κάρολος της Λωρραίνης δέχτηκε ευνοϊκά τον Αντάλμπερο αλλά τον υποχρέωσε να πάρει σκληρούς όρκους στη φωτιά ότι θα παραμείνει πιστός, ο Αντάλμπερο δέχτηκε με τη φράση "αν σπάσω τους όρκους μου να πεθάνω όπως ο Ιούδας ο Ισκαριώτης". Την ίδια νύχτα ο Αντάλμπερο του Λον αιχμαλώτισε τον Κάρολο και τον Αρνούλφο στον ύπνο τους και κάλεσε τον Ούγο να τους συλλάβει. Ο Κάρολος έμεινε φυλακισμένος στην Ορλεάνη μέχρι τον θάνατο του, ο Αρνούλφος καθαιρέθηκε από αρχιεπίσκοπος της Ρενς (991), τον αντικατέστησε ο Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ.
Άρνηση στον νότο
Η κίνηση του Αντάλμπερο έφερε έντονες αντιδράσεις στο "Συμβούλιο του Σαρού" που ακολούθησε (989), ο Αντάλμπερο κηρύχτηκε ανεπιθύμητος σε ολόκληρο το νότιο βασίλειο και η εικόνα του Ούγου Καπέτου αμαυρώθηκε. Η εχθρότητα εναντίον του Καρόλου της Λωρραίνης στη Λον και τη Ρεμς όπως φαίνεται και από τα γράμματα του Ζερμπέρ έκανε τον βασιλιά μισητό στους κληρικούς (988-991). Οι νότιες επαρχίες της Γαλλίας είχαν απορρίψει για πολλά χρόνια τους πρώτους βασιλείς από τη Δυναστεία των Καπετιδών, φαίνεται ότι η άρνηση έγινε περισσότερο για πολιτικούς λόγους. Ο Δούκας της Ακουιτανίας αρνήθηκε να υποταχθεί στον Κάρολο για "τη μεγάλη αμαρτία του με την αιχμαλωσία του Καρόλου" και ο επίσκοπος του Λον συγκρίνεται μόνο με τον "Ιούδα τον προδότη". Οι αντίπαλοι έκλεισαν τελικά ειρήνη στην Περιοχή του Λίγηρα, έγινε πιο σαφής στη Λιμόζ. Τα διατάγματα του 988 καταγράφουν τη χρονιά σαν "δεύτερος χρόνος της βασιλείας του Ούγου και του γιου του Ροβέρτου", λίγους μήνες αργότερα τα διατάγματα δεν καταγράφουν τα ονόματα τους. Ο λόγος φαίνεται ότι ήταν η φυλάκιση του Καρόλου και η προδοσία του Αντάλμπερο του Λον, οι νότιες πόλεις δεν αναγνώριζαν σαν βασιλείς τον Ούγο Καπέτο και τον Ροβέρτο.
Διαφωνία με τον πάπα
Μετά την απώλεια της Ρενς χάρη στην προδοσία του Αρνούλφου ο Ούγος Καπέτος ζήτησε την καθαίρεση του από τον πάπα Ιωάννη ΙΕ΄ αλλά ήταν απασχολημένος με τη Ρωμαϊκή αριστοκρατία. Μετά τη σύλληψη του Καρόλου και του Αρνούλφου συγκάλεσε τον Ιούνιο του 991 Σύνοδο στη Ρενς, ο Αρνούλφος καθαιρέθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ. Ο πάπας Ιωάννης ΙΕ΄ απέρριψε τη διαδικασία εκλογής, συγκάλεσε νέα Σύνοδο στην Άαχεν αλλά οι Γάλλοι επίσκοποι αρνήθηκαν τον χειμώνα του 993 να επικυρώσουν την απόφαση στη Ρενς. Ο πάπας έστειλε έναν Λεγάτο με στόχο να συγκαλέσει Σύνοδο Γάλλων και Γερμανών επισκόπων, ο Ούγος και ο Ροβέρτος εμπόδισαν τους Γάλλους να πάνε και παραβρέθηκαν μόνο οι Γερμανοί. Ο Ζερμπέρ ντ' Ωριγιάκ με άλλους επισκόπους υποστήριξαν την ανεξαρτησία της Γαλλικής εκκλησίας από τον πάπα και επικύρωσαν την καθαίρεση του Αρνούλφου. Ο Ζερμπέρ τελικά φοβήθηκε την άρνηση των επισκόπων και το θρησκευτικό σχίσμα, εγκατέλειψε την αρχιεπισκοπή και μετέβη στην Ιταλία. Με τον θάνατο του Ούγου Καπέτου ο Αρνούλφος ελευθερώθηκε και επέστρεψε στην αρχιεπισκοπή του, ο Ζερμπέρ ωστόσο παρέμεινε στη Ρώμη και ανακηρύχτηκε πάπας ως Σιλβέστρος Β΄.
Εξάπλωση
Ο Ούγος Καπέτος κατείχε μικρές εκτάσεις κοντά στη Σαρτρ και την Ανζέ, ανάμεσα στο Παρίσι και την Ορλεάνη είχε εκτάσεις που ισοδυναμούσαν με 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η εξουσία του βρισκόταν ανάμεσα σε αυτές τις περιοχές, αν έβγαινε από εκεί βρισκόταν σε κίνδυνο να απαχθεί με αντάλλαγμα λύτρα, η ζωή του συνεπώς ήταν σε ανασφάλεια. Πραγματικά μια συνωμοσία (993) με πρωταγωνιστές τους Αντάλμπερο του Λον και τον Όντο Α΄ του Μπλουά είχε στόχο να παραδώσει τον Ούγο Καπέτο στη συνοδεία του αυτοκράτορα Όθων Γ΄. Η σκευωρία απέτυχε αλλά οι πρωταγωνιστές δεν τιμωρήθηκαν, αυτό δείχνει πόσο περιορισμένη ήταν η εξουσία του βασιλιά στη Γαλλία. Στην περιοχή κυκλοφορούσαν περισσότερο από 150 διαφορετικοί τύποι νομισμάτων και τουλάχιστον μια δωδεκάδα από γλώσσες. Η ένωση όλων αυτών των περιοχών σε μια κρατική οντότητα ή βασίλειο ήταν πολύ δύσκολο έργο, η βασιλεία του Ούγου Καπέτου χαρακτηρίστηκε από συνεχή αγώνα για να υποτάξει τις περιοχές ανάμεσα στον Λίγηρα και τον Σηκουάνα. Οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ούγου Καπέτου ήταν περιορισμένες και αποφάσισε να ζητήσει τη βοήθεια του Ριχάρδου Α΄ της Νορμανδίας αλλά η εκλογή του στη θέση του βασιλιά του έδωσε περισσότερες εξουσίες. Ο Αντεμάρ ντε Σαμπάν γράφει ότι σε μία συνάντηση που είχε με τον κόμη της Ωβέρνης ο Ούγος τον ρώτησε "Ποιος σε έκανε κόμη;", ο κόμης με τη σειρά του τον ρώτησε "Ποιος σε έκανε βασιλιά;".[18]
Θρύλοι
Ο Ούγος Καπέτος πέθανε στο Παρίσι (14 Οκτωβρίου 996) και τάφηκε στη Βασιλική Σαιν-Ντενί, ο γιος του Ροβέρτος συνέχισε να είναι βασιλιάς.[19] Οι περισσότεροι ιστορικοί θεωρούν τον Ούγο Καπέτο σαν τον ιδρυτή της σύγχρονης Γαλλίας, ξεκίνησε με τη στέψη του, σαν κόμης των Παρισίων έκανε την πόλη του επίκεντρο του βασιλείου με αποτέλεσμα να γίνει πρωτεύουσα της σύγχρονης Γαλλίας. Με επίκεντρο το Παρίσι οι Γάλλοι μονάρχες του Οίκου των Καπετιδών προσπάθησαν να αποκτήσουν τον έλεγχο σε ολόκληρη τη χώρα. Η δυναστεία του ο Οίκος των Καπετιδών κυβέρνησε απ΄ευθείας τη Γαλλία την περίοδο 987-1328, στη συνέχεια κυβέρνησαν πλάγιοι κλάδοι επίσης απόγονοι του, τελευταίος βασιλιάς ήταν ο Λουδοβίκος Φίλιππος της Γαλλίας. Πολλοί άλλοι πλάγιοι κλάδοι της οικογένειας κυβέρνησαν σε πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο. Μέχρι την εποχή που κυβέρνησε ο Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας οι Φράγκοι μονάρχες είχαν τον τίτλο "Βασιλεύς των Φράγκων", κατόπιν πήραν τον τίτλο "Βασιλεύς των Γάλλων".
Σύμφωνα με την παράδοση ο Ούγος Καπέτος μετέφερε στη Γαλλία τα οστά του Αγίου Βαλερίου που είχαν κλέψει οι Φλαμανδοί (981), τα αποκατέστησε στην αρχική τους θέση. Ο Άγιος εμφανίστηκε ενθουσιασμένος στον ύπνο του και του είπε "για οτιδήποτε μου έχεις προσφέρει οι απόγονοι σου θα είναι βασιλείς των Φράγκων για επτά γενιές". Μετά το όνειρο αυτό αρνήθηκε να πάρει τον τίτλο του βασιλιά ώστε οι απόγονοι του να κυβερνήσουν το βασίλειο μία γενιά περισσότερο. Το βασίλειο των Φράγκων με τη Δυναστεία των Καπετιδών έληξε επίσημα με τον βασιλιά Φίλιππο Αύγουστο, εξακολουθούσε ωστόσο η ίδια δυναστεία να κυβερνάει τη Γαλλία μέχρι τον 19ο αιώνα (1848), σήμερα τον τίτλο φέρουν ο βασιλιάς της Ισπανίας και ο Μέγας Δουξ του Λουξεμβούργου. Τον Ούγο Καπέτο παρουσιάζει ο Δάντης Αλιγκέρι στο έργο του Θεία Κωμωδία στο πέμπτο πάτωμα του Καθαρτηρίου μαζί με άλλους αμαρτωλούς.
Remove ads
Με τη σύζυγο του Αδέλα του Πουατιέ, κόρη του Γουλιέλμου Γ΄ δούκα της Ακουιτανίας, παιδιά του ήταν:
- Εδβίγη 969-1013, παντρεύτηκε τον Ρέγκιναρ Δ΄ των Ρεγκιναριδών κόμη του Μονς.
- Ζιζέλ/Γκίζελα 970-1002, παντρεύτηκε τον Ούγο Α΄ κόμη του Ποντιέ.
- Ροβέρτος Β΄ της Γαλλίας 972-1031, βασιλιάς της Γαλλίας.
- Αδέλα/Αδελαΐδα 973-1063. Αναφέρεται σε λιγότερο αξιόπιστες πηγές.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads