πόλη της Βόρειας Μακεδονίας From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Στρώμνιτσα (σλαβομακεδονικά: Струмица [ˈstrumitsa] , είναι πόλη στη Νοτιοανατολική περιφέρεια και η μεγαλύτερη πόλη της ανατολικής Βόρειας Μακεδονίας. Βρίσκεται κοντά στη μεθοριακή διάβαση Νόβο Σέλο-Πετρίτσι, προς τη Βουλγαρία. Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Αστραίον και επί ρωμαικής εποχής Τιβεριούπολις. Τη διαρρέει ο ποταμός Στρωμνιτσιώτης (σήμερα Στρούμιτσα), παραπόταμος του Στρυμώνα. Στην ευρύτερη περιοχή γύρω από την πόλη ζουν περίπου 100.000 άνθρωποι.
| Στρώμνιτσα | |||
|---|---|---|---|
.jpg) | |||
| |||
  Στρώμνιτσα | |||
| Χώρα | Βόρεια Μακεδονία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Στρώμνιτσας | ||
| Ίδρυση | 1920 | ||
| Διοίκηση | |||
| • Mayor of Strumica | Κόστα Ιανεύσκι | ||
| Έκταση | 109,8 km² | ||
| Υψόμετρο | 203 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 33.825 (2021) | ||
| Ταχ. κωδ. | 2400 | ||
| Τηλ. κωδ. | 34 | ||
| Ζώνη ώρας | ώρα Κεντρικής Ευρώπης θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά με την Ελληνική ονομασία Αστραίον από τον Τίτο Λίβιο. Ήταν αργότερα γνωστή ως Τιβεριόπολις. Το Πάσχα του 1330 ο βυζαντινός απεσταλμένος και πολυΐστορας Νικηφόρος Γρηγοράς πηγαίνοντας για διπλωματική αποστολή στην αυλή του Σέρβου κράλη στα Σκόπια σταματάει «είς τι πολίχνιον υπερνεφελές, Στρούμμιτζαν ούτω πως εγχωρίω καλούμενον». Το όνομά της στα τουρκικά ήταν Ustrumca (Ουστρούμτζα). Κατά την αρχαιότητα η πόλη ονομαζόταν Αστραίον και ήταν σημαντικό κέντρο των Παιόνων και μετέπειτα των Μακεδόνων, απ' όπου εκ παραφθοράς προήλθε και η σύγχρονη ονομασία. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, ονομάστηκε Τιβεριούπολις. Υπήρξε σημαντικό αστικό και πολιτισμικό κέντρο της περιοχής, κατά τους βυζαντινούς χρόνους και την οθωμανική περίοδο.[1]
.jpg)
Σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα ανακαλύφθηκαν ένας νεολιθικός οικισμός (τοποθεσία Στράνατα), που βρίσκεται κοντά στο χωριό Αγγέλτσι, από το 6000 - 5000 π.Χ., καθώς και ευρήματα από την περιοχή Πύργοι του Αυτοκράτορα κοντά στη Στρώμνιτσα, όπου υπήρχαν ίχνη ενός προϊστορικού πολιτισμού από τις αρχές της 4ης έως τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ. Η περιοχή κατοικήθηκε αργότερα από τους Παίονες.
Η πρώτη αναφορά της πόλης με το όνομα Αστραίον είναι στα γραπτά του Ρωμαίου ιστορικού Τίτου Λίβιου, σχετικά με την εκτέλεση του Δημητρίου, αδελφού του Μακεδόνα βασιλιά Περσέα (179-168 π.Χ.) και γιού του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας (221 -179 π.Χ.). Το όνομα Αστραίον προήλθε από τη φυλή των Παιόνων που ονομαζόταν Αστραι. Το 168 π.Χ. η Μακεδονία έγινε ρωμαϊκό προτεκτοράτο και στη συνέχεια χωρίστηκε σε τέσσερις περιοχές (meridas). Το Αστραίον εντάχθηκε στη δεύτερη. Το 148 π.Χ. η Μακεδονία έγινε ρωμαϊκή επαρχία. Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η πόλη άλλαξε το όνομά της σε Τιβεριόπολις, όπως αποδεικνύεται από μια βάση μαρμάρινου αγάλματος αφιερωμένου στον προστάτη Τιβέριος Κλαύδιος Mένωνα, που έζησε από τα τέλη του 2ου μέχρι τις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. Επί της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Ιουλιανού του Παραβάτη (361-363 μ.Χ.) θανατώθηκαν οι δεκαπέντε άγιοι μάρτυρες της Τιβεριόπολης. Το 395 η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διχοτομήθηκε και η Μακεδονία περιήλθε στην Ανατολική Αυτοκρατορία. Στη συνέχεια η Τιβεριόπολις έγινε τμήμα της επαρχίας Macedonia Salutaris στα τέλη του 4ου αιώνα. Το αστικό αρχοντικό Ματσούκ, που χρονολογείται από την ύστερη περίοδο της αρχαιότητας, αποτελεί σήμερα μαρτυρία για την ύπαρξη οικισμού στην πόλη από εκείνη την εποχή.
Η ρωμαϊκή πόλη υπέστη μεγάλες καταστροφές από τις επιδρομές των Σλάβων τον 6ο και τον 7ο αιώνα. Τον 11ο αιώνα οι γραπτές πηγές άρχισαν να αναφέρονται στην πόλη ως Στρούμιτσα.
Υπήρξε σημαντικό αστικό και πολιτισμικό κέντρο της περιοχής, κατά τους βυζαντινούς χρόνους και την οθωμανική περίοδο.[1] Μέχρι το τέλος του 12ου αιώνα η βυζαντινή κεντρική εξουσία είχε αποδυναμωθεί και, ως εκ τούτου, πολλοί φεουδάρχες αποσπάστηκαν και έγιναν αυτόνομοι. Αρχικά ο ηγέτης των Βλάχων και των Βουλγάρων Δοβρομηρός Χρύσος (1185-1202) και αργότερα ο Βούλγαρος σεβαστοκράτωρ και μέλος της δυναστείας των Ασέν στο Βελίκο Τίρνοβο Στρεζ (1208-1214) κατέλαβαν την περιοχή, που έγινε τμήμα του βουλγαρικού βασίλειου από το 1202. Το δεύτερο μισό του 13ου αιώνα η πόλη καταλήφθηκε πάλι από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, μέχρι που την κατέλαβε τελικά το Βασίλειο της Σερβίας. Ο Σέρβος Χρέλια κυβέρνησε τη Στρώμνιτσα και τη γύρω περιοχή μέχρι το 1334, όταν τέθηκε υπό την άμεση εξουσία του Σέρβου βασιλιά Στέφανου Δουσάν, που συνέχισε την κατάκτηση του προς τα νότια. Κατά την πτώση της Σερβικής Αυτοκρατορίας η περιοχή της Στρώμνιτσας αρχικά κυβερνήθηκε από τον Ούλιασα, αδελφό του Βούκασιν. Την ίδια τη Στρώμνιτσα διοικούσε τότε ο Ντάμπιζιφ Σπάντουλι, που υπηρετούσε τους αδελφούς Ντεγιάνοβιτς. Οι Οθωμανοί κατέλαβαν τελικά τη Στρώμνιτσα το 1383.
Υπό την οθωμανική διοίκηση η πόλη αναφέρεται και ως Ουστρούμτσε. Ανήκε στο Σαντζάκι του Κιουστεντίλ και καθιερώθηκε το τιμαριωτικό σύστημα των σπαχήδων. Εγκαταστάθηκαν νομάδες και κτηνοτρόφοι τουρκικής προέλευσης, που άλλαξαν τη γενική όψη της πόλης, καθιστώντας την πιο ανατολίτικη. Σύμφωνα με την απογραφή του 1519 η Στρώμνιτσα είχε πληθυσμό 2.780, εκ των οποίων 1.450 ήταν Χριστιανοί και 1.330 Μουσουλμάνοι. Υπήρχαν περίοδοι που ο προσηλυτισμός στο Ισλάμ κορυφωνόταν στην περιοχή, με αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των Μουσουλμάνων (2.200) σε σύγκριση με τους Χριστιανούς (1.230) σύμφωνα με την απογραφή του 1570.
Το 17ο αιώνα έγινε έδρα ενός καδιλίκ (περιοχή ενός καδή:μουσουλμάνου δικαστή), υποδιαίρεση σαντζακίου). Την εποχή περίπου αυτή τη Στρώμνιτσα επισκέφθηκαν οι Τούρκοι περιηγητές-συγγραφείς Χατζή Κάλφα (1665) και Εβλιγιά Τσελεμπή (1670), που έδωσαν μια περιγραφή της πόλης και όλων των ισλαμικών κτιρίων της. Στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα η Στρώμνιτσα ανήκε στο Σαντζάκι της Θεσσαλονίκης. Οι κάτοικοι της περιοχής Στρώμνιτσας συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821.[3] Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η επιρροή του Πατριαρχείου αυξήθηκε και το ίδιο έκανε και ο αριθμός των Ελλήνων. Αργότερα με την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας ορισμένοι πληθυσμοί την ακολούθησαν. Έτσι άρχισαν σιγά σιγά να οργανώνεται στην πόλη, εκτός της ελληνικής, και βουλγαρική κοινότητα. Το πρώτο βουλγαρικό σχολείο στην περιοχή της Στρώμνιτσας άνοιξε στο Ρόμποβο μόλις το 1860 και ο πρώτος δάσκαλός του ήταν ο Αρσένι Kόστεντσεφ από το Στιπ. Η περίοδος αυτή συνέπεσε με το έργο των μεγάλων μαστόρων τοιχογραφιών από τη Στρώμνιτσα - Βασίλ Γκιοργκίεφ και Γκριγκόρι Πετσάνοφ, που εργάστηκαν σε πολλές εκκλησίες που χτίστηκαν στην περιοχή της Στρώμνιτσας εκείνη την εποχή. Τις επόμενες δεκαετίες ο ελληνισμός της Στρώμνιτσας και της γύρω περιοχής δέχτηκε αλλεπάλληλες διώξεις από βουλγαρικές ένοπλες ομάδες.
Μετά το Συνέδριο του Βερολίνου του 1878, όταν η Τουρκία έχασε αρκετά μεγάλο μέρος των εδαφών της στα Βαλκάνια, ένα ρεύμα των προσφύγων συνέρρευσε στην περιοχή, μερικοί από τους οποίους κατέληξαν στη Στώμνιτσα. Αυτοί οι άνθρωποι ονομάζονταν "μουχαγίρ". Κατά τη Μακεδονική επανάσταση του 1878, οι Ελληνες Στρωμνιτσιώτες δήλωσαν πάλι παρόντες, ζητώντας επίμονα οπλισμό από το ελληνικό προξενείο Θεσσαλονίκης[4] καθώς επίσης και στο Μακεδονικό Αγώνα με σημαντικότερους οπλαρχηγούς τους Ευάγγελο Κουκουδέα και Δημήτριο Τσιτσίμη. Ο διατελέσας από το 1902 έως το 1908 Μητροπολίτης Τιβεριουπόλεως και Στρωμνίτσης Γρηγόριος Ωρολογάς, ο μετέπειτα μάρτυρας Μητροπολίτης Κυδωνιών Μικράς Ασίας, συνετέλεσε στη διατήρηση του ελληνικού στοιχείου της πόλης και την ενίσχυση του Μακεδονικού Αγώνα. Ο Ελληνισμός αποτελούσε μία από τις κύριες συνιστώσες της πόλης, η οποία ήταν έδρα ελληνορθόδοξης μητρόπολης. Η ελληνική κοινότητα έπαθε μεγάλες ζημιές από πυρκαγιά το 1896 κατά την οποία κατεστράφηκαν οι δύο ναοί και τα σχολεία της. Με εράνους και έξωθεν βοήθεια έγινε μερική επισκευή των σχολείων και ενός ναού, αλλά λόγω της ανόδου του σλαβικού εθνικισμού και των εθνικο-θρησκευτικών αντιπαλοτήτων η κοινότητα βρέθηκε σε δεινή θέση[5].
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα η Στρώμνιτσα ανήκε στο Βιλαέτι της Θεσσαλονίκης. Στα μέρη αυτά έδρασε η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση της επαρχίας Ογκράζντε. Ένας από τους πιο φοβερούς κομιτατζήδες της οργάνωσης στη Στρώμνιτσα ήταν ο Χρίστο Τσερνοπέεφ, που έλαβε μέρος στην Επανάσταση των Νεοτούρκων (1908 - 1909). Το αποτέλεσμα όμως δεν ήταν η ελευθερία για τους ντόπιους, που τελικά παρέμειναν υπό οθωμανική κυριαρχία.
Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 οι Τούρκοι νικήθηκαν και εκδιώχθηκαν από τη Μακεδονίας με την κοινή προσπάθεια της Βαλκανικής Συμμαχίας (Ελλάδα,Σερβία, Βουλγαρία και Μαυροβούνιο). Η Βουλγαρία προσάρτησε την πόλη της Στρώμνιτσας. Στο Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο (1913), μεταξύ των τριών από τους βαλκανικούς συμμάχους κατά της Βουλγαρίας, η τελευταία ηττήθηκε, ωστόσο, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913) η Στρώμντσα έμεινε υπό βουλγαρική κυριαρχία. Οι Έλληνες κάτοικοι της Στρώμνιτσας επαναστάτησαν, όταν μαθεύτηκε η είδηση της απόσυρσης του ελληνικού στρατού, που βρίσκονταν στην πόλη. Κατά την αποχώρηση του ελληνικού στρατού η πόλη πυρπολήθηκε, και η φωτιά κράτησε από τις 8 μέχρι τις 15 Αυγούστου 1913. Η ζημιά ήταν μεγάλη: κάηκαν πάνω από 1900 δημόσια κτίρια, ιδιωτικές κατοικίες και άλλες κατασκευές. Από το 1913 έως το 1919 οι περισσότεροι Έλληνες μετακινήθηκαν εντός ελληνικής επικράτειας στη Μακεδονία και εγκαταστάθηκαν στο Κιλκίς και τη Θεσσαλονίκη. Η Στρώμνιτσα παρέμεινε υπό βουλγαρική κυριαρχία μέχρι το 1919 (παρόλο που καταλήφθηκε για δεύτερη φορά από τον ελληνικό στρατό), όταν παραχωρήθηκε στο Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων μετά τη Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919). Από το 1929 ως το 1941 η Στρώμνιτσα ανήκε στην Μπανόβινα του Βαρδάρη του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας.
Στις 6 Απριλίου 1941, πρώτη ημέρα της εισβολής του Άξονα στη Γιουγκοσλαβία, η Στρώμνιτσα καταλήφθηκε από το γερμανικό στρατό και καθώς η Βουλγαρία είχε συμμαχήσει με τη Γερμανία η Στρώμνιτσα πέρασε στην κατοχή των Βουλγαρικών στρατευμάτων στις 18 Απριλίου 1941. Από το 1941 ως το 1944 η Στρώμνιτσα, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας (που ονομάστηκε από τους Ναζί Διοίκηση της Μακεδονίας του Βαρδάρη), προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Βουλγαρίας. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1944 ο βουλγαρικός στρατός αποσύρθηκε από τη Στρώμνιτσα και στις 5 Νοεμβρίου 1944 έφυγε και ο γερμανικός στρατός. Μετά τον πόλεμο η Στρώμνιτσα έγινε τμήμα της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, μίας από τις δημοκρατίες της Ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας. Με το δημοψήφισμα στις 8 Σεπτεμβρίου 1991, εν μέσω της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, η μέχρι τότε γιουγκοσλαβική Μακεδονία έγινε ανεξάρτητη χώρα, της οποίας η Στρώμνιτσα αποτελεί την ένατη μεγαλύτερη πόλη και ένα από τα οχτώ περιφερειακά κέντρα.
Η Στρώμνιτσα είναι το κύριο γεωργικό κέντρο της Βόρειας Μακεδονίας. Έχει βιομηχανία τροφίμων, εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας και ανεπτυγμένο εγχώριο και διεθνές εμπορικό δίκτυο.
Ο πληθυσμός του Δήμου της Στρώμνιτσας είναι 54.676 το 2001.
Σχετικά το τυπικό, τα χρυσόβουλα και άλλα έγγραφα της ονομαστής μονής της Παναγίας της Ελεούσας (ιδρύθηκε το 1080) αναφέρουν πλήθος ελληνικών ονομάτων, τα οποία μαρτυρούν τον ελληνισμό της περιοχής.[6]
Χτισμένο πάνω σε ένα βραχώδες οροπέδιο, το μοναστήρι της Παναγίας της Ελεούσας βρίσκεται περίπου επτά χιλιόμετρα δυτικά της Στρώμνιτσας, στο χωριό Ελεούσα Στρώμνιτσας. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1080 με προσωπική προσπάθεια του μοναχού Μανουήλ, ο οποίος αργότερα έγινε Επίσκοπος της Στρώμνιτσας. Υπάρχουν πολυάριθμες γραπτές πηγές σχετικά με αυτό το μοναστήρι, τα περισσότερα από τα οποία φυλάσσονται στα αρχεία της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους. Στις μαρμάρινες πλάκες στο υπέρθυρο της πόρτας εισόδου της μονής αναγράφεται στα ελληνικά: «Η εκκλησία της Υπεραγίας Θεοτόκου του Ελεήμονος (Ελεούσας) είναι κτισμένο από τα θεμέλια από τον μοναχό Μανουήλ, ο οποίος έγινε Επίσκοπος Τιβεριούπολης (Στρώμνιτσα) το έτος 6588 (1080) ινδικτιώνα 3. Η δεύτερη έχει ως εξής: «Δεδομένου ότι έχω τοποθετήσει όλες τις ελπίδες μου σε Σένα, ω Μητέρα και άψογη βρύση του ελέους, εγώ, βοσκός και του μοναχού Μανουήλ, τον δούλο σου, προσφέρεται σε εσάς, αυτός ο ναός». Οι μαρμάρινες πλάκες έχουν πρόσφατη ημερομηνία, επειδή κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι αρχικές μεταφέρθηκαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο στη Σόφια. Το δεύτερο σημαντικό είναι το χρυσόβουλο του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλεξίου Κομνηνού από τον Ιούλιο του 1085, με το οποίο στο μοναστήρι χορηγήθηκε αυτονομία και το καθεστώς της βασιλικής Μονής. Ο κανόνας (τυπικό) του Μανουήλ σε 22 σημεία έχει επίσης διατηρηθεί. Μιλάει για την ίδρυση της μονής, για τον εαυτό του (Μανουήλ), σχετικά με τους τύπους της ένδυσης, της λήψης των γευμάτων, καθώς και άλλα καθήκοντα των μοναχών. Ο κανόνας (τυπικό) του Μανουήλ Α' Κομνηνού του 1152 έχει επίσης διασωθεί. Τεκμηριώνει την ιδιοκτησία εκτάσεων που παραχωρήθηκαν στη Μονή, και περιέχει ένα κατάλογο των κατοχών μοναστήρι που χρονολογείται από το 1164, όπου όλα τα τιμαλφή του μοναστηριού αναφέρονται. Ωστόσο, τον 13ο αιώνα η Μονή έχασε την αυτονομία της και μέχρι το 1913 ήταν υπό την αιγίδα της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους.
Το 1913, αφού αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το μοναστήρι, οι μοναχοί το πυρπόλησαν. Το γεγονός αυτό έχει έπληξε την τοιχογραφία σε μεγάλο βαθμό. Σήμερα, η αρχική αρχιτεκτονική του μοναστηριού έχει διατηρηθεί και αποτελεί μια σπάνια δομή του 11ου αιώνα. Το μοναστήρι είναι ένα συγκρότημα τεσσάρων κτιρίων και έχει τρεις θόλους διακοσμημένους με κεραμικά και πολύχρωμες διακοσμήσεις. Στον εξωνάρθηκα του νότιου προστώου του μοναστηριού παριστάνεται ο Σταυρό της Βελεσάς καθώς και η εικόνα του Αγίου Ονούφριου στην έρημο, όταν το επισκέφθηκε, από τον μοναχό του Αγίου Πανφνουτίου. Ο εσωνάρθηκας εμφανίζει την εικόνα του Μανουήλ κρατώντας το μοναστήρι Veljusa στο χέρι του. Η τοιχογραφία είχε γίνει σε τρεις φάσεις: η πρώτη το 1081, ο δεύτερος το 1164, και η τρίτη που θεωρείται ως μη κανονική, τον 19ο αιώνα. Η τοιχογραφία στο θόλο απεικονίζει το Χριστό Παντοκράτορα ("παντοδύναμο") και η τοιχογραφία στο ναό απεικονίζει την Παναγία του Θεού που πλαισιώνεται από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, δύο αρχαγγέλους και τέσσερις προφήτες. Ο χώρος του βωμού δείχνει μια τοιχογραφία της Παναγίας Μητέρας του Θεού δεόμενη - Παναγία ένθρονη (νικητήριος) και ο Χριστός, και λειτουργική διακόνιση των Ιεραρχών. Η βόρεια αψίδα δείχνει την κάθοδο του Χριστού στην κόλαση, ο ένας δεξιά την Αγία Μητέρα του Θεού με τον Χριστό, στο κάτω μέρος τον Ευαγγελισμού και στο αριστερό μέρος τη Συνέλευση του Κυρίου. Το νότιο παρεκκλήσι, το οποίο είναι αφιερωμένο στον Άγιο Spas, δείχνει τον Ιησού Χριστό Εμμανουήλ ως δώδεκα χρονών παιδί. Το ανατολικό τείχος δείχνει ότι ο Ιησούς στη Δόξα μαζί με ένα πορτρέτο του Αγίου Νύφωνος. Το δυτικό δείχνει τον Άγιο Παντελεήμονα, ενώ το δάπεδο είναι διακοσμημένο με ψηφιδωτά που σχηματίζουν γεωμετρικά σχήματα.
Σήμερα το μοναστήρι είναι το σπίτι της μοναστικής αδελφότητας της Στρώμνιτσας. Υπάρχουν βοηθητικά κτίσματα στις εγκαταστάσεις συμπεριλαμβανομένου ενός πύργο του ρολογιού, ένα αρτοποιείο, ένα πανδοχείο και ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στον Απόστολο Παύλο και τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
