From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Δουκάτο της Αντιόχειας[1][2] ήταν διοικητική διαίρεση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά την περίοδο 969 όταν η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τους βυζαντινούς, έως το 1084 όπου καταλήφθηκε από τους Τουρκομάνους, Σελτζούκους και Άραβες. Περιελάμβανε εδάφη της σημερινής Συρίας. Λιβάνου, Τουρκίας και για κάποια περίοδο και της Κύπρου[3].
Το Δουκάτο δημιουργήθηκε, αμέσως μετά την κατάληψη της Αντιόχειας[4], από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή συνενώνοντας τριάντα μικρότερα Θέματα και στρατηγίδες της περιοχής[5]. Στην Αλεξιάδα αναφέρονται οι παρακάτω περιοχές, κάστρα, χωριά και πρώην θέματα [6]: το Θέμα Αρτάχ, το Θέμα Ζούμε, το Θέμα Τελούχ, το Σουέτιον, το Δούξ, το Καυκάς, το Θαυμαστόν όρος, η στρατηγίς στο Μαύρο όρος με τις περιφέρειες του, ο Λούλους, τα Φέρσια, η στρατηγίς του Αγίου Ηλία, η στρατηγίς του Σέζερ, η στρατηγίς του Βορζέ, η Γερμανίκεια, το στρατηγάτο Παγράς, και το στρατηγάτο και πρώην Θέμα Παλατζά.
Το Δουκάτο αρχικά διοικούνταν από έναν στρατηγό κι έπειτα από έναν δούκα που είχε εκτεταμένες αρμοδιότητες και υψηλή θέση[4] στην στρατιωτική ιεραρχία αμέσως μετά τον στρατηγό των Ανατολικών[7], αργότερα μερικοί διοικητές είχαν τον τίτλο του κατεπάνω[4]. Επειδή η διοικητική επαρχία βρισκόταν στα σύνορα, η πόλη της Αντιόχειας έδρα του Δουκάτου, είχε οχυρωθεί με ισχυρά τείχη, στη δικαιοδοσία του δούκα υπήρχαν και πολλά κάστρα[8]. Στην περιοχή μαρτυρείται ότι υπήρχαν μεγάλες βασιλικές εκτάσεις και στην πόλη έδρευαν υπάλληλοι οι, λεγόμενοι, "βασιλικοί"[9]. Το Δουκάτο διατηρούσε χριστιανικό πληθυσμό αλλά κι υπολογίσιμο μουσουλμανικό[10].
Το 1064 στην περιοχή της Βέροιας και στα σύνορα της αυτοκρατορίας εμφανίστηκαν Τουρκομάνοι, οι οποίοι έπειτα άρχισαν επιδρομές στα βυζαντινά εδάφη[11]. Ο Δουξ Νικηφορίτζης μετά την εμφάνιση τους δεν τους αντιμετώπισε αλλά κατασκεύασε νέα κάστρα και οχυρά αναμένοντας επιθέσεις κάτι όμως που δημιούργησε δυσαρέσκεια στους κατοίκους[11]. Το 1065 και το 1067 οι Τουρκομάνοι έφτασαν μέχρι την Αντιόχεια και λεηλάτησαν τις γύρω περιοχές, ενώ κατέλαβαν και την Γερμανείκια, το 1068 πολιόρκησαν την ίδια τη Αντιόχεια χωρίς επιτυχία[12]. Οι Τουρκομάνικες επιθέσεις και λεηλασίες συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια, κατέλαβαν τη Δαμασκό και σε μάχη μαζί τους σκοτώθηκε και ο στρατηγός Κωνσταντίνος Διογένης[13].
Από το 1071 έως το 1082 στην Αντιόχεια παρά τον κίνδυνο των Τουρκομάνων επικράτησαν πολιτικές έριδες με δολοφονίες δουκών κι αναστάτωση[14]. Το 1084 οι Σελτζούκοι που είχαν αρχίσει να επεκτείνουν το κράτος τους, άρχισαν να καταλαμβάνουν εδάφη του Δουκάτου και το 1085 μετά από πολιορκία παραδόθηκε και η ίδια η Αντιόχεια, αναφέρεται ότι με εντολή του Σουλτάνου δεν πείραξαν τους χριστιανούς ούτε λεηλάτησαν την πόλη[15].
Το 1108 ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός παραχώρησε με συνθήκη τα εδάφη του Δουκάτου στον Βοημούνδο, σταυροφόρο που είχε κατακτήσει ξανά τα εδάφη αυτά από τους Άραβες[16].
Γνωστοί είναι οι παρακάτω διοικητές του Δουκάτου[17][18][19] :
.png)
"Εκ προσώπου", δηλαδή προσωρινοί δούκες στην θέση του δούκα που απουσίαζε είχαν διατελέσει οι[20] :
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
