Ύδρα
νησί του Σαρωνικού From Wikipedia, the free encyclopedia
νησί του Σαρωνικού From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Ύδρα είναι νησί του Αργοσαρωνικού. Πρωτεύουσα της είναι η Ύδρα που είναι και ο μοναδικός οργανωμένος οικισμός του νησιού. Η Ύδρα είχε 1.948 μόνιμους κατοίκους στην απογραφή του 2011. Το ανάγλυφο του νησιού, η έλλειψη υδάτινων πόρων και η μικρή έκταση συντέλεσαν ώστε οι Υδραίοι να ασχοληθούν από νωρίς με τη ναυτιλία και το εμπόριο και να πλουτίσουν. Στα χρόνια πριν την επανάσταση του 1821 η Ύδρα έγινε από τα πλουσιότερα και πολυπληθέστερα ναυτικά κέντρα του Ελλαδικού χώρου ενώ εξαιτίας του μεγάλου της στόλου έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση. Η Ύδρα ωστόσο παρήκμασε με την εμφάνιση των ατμόπλοιων και την άνοδο του Πειραιά και της Ερμούπολης με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της να μεταναστεύσει. Σήμερα η οικονομία της στηρίζεται κατά βάση στον τουρισμό, και λιγότερο στην αλιεία ενώ το νησί ανήκει στον ομώνυμο δήμο Ύδρας.
Η πόλη της Ύδρας | |
Γεωγραφία | |
---|---|
Αρχιπέλαγος | Αιγαίο Πέλαγος |
Νησιωτικό σύμπλεγμα | Νησιά Αργοσαρωνικού |
Έκταση | 49,586 km² |
Υψόμετρο | 598 μ |
Υψηλότερη κορυφή | Όρος Έρως |
Χώρα | |
Περιφέρεια | Αττικής |
Νομός | Αττικής |
Πρωτεύουσα | Ύδρα (πόλη) |
Δημογραφικά | |
Πληθυσμός | 2.070 (απογραφής 2021) |
Πυκνότητα | 39,3 /χλμ2 |
Πρόσθετες πληροφορίες | |
Ιστοσελίδα | hydra.gr/ |
Σχετικά πολυμέσα |
Η Ύδρα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής προορισμός για ξένους τουρίστες αλλά και Αθηναίους, δεδομένης της σχετικά μικρής της απόστασης από την πρωτεύουσα. Οφείλει το όνομά της στα άφθονα νερά, που ανάβλυζαν από τις πλούσιες πηγές που είχε κατά την αρχαιότητα. Έχει σημαντική ναυτική ιστορία και παράδοση. Αναπαλαιωμένα αρχοντικά, το παλιό γραφικό λιμάνι με τις πολεμίστρες και τα κανόνια, τα μουσεία, τα μοναστήρια, η ναυτική σχολή, συνθέτουν την εικόνα του νησιού, η οποία μας μαρτυρεί τη σημαντική ιστορική σημασία της. Κατά τον αγώνα της επανάστασης του 1821 η Ύδρα μαζί με τις Σπέτσες και τα Ψαρά έπαιξαν σημαντικό ρόλο, λόγω της μεγάλης ναυτικής δύναμης που διέθεταν. Στην Επανάσταση του 1821 η Ύδρα διέθετε 186 πλοία.
Μεγάλοι πλοιοκτήτες, ναυμάχοι του 1821 και πολιτικοί κατάγονται από το νησί. Ανάμεσά τους οι Ανδρέας Μιαούλης, Κουντουριώτης, Κριεζής, Τσαμαδός, Σαχίνης, Τομπάζης, Σαχτούρης κ.α. Αυτή η ναυτική παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα απο τους πλοιάρχους και ναυτικούς της, έναν μικρό τοπικό αλιευτικό και επιβατηγό στόλο και την Ακαδημία Εμπορικού ναυτικού, που άρχισε να λειτουργεί αμέσως μετά την επανάσταση του 1821 και είναι η αρχαιότερη εν λειτουργία σχολή εμποροπλοιάρχων της ανατολικής Μεσογείου· στις μέρες μας στεγάζεται στο αρχοντικό του Λάζαρου Τσαμαδού και της Μαρίας Δ. Σαχίνη και βοηθητικά κτίρια δωρεάς Αθ. Κουλούρα.
Η πόλη της Ύδρας, που είναι και η μοναδική πόλη του νησιού, έχει ανακηρυχθεί διατηρητέα και απαγορεύονται τα τροχοφόρα. Είναι απλωμένη σε δύο βραχώδεις λόφους και σφύζει από παραδοσιακά σπίτια με κεραμιδένιες σκεπές, έντονες μπλε πόρτες και παράθυρα. Η Ύδρα εδώ και δεκαετίες, είναι ένας από τους αγαπημένους προορισμούς Ελλήνων και ξένων επισκεπτών. Στο νησί υπάρχουν 300 εκκλησίες και πέντε μοναστήρια.
Η σημαντικότερη γιορτή σήμερα στην Ύδρα είναι τα Μιαούλεια, τα οποία είναι εκδηλώσεις, αφιερωμένες στη δράση του Ναύαρχου Μιαούλη και όλων των ναυμάχων και πυρπολητών και πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, προς το τέλος του Ιουνίου.
Η Ύδρα, περισσότερο από όλα τα Ελληνικά νησιά, ενέπνευσε τις Καλές Τέχνες. Διάσημοι Έλληνες και ξένοι ζωγράφοι απεικόνισαν στα έργα τους τα τοπία της. Μεγάλοι καλλιτέχνες, όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Μαρκ Σαγκάλ, την επισκέφτηκαν και αποτύπωσαν σε σχέδια τα αυστηρά της σχήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ύδρα υπάρχει παράρτημα της Σχολής Καλών Τεχνών από το 1936, το οποίο στεγάζεται στο τετραώροφο αρχοντικό του Εμμανουήλ Τομπάζη και της Ξανθής Δ. Σαχίνη στα δεξιό τμήμα του λιμανιού.
Η Ύδρα συνδέεται ακτοπλοϊκώς, όλο το έτος, με τα υπόλοιπα νησιά του Αργοσαρωνικού, καθώς και με τα Μέθανα, την Ερμιόνη, το Πόρτο Χέλι, το Ναύπλιο, τον Τυρό. Δεν διαθέτει αεροδρόμιο και ίσως ποτέ να μην αποκτήσει εξαιτίας του ορεινού εδάφους της. Το νησί δεν διαθέτει ούτε ελικοδρόμιο, όμως υπάρχει κοντά στην πόλη της Ύδρας μία επίπεδη περιοχή την οποία τα ελικόπτερα χρησιμοποιούν σαν χώρο απογείωσης και προσγείωσης.
Η Ύδρα σύμφωνα με νεότερες αρχαιολογικές έρευνες, έχει κατοικηθεί από τη Νεολιθική εποχή. Δρύοπες, Μυκηναίοι, Κάρες, Σάμιοι, Αθηναίοι πρόσφυγες της εποχής των περσικών πολέμων, εποίκησαν και κατοίκησαν την Ύδρα. Η ακμή του νησιού συνέπεσε με την Πρωτοελλαδική και τη Μυκηναϊκή εποχή. Το νησί ήταν εμπορικό-ναυτικό κέντρο, ανάμεσα στην Πελοπόννησο και τα νησιά του Αιγαίου. Η περιοχή της Επισκοπής, του Αγίου Γεωργίου-Αγίου Νικολάου Μπίστη, το Μπαλί, η ακρόπολη του Βλυχού και η περιοχή της Ζωοδόχου Πηγής της Ζούρβας, ήταν σημαντικοί οικισμοί εκείνης της εποχής, ενώ την Κλασική εποχή η Ύδρα ήταν στη δικαιοδοσία της Ερμιόνης. Από αυτούς, την αγόρασαν Σάμιοι πολιτικοί εξόριστοι που οχύρωσαν την ακρόπολη του Βλυχού. Οι Σάμιοι, αφού ήρθαν σε σύγκρουση και μετά από ήττα με τους Αιγινήτες, πούλησαν την Ύδρα στους Τροιζήνιους. Την Κλασική εποχή η Ύδρα παρουσιάζει έναν συγγραφέα κωμωδιών, τον Ευάγη τον Υδρεάτη. Τη ρωμαϊκή και κατόπιν την βυζαντινή περίοδο το νησί κατοικείται ανελλιπώς.
Γύρω στο 1460 αρχίζει η σημαντική ανάπτυξη της Ύδρας με την εγκατάσταση Αρβανιτών φυγάδων που εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο εξαιτίας της κατάκτησής της από τα οθωμανικά στρατεύματα του σουλτάνου Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή[1]. Τότε είναι που ξεκινά να χτίζεται και η σημερινή πόλη της Ύδρας και συγκεκριμένα γύρω από τον λόφο του Κιάφα για λόγους ασφαλείας από πειρατικές επιδρομές.
Τους επόμενους αιώνες παρατηρήθηκαν νέες εγκαταστάσεις πολυάριθμων οικογενειών στο νησί. Μεταξύ αυτών οι οικογένειες Λαζάρου (μετέπειτα Κοκκίνη) και Ζέρβα (μετέπειτα Κουντουριώτη) από την Ήπειρο, οι Μπαρού ή Ραφαλιά, Νέγκα και Γκούμα από την Κύθνο, Κριεζή και Βώκου (μετέπειτα Μιαούλη) από την Εύβοια, Γιακουμάκη (κατόπιν Τομπάζη) και Χονδροδημήτρη ή Παπαμανώλη από τη Μικρά Ασία, Λιγνού από την Κρήτη κλπ[2]. Ως συνέπεια του Ζ΄ Βενετοτουρκικού Πολέμου εγκαταστάθηκαν στην Ύδρα νέοι κάτοικοι προερχόμενοι από την Πελοπόννησο, η οποία πέρασε εκ νέου στα χέρια των Οθωμανών[3].
Διοικητικά, κοινοτικοί άρχοντες της Ύδρας ήταν αρχικά οι εκάστοτε δύο ιερείς του νησιού. Κατά το 1667 εγκαινιάστηκε η συμμετοχή τριών ακόμη μελών (ένας με καθήκοντα γραμματέα και δύο ως επίτροποι). Με την πάροδο των ετών οι επίτροποι αντικαταστάθηκαν από ισάριθμους δημογέροντες, ενώ μετά το 1770 η εξουσία πέρασε σχεδόν ολοκληρωτικά στους ισχυρούς πλοιοκτήτες[4].
Η Επανάσταση βρίσκει την Ύδρα κάτοχο αμύθητου πλούτου από χρυσά νομίσματα της εποχής, αποτέλεσμα κυρίως της επιτυχημένης εμπλοκής της στο εμπόριο σίτου κατά τους Ναπολεόντειους πολέμους. Το εμπόριο μετά το 1810 είχε κάμψη αλλά ο στόλος της αριθμούσε 186 μικρά και μεγάλα πλοία συνολικής χωρητικότητας 27.736 τόνων δηλαδή ήταν διπλάσιος από αυτόν των Σπετσών που διέθεταν ως δύναμη 64 πλοία συνολικά 15.907 τόνων. Τα Ψαρά διέθεταν 35 - 40 πλοία και η Κάσος 15. Τα πληρώματα είχαν αποκτήσει και πολεμική εμπειρία λόγω των συγκρούσεων με πειρατές της Αλγερίας. Τουλάχιστον από το 1820 οι προεστοί είχαν μυηθεί από τη Φιλική Εταιρεία στο μυστικό της Επανάστασης.
Σε συνάντηση μελών της Φιλικής Εταιρείας με τον Παπαφλέσσα κατά τα τέλη του 1820 στην Ύδρα, διαπιστώθηκε η ύπαρξη δύο τάσεων στις τάξεις των ντόπιων Φιλικών: από τη μια πλευρά υπήρχε η παράταξη εκείνων των Φιλικών με κύριους εκφραστές τον Αντώνη Οικονόμου, τον Γκίκα Θ. Γκίκα κ.ά. που δήλωναν έτοιμοι για την εξέγερση και από την άλλη η συντηρητική παράταξη των ισχυρών προεστών του νησιού (Κουντουριώτηδες κ.ά.) που αντιμετώπιζαν με καχυποψία τις ενθουσιώδεις διακηρύξεις του Παπαφλέσσα και προβληματίζονταν από την ισχύ του οθωμανικού στόλου[5].
Όταν κηρύχθηκε η Επανάσταση στην Πελοπόννησο, οι Υδραίοι ενημερώθηκαν με αλληλογραφία από τους Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς. Με επιστολή της 24 Μαρτίου 1821 οι προύχοντες της Πελοποννήσου ενημερώνουν τους Υδραίους και Σπετσιώτες ότι η Επανάσταση άρχισε νωρίτερα γιατί το μυστικό είχε προδοθεί από "τουρκολάτρες", και ζητούν τη βοήθειά τους για ναυτικό αποκλεισμό του εχθρού. Κατά την επικρατούσα άποψη οι Υδραίοι φάνηκαν διστακτικοί στο να εξεγερθούν ταυτόχρονα με την έκρηξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο, ενθυμούμενοι τις καταστροφές που είχαν πάθει κατά την προηγούμενη αποτυχημένη εξέγερση του 1770 και λαμβάνοντας υπόψη τη στρατιωτική υπεροχή του εχθρού. Τελικώς κήρυξαν την επανάσταση στις 14 Απριλίου με εκκλησιαστική πομπή. Κατά την άποψη του Αντώνιου Λιγνού που εξέδωσε το ιστορικό αρχείο της Ύδρας, ο λαός της Ύδρας επαναστάτησε την Κυριακή 27 Μαρτίου, και καθαίρεσε τον εκπρόσωπο της Οθωμανικής εξουσίας Νικόλαο Κοκοβίλα. Την επαναστατική διοίκηση ανέλαβε ο Αντώνιος Οικονόμου.[6] Την 31 Μαρτίου οι πρόκριτοι αναγνώρισαν τον Οικονόμο και του έδωσαν την εξουσία να κινητοποιήσει τις απαιτούμενες ναυτικές και πεζές δυνάμεις. Την 15 Απριλίου, αφού έγιναν οι απαραίτητες προετοιμασίες, κηρύχθηκε επισήμως η Επανάσταση από όλους.[7] Την 14η Απριλίου οι προεστοί τύπωσαν ειδικό συνοδευτικό έγγραφο για τα πλοία που απέπλεαν από το νησί για καταδρομικές επιχειρήσεις. Το έντυπο αυτό, στην ελληνική και ιταλική, αποτελούσε και γραπτή επαναστατική διακήρυξη που έφερε τον τίτλο "Διαβατήριον των Ελληνικών Μαχομένων Πλοίων". Είχε κενό το όνομα του καπετάνιου, του πλοίου, τον αριθμό των κανονιών και την ημερομηνία, τα οποία συμπληρώνονταν κατά περίπτωση.[8] Ένα τέτοιο έγγραφο εκδοθέν για τον Γιακουμάκη Τομπάζη δημοσίευσε ο Ομηρίδης Σκυλίτσης:
Τα Μιαούλεια είναι φεστιβάλ που διεξάγεται κάθε χρόνο στο τέλος του Ιουνίου στην Ύδρα.
Είναι αφιερωμένο στη ναυτική πολεμική δράση του Ανδρέα Μιαούλη και των άλλων Υδραίων Ναυμάχων, κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων (1821-1827).
Το φεστιβάλ αποτελείται από μια σειρά εορταστικών εκδηλώσεων που διαρκούν δύο εβδομάδες και περιλαμβάνουν ποικίλες δραστηριότητες και γεγονότα καλλιτεχνικά, εκθέσεις, συναυλίες και άλλες. Κέντρο των εκδηλώσεων είναι η αναπαράσταση μικρού τμήματος της ναυμαχίας και κυρίως της στιγμής που πυρπολείται μια μεγάλη φρεγάτα που ολοκληρώνεται με την καύση στην είσοδο του λιμανιού, ενός μικρού ομοιώματος της τουρκικής φρεγάτας.
Δήμος Υδρας | |
Δήμος | |
Χώρα | Ελλάδα |
Έδρα | Ύδρα |
Διοίκηση | |
• Δήμαρχος | Γεώργιος Κουκουδάκης (2014-σήμερα) |
Διοικητική υπαγωγή | |
• Αποκ. διοίκηση | Αττικής |
• Περιφέρεια | Αττικής |
• Περιφ. ενότητα | Νήσων |
Διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
Νομός | Αττικής |
Έκταση | 64,4 km2 |
Πληθυσμός | 2.070 (απογραφή 2021) |
Ο Δήμος Ύδρας περιλαμβάνει το νησί της Ύδρας, το νησί Δοκός, το νησί Άγιος Γεώργιος και άλλες μικρότερες κοντινές του νησίδες. Συστάθηκε το 1946 και προήλθε από την αναγνώριση σε Δήμο της Κοινότητας Ύδρας[11]. Παρέμεινε αμετάβλητος στη συνέχεια και με την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας το 1997 αλλά και του σχεδίου Καλλικράτης το 2010.
Δήμαρχοι Ύδρας έχουν διατελέσει οι:[12]
Εκλεγμένος ή διορισμένος δήμαρχος | Διάρκεια | Σημειώσεις |
---|---|---|
Λάζαρος Κουντουριώτης | 1835-1836 | |
Δημήτριος Βούλγαρης | 1837-1843 | |
Δημήτριος Κουντουριώτης | 1844-1858 | |
Παντελής Κουντουριώτης | 1859 | |
Αναστάσιος Οικονόμος (1η φορά) | 1859-1862 | |
Ανδρέας Ορλάνδος | 1863 | |
Ελευθέριος Μπουντούρης | 1863-1866 | |
Αναστάσιος Οικονόμος (2η φορά) | 1867-1878 | |
Κυργιάκος Γκορογιάννης | 1879-1882 | |
Αναστάσιος Οικονόμος (3η φορά) | 1883-1890 | |
Γεώργιος Φωτιάς | 1890-1894 | |
Νικόλαος Βερβενιώτης | 1894-1898 | Εκλεγείς στις εκλογές του 1895. |
Κωνσταντίνος Νευρούζος | 1899-1906 | |
Σταύρος Τσίπης | 1907-1912 | |
Αντώνιος Λιγνός | 1925-1942 (1η φορά) | |
Ιωάννης Ρετιτάγκος | 1943-1944 | |
Δημήτριος Λούσης | 1944 | |
Αντώνιος Λιγνός | 1944-1954 (2η φορά) | |
Μιχαήλ Χατζηνικολάκης | 1954 | |
Περικλής Σεφεριάδης (1η φορά) | 1955-1958 | |
Ανδρέας Ραφαλιάς (1η φορά) | 1959-1962 | |
Περικλής Σεφεριάδης (2η φορά) | 1963-1964 | |
Γεώργιος Βροντίσης (1η φορά) | 1964-1967 | |
Λουκάς Κοτρώνης | 1967-1974 | Πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού. Απεβίωσε στις 19 Αυγούστου 1986.[13] |
Γεώργιος Βροντίσης (2η φορά) | 1974-1978 | |
Ανδρέας Ραφαλιάς (2η φορά) | 1979-1982 | |
Θεόφιλος Σαΐτης | 1983-1990 | Απεβίωσε στις 5 Ιουνίου 2017.[14] |
Στέφανος Λούλος | 1991-1994 | |
Κωνσταντίνος Αναστόπουλος (1η φορά) | 1995-2006 | |
Άγγελος Κοτρώνης (1η φορά) | 2007 | |
Κωνσταντίνος Αναστόπουλος (2η φορά) | 2007-2010 | |
Άγγελος Κοτρώνης (2η φορά) | 2011-2014 | Απεβίωσε σε ηλικία 78 ετών τον Μάρτιο του 2019.[15] |
Γεώργιος Κουκουδάκης | 2014- σήμερα | Επανεξελέγη δήμαρχος το 2019, με ποσοστό 100% των ψήφων στον 1ο γύρο. Επανεξελέγη το 2023 με ποσοστό 57,55% στον 1ο γύρο. |
Η Ύδρα έχει ένα στεπικό θερμό κλίμα (BSh), με πολύ ήπιους χειμώνες και θερμά καλοκαίρια. Η μέση ετήσια θερμοκρασία ξεπερνάει τους 20°C, και η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι κάτω από 400 χιλιοστά. Η Ύδρα ανήκει στη ζώνη 11a ανθεκτικότητας φυτών.[16][17]
Κλιματικά δεδομένα Ύδρας | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) | 25.8 | 23.3 | 24.0 | 31.3 | 32.7 | 37.1 | 39.8 | 42.3 | 34.6 | 31.7 | 28.8 | 24.6 | 42,3 |
Μέση Μέγιστη °C (°F) | 14.7 | 15.5 | 17.2 | 20.8 | 25.0 | 29.7 | 32.9 | 32.8 | 28.9 | 24.1 | 20.3 | 16.6 | 23,21 |
Μέση Μηνιαία °C (°F) | 12.4 | 13.1 | 14.5 | 17.6 | 21.7 | 26.3 | 29.4 | 29.6 | 26.0 | 21.7 | 18.1 | 14.5 | 20,41 |
Μέση Ελάχιστη °C (°F) | 10.1 | 10.7 | 11.7 | 14.4 | 18.4 | 22.8 | 25.9 | 26.4 | 23.2 | 19.2 | 15.9 | 12.3 | 17,58 |
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) | 2.4 | 3.8 | 3.8 | 7.8 | 12.4 | 16.5 | 19.6 | 21.8 | 16.6 | 11.6 | 8.9 | 4.9 | 2,4 |
Βροχόπτωση mm (ίντσες) | 62,8 | 51,1 | 35,6 | 18,6 | 8,1 | 12,6 | 1 | 2,4 | 42,5 | 36,4 | 60,9 | 62,7 | 394,7 |
Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Ιουλ 2010- Δεκ 2023)[18][19] Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός[20] |
Έτος | Πληθ. | ±% |
---|---|---|
1861 | 9.011 | — |
1879 | 7.342 | −18.5% |
1889 | 6.478 | −11.8% |
1896 | 7.177 | +10.8% |
1907 | 5.596 | −22.0% |
1920 | 3.321 | −40.7% |
1928 | 3.693 | +11.2% |
1940 | 3.739 | +1.2% |
1951 | 2.807 | −24.9% |
1961 | 2.766 | −1.5% |
1971 | 2.531 | −8.5% |
1981 | 2.723 | +7.6% |
1991 | 2.429 | −10.8% |
2001 | 2.629 | +8.2% |
2011 | 1.948 | −25.9% |
Ο πληθυσμός της Ύδρας απο το 1861 μέχρι και σήμερα έχει μειωθεί σημαντικά με μικρές εξαιρέσεις το 1896, 1928, 1940, 1981 και 2001 όπου υπήρξε αύξηση. Η Ύδρα κατέγραψε τον μεγαλύτερο πληθυσμό της το 1861 (9.011) και τον μικρότερο το 2011 (1.948). Η μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού έγινε το 1928 (11,2%) και η μικρότερη το 1940 (1,2%). Η μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού έγινε το 1920 (40,7%) και η μικρότερη το 1961 (1,5%).[εκκρεμεί παραπομπή]
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Ύδρα παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 2ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-135, που αποτελεί τον λιμενοδείκτη του λιμανιού της, καθώς και ο ΧΕΕ-130 που καλύπτει όλες τις ΒΑ. ακτές της Πελοποννήσου και τον Αργολικό Κολπο.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.