πόλεμος μεταξύ Ρώμης και της Καρχηδόνας (218 π.Χ- 202 π.Χ) From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Β' Καρχηδονιακός πόλεμος έγινε μεταξύ της Ρώμης και της Καρχηδόνας και διήρκεσε από το 218 π.Χ. έως το 202 π.Χ..
| Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος | |||
|---|---|---|---|
| Δεύτερος Καρχηδονιακός Πόλεμος | |||
 Η Δυτική Μεσόγειος το 218 π.Χ. Οι ιταλικές πόλεις και οι κέλτικες φυλές που προσχώρησαν στον Αννίβα μετά την εισβολή του στην Ιταλία απεικονίζονται με μπλε χρώμα. | |||
| Χρονολογία | 218 π.Χ. - 201 π.Χ. | ||
| Τόπος | Δυτική Μεσόγειος | ||
| Έκβαση | νίκη των Ρωμαίων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
Ως μεσοπόλεμος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί άτυπα το διάστημα μεταξύ του Α' και του Β' Καρχηδονιακού Πολέμου, δηλαδή το διάστημα μεταξύ του 241 π.Χ. και του 219 π.Χ.. Κατά το διάστημα αυτό και αμέσως μετά το τέλος του πρώτου πολέμου, το 241 π.Χ., οι Καρχηδόνιοι αντιμετώπισαν την εξέγερση των μισθοφόρων. Επρόκειτο για την εξέγερση ενός σώματος μισθοφόρων, το οποίο με την εγκατάλειψη της Σικελίας, στην οποία στάθμευαν, μεταφέρθηκε στην αφρικανική ακτή. Εκεί εξεγέρθηκαν, πιθανότατα λόγω της καθυστέρησης των Καρχηδονίων στην καταβολή των μισθών τους, και πολιόρκησαν την ίδια την πόλη της Καρχηδόνας. Οι Καρχηδόνιοι αντεπιτέθηκαν και τους έδιωξαν και μέχρι το 237 π.Χ. κατάφεραν να καταπνίξουν τελείως την εξέγερση.
Από το 237 π.Χ. ξεκίνησε η προσπάθεια των Καρχηδονίων, υπό τον Αμίλκα Βάρκα, αναπλήρωσης των εδαφών που χάθηκαν στον πρώτο πόλεμο και η στρατιωτική και οικονομική αναδιοργάνωση της Καρχηδόνας. Η προσπάθεια αυτή επικεντρώθηκε στα ισπανικά παράλια. Έως το 220 π.Χ., οι Καρχηδόνιοι με στρατηγό τον Αμίλκα κατόρθωσαν να θέσουν υπό την κυριαρχία τους όλη τη νότια Ιβηρική χερσόνησο, με πρωτεύουσα της περιοχής την πόλη της Νέας Καρχηδόνας. Οι περιοχές αυτές ήταν πλούσιες σε μεταλλεύματα, αλλά κυρίως προσέφεραν στους Καρχηδόνιους άφθονο ανθρώπινο δυναμικό. Οι Καρχηδόνιοι το εκμεταλλεύτηκαν αυτό και προχώρησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου σε εκτεταμένες στρατολογήσεις πολεμιστών από τις τοπικές φυλές.
Οι σχέσεις με τους Ρωμαίους είχαν επανέλθει περίπου στα ίδια επίπεδα με αυτές πριν το 264 π.Χ., αφού οι τελευταίοι δεν είχαν ζωτικά συμφέροντα στην Ιβηρική και είχαν υιοθετήσει μια μετριοπαθή στάση απέναντι στους Καρχηδόνιους, αποδεχόμενοι την παρουσία τους στην Ισπανία. Μάλιστα, ο Αμίλκας είχε έλθει σε συμφωνία με τους Ρωμαίους, θέτοντας ως σύνορο των δύο ζωνών επιρροής στην περιοχή τον ποταμό Έβρο στη βορειοανατολική Ισπανία. Ήταν μία αρκετά γενναιόδωρη προσφορά εκ μέρους των Ρωμαίων, οι οποίοι δεν είχαν ιδιαίτερα συμφέροντα στη περιοχή.
Οι Ρωμαίοι βλέποντας τη συνεχή αύξηση της ισχύος της Καρχηδόνας στην περιοχή, ανησύχησαν και αποφάσισαν να αναθεωρήσουν τη μετριοπαθή πολιτική τους και να θέσουν εμπόδια στην περαιτέρω εξάπλωση της Καρχηδόνας. Η ευκαιρία δόθηκε, όταν σε μια πόλη νότια του ποταμού Έβρου, το Σάγουντο, η φιλορωμαϊκή παράταξη ζήτησε τη βοήθεια της Ρώμης σε μία διαμάχη που είχε με τη φιλοκαρχηδονιακή παράταξη. Οι Ρωμαίοι επενέβησαν δυναμικά και οι αντίπαλοι πολιτικοί διώχθηκαν από την πόλη.
Από την πλευρά των Καρχηδονίων, τη διοίκηση των δυνάμεών τους στην Ισπανία είχε αναλάβει από το 221 π.Χ. ο Αννίβας, σε ηλικία μόλις 26 ετών. Αυτός, μεγαλωμένος με τις ιδέες του πατέρα του, Αμίλκα, περί αιώνιου μίσους κατά των Ρωμαίων, έθεσε σε εφαρμογή το φιλόδοξο σχέδιο που είχε συλλάβει: την καταστροφή της ίδιας της Ρώμης. Για να γίνει αυτό όμως έπρεπε να ολοκληρωθεί η κατάκτηση της Ισπανίας. Στα τέλη του 220 π.X. ξέσπασε διαμάχη μεταξύ του Σάγουντου και γειτονικών του φυλών. Ήταν η αφορμή που περίμενε ο Αννίβας, ο οποίος ξεκίνησε την εκστρατεία του κατά του Σάγουντου. Οι Ρωμαίοι ήρθαν σε επαφή με τον Αννίβα στην έδρα του στη Νέα Καρχηδόνα (Καρθαγένη) το χειμώνα 220/219 π.Χ., αλλά δεν κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία.
Ο Αννίβας εκείνη την εποχή έχαιρε της απόλυτης υποστήριξης της καρχηδονιακής πολιτείας. Έτσι, την άνοιξη του 219 π.Χ. άρχισε την πολιορκία της πόλης με ισχυρές δυνάμεις. Η αντίσταση της πόλης κράτησε για τους επόμενους 8 μήνες έως ότου αλώθηκε. Οι Ρωμαίοι είχαν εμπλακεί σε πόλεμο στην Ιλλυρία και συνεπώς δεν μπορούσαν να στείλουν ενισχύσεις στη σύμμαχο πόλη. Παρόλα αυτά, οι Ρωμαίοι έστειλαν πρεσβεία στην Καρχηδόνα, αποτελούμενη από τους υπάτους Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο, Μάρκο Λίβιο Σαλινατόρ και Μάρκο Φάβιο Βουτέλο, απαιτώντας εξηγήσεις για την πράξη αυτή και ζητώντας την παράδοση του Αννίβα στη ρωμαϊκή δικαιοσύνη. Οι Καρχηδόνιοι όμως έδειξαν την υποστήριξη στο στρατηγό τους, αρνούμενοι να τον παραδώσουν. Μάλιστα, αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τη συνθήκη με την οποία καθοριζόταν το σύνορο των σφαιρών επιρροής των δυο πόλεων στον ποταμό Έβρο. Επίσης, από το 219 π.Χ. σταμάτησαν να καταβάλλουν την ετήσια πολεμική αποζημίωση, η οποία αποτελούσε όρο της συμφωνίας ειρήνης του 241 π.Χ.. Η τραχύτητα των ρωμαϊκών αιτημάτων, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη αυτοπεποίθηση των πολιτικών κύκλων της Καρχηδόνας, οδήγησαν στην απόρριψη των πρώτων. Η σκηνή που ακολούθησε στην καρχηδονιακή βουλή έκρινε την έναρξη του πολέμου. Ο ύπατος Φάβιος στο μέσο της αίθουσας δήλωσε πως στις πτυχές του τηβέννου του έκρυβε την ειρήνη και τον πόλεμο. Οι Καρχηδόνιοι βουλευτές επέλεξαν τον πόλεμο. Ο ιστορικός Πολύβιος κατέγραψε 3 βασικά αίτια για το ξέσπασμα του πολέμου. Πρώτον, την πολιτική παράδοση των Βαρκιδών, διότι ο πατέρας του Αννίβα ήταν μεγάλος πολέμιος των Ρωμαίων. Δεύτερον, την ευρεία αντιρωμαϊκή προσέγγιση στην καρχηδονιακή κοινωνία, λόγω της ηγεμονικής συμπεριφοράς των Ρωμαίων προς την Καρχηδόνα. Τρίτον, την ανακτημένη αυτοπεποίθηση της Καρχηδόνας και την ανανεωμένη πίστη στις δυνάμεις της.
Μετά την άλωση του Σαγούντου ο Αννίβας αποσύρθηκε στην έδρα των ιβηρικών κτήσεων, στη Νέα Καρχηδόνα, για να προετοιμάσει την εκστρατεία εναντίον της Ρώμης. Ο συσχετισμός των ναυτικών δυνάμεων καθιστούσε απαγορευτική μια προσέγγιση από τη θάλασσα. Απέμενε μόνο ο μακρύς δρόμος από τη στεριά. Εγχείρημα όμως το οποίο είχε πολλές δυσκολίες. Αφενός ο στρατός του Αννίβα θα έπρεπε να διασχίσει εχθρικές περιοχές στη Γαλατία, αφετέρου απομακρυνόμενος από την Ιβηρική έχανε και τις βάσεις ανεφοδιασμού του. Τέλος υπήρχε και το ανυπέρβλητο, μέχρι τότε τουλάχιστον, εμπόδιο των Άλπεων, φυσικό οχυρό της Ιταλίας.
Την ικανότητα του αντιπάλου τους διαπίστωσαν οι Ρωμαίοι στην πρώτη μεγάλη μάχη που συνήψαν με τους Καρχηδόνιους (Δεκ. 218 π.Χ.) στον ποταμό Τρεβία. Οι Ρωμαίοι υπέστησαν δεινή ήττα· οι 10.000 περίπου λεγεωνάριοι, που σώθηκαν, με κόπο κατόρθωσαν να διαφύγουν στα οχυρά της Πλακεντίας.[1] Σημαντικές απώλειες είχε και ο Αννίβας χάνοντας πολλούς εμπειροπόλεμους στρατιώτες και όλους τους ελέφαντες, εκτός από ένα.[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
