Θεοφύλακτος Δαλασσηνός

Ο Θεοφύλακτος Δαλασσηνός (γεννήθηκε περίπου το 990 - πέθανε μετά από το 1039) ήταν βυζαντινός αξιωματούχος μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας των Δαλασσηνών, που κατείχε ανώτερες στρατιωτικές θέσεις στον 11ο αιώνα.

Θεοφύλακτος Δαλασσηνός
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Θεοφύλακτος Δαλασσηνός (Ελληνικά)
Γέννηση	10ος αιώνας[1]
Θάνατος	11ος αιώνας[1]
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός κυβερνητικός αξιωματούχος
Οικογένεια
Γονείς	Δαμιανός Δαλασσηνός
Αδέλφια	Κωνσταντίνος Δαλασσηνός Ρωμανός Δαλασσηνός
Οικογένεια	Οικογένεια Δαλασσηνών
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Κατεπάνω στρατηγός Δουξ
δεδομένα

Ο Θεοφύλακτος ήταν ο γιος του Δαμιανού Δαλασσηνού, ο πρώτος που πιστοποιείται μέλος του διακεκριμένου οίκου των Δαλασσηνών^[2][3]. Πρωτοεμφανίστηκε στα 998, όπου συνόδευσε τον πατέρα του, στη συνέχεια, κρατώντας τη θέση του Δούκας (διοικητής) της Αντιόχειας το 1059.^[4], στη μάχη κατά των Φατιμιδών. Στην προκύπτουσα Μάχη της Απάμειας ο πατέρας του Δαμιανός σκοτώθηκε και ο Θεοφύλακτος, μαζί με τον αδελφό του Κωνσταντίνο, πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Στη συνέχεια πωλούνται στον Φατιμίδη στρατηγό Jaysh αλ-Samsama για 6.000 χρυσά δηνάρια,κι εμειναν για τα επόμενα δέκα χρόνια σε αιχμαλωσία στην πρωτεύουσα των Φατιμίδων το Καΐρο^[3][5].

Μετά την απελευθέρωσή του, συνέχισε τη στρατιωτική του καριέρα, αλλά η ζωή του είναι ασαφής μέχρι το 1021/22, οπότε, κατείχε το αξίωμα του πρωτοσπαθαρίου και δρουγγάριου (πιθανότατα τη θέση του δρουγγάριου της Βίγλας)^[3][5]. Τον Αύγουστο του 1022 ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ (βασίλεψε 976-1025) τον διόρισε στρατηγό (στρατιωτικός διοικητής) του θέματος Ανατολικών και του έδωσε χρήματα για να μαζέψει στρατεύματα, για να καταστείλει την εξέγερση του Νικηφόρου Ξιφία και του Νικηφόρου Φωκά. Στο τέλος, ο Ξιφίας πιάστηκε αιχμάλωτος. Ο Φωκάς δολοφονήθηκε και η εξέγερση κατέρρευσε, ο Δαλασσηνός πήρε τον Ξιφία κρατούμενο και τον έφερε σε δίκη στην Κωνσταντινούπολη^[3][5][6].

Από σφραγίδες της θητείας του, είναι γνωστό ότι κατείχε περαιτέρω την θέση του κατεπάνω της Ιβηρίας (πιθανώς πριν από 1021), και κατεπάνω του Βασπουρακάν (μετά το 1027)^[5][7]. Η τελευταία θέση του, πιθανόν το 1032-1034, ήταν αυτό του δούκα της Αντιόχειας, με τα αξιώματα του ανθύπατου, πατρικίου και του βέστη, που πιστοποιείται και από μία σφραγίδα^[5][8][9]. Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ΄ ο Παφλαγών (1034 - 1041) είχε την υποψία ότι οι Δαλασσηνοί ήθελαν να σφετεριστούν τον θρόνο. Έτσι η καριέρα του Θεοφύλακτου μάλλον τελείωσε το 1034, και όλη η οικογένεια εξορίστηκε τον Αύγουστο του 1039^[5][10]. Μία άλλη σφραγίδα δείχνει ότι κατείχε την ανώτατη βαθμίδα του μαγίστρου, αλλά δεν είναι σαφές αν ήταν ήδη πριν από το 1034 ή αν είχε πάρει τον τίτλο μετά το θάνατο του Μιχαήλ Δ^[5][10].

Ο Θεοφύλακτος ήταν πιθανότατα ο πατέρας του Αδριανού, του παππού της μητέρας της Άννας Δαλασσηνής, μητέρα του αυτοκράτορα Αλεξίου Α Κομνηνού, ιδρυτής της δυναστείας των Κομνηνών^[11].

Παραπομπές

1. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2021.
2. ODB, "Dalassenos", p. 578
3. Cheynet & Vannier 1986, p. 82
4. Dumbarton Oaks, Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art απο τα Google books
5. PmbZ, Theophylaktos Dalassenos (#28254).
6. Holmes 2005, pp. 517–521.
7. Cheynet & Vannier 1986, p. 83.
8. Cheynet & Vannier 1986, pp. 83–84
9. Holmes 2005, p. 353.
10. Cheynet & Vannier 1986, p. 84.
11. Cheynet & Vannier 1986, pp. 77, 84.

Πηγές

• Cheynet, Jean-Claude· Vannier, Jean-François (1986). Études Prosopographiques (στα French). Paris: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2-85944-110-4.
• Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5.
• Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6.
• Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Zielke, Beate και άλλοι., επιμ. (2013) (στα German). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt. De Gruyter. http://www.degruyter.com/view/db/pmbz.

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Theophylact Dalassenos της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).