Καμπανία (Ιταλία)
περιφέρεια της Ιταλίας From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Καμπάνια ή Καμπανία, (ιταλικά: Campania) είναι περιφέρεια της νότιας Ιταλίας. Συνορεύει με τις περιφέρειες της Μπαζιλικάτα, της Απουλίας, του Λάτσιο και του Μολίζε, ενώ στα δυτικά βρέχεται από την Τυρρηνική θάλασσα. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 5.790.187 κατοίκους, σύμφωνα με απογραφή του 2006 και την καθιστούν δεύτερη σε πληθυσμό μετά τη Λομβαρδία και πρώτη ως προς την πυκνότητα πληθυσμού. Πρωτεύουσα είναι η Νάπολη ή Νεάπολη. Το όνομά της προέρχεται από το λατινικό «campus», που σημαίνει «κάμπος».
| Καμπάνια | |||
|---|---|---|---|
| |||
.png) από τα ερείπια της Πομπηίας. | |||
| Διοικητικές πληροφορίες | |||
| Χώρα |  Ιταλία | ||
| Πρωτεύουσα | Νάπολη | ||
| Πρόεδρος | Βιντσέντσο Ντε Λούκα | ||
| Περιοχή | |||
| Έκταση | 13,590 χλμ² | ||
| Πληθυσμός | 5.760.090 (30-9-2011) | ||
| Άλλες πληροφορίες | |||
| Ζώνη ώρας | UTC+1 | ||
| Τοποθεσία | |||
 | |||
 | |||
| Επίσημη ιστοσελίδα | |||
Διοικητικά χωρίζεται στις εξής επαρχίες (με έδρες τους τις ομώνυμες πόλεις):
Στην επαρχία της Νάπολης ανήκουν και αρκετά νησιά όπως η Ίσκια και το Κάπρι.
Η οικονομία της Καμπανίας εξαρτάται κυρίως από την αγροτική παραγωγή (όπως και όλη η νότια Ιταλία) με μικρές όμως βιομηχανικές μονάδες, κυρίως μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Επίσης, ο τουρισμός παίζει σημαντικό ρόλο στη οικονομία της περιοχής.
Αποτελεί την έδρα μίας από τις 4 μαφίες της Ιταλίας, της Καμόρα, που κατά πολλούς είναι η δεύτερη ισχυρότερη μετά από αυτήν της Σικελίας.
Αρχαιότητα
H περιοχή που ονομάζεται σήμερα Καμπανία κατοικήθηκε τουλάχιστον από τα μέσα της 1ης Χιλιετίας π.Χ. από κατοίκους που μιλούσαν την oσκική γλώσσα. Οι βασικότερες φυλές ήταν οι Όσκοι, οι Οροθέσιοι, οι Οπικανοί, οι Αουρούγκοι, οι Αύσονες, οι Ιρπίνοι, οι Καυδίνοι, οι Οίνωτρες, οι Καμπανοί που έδωσαν το όνομα στην περιοχή και οι Λουκανοί που κατοικούσαν στο νοτιότερο άκρο της Λουκανίας με κέντρο το Σαλέρνο.[1][2] Οι περισσότερες από αυτές τις φυλές ήταν αγροτικές αλλά είχαν χαμηλά πολιτισμικά στοιχεία μέχρι την έλευση των Όσκων στις αρχές της 1ης Χιλιετίας π.Χ., στα μέσα της χιλιετίας ασπάστηκαν τον πολιτισμό τους. Από τον 9ο αιώνα π.Χ. έως τον 6ο αιώνα π.Χ. οι Ετρούσκοι ίδρυσαν αποικίες στις Καμπανικές πεδιάδες στην Επαρχία της Καζέρτας, την Επαρχία της Νάπολης και την Επαρχία του Σαλέρνο. Οι Ετρούσκοι ίδρυσαν την Ετρουσκική Δωδεκάπολη με πρωτεύουσα την Ύρια, σημερινή Νώλα. Στην συνέχεια οι Ετρούσκοι ενσωμάτωσαν τις πανάρχαιες πόλεις της περιοχής όπως την Καπούα, την Σέσουλα, το Ερκολάνο, την Πομπηία, τις Σταβίαι και το Σορρέντο.[3][4][5] Τον 8ο αιώνα π.Χ. έφτασαν πολλοί ελληνικοί πληθυσμοί που ίδρυσαν την Μεγάλη Ελλάδα στην νότια Ιταλία και την Σικελία με σημαντικότερη την Κύμη της Μεγάλης Ελλάδας από την Κύμη της Εύβοιας. Οι σημαντικότερες ελληνικές αποικίες ήταν οι Πιθηκούσαι (σημερινή Ίσκια), η Ποσειδωνία, το Ερκολάνο και το Ποτσουόλι. Η μεγάλη πόλη της Νάπολης ιδρύθηκε σαν ένα εμπορικό λιμάνι με το όνομα "Παρθενόπη" με Έλληνες αποίκους από την Ρόδο.[6]
Μια διακριτή εθνική ομάδα από την κεντρική Ιταλία, οι Σαμνίτες από το Σάμνιον που δεν είχαν σχέση με τους Όσκους επιτέθηκαν στην Καμπανία. Οι Σαμνίτες ήταν σαφώς περισσότερο ικανός και πολεμικός λαός, με τον τρόπο αυτό κατέλαβαν εύκολα την Κάπουα και την Κύμη, τις πιό εύφορες φυλές της ιταλικής χερσονήσου.[7] Την δεκαετία του 340 π.Χ. οι Σαμνίτες βρέθηκαν σε πόλεμο με την Ρωμαϊκή Δημοκρατία με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν οι Σαμνίτικοι Πόλεμοι, στον "Α΄ Σαμνίτικο Πόλεμο" οι Ρωμαίοι διεκδίκησαν την εύφορη πεδιάδα της βόρειας Καμπανίας.[8] Η αφορμή για την έκρηξη του Α΄ Σαμνίτικου Πολέμου ήταν η επίθεση που δέχθηκαν οι Ετρούσκοι της Κάπουας από τους Σαμνίτες, οι κάτοικοι κάλεσαν τους Ρωμαίους για βοήθεια. Την εποχή που σχεδόν ολόκληρη η νότια Ιταλία βρισκόταν σε Ρωμαική κυριαρχία η μόνη ανεξάρτητη περιοχή ήταν η Ελληνική αποικία της Νάπολης, την εποχή που την πολιορκούσαν οι Σαμνίτες οι κάτοικοι κάλεσαν τους Ρωμαίους να τους βοηθήσουν, είχαν συμμαχήσει μαζί τους από τον Β΄ Σαμνίτικο Πόλεμο.[7] Ο Ρωμαίος Ύπατος Κουίντος Πουμπλίλιος Φίλο κατέλαβε την Νάπολη (326 π.Χ.) και επέτρεψαν στους κατοίκους της να ζήσουν σαν μια ανεξάρτητη πόλη σε συμμαχία με την Ρώμη.[9] Την εποχή που έληξε ο "Β΄ Σαμνίτικος Πόλεμος" οι Ρωμαίοι είχαν στην κατοχή τους ολόκληρη την Καμπανία αλλά και άλλες περιοχές στην νότια Ιταλία όπως την Λουκανία.[8]
Ρωμαϊκή αυτοκρατορία
Η Καμπανία από τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. έγινε τμήμα της Ρώμης, ήταν διάσημη για τα βοσκοτόπια και τις εύφορες κοιλάδες της. Στην Νάπολη μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα και είχαν τα Ελληνικά έθιμα, εκεί δημιουργήθηκε ο Ελληνορωμαϊκός πολιτισμός.[10] Στην διάρκεια των Πύρρειων Πολέμων ακολούθησε η Μάχη του Μπενεβέντο (275 π.Χ.) στην οποία ο Ρωμαίος Ύπατος Μάνιος Κούριος Δεντάτος ήταν ο μεγάλος νικητής απέναντι στους Σαμνίτες. Η μάχη έγινε στην σημερινή πόλη Μπενεβέντο που ήταν η δεύτερη πόλη στην νότια Ιταλία μετά την Καπούα.[11] Όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος η Καπούα σε μια προσπάθεια της να εξισωθεί με την Ρώμη συμμάχησε με τους Καρχηδόνιους.[12] Οι επαναστάτες της Καπούα βρέθηκαν σε σύγκρουση με τους υπόλοιπους Καμπανούς που παρέμειναν πιστοί στους Ρωμαίους, η Νάπολη υποστήριξε την Ρώμη και αντιστάθηκε στον Αννίβα με τα ισχυρά της τείχη.[10]
Η Καπούα είχε μεγάλα προβλήματα με την έλλειψη τροφίμων και τελικά οι Ρωμαίοι την κατέλαβαν (211 π.Χ.).[12] Η περιοχή της Καμπανίας ασπάστηκε την Λατινική γλώσσα ως επίσημη με εξαίρεση την περιοχή της Νάπολης, αντικατέστησε την Οσκανική που μιλούσαν μέχρι τότε.[13][14][15] Οι Έλληνες και οι Ετρούσκοι έγιναν πλήρως Ρωμαίοι.[16] Η Καμπανία έγινε μιά από τις 11 βασικές επαρχίες με τις οποίες χώρισε ο Οκταβιανός Αύγουστος την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η "Ρέτζιο Α΄ Λατίνα της Καμπανίας", ένας από τους σημαντικότερους σιτοβολώνες. Στην αρχαιότητα το σημερινό Μισενό που βρίσκεται στα βόρεια του κόλπου της Νάπολης ήταν μία από τις σημαντικότερες βάσεις του Ρωμαϊκού ναυτικού. Ο Μάρκος Βιψάνιος Αγρίππας δεξί χέρι του Οκταβιανού Αύγουστου δημιούργησε αρχικά μια ναυτική βάση (27 π.Χ.). Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες επέλεγαν συνήθως την Καμπανία σαν προορισμό για διακοπές, χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ο Κλαύδιος και ο Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος που ζούσε στην νήσο του Κάπρι.[10] Ο Χριστιανισμός διαδόθηκε γρήγορα στην Καμπανία, ο Απόστολος Πέτρος και ο Απόστολος Παύλος ήρθαν σαν προσκυνητές στην Νάπολη, την ίδια εποχή υπήρχαν πολλοί χριστιανοί Μάρτυρες.[17] Την περίοδο της ηρεμίας ακολούθησε μια έντονη αναστάτωση όταν έγινε η έκρηξη του ηφαιστείου στο Όρος Βεζούβιος (79 π.Χ.), κάηκαν οι πόλεις Πομπηία και Ερκολάνο. Με την Πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο τελευταίος αυτοκράτορας Ρωμύλος Αυγουστύλος φυλακίστηκε στην βίλα Καστέλ ντελ'Όβο κοντά στην Νάπολη, αυτό σηματοδότησε την πτώση του αρχαίου κόσμου και την έναρξη του Μεσαίωνα.[10]
Μεσαίωνας
Η περιοχή είχε τον Μεσαίωνα πολλά δουκάτα και πριγκιπάτα, πέρασε στην Βυζαντινή αυτοκρατορία και κατόπιν στους Λομβαρδούς. Οι Νορμανδοί ίδρυσαν πολλά μικρά ανεξάρτητα κράτη, η περιοχή της Καμπανίας πέρασε στο Βασίλειο της Σικελίας και κατόπιν στο Βασίλειο της Νεαπόλεως. Την ίδια εποχή εισήλθαν στην Καμπανία πολλά στοιχεία από τον Γαλλικό, τον Ισπανικό και τον Αραγωνέζικο πολιτισμό. Οι Σαρακηνοί κλήθηκαν (836) για να αποκρούσουν την επίθεση των Λομβαρδών από το γειτονικό Δουκάτο του Μπενεβέντο.[18][19] Μετά την Νορμανδική περίοδο το Βασίλειο της Σικελίας κατέλαβε ο Οίκος των Χοενστάουφεν, μια πανίσχυρη Γερμανική οικογένεια με καταγωγή από την Σουαβία.[20] Ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν ίδρυσε το Πανεπιστήμιο της Νάπολης, το αρχαιότερο Πανεπιστήμιο στον κόσμο, η Νάπολη έγινε η πρωτεύουσα του βασιλείου.[21] Όταν ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στους Χοενστάουφεν και την Αγία Έδρα ο Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ έστεψε βασιλιά τον Κάρολο τον Ανδεγαυό. [22] Ο Κάρολος μετακίνησε την πρωτεύουσα του από το Παλέρμο στην Νάπολη, ο ίδιος έμενε στο Καστέλ Νουόβο.[23] Την περίοδο αυτή η Γοτθική αρχιτεκτονική κατέκλυσε την Νάπολη, χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο Καθεδρικός Ναός της Νάπολης.[24] Όταν ξέσπασε ο Σικελικός Εσπερινός (1281) το βασίλειο διασπάστηκε, το νότιο τμήμα της Ιταλικής Χερσονήσου παρέμεινε στους Ανδεγαυούς, το νησί της Σικελίας παρέλαβε ο Οίκος της Αραγωνίας.[22] Οι πόλεμοι συνεχίστηκαν μέχρι την "Ειρήνη της Καλταμπελλότα" (1302), ο Φρειδερίκος Β΄ της Σικελίας αναγνωρίστηκε βασιλιάς της Σικελίας και ο Κάρολος Β΄ της Νεαπόλεως βασιλιάς της Νεαπόλεως από τον πάπα Βονιφάτιο Η΄.[22] Παρά την διάσπαση η ακμή στην πόλη εξακολουθούσε να είναι έντονη με πολλούς εμπόρους από την Πίζα και την Δημοκρατία της Γένοβας.[25] Την ίδια εποχή βρέθηκαν στην Νάπολη έμποροι από την Τοσκάνη και κορυφαίοι καλλιτέχνες της Αναγέννησης όπως ο Βοκάκιος, Πετράρχης και ο Τζόττο.[26] Ο Αλφόνσος Ε΄ της Αραγωνίας κατέκτησε την Νάπολη μετά την νίκη του επί του τελευταίου Ανδεγαυού βασιλιά Ρενέ Α΄ της Νεαπόλεως, η Νάπολη ενώθηκε ξανά για σύντομο χρονικό διάστημα με την Σικελία.[27]
Νεότερα χρόνια
Η Σικελία και η Νάπολη διαχωρίστηκαν (1458) παρέμειναν στο Στέμμα της Αραγωνίας υπό τον Φερδινάνδο Α΄ της Νεαπόλεως.[28] Η νέα δυναστεία ενδυνάμωσε σημαντικά το εμπόριο της Νάπολης με την Ιβηρική χερσόνησο. Η Νάπολη έγινε μεγάλο κέντρο της Αναγέννησης με σημαντικούς καλλιτέχνες όπως ο Φρανσέσκο Λοράνα, ο Αντονέλλο ντα Μεσσίνα, ο Τζάκοπο Σαννατσάρο και ο Άντζελο Πολιτσιάνο.[29] Αργότερα (1501) κατέλαβε την Νάπολη ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας, ο βασιλιάς Φρειδερίκος της Νεαπόλεως μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Γαλλία όπου έζησε τα επόμενα 4 χρόνια μέχρι τον θάνατο του.[30] Η Ισπανία νίκησε την Νάπολη στην "μάχη του Γκαριγκλιάνο", την κατέκτησε η Ισπανική αυτοκρατορία την εποχή που κυβερνούσε η Ισπανία των Αψβούργων.[30] Οι Ισπανοί έστειλαν αντιβασιλείς στην Νάπολη με στόχο την διαπραγμάτευση με τους γηγενείς πληθυσμούς, ο Άλβαρεθ δε Τολέδο της Βιγιαφράνκα έφερε μεγάλη οικονομική και αστική ανάπτυξη, υποστήριξε επίσης την Ιερά Εξέταση.[31] Την εποχή αυτή η Νάπολη έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης μετά το Παρίσι.[32] Την περίοδο της Μπαρόκ φιλοξένησε πολλούς καλλιτέχνες όπως ο Καραβάτζο, ο Σαλβατόρ Ρόζα και ο Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι, φιλοσόφους όπως ο Μπερναρντίνο Τελέζιο, ο Τζορντάνο Μπρούνο, ο Τομάζο Καμπανέλα και ο Τζιανμπατίστα Βίκο, συγγραφείς όπως ο Τζιαμπαττίστα Μαρίνο. Μια επανάσταση υπό την ηγεσία ενός γηγενούς ψαρά του Μασανίελλο δημιούργησε μια προσωρινή Δημοκρατία της Νεαπόλεως που κράτησε ελάχιστα, σε λίγους μήνες οι Ισπανοί ανακατέλαβαν την πόλη.[30] Η Ισπανική κυριαρχία διακόπηκε όταν ξέσπασε ο Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής, ο Κάρολος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κυβέρνησε από την Βιέννη με αντιβασιλείς.[33]
Όταν ξέσπασε ο Πόλεμος της Πολωνικής Διαδοχής οι Ισπανοί ανέκτησαν ξανά την Σικελία και την Νάπολη σε μιά Προσωπική ένωση. Με την Συνθήκη της Βιέννης (1738) ανέβηκε στον Ισπανικό θρόνο ο Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας που ανήκε σε έναν πλάγιο κλάδο του Οίκου των Βουρβόνων.[34] Την εποχή που ξέσπασε η Γαλλική Επανάσταση κυβερνούσε ο Φερδινάνδος Α΄ των Δύο Σικελιών, ένας σύμμαχος των Βουρβόνων ο Οράτιος Νέλσον για να προειδοποιήσει τον βασιλιά. Ο Φερδινάνδος προτίμησε να οπισθοχωρήσει στο Παλέρμο όπου δέχθηκε την προστασία του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού.[35] Οι κάτοικοι της Νάπολης διχάστηκαν, όταν ιδρύθηκε η Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία ξέσπασε Εμφύλιος πόλεμος.[35] Οι δημοκρατικοί κατέκτησαν το Καστέλ Σαντ'Έλμο και ανακήρυξαν την Παρθενόπεια Δημοκρατία υπό την προστασία του Γαλλικού Στρατού Ξηράς.[35] Ακολούθησε μια αντεπίθεση των Λαζαρόννι υπό την ηγεσία του Φαμπρίτσιο Ρούφο, οι Γάλλοι παρέδωσαν τα κάστρα τους και οπισθοχώρησαν στην Τουλόν.[35] Ο Φερδινάνδος Δ΄ επέστρεψε ως βασιλιάς αλλά επτά χρόνια αργότερα ο Ναπολέων Α΄ κατέκτησε το βασίλειο, βασιλιάς ορίστηκε ο μεγάλος αδελφός του Ναπολέοντα Ιωσήφ Βοναπάρτης από την Οικογένεια Βοναπάρτη.[36] Η Αυστριακή Αυτοκρατορία βοήθησε τον Φερδινάνδο Δ΄ να ανατρέψει την οικογένεια Βοναπάρτη και να ανακτήσει τον θρόνο.[36] Με το Συνέδριο της Βιέννης τα βασίλεια της Νεαπόλεως και της Σικελίας ενώθηκαν δημιουργώντας το Βασίλειο των Δύο Σικελιών με την Νάπολη ως πρωτεύουσα.[36] Η Νάπολη έγινε η πρώτη πόλη της Ιταλικής χερσονήσου που απέκτησε σιδηρόδρομο (1839).[37] Οι πολλές βιομηχανίες που ιδρύθηκαν στο βασίλειο βοήθησαν την Νάπολη να εξελιχθεί σε σημαντικό εμπορικό κέντρο.[38]
Πρόεδρος της περιφέρειας από τις 18 Ιουνίου 2015 είναι ο Βιντσέντσο ντε Λούκα από το Δημοκρατικό Κόμμα. Στις τελευταίες εκλογές στις 20-21 Σεπτεμβρίου 2020, πρόεδρος επανεξελέγη με ποσοστό 69,4% ο Ντε Λούκα.
- Ο αστεροειδής 377 Καμπανία (377 Campania), που ανακαλύφθηκε το 1893, πήρε το όνομά του από την περιφέρεια αυτή.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
