Οικογένεια Ζαΐμη

Η οικογένεια Ζαΐμη είναι παλιά οικογένεια πολιτικών των Καλαβρύτων, μέλη της οποίας πρωταγωνίστησαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της επανάστασης του 1821 διαδραματίζοντας στη συνέχεια σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή του νέου ελληνικού κράτους.

Καταγωγή και Τουρκοκρατία

Η καταγωγή της οικογένειας είναι από τη Κερπινή Καλαβρύτων, όπου και διατηρείται ο πύργος της οικογένειας, έδρα αυτής κατά την προεπαναστατική περίοδο. Το επώνυμο «Ζαΐμης» δεν είναι γνωστό από που προήλθε, υπάρχουν όμως μερικές εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη προήλθε από κάποιο μέλος αυτής που υπηρέτησε στην Αίγυπτο κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία και του δόθηκε ως αντάλλαγμα ο τίτλος των «Ζαΐμηδων». Κατά μια άλλη εκδοχή η καταγωγή της οικογένειας είναι από τον βυζαντινό οίκο των Ζαρρή. Η πρώτη πάντως εμφάνιση μέλος της οικογένειας Ζαΐμη χρονολογείται το 1730, έτος το οποίο εξελέγη πρόκριτος των Καλαβρύτων ο Φίλιππος Ζαΐμης. Από το έτος εκείνο η οικογένεια Ζαΐμη απέκτησε το κληρονομικό δικαίωμα της δημογεροντίας, το οποίο διατήρησε μέχρι και το 1821. Αποφασιστικός παράγοντας για την εδραίωση και ενίσχυση της πολιτικής ισχύος της οικογένειας πρέπει να θεωρείται ο διορισμός του Ανδρούτσου Ζαΐμη στη θέση του Μωρογιάννη, δηλαδή σε αυτή του επάρχου της Πελοποννήσου. Από τη θέση αυτή έλαβε μέρος στα Ορλωφικά, για τη συμμετοχή του στα οποία και αποκεφαλίστηκε.

Επανάσταση μέχρι και σήμερα

Μυήθηκαν στην Φιλική Εταιρεία και με το ξέσπασμα της επανάστασης τα μέλη της οργάνωσαν σώματα στρατού και ανέλαβαν πολιτικές θέσεις. Κατά την περίοδο του εμφυλίου (1823-1825) συντάχθηκαν αρχικά με τους Υδραίους πλοιοκτήτες. Στη συνέχεια ήρθαν σε σύγκουση με αυτούς με αποτέλεσμα να διωχθούν και η πατρική τους οικία να λεηλατηθεί από τα στρατεύματα των Ρουμελιωτών. Μετά την απελευθέρωση τα μέλη της αναμείχθηκαν με την πολιτική και άλλες δραστηριότητες διατελώντας μεταξύ άλλων βουλευτές, υπουργοί, πρωθυπουργοί, πρόεδροι της Δημοκρατίας κ.α. Σπουδαιότερο μέλος της οικογένειας θεωρείται ο Αλέξανδρος Ζαΐμης που διετέλεσε κατά καιρούς αρμοστής Κρήτης, πρόεδρος της βουλής, πρωθυπουργός και πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Η οικογένεια Ζαΐμη συνδέθηκε με επιγαμίες με σπουδαίες οικογένειες όπως είναι οι οικογένειες Ρούφου, Δεληγιάννη-Παπαγιαννόπουλων, Νοταρά, Χαραλάμπη, Νέγρη, Αβέρωφ, Περρούκα, Βερούτη, Λυκουρέζου κ.α. Στην περιοχή Καστελόκαμπο του Ρίου Πατρών υπάρχει το τοπωνύμιο «Ζαϊμαίικα», στο οποίο η οικογένεια Ζαΐμη είχε αποκτήσει εθνικές εκτάσεις από το 1828. Εκεί κατασκεύασε εξοχική οικία, η οποία διατηρείται μέχρι και σήμερα. Στο εσωτερικό του κτήματος υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Λουκίας, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Λουκία Ζαΐμη - Νέγρη και μέσα στην είσοδο υπάρχουν ταφικές κρύπτες των γόνων της οικογενείας. Στο εσωτερικό της εκκλησίας βρίσκονται εικονογραφίες (1935) που έκανε ο σπουδαίος Νεοέλληνας ζωγράφος Φώτης Κόντογλου. Επίσης ο Ανδρέας Ζαΐμης είχε στην ιδιοκτησία του αρχοντικό σπίτι με μεγάλο κήπο στην γωνία της Αγίου Ανδρέα & Ζαΐμη, οπού είχε χτιστεί το 1837 από τον μηχανικό Σταμάτη Κλεάνθη. Το κτίριο είχε χρησιμοποιηθεί ως κατοικία δημάρχου, ως αγγλικό προξενείο και κατά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο ως νοσοκομείο Άγγλων και Γάλλων. Από το 1925 μέχρι και το 1995, έτος κατεδάφισης του οικήματος, η οικία ανήκε στην οικογένεια Ντόντη.

Μέλη

Το γενεαλογικό δέντρο είναι ενδεικτικό και αναφέρεται στα πλέον σημαίνοντα πρόσωπα.

• Κωνσταντίνος Ζαΐμης
  • Φίλιππος Ζαΐμης, πρόκριτος Καλαβρύτων και γιος του Κωνσταντίνου
    • Ανδρούτσος Ζαΐμης, Μωρογιάννης της Πελοποννήσου και γιος του Φιλίππου
      • Δημητράκης Ζαΐμης, σύζυγος Ευδοκίας Περρούκα και γιος του Ανδρούτσου
        • Ανδρέας Δ. Ζαΐμης, βουλευτής Άργους και γιος του Δημητράκη
    • Μιχαήλ Ζαΐμης, πρόκριτος της περιοχής
    • Κωνσταντίνος Ζαΐμης, πρόκριτος Καλαβρύτων και γιος του Φίλιππου
    • Παναγιώτης Ζαΐμης, προεστός των Καλαβρύτων και γιος του Φίλιππου
      • Κωνσταντίνος Ζαΐμης, γιος του Παναγιώτη
      • Ασημάκης Ζαΐμης, προεστός των Καλαβρύτων, γερουσιαστής και γιος του Παναγιώτη
        • Μαρία Ζαΐμη, σύζυγος του Σωτήριου Νοταρά και κόρη του Ασημάκη (βλ. Οικογένεια Νοταρά)
        • Ανδρέας Ζαΐμης, πρωθυπουργός της Ελλάδας, πρόκριτος, σύζυγος Ελένης Ιωάννη Δεληγιάννη και γιος του Ασημάκη
          • Ανδρομάχη Ζαΐμη, σύζυγος^[1] Μάρκου Ρενιέρη και κόρη^[1] του Θρασύβουλου
          • Θρασύβουλος Ζαΐμης, πρωθυπουργός της Ελλάδας, σύζυγος^[1] Ελίζας Αλεξάνδρου Μουρούζη και γιος^[1] του Ανδρέα
            • Ελένη Ζαΐμη, σύζυγος^[1] Γεωργίου Μιλτιάδη Μπενιζέλου και κόρη^[1] του Θρασύβουλου
              • Φιλοθέη Μπενιζέλου, σύζυγος Αθανάσιου Τσακαλώτου και κόρη της Ελένης
            • Παναγιώτης Ζαΐμης, βουλευτής, υπουργός, σύζυγος^[1] Μαρίας Λεωνίδα Εμπειρίκου και γιος^[1] του Θρασύβουλου
              • Λεωνίδας Ζαΐμης, διευθυντής της Mobil Oil, σύζυγος της Μαρίας Δημητριάδη και γιος του Παναγιώτη
                • Παναγιώτης Ζαΐμης, διευθυντής Ελληνικών Μονοπωλίων, σύζυγος Ασπασίας Βερούτη και γιος του Λεωνίδα
              • Ρόζα - Λίζα Ζαΐμη, σύζυγος Παναγιώτη Λυκουρέζου και κόρη του Παναγιώτη
            • Αλέξανδρος Ζαΐμης, βουλευτής, υπουργός, πρόεδρος της Βουλής, πρόεδρος της Γερουσίας, Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης, πρωθυπουργός της Ελλάδας, πρόεδρος της Δημοκρατίας και γιος^[1] του Θρασύβουλου
            • Ασημάκης Θ. Ζαΐμης, βουλευτής, σύζυγος^[1] Λουκίας Φωκίωνος Νέγρη και γιος^[1] του Θρασύβουλου
              • Θρασύβουλος Α. Ζαΐμης, αντιστράτηγος, σύζυγος της Ιωάννας Γεωργαντά και γιος του Ασημάκη
                • Λουκία Ζαΐμη, ιστορικός, σύζυγος του Ανδρέα Δρούλια και κόρη του Θρασύβουλου
                  • Ελένη Δρούλια, ιστόρικος, διευθύντρια της βιβλιοθήκης της βουλής και κόρη της Λουκίας
              • Φωκίων Ζαΐμης, βουλευτής, υπουργός, σύζυγος της Salome Unkersma και γιος του Ασημάκη
                • Ανδρέας Φ. Ζαΐμης, βουλευτής, υπουργός, σύζυγος της Άννας Μπαλλή και γιος του Φωκίωνος
                  • Κωνσταντίνος Ζαΐμης, πολιτευτής, οικονομολόγος και γιος του Ανδρέα
                  • Φωκίων Ζαΐμης, περιφερειακός σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας και γιος του Ανδρέα
                  • Νικόλαος Ζαΐμης, στέλεχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γιος του Ανδρέα
        • Ιωάννης Ζαΐμης, δήμαρχος Πατρέων, βουλευτής, σύζυγος της Αγγελικής Ρούφου και γιος του Ασημάκη

Παραπομπές

1. Νίκη Μαρωνίτη, Αλέξανδρος Θρ. Ζαΐμης, όψεις ενός πολυσχιδούς βίου (1855 - 1936), εκδόσεις ΜΙΕΤ, σελ. 47

Πηγές

• Παπανδρέου, Γεώργιος (1906). Καλαβρυτινή επετηρίς: ήτοι πραγματεία περί της ιστορικής των Καλαβρύτων επαρχίας. Αθήνα: Μιχαήλ Ι. Σαλιβέρος. σελ. 113.
• Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου, Η Πελοπόννησος κατά την δεύτερην Τουρκοκρατίαν (1715-1821), Αθήνα 1939, επανέκδοση 2000.