Μανθυρέα Αρκαδίας
οικισμός της Ελλάδας From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Μανθυρέα (πρώην Καπαρέλι[2]) είναι χωριό του δήμου Τρίπολης στον νομό Αρκαδίας της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 97 κατοίκους[3].
| Μανθυρέα | |
|---|---|
-1.jpg) | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αρκαδίας |
| Δημοτική Ενότητα | Τεγέας |
| Δημοτική Κοινότητα | Μανθυρέας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Αρκαδίας |
| Υψόμετρο | 763 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 88 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Καπαρέλι |
| Ταχ. κώδικας | 220 12 |
| Τηλ. κωδικός | 271 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Μανθυρέα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 763 μέτρων[2], στις υπώρειες του Πάρνωνα επί της επαρχιακής οδού Τρίπολης-Σπάρτης. Βρίσκεται 13 χιλιόμετρα νότια από την πρωτεύουσα της Αρκαδίας[4], σε κοντινή απόσταση από τη λίμνη Τάκα[5], η οποία βρίσκεται βορειοδυτικά του χωριού[6].
Στην αρχαιότητα υπήρχε ο δήμος των Μανθυρέων, ο οποίος περιλάμβανε τον σημερινό οικισμό και τον γειτονικό Κάνδαλο και ήταν ένας από τους εννέα δήμους που συγκροτούσαν την αρχαία Τεγέα[7]. Το 1583, ο σύγχρονος οικισμός αναφέρεται σε οθωμανική απογραφή με την ονομασία Καπαρέλι και με πληθυσμό 17 οικογενειών[8], ενώ κατά το μεταίχμιο μεταξύ του τέλους της Τουρκοκρατίας στην Πελοπόννησο και τα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, υποστηρίζεται πως σε αυτόν ζούσαν 42 οικογένειες που αντιστοιχούσαν σε 86 άτομα[2][9].
Στα πρώτα χρόνια μετά τη σύσταση του ελληνικού κράτους, η Μανθυρέα (τότε Καπαρέλι) παρουσιάζεται ως ένα φτωχικό και κυρίως κτηνοτροφικό χωριό, στο οποίο υπήρχε και περιορισμένη γεωργική παραγωγή[10]. Κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα, οι κάτοικοι του χωριού ξεκίνησαν να αγοράζουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις στον κάμπο της Τεγέας, τις οποίες αξιοποίησαν δημιουργώντας αμπέλια και βοσκοτόπια, ενώ αργότερα προχώρησαν και σε δενδροφυτεύσεις μουριών και αμυγδαλιών[11]. Το 1882 ιδρύθηκε το δημοτικό σχολείο του χωριού, το οποίο λειτούργησε μέχρι και το 1990[12]. Παράλληλα, οι συνθήκες διαβίωσης βελτιώθηκαν με την κατασκευή του δρόμου Τριπόλεως-Γυθείου που ολοκληρώθηκε το 1888. Την ίδια περίοδο, σύμφωνα με μεταγενέστερες μαρτυρίες γηραιότερων κατοίκων, η Μανθυρέα μέτρησε θύματα από επιδημία ευλογιάς[13].
Γύρω στο 1900, παρατηρήθηκε μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα προς το εξωτερικό με κατεύθυνση τις ΗΠΑ, όπου αργότερα δημιουργήθηκαν σύλλογοι ομογενών πρώτα στη Βοστώνη και έπειτα στο Σικάγο[14]. Στις πολεμικές συγκρούσεις που διεξήχθησαν από το 1912 μέχρι και το 1922 (Βαλκανικοί, Α΄ Παγκόσμιος και Μικρασιατική Εκστρατεία) έχασαν τις ζωές τους επτά κάτοικοι του χωριού[15]. Κατά τον Μεσοπόλεμο ακολούθησε νέο μεταναστευτικό κύμα κυρίως προς το εξωτερικό και δευτερευόντως προς τα αστικά κέντρα[16], ενώ το 1927, μετά από εισήγηση της αρμόδιας κρατικής επιτροπής τοπωνυμίων, το χωριό μετονομάστηκε από Καπαρέλι σε Μανθυρέα[17][18][19].
Κατά τις παραμονές του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, σύμφωνα με την απογραφή του 1940, στη Μανθυρέα ζούσαν 602 άτομα[2]. Στη διάρκεια του Πολέμου του 1940-1941, σκοτώθηκαν στο μέτωπο της Αλβανίας δύο κάτοικοι του χωριού[20]. Ακολούθησε η περίοδος της Κατοχής, κατά την οποία η Μανθυρέα πυρπολήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου του 1943 από τα γερμανικά στρατεύματα, ως αντίποινα για δολιοφθορά των ανταρτών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ σε παρακείμενη γέφυρα. Σύμφωνα με τοπική πηγή, υπολογίζεται πως από την πυρκαγιά καταστράφηκαν τα μισά κτίρια του χωριού, ενώ καθ' όλη τη διάρκεια της Κατοχής έχασαν τις ζωές τους από τη δράση των γερμανικών δυνάμεων και των Ταγμάτων Ασφαλείας συνολικά επτά κάτοικοι[21].
Μεταπολεμικά, η Μανθυρέα συγκράτησε μεγάλο μέρος του πληθυσμού της μέχρι και τη δεκαετία του 1960, όταν ξεκίνησε νέα μεταναστευτική κίνηση προς υπερπόντια κράτη (ΗΠΑ, Καναδάς και Αυστραλία), καθώς και προς την Αθήνα[22]. Την ίδια περίοδο ξεκίνησε η εκτεταμένη παραγωγή μήλων και παράλληλα εγκαταλείφθηκαν προηγούμενες καλλιέργειες, όπως π.χ. η αμπελουργία[23]. Ακόμη αναπτύχθηκαν οι υποδομές του χωριού με την ολοκλήρωση της ηλεκτροδότησης (1965), του δικτύου ύδρευσης (1971) και της σύνδεσης με το τηλεφωνικό δίκτυο (1982)[24].
Η εκκλησία του αγίου Νικολάου, που είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο, κατασκευάστηκε από το 1908 ως το 1916 και το εσωτερικό της (ιερό τέμπλο και δάπεδο) ολοκληρώθηκε το 1919[25]. Στην ίδια περιοχή παλιότερα βρισκόταν η παλιά εκκλησία του χωριού, που ήταν βασιλικού ρυθμού και μικρότερη σε μέγεθος. Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που βρίσκεται στο κοιμητήριο του χωριού, χτίστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ανακαινίσθηκε το 1708, όπως αυτό συνάγεται από την επιγραφή, που είναι εντοιχισμένη πάνω από την είσοδο της εκκλησίας. Στην περιοχή πρέπει να υπήρχε κάποιος αρχαίος ναός και δομικά υλικά από αυτόν τον ναό χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της εκκλησίας[26].
Υπαγόταν παλιότερα στο δήμο Τεγέας και σήμερα πλέον υπάγεται στο δήμο Τρίπολης. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Μανθυρέας και προσαρτάται στο δήμο Τεγέας, ενώ με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Τεγέας και προσαρτάται στο δήμο Τρίπολης.[27]
Ο Ι.Ν. του Αγίου Νικολάου.
Αεροφωτογραφία του οικισμού.
Δρομάκι του χωριού.
Παλαιό πέτρινο σπίτι.
.jpg)
-2.jpg)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
